پروتئین­ها جزء ساختاری اصلی تمامی موجودات زنده هستند. همه سلول­ها حاوی پروتئین بوده و آن­ها در بافت­های ماهیچه­ ای با غلظت زیادی یافت می­شوند. سلول­ها طی چرخه زندگی خود پروتئین می­سازند و به واقع می­توان گفت که بدون ساخت پروتئین، حیات وجود نخواهد داشت. حیوانات جوان­تر به منظور رشد به پروتئین بیشتری احتیاج دارند که با رشد حیوان، این نیاز کاهش می­یابد؛ به طوری که حیوان بالغ تنها به میزان نگهداری، پروتئین لازم دارد. در دوره آبستنی و شیردهی هم نیازمندی پروتئین افزایش پیدا می­کند. دراین پست به بررسی پروتئین مورد نیاز اسب می پردازیم.

پروتئین اسب

پروتئین­ها از نظر ترکیب شیمیایی، خواص فیزیکی و عملکرد بیولوژیکی متنوع هستند. با این وجود تنها آن­ها از واحدهای ساختمانی کوچکی به نام اسیدهای آمینه ساخته می­شوند. اجزای اصلی اسیدهای آمینه، یک گروه کربوکسیل و یک گروه آمینه است که با اتم کربن متصل به گروه کربوکسیل پیوند دارد.

اگر چه در طبیعت بیش از 200 اسید آمینه وجود دارد اما تنها 20 عدد از آن­ها در پروتئین­ها وجود دارد که حدود 10 اسید آمینه باید در جیره غذایی اسب وجود داشته باشد؛ زیرا بافت­ها نمی­توانند این اسیدهای آمینه را بسازند. پروتئین­ها از به هم پیوستن اسیدهای آمینه به شکل زنجیره ­_­های بلند حاصل می­شوند.

طول زنجیره و نوع اسیدهای آمینه خواص پروتئین را تعیین می­کنند. پیوند بین اسیدهای آمینه از نوع پپتیدی می­باشد. اکثر پروتئین­ها حدود 5000 – 3500 اسید آمینه دارند که در توالی­های مختلف قرار گرفته ­اند و در هر رشته پپتیدی تقریباً 20 اسید آمینه نیز می­تواند وجود داشته باشد. اختلاف ساختاری پروتئین­ها بسیار زیاد می­باشد که با مقایسه مو، پر، آنزیم های مختلف و گوشت که همه نوعی پروتئین هستند این مسأله بهتر درک می­شود. تمامی پروتئین­ها در سه گروه مهم طبقه­ بندی می­شوند:

• پروتئین­های کروی مانند: آلبومین­ها و گلوبولین­ها
• پروتئین­های فیبری مانند: کلاژن و کراتین
• پروتئین­های مرکب که شامل ترکیبات غیر پروتئینی نیز هستند.

پروتئین­ها در بخش­های مختلفی از جمله غشای سلولی، بافت ماهیچه­ ای، پوست، مو، سُم، پلاسمای خون، آنزیم ­ها، هورمون­ها و آنتی­بادی­ها و … یافت می­شوند.

سوخت و ساز پروتئین

پروتئین­ها در طول گوارش هیدرولیز شده و به اسیدهای آمینه تشکیل دهنده خود تجزیه می­شوند. آن­ها با عبور از دیواره روده کوچک جذب جریان خون می­شوند و به کبد منتقل می­گردند. ارزش غذایی پروتئین­های یک جیره غذایی تنها به قابلیت هضم و جذب آن­ها وابسته نیست؛ بلکه به سودمندی اسیدهای آمینه متشکله آن در بدن حیوان نیز بستگی دارد. اسیدهای آمینه ممکن است در کبد ساخته شوند و یا مستقیماً در جریان خون منتقل گردند.

این واکنش­ها شامل موارد زیر می­باشند:

• ساخت بدنه پروتئین
• ساخت آنزیم­ها و هورمون­های پروتئینی
• تبدیل آمونیاک به اوره
• گلوکو نئوژنز

گلوکونئوژنز فرایند تبدیل پروتئین به کربوهیدرات به منظور تأمین انرژی است که در هنگام بیماری یا گرسنگی طولانی به عنوان یک منبع مهم انرژی انجام می­گیرد. گلوکونئوژنز موجب تحلیل ماهیچه­های اسب خواهد شد.

کمبود پروتئین

نشانه­های کمبود پروتئین در اسب کم اشتهایی، کاهش نرخ رشد و کاهش کارآمدی مصرف غذا می­باشد. کمبود یک اسید آمینه ضروری خاص هم نشانه­های فوق را ایجاد می­کند؛ زیرا فقدان یک اسید آمینه هم از تشکیل زنجیره کامل یک پروتئین جلوگیری می­کند.

هر یک از مواد غذایی جیره از نظر وجود تمامی اسید آمینه کامل نیست و باید جیره به نحوی تنظیم گردد که مخلوط مواد غذایی از این لحاظ کامل باشد. برای نمونه ذرت از نظر لیزین کمبود دارد ولی می­توان با افزودن کنجاله سویا که لیزین فراوانی دارد این مشکل را حل نمود و تعادل مناسبی برقرار کرد. جیره غذایی اسب باید تمامی اسیدهای آمینه مورد نیاز برای ساخت پروتئین­های حیاتی را دارا باشد تا نشانه ­های کمبود بروز نکند.

کیفیت پروتئین

اسب­ها معمولاً می­توانند 10 اسیدآمینه مورد نیاز خود را در بدن بسازند. با این وجود، بدن حیوان نمی­تواند تمامی آن­ها را در مقادیر کافی و با سرعتی که برای ساخت پروتئین­های مورد نیاز، لازم است تهیه کند. بنابراین بهتر آن است که اسیدهای آمینه مورد نیاز اسب از طریق جیره تأمین گردد. گیاهان و بسیاری از میکروارگانیسم­ها توانایی ساخت تمامی اسیدهای آمینه را دارند.

اسب باید اسیدهای آمینه ­ای را که نمی­تواند تولید کند از گیاهان دریافت نماید. پروتئین­های میکروبی موجود در روده بزرگ اسب احتمالاً در حد یک منبع اسیدهای آمینه حائز اهمیت نیستند.

اسیدهای آمینه ­ای را که اسب نمی­تواند تولید کند اسیدهای آمینه ضروری می­گویند. پروتئین­هایی که حاوی میزان بالایی از اسیدهای آمینه ضروری هستند، ارزش بیولوژیکی بالایی دارند. این پروتئین­ها باید در جیره اسب موجود باشند. اگر تنها یک اسید آمینه ضروری در جیره کم باشد، تعادل آن­ها بر هم می­خورد و استفاده از اسیدهای آمینه دیگر را محدود می­سازد که در نتیجه منجر به کمبود پروتئین­های خاