یکی از مشکلاتی که در رابطه با اصلاح نژاد زنبور عسل وجود دارد این است که در موقعی که در داخل یک نژاد و در بین لاین­ های انتخابی آن نژاد تلاقی­ های مکرر انجام شود (تلاقی ­های خویشاوندی یا Inbreeding) صفات نامطلوب به تدریج ظاهر می­شوند. همخونی عبارتست از جفتگیری نر و ماده ­ای که درجه قرابت آنها به یکدیگر از متوسطه درجه قرابت در جمعیت آنها بیشتر باشد. (Moritz, 1986). اینگونه جفتگیری­ ها معمولاً باعث کاهش قدرت ادامه حیات در نوزادان شده، نسبت به بیماری­ها حساس­تر و عملکرد آنها کمتر بوده و عموماً درجه سازش آنها به محیط کاهش می­یابد و ضمناً سایر رفتارهای نوزادان نیز ممکن است تحت تأثیر واقع شوند. دراین پست به بررسی عارضه همخونی در زنبور عسل می پردازیم .

همخونی در زنبور عسل (Inbreeding)

پیدایش اینگونه صفات نامطلوب به علت از دست رفتن تنوع ژنتیکی در نوزادان حاصله از قرابت ­های نزدیک است. مطالعات زیاد نشان داده است که همخونی نه تنها روی رفتار و عملکرد نوزادان مؤثر است بلکه مرفولوژی و فیزیولوژی آن­ها نیز تحت تأثیر واقع می­شوند. کاهش درجه تنوع ژنتیکی یا تقلیل هتروزیگوتی از یک طرف و عوامل سیتوپلاسمی مربوط به ملکه که از طریق انتقال به داخل تخم به نوزادان منتقل می­گردد و همچنین اثر متقابل این عوامل مجموعاً باعث بروز صفات نامطلوب در پدیده همخونی می­شود.

برای جلوگیری از این مشکلات توصیه شده است که حتی ال امکان از تلاقی­ های خویشاوندی که منجر به همخونی می­شوند احتراز کرده و ضمناً از روش هیبرید گیری استفاده گردد.

تحقیقات نشان داده است که بعضی از هیبرید ها تولید عسل سالانه آنها نسبت به لاین­ های اقتصادی موجود تا 50% افزایش داشته ­اند. ضمناً ثابت شده است که بعضی از خصوصیات ظاهری اینگونه هیبریدها نسبت به والدین آنها بهتر و برتر بوده است. Ruttner در سال 1967 اظهار داشته است که برای اصلاح نژاد زنبور عسل می­توان ابتدا در داخل یک نژاد، لاین­ های برتر را انتخاب کرده و سپس با لاین­های انتخاب شده از نژاد دیگری تلاقی نمود. وی اضافه می­کند که در داخل یک نژاد جغرافیایی بعی از لاین­ ها با شرایط خاص محلی سازش یافته و این صفات به صورت ژنتیکی به نسل­های بعدی آن منتقل می­شوند. لذا با انتخاب مصنوعی و تلاقی ­های مناسب و به شرط رعایت حداقل همخونی (Inbreeding) می­توان به هیبریدهای مطلوب دست یافت.

ذکر این نکته ضروری است که در هیبریداسیون یا دورگ گیری به همان اندازه که ممکن است بعضی از صفات در جهت مطلوب سوق یابند، ممکن است صفات نامطلوب نیز حاصل شوند. این محقق معتقد است که در مورد دورگ گیری دو نکته باید مورد توجه قرار گیرد، اولاً تلاقی­ها به گونه­ای نباشد که صفات نامطلوب در هیبرید متمرکز گردند، ثانیاً علاوه بر متمرکز کردن صفات مطلوب جدید صفات مطلوب محلی نیز در نژادهای جغرافیایی محفوظ بمانند.

همانطور که قبلاً گفته شد تلاقی­­ها یا جفتگیری­های خویشاوندی در زنبور عسل منجر به همخونی و پیدایش صفات نامطلوب می­گردد. در این رابطه مطالعات مختلف نشان داده است که کاهش درجه هتروزیگوتی در هر نسل که منجر به همخونی می­شود بسته به نوع تلاقی متفاوت می­باشد. از جمله:

لذا مشخص است که در اثر جفتگیری ­هایی که در بین خویشاوندان نزدیکتر انجام می­شود قدرت ادامه حیات نوزادان در هر نسل کمتر شده و از نظر اقتصادی ممکن است امکان­پذیر نباشد.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی