تغذیه اسب: تغذیه کرّه اسب ها

مصرف کافی آغوز و شیر خوردن طبیعی برای کرّه اسبهای تازه متولد شده امری بسیار حیاتی است. کرّه اسبها معمولاً در هفته اول زندگی در نوبتهای بسیار زیاد – بیش از 100 بار در شبانهروز – از شیر مادر تغذیه میکنند. مقادیر اندک شیر که مکرراً خورده میشود کمتر موجب بروز اختلالات گوارشی میشوند. در هفتههای اول تولد، شیر مادیان تمام احتیاجات تغذیهای کرّه را برطرف مینماید. در نتیجه سرعت رشد کرّهها به میزان شیر مادیان بستگی خواهد داشت. در پست قبلی در مورد تغذیه اسب های بیمار نکاتی را بیان کردیم در ادامه به بررسی تغذیه کرّه اسب ها می پردازیم.

تغذیه کرّه اسب ها

هر مادیان میتواند روزانه 20-18 لیتر شیر با کیفیت نسبتاً پایین تولید کند. در جدول 1 ترکیبات شیر مادیان با برخی دامهای دیگر مورد مقایسه قرار گرفته است.

جدول 1: مقایسه ترکیبات شیر حیوانات اهلی
حیوان	آب (%)	پروتئین (%)	چربی (%)	قند (%)	مواد معدنی(%)
مادیان	5/89	5/2	5/1	0/6	5/0
گاو	0/87	5/3	8/3	0/5	7/0
میش	0/83	4/5	5/6	3/4	0/1

شیر مادیان از نظر مس و آهن فقیر میباشد که در نتیجه آن کرّههای جوان معمولاً دچار کم خونی هستند. این کم خونی تا زمانی که کرّها خوردن خوراک جامد را آغاز نمایند ادامه مییابد. طی 21-10 روزگی، کرّه اسب باید بتواند علوفه، گراس و کنسانتره را آهسته بجود. در صورتی که کرّه اسب برای نمایش حلقه یا عملکردهای ساده اولیه مثل مسابقه بدون مانع آماده شود یا مادیان شیر کافی نداشته باشد باید به صورت خزیدنی او را تغذیه نمود. در این روش خوراکهای متراکم ویژهای را در مکانی کنار جایگاه نگهداری مادیان و کرّه اسبهای شیرخوار به نحوی قرار میدهند که تنها کرّه های شیرخوار بتوانند به آنجا رفته و خوراک را مصرف نمایند. در نتیجه استفاده از این روش تغذیه، رشد کرّهها افزایش یافته و دستگاه گوارش آنها نیز توسعه مییابد تا این که شیرگیری موجب ایجاد جراحت در آن نشود. تغذیه خزیدنی بیشتر بر پایه شیر پس چرخ (دارای 18 درصد پروتئین خام) استوار است که میتوان آن را از دو هفتگی در اختیار کرّه اسبها قرار داد. میزان خوراک کنسانتره در تغذیه خزیدنی که کرّه اسب در هفته های اول زندگی به آن نیاز دارد عمدتاً به مقدرا شیر مادیان بستگی دارد. جیره از 14-10 هفتگی باید به تدریج به سوی استفاده از جیره کرّه های در حال رشد یا مکعبهای مخصوص اسبهای داشتی (16-14 درصد پروتئین خام) تغییر یابد. پلتهای شیر نیز نباید از شیرگیری در اختیار کرّهها قرار گیرد چنان که دستگاه گوارش باید به تدریج آماده شود تا ماده مغذی دیگری را هضم کند.

کرّههایی که رشد خوبی دارند تا حدود 8 هفته پیش از شیرگیری نیازی به تغذیه خزیدنی ندارند. هدف این شیوه تغذیه عبارت است از:

جبران کاهش تولید شیر مادیان
جبران کاهش کیفیت مرتع
عادت دادن دستگاه گوارش کرّه اسب به خوراکهای متراکم (کنسانتره)

این خوراکها احتمالاً به اندازه 75/0 – 5/0 کیلوگرم به ازای هر 100 کیلوگرم وزن بدن کرّه اسب تغذیه میشوند. برای نمونه کرّه اسبی که هنگام بلوغ 550 کیلوگرم وزن خواهد داشت (اسبی با ارتفاع 16 دست با بدنی متوسط) هنگام شیرگیری در حدود 200-150 کیلوگرم وزن دارد و 5/1 – 1 کیلوگرم کنسانتره خواهد خورد. در یک حساب سرانگشتی باید روزانه 450 گرم خوراک خزیدنی به ازای هر ماه سن کرّه اسب تهیه نمود. کرّهها ممکن است از اختلالات رشدی مختلفی مانند تورم اپیفیز یا تاندون های منقبض شده رنج ببرند. در صورتی که این مشکلات افزایش یابد باید هم خوراک کنسانتره کرّه اسب و هم خوراک کنسانتره ای مادیان برای 4-3 هفته قطع شود.

