در قرن هجدهم آماده سازی خروسها زمان زیادی طول می کشید. خروسها بمدت ۶ هفته از نزدیک مورد مراقبت و تغذیه قرار گرفته و آماده می شدند. در اواخر قرن ۱۹ و با توسعه علم تغذیه، خوراک های جدید توسعه یافت و تنها ۱۰ روز برای آماده سازی آنها کافی بود. خروس آماده شده در روز یازدهم آماده نبرد می گردید. در حال حاضر روشهای مختلف آماده سازی خروس جنگی با طول دوره مختلف ۱۴، ۲۱ یا ۳۰ روزه بکار می رود.
آماده سازی
آماده سازی اصطلاح وسیعی است و اقدامات مختلفی را در بر می گیرد. می توان آن را به دو شیوه طبیعی و مصنوعی تقسیم کرد و یا بسته به نوع خروس در مورد خروسهای جوان، خروسهای مسن و گله مولد بکار برد. در روش آماده سازی طبیعی از فراورده های طبیعی و مکمل های ویتامینی استفاده می شود تا خروسها از نظر فیزیکی و روانی شایستگی نبرد را پیدا کنند. در ادامه، ابتدا اصول آماده سازی خروسها از نظر طبیعت کار، مبانی تغذیه و عملیات فیزیکی و تمرینات معرفی شده و در انتها چند روش آماده سازی عملی با دوره های متفاوت عرضه می شود.
یکسانی خروسها و اهمیت آماده سازی
در طبیعت، حیوانات مختلفی چون عقاب، میمون، ببر، مار و … دارای سبکهای رزمی خاصی هستند که بر اساس نوع حرکت آنها الگودهی می شود. خروسها نیز همین گونه است. برخی خروسها با اختلاف وزن قادر به نبرد نیستند، در حالی که برخی قادر به مبارزه با وزن های مختلف هستند. خروسها را سلطان وزن های مختلف مینامند. برخی خروسها رقیب را به سرعت در هم می شکنند زیرا در هر برخورد، ضربات متوالی به آنها وارد کرده و در کسری از ثانیه خود را از خطر احتمالی برخورد ضربات حريف نجات می دهند. برخی خروسها با مشت کار می کنند، فقط یک ضربه کاری می زنند و برخی در زمان ضربه زدن سریع به عقب باز می گردند بدون اینکه تعادل شان را از دست بدهند.
در دهه های گذشته، فعالیت خروس جنگی در اغلب نقاط جهان از جمله ایالات متحده، اروپا، فیلیپین و .. دچار نوعی انقلاب شده است. برای مثال فیلیپین در دهه ۱۹۶۰ برای اولین بار به وارد کردن خروس جنگی از ایالات متحده پرداخته و تکنیک نبرد و شیوه تکثیر آنها را یاد گرفتند ولی در دهه ۱۹۹۰ در نتیجه کوشش واقعی خروسبازان این کشور، نژادهای خروس جنگی مناسبی ایجاد کردند بطوری که نبرد خروس جنگی به روش «دشنه بلند» در این کشور دست کمی از ایالا متحده ندارد. هر سال بیش از ۵ میلیون مسابقه خروس بازی در سراسر این کشور اجرا می شود. با در دست داشتن لاین های خونی متفاوت، منابع بسیار و تکنیک های پیشرفته آموزشی، بسیاری از تکثیر کنندگان اکنون تقریباً به قله توانایی اصلاح نژادی خود رسیده اند. تا آنجا که، با، کیفیت ذاتی خروسها باز می گردد دیگر تقریباً نمی توان کار بیشتری انجام داد و پیشرفت بیشتری بدست آورد بویژه در مسابقات با سطح رقابت بالا که طبیعتاً شرکت کنندگان بهترین خروسها را عرضه می کنند، تمام خروسها دارای کیفیت تقریباً مشابهی هستند. در گذشته امکان پیشرفت در هر دو زمینه اصلاحی و پرورشی فراهم بود ولی در حال حاضر تأکید بر تفوق نژادی و کیفیت ذاتی خروسها در مسابقات کاهش یافته و تلاش پرورش دهندگان و خروسبازان از اصلاح نژاد به آماده سازی تغییر جهت داده است. امروزه گفته می شود که آماده سازی نخستین عاملی است که تفاوت برد و بخت را حداقل در مسابقات سطح بالای خروسبازی رقم می زند.
اقدامات اولیه
خروس جنگی در زمان ورود به میدان باید گوشت مناسبی روی بدنش داشته، از سلامت کامل برخوردار و سینه قوی و پری داشته باشد ولی چربی اضافی در اطراف رودههایش نباشد. وزن مناسب خروسهای تیپ مدیترانه و مسابقه مهمیز، قبل از ورود به دوره آماده سازی، حدود ۲۰۰ گرم بالاتر از وزن او در لحظه نبرد است تا در طول دوره بتوان وزن او کاهش داد. هرگز نباید خروسها قبل از آماده سازی به گونه ای تغذیه و نگهداری شوند که در ابتدای دوره آماده سازی وزن آنها به اندازهای باشد که مجبور باشیم در دوره آمادسازی در کنار تمرینات مختلف وزنش را نیز افزایش دهیم. افزایش وزن خروسها احتیاج به زمان و صرف انرژی بیشتری دارد و نتایج آن هم چندان مطمئن نیست. این مسئله بویژه زمانی حساس و بحرانی می شود که روش های کوتاه مدت آماده سازی (مثلاً ۱۰ یا ۱۴ روزه) بکار می رود. در مرحله آماده سازی خروسها برای مسابقات دربی، وزن هر خروس قبل از هر تمرین رزمی به همراه نمره او (عادی، خوب، خیلی خوب و عالی) یادداشت می شود. بنابرین برای ورود به وزن نبرد معین باید قبلاً در حداقل ۵ برنامه تمرین رزمی وزن مناسب نبرد او را تعیین کرده و به مرور آن را تصحیح کنیم.
بطور کلی قبل از هر گونه آماده سازی فیزیکی، لازم است خروسهای جنگی که باید در میدان نبرد یا سالن نمایش شرکت کنند، ابتدا تیمار شوند. تاج خروسها و ریش آنها معمولاً در یک سالگی چیده می شود. پرهای داسی شکل دم و هر گونه پر بلند در بدن آنها که موجب شکست شان در میدان نبرد نشود کوتاه می گردد. در میان خروس بازان برخی کشورها بویژه هواداران این حرفه در کوبا، چیدن فشرده تر و بیشتر پرها اعمال می شود. پرهای سینه و کمر آنها بعضاً به طور کامل چیده می شود. دلیل چنین پرچینی فشردهای کمک به آنها برای اجتناب از تجمع گرما در بدن آنها در زمان نبردهای طولانی است. دلیل پر چینی شدید در میان هواداران خروس جنگی متنوع است. برخی پرچینی را بر اساس سنت های محلی انجام میدهند و برخی به این دلیل که معتقدند از بین بردن برای حجیم در بدن آنها موجب تحرک بیشترشان در صحنه نبرد می شود.
تغذیه آماده سازی
اظهار نظرهای متفاوتی در زمینه نوع تغذیه خروسها در دوره آماده سازی و تغییر آن نسبت به دوره های قبل شده است. باری نباید غذای آنها تفاوت چندانی با غذایی که قبلاً با آن عادت کرده اند داشته باشد. انحراف زیاد از آن نه تنها موجب افزایش قدرت آنها نمی شود بلکه موجب به هم خوردن سیستم گوارش آنها می گردد به حدی که شاید قدرت و توان آنها کمتر از زمان قبل از مصرف جیره جدید باشد. نمونه عملی آن را در بازیهای المپیک شاهد هستیم. در این بازی ها ورزشکارانی از ۵ قاره جهان شرکت می کنند که تا کنون به صورت ظریف و دقیقی برای بازی آماده سازی شده و هر یک غذای بومی و محلی خود را می خورده اند ولی در این بازی ها همه آنها امکان پیروزی دارند. مربیان بر این باورند که اگر در آخرین هفته قبل از رقابتها غذای ورزشکاران تغییر یافته و مثلاً غذای قاره دیگری را مصرف کنند، تنها چیزی که نصیب آنها می شود، معده درد و البته شکست خواهد بود. این موضوع در مورد خروسها نیز صادق است. بنابراین بطور کلی باید از جیرهای استفاده کرد که خروس تا کنون با آن عادت کرده است.
بسته به طول دوره آماده سازی، در روزهای اولیه آن یک جیره پایه حاوی ۱۶ درصد پروتئین خام و متشکل از مواد خوراکی با قابلیت هضم مناسب استفاده میشود که از نظر ترکیب شبیه دان تجاری پولتهای تخمی است. در صورت استفاده از دانه ها در جیره، حداقل به مدت ۹ ساعت در آب خیسانده شوند. خیساندن دانه ها موجب جوانه زدن آنها شده و پروتئین و ویتامین آن افزایش می یابد. معمولاً بلافاصله بعد از مصرف یک وعده، غلات وعده بعد را می خیسانند. دانه های لوبیا و نخود قبل از مصرف حرارت داده یا خیسانده شوند تا قابل هضم تر شوند. دانه های خیسانده با بقیه جیره (ولو به صورت پلت) مخلوط می شود. در تغذیه آماده سازی به نکات زیر توجه شود:
- الف- در صورت استفاده از دانه های فقیر، دانه های مصرفی حداقل با کیفیت باشند.
- ب- با بوجاری دانه ها، گرد و غبار و کلش موجود در آن باد داده شود.
- ج- برخی مواد موجب افزایش اشتها و کمک به هضم غذا می شوند. هر عاملی که به طور طبیعی موجب این دو عمل شود مفید است. البته نباید افراط کرد. برای مثال استری افزایش اشتها میشود ولی دیگر فعالیتهای بدنی را نیز تحریک می کند تا حدی که اساساً مصرف آن مضر است. استفاده از مواد اشتها آور چون ماست، پودر سیر یا پیاز مفید است.
- د- افزودنی های مختلف بکار می رود. «روغن جوانه گندم» موجب تحیک انگیزه جنسی خروس ها می شود و میتوان یک بار در روز در روزهای آخر دوره آماده سازی بکار برد. «روغن کبد ماشی» نیز به مقدار جزئی در غذای خروس ها استفاده شود. «سفیده یک تخم مرغ آب پز» خرد شده به ازای هر 5 خروس موجب تأمین پروتئین بهتر و بیشتر و حفظ آب بدن خروسها میشود. در تمام دوره آماده سازی تخم مرغ آب پز به خروس ها داده میشود. در کنار جیره پایه و تخم مرغ آب پز، از مواد خشبی و حجیم بویژه گوجه، کلم و کاهوی خردشده و نیز سیب و پیاز خردشده به میزان اندک ته زیاد برای تأمین ویتامین و مواد معدنی به جیره خروسها افزوده شود. مواد افزودنی فوق به مدت ۱۰ دقیقه در برابر آنها قرار گیرد و سپس بقایای آن برداشته شود. سبزیجات تاحد ۲۰ درصد مخلوط خوراک آنها را شامل می شود در حالی که ۸۰ درصد باقیمانده، جیره پایه و تخم مرغ آب پز است. اکنون به جای وزن از حجم استفاده میشود. برای مثال اگر یک قاشق پر از مخلوط سبزیجات ۲۰ درصد نیاز روزانه آنها را شامل می شود آن را با ۴ قاشق جیره پایه و تخم مرغ مخلوط می کنند. در روزهای اول دوره آماده سازی این جیره به همراه سنگریزه مناسب به خروسها داده می شود. ۵ روز قبل از مسابقه سنگریزه از جیره حذف می شود تا در روز مسابقه نه تنها معده آنها از غذا بلکه از سنگریزه نیز خالی باشد.
- ح- خروس ها در این دوره در مقیاس منظم و در ساعت معینی از روز (برای مثال ۷ صبح و ۴ بعد از ظهر) تغذیه شوند. به هر خروس دو قاشق غذاخوری از مخلوط بالا با وزن حدود ۳۰ تا ۴۰ گرم داده میشود. در ادامه روز باید چینه دان آنها خالی شود تا معلوم گردد دستگاه گوارش شان درست عمل می کند. در طيور حدود ۶ ساعت طول می کشد که غذا هضم شود. در صورتی که خروسی دچار انسداد چینه دان شود از مرحله آماده سازی حذف میشود. خروسی که با حرص تمام به غذا حمله می کند، مناسب است و دستگاه گوارش سالمی دارد ولی خروسی که با غذا ور می رود و یا غذایش را دست نخورده باقی میگذارد درگیر مشکل است.
- و- در دوره آماده سازی، خروسها در زمان خوردن غذا و بعد از آن پایش می شوند. اگرچه توصیه می شود خروس در همه لحظات حتی در خواب پایش شوند. وزن خروسها در طول دوره آماده سازی و بصورت روزانه توزین میشود تا ۲۰۰ گرم وزن اضافی اولیه در طول دوره و با توجه به نوع تغذیه کاهش یافته و تصحیح شود. وزن کشی خروسها صبح ها و قبل از تغذیه انجام می شود. در صورتی که خروسی در یک شبانه روز ناگهان ۵۰ گرم یا بیشتر از وزن خود را از دست داد نشانه مریضی و تنش او در دوره آماده سازی است و باید کنار گذاشته شود. سه روز مانده به روز مبارزه بارگیری کربوهیدراته خروسها آغاز می شود.
- ز- در سه روز آخر آماده سازی خروس ها در لانه نگهداری شده و جیره غذایی آنها دارای ذرت و تخم مرغ آب پز بیشتری است. نباید جیره مصرفی آنها ذرت خالص باشد بلکه ذرت به جیره پایهای افزوده شود که تا کنون خروس به آن عادت کرده است. در این روزها غذای مصرفی خروسها بهتر است کمتر (و نه هرگز بیشتر) باشد به طوری که در زمان ورود به گود نبرد گرسنه نباشند ولی غذای اضافی نیز در بدن آنها وجود نداشته باشد.
نظرات کاربران
2:27:55 AM