برای بررسی صداهای طبیعی و صداهای تقلیدشونده کاسکو های جوانی که به تازگی صید و از آفریقا به دیگر کشورها صادر می شوند، میتوان گفت که در ابتدا با قار کشیدنهای طبیعی جنگلی در تمام سطوح از نظر بلندی و کوتاهی صدا، احساس ترس و وحشت خود را بیان می کنند. کاسکوها در طبیعت با همین صداها با همنوعان خود ارتباط برقرار می کنند و وضعیت ناراحتی یا رفاه خودشان را به اطلاع دیگر افراد گله می رسانند. مسلماً این صداها به دلیل غیر قابل فهم بودن و گوش خراش بودن، برای ما خوشایند نیست. اما به تدریج که کاسکوها با محیط زندگی انسان و خود انسان خو می گیرند، صداهای جنگلی خودشان، به خصوص آنهایی که حاکی از ترس و وحشت است را کمتر تکرار می کنند و وقتی کاملاً اهلی شوند و دیگر هیچ ترسی از انسان نداشته باشند، دیگر چنان صداها را از خود در نمی آورند. در ادامه به انواع صداهای تقلید شونده در کاسکوها می پردازیم.
صداهای تقلیدشونده توسط کاسکوها
کاسکوها به طور طبیعی چندین نوع سوت کشیدن را می دانند و چون تُون اغلب سوتهای ما بسیار شبیه سوت کشیدن طبیعی خود آنهاست، می توانند تقلید انواع سوت های ما را بسیار سریع یاد بگیرند. حتی کاسکوهایی که هنوز حرف زن نشده اند، می توانند حرف زدن انسان را به راحتی با آهنگ سوت تقلیدکنند. همچنین قادرند برخی آهنگها را که می شنوند با سوت زدن، آنها را بنوازند. در عمل حرف زدن انسان، ابتدا هوای بازدم توسط حنجره به صدا تبدیل می شود. میزان بلندی و کوتاهی و تون صداهای تولید شونده در حنجره، با اراده انسان و مکانیسم پیچیده ای در حنجره تنظیم می شود.
تولید صدا در حنجره انسان، تا حد زیادی شبیه تولید صدا توسط سازهای بادی؛ مثل فلوت، ساز دهنی، شیپور، ساگزیفون و غیره است. به این معنی که بلندی و کوتاهی آن با دمیدن شدیدتر یا آرام تر در ساز بادی ممکن می شود و تون صدا یا تبدیل صدا به آهنگهای مختلف از طریق سوراخ های روی سازهای بادی و حرکات انگشتان ایجاد می شود.
انسان نیز با اراده خودش می تواند در هنگام حرف زدن مقدار بیشتری از هوای بازدم را وارد حنجره کند و صدای بلندتری توسط حنجره تولید شود یا مقدار کمتری از هوای بازدم را وارد حنجره کند تا صدای آرامتری ایجاد شود. بنابراین میزان بلندی پاکوتاهی صدایی که در حنجره تولید می شود، کاملاً تحت اراده انسان است و رابطه مستقیم با مقدار و سرعت هوای بازدم وارد شده به حنجره دارد.
اما برخلاف یک دستگاه موسیقی که توان صدای ایجاد شونده توسط آن، با فشرده شدن منظم و هماهنگ کلیدها یا کار انگشتان روی سوراخ ها انجام می شود، هوایی که وارد حنجره انسان می شود، از نظر زیاد یا کم بودن و سرعت و نیز تبدیل هوای بازدم به تونی خاص، تحت اراده انسان است، ولی معلوم نیست که چگونه بافت های داخلی حنجره به اراده انسان عمل می کنند که می توانند هوا را به صدا و صدا را به شکل خاص دراورند.
به هر حال با اراده انسان، صداهایی با بلندی و کوتاهی و تون مورد دلخواه در حنجره تولید می شود، ولی این صداها همانهایی هستند که ما از افراد ناشنوا (کرولال) نیز می شنویم؛ یعنی به شکل کلمات و جملات نیستند و اگر به همین صورت از دهان خارج شوند، کسی چیزی از معنی آنها نمی فهمد. بنابراین، صداها پس از ساخته شدن به شکل مورد دلخواه در حنجره، وارد دهان می شوند و در دهان با حرکات لبها و زبان به کلمات تبدیل می شوند. پس اگر ما در حین حرف زدن اراده کنیم که لبها و زبان ما تکان نخورند، متوجه خواهیم شد که ابداً قدرت سخن گویی نخواهیم داشت.
در پرندگان، منقار و زبان در پردازش صدا دخالتی ندارند، کما اینکه در هنگام آواز خواندن یا سروصدا کردن طبیعی، اگر دقت کنیم خواهیم دید که منقار آنها قدری باز است و هیچ تکانی نمی خورد. این بدان معنی است که در پرندگان، حفره دهانی فقط به عنوان یک مجرای عبور صدا مورد استفاده قرار می گیرد. حال این سؤال مطرح است که هرگونه صدا، آواز، کلمات یا جملاتی که توسط طوطی ها و دیگر پرندگان مقلد صدا ادا می شود، در کجا و چگونه تولید می شود؟
پرندگان به جای حنجره به عنوان عضو مولد صدا که در انسان در بالای نای و انتهای حلق قرار دارد، عضوی به نام سیرینکس دارند که این عضو در محل انشعاب نای به دو نایژه؛ یعنی انتهای نای قرار دارد. در هنگام درآوردن هرگونه صدا، آواز یا تقلید صدا، هوای بازدم وارد سیرینکس میشود. سیرینکس در تبدیل هوای بازدم به صدا مشابه حنجره عمل میکند. اما فرق آن با حنجره، این است که در انسان صدای تولید شده در حنجره وارد دهان می شود و توسط لبها و زبان پردازش و تبدیل به کلمه با کلمات می شود. اما در پرندگان، سیرینکس به عنوان عضوی عمل می کند که هم صداها را تولید و هم آنها را پردازش می کند و تبدیل به صداهای طبیعی، آواز یا تقلید صداهای گوناگون می کند.
به نظر می رسد که سیرینکس در پرندگان مقلد صدا و به خصوص در کاسکوها، عضوی بسیار پیشرفته است، به طوری که می تواند تمام نقش هایی که حنجره، لبها و زبان در انسان ایفاء می کنند، به تنهایی ایفاء کند. به عبارت دیگر، در کاسکو و دیگر پرندگان مقلد صدا؛ صداهای طبیعی، سونت ها و سخن گویی مشابه انسان، اعمالی هستند که تماماً در سیرینکس انجام می شوند. سیرینکس در تمام افراد هرگونه از پرندگان مقلد صدا قابلیت مشابهی ندارد.
طوری که قابلیت تقلید صداها، هم در بین گونه ها و نژادهای مختلف بسیار متفاوت است و هم در بین افراد یک گونه و حتی یک نژاد. شمار پرندگان مقلد صدا زیاد است، اما از بین آنهایی که ما می شناسیم؛ مثل، کلاغ، کلاغ زاغی، سار، مرغ مینا، انواع طوطی ها و به خصوص کاسکوها، میدانیم که مرغ مینا و طوطی ها و به خصوص کاسکوها شهرت زیادی در تقلید صدا دارند، در حالی که در بین سارها و کلاغها نیز افرادی یافت میشوند که قدرت تقلید صدا دارند. در بین طوطی ها، ممکن است حتی مرغ عشق هایی با قابلیت تقلید صدا یافت شوند. به هرحال، این قابلیت در کاسکوها به حد اعلای خود رسیده است.
همه کاسکوها قابلیت اهلی شدن و تقلید صداهای گوناگونی را دارند، اما در تقلید صدای انسان، سیرینکس باید از ساختمان و پیشرفتگی بالایی برخوردار باشد. بنابراین حتی در بین کاسکوها، گروهی هرگز حرف زدن را یاد نخواهند گرفت. همچنین کیفیت و پیشرفتگی سیرینکس در همه کاسکوهای سخنگو یکسان نیست. به همین دلیل، حتی در بین کاسکوهای سخنگو، کیفیت یادگیری سخنگویی بسیار متفاوت است. برخی از آنها قابلیت گفتن کلمات، عبارات، جمله ها و حتی یکی دو بیت شعر را دارند؛ برخی از آنها حافظهای قوی دارند؛ برخی از آنها قابلیت جمله سازی دارند و برخی از آنها، فقط یک تا چند کلمه را می توانند بگویند و خارج از آن، قدرت یادگیری ندارند.
بنابراین، ۴ عامل مهم در قدرت تقلید صدا یا سخن گویی کاسکوها مؤثرند: ۱- قابلیت گفتن کلمات مختلف. ۲- هوش. ۳- حافظه. ۴- کیفیت آموزش و تربیت. به عبارت دیگر، ممکن است یک کاسکو استعداد زیادی داشته باشد. اما تحت آموزش بد، پیشرفت قابل توجه ای نکند و برعکس.
علاوه بر انواع صداهای طبیعی و تقلیدی که کاسکوها هریک از آنها را در مواجه شدن با شرایط خاص و بنا به یک دلیل خاص در می آورند؛ کاسکوها صداهای دیگری نیز در برخی شرایط از خود در می آورند که این صداها واکنش نسبت به شرایطی خاص نیستند، بلکه صداهای خاصی هستند که در حین برخی حالات از خود در می آورد.
این صداها بیانگر ترس، هیجان، اضطراب یا شادی کاسکو نیست، ولی غالباً به عنوان زبان بدن می توان از آنها استفاده کرد و چون هریک از آن صداها در حالتی خاص درآورده می شود، هریک بیانگر حالت با خواسته ای از کاسکو است. به طور مثال، وقتی کسی می خواهد اطاق را ترک کند، کاسکو ممکن است صدای باز و بسته شدن درب را درآورد و معنی آن جلب توجه آن فرد برای برگشتن و بازی کردن با کاسکو است. کاسکوها موجوداتی هستند با صفات فردی خاص؛ درست مثل انسان که هر شخصی صفات خاص خودش را دارد. بنابراین برخی از صداهای آنها ممکن است عمومی نباشد.
پس هر فردی باید کاسکوی خودش را خوب بشناسد و حرکات بدن و صداهای خاص آن را درک کند تا بتواند با دیدن حرکات بدن و شنیدن برخی صداها، بفهمد که کاسکویش چه نیازی دارد تا بتواند آن نیاز را برطرف کند. کاسکوها معمولاً در مقابل احساس خطر سکوت می کنند تا کمتر جلب توجه کنند. اما گاه ممکن است صداهای بلند و ناهنجاری برای ترساندن موجود نزدیک شونده از خود در آورند. گاهی اوقات کاسکو در حین غذادادن به صاحب مورد علاقه خودش، ممکن است صدای غر زدن خاص با صدایی آرام شبیه تف کردن از خودش در بیاورد. با نزدیک شدن فردی به کاسکو، ممکن است کاسکو صدای نر می باتلفظ «ن ح» از خودش در بیاورد که این صدا مثل کلیک کردن یک تکمه است.
همچنین در اغلب اوقاتی که کاسکو روی نشیمنگاه در حالت استراحت است، در حالی که به شکل عمودی نسبت به افق نشسته است و میل به چرت زدن دارد؛ منقار بالایش را به صورت افقی روی منقار پایینی اش می کشد و صدایی خاص در می آورد. این حالت و صدای آن شبیه دندان قروچه است که برخی افراد ناآگاه می گویند کاسکو «کِرم» دارد. حال آنکه این حالت و صدا، علامت خواب آلود بودن و تمایل کاسکو به چرت زدن است. از این بحث نتیجه میگیریم که کاسکوها؛ علاوه بر حرکات بدن، صداهای خاصی نیز به دلیل تمایل به فهماندن خواسته های خود به ما در می آورند که اگر ما معنای حرکات بدن و چنان صداها را بفهمیم، کمک زیادی به درک خواسته های کاسکو به ما می شود تا بتوانیم نیازهایش را برطرف کنیم.
نظرات کاربران
2:27:55 AM