اگر این محدودیت به دقت تنظیم شود هیچ تأثیری روی وزن بلوغ کرّه اسب نخواهد داشت. کرّه هایی که در هنگام تولد به راحتی روی پاهای خود میایستند باید هر چه سریعتر جیره متشکل از علوفه گندمیان دریافت کنند و اجازه نیابند که به سرعت رشد نمایند.

تغذیه کرّه اسبهای از شیر گرفته شده

به طور طبیعی کرّه اسب باید در حدود یک ماه پیش از زایمان بعدی مادیان، از شیر گرفته شود. در این زمان کرّه اسب جوان باید از استقلال نسبتاً خوبی برخوردار باشد و از شیر گرفتن او هیچ مشکلی مانند بروز جراحت در دستگاه گوارش و … ایجاد ننماید. با این وجود معمولاً در بیشتر گلهها کرّهها در سنین حدود شش ماهگی از شیر گرفته میشوند تا مادیان از زمان شیردهی تا زایمان بعدی در طول ماههای زمستان استراحت کوتاهی داشته باشد و مدیرتی کرّه های جوان نیز سادهتر شود. شیرگیری در این سن مسئله ای بسیار پراسترس میباشد. به طوری که کرّه هایی که از مادرشان جدا میشوند ممکن است بسیار افسرده و رنجور شوند. مدیریت دقیق میتوانند استرس شیرگیری را کاهش دهد که نکته مهم در این زمینه عادت دادن کرّهها به استفاده از خوراکهای جامد میباشد.

کرّه اسبهایی که بلافاصله پس از شیرگیری به مقدار کافی غذا نمیخورند ممکن است دچار کاهش وزن گردند در حالی که کرّه های پرخور ممکن است خوراکهای زیادی مصرف نمایند. تغذیه بیش از حد و نیز تغذیه ناکافی روند رشد حیوان را تغییر میدهد و ممکن است موجب ناهنجاری رشدی استخوان شوند.

شیرگیری اغلب در ماههای سپتامبر یا اکتبر (شهریور یا مهرماه) درست زمانی که کیفیت علوفه کاهش مییابد انجام میشود. به بیان دیگر علوفه در این ماهها مواد مغذی کمی را برای کرّهای از شیر گرفته شده تأمین میکند. در نتیجه کره های جوان باید در طول این دوره بحراین به یک خوراک کنسانترهای حاوی مواد مغذی مورد نیاز برای رشد متعادل عادت داده شوند. تغذیه خوراکهای فیبری با کیفیت بالا نیز در این زمینه مفید خواهد بود. علوفه های با کیفیت متوسط را میتوان با یونجه تکمیل کرد و از آنها استفاده نمود.

تغذیه کرّه اسب

تغذیه کرّه اسب ها از شیر گرفته شاید در طول نخستین زمستان زندگیشان در آغل نگه داشته شوند. این کار موجب میشود آنها فضای زیادی برای تمرین بدنی در اختیار داشته باشند به صورتی که این مکان برای آنها گرم و امن خواهد بود. با این حال باید در زمان خوراک دهی برای جلوگیری از ازدحام به آغل سرکشی نمود. برخی مزارع نگهداری و پرورش اسب از یک جیره کامل شامل منبع نامحدودی از علوفه خرد شده و کنسانتره استفاده میکنند.

در صورتی که این کار عملی نباشد بهتر است از یک مکعب معتبر و مشهور که برای اسب های در حال رشد جوان طراحی و ساخته شده است همراه با یک علوفه با کیفیت برای تغذیه کرّه اسب ها بهره گرفت. البته بعید است که یک کرّه از شیر گرفته در صورتی که دسترسی نامحدود به علوفه داشته باشد نیاز به بیش از 5/3 کیلوگرم کنسانتره داشته باشد. جز در شرایطی که کرّه های از شیر گرفته برای فروش یا نمایش آماده میشود ممکن است دنده های جیوان بدون هیچ لایه محسوسی از چربی احساس شود. جیره تغذیه کرّه اسب ها در حال رشد باید همیشه با کلسیم و فسفر تکمیل شود تا از رشد صحیح و مطلوب استخوانی آنها اطمینان حاصل نمود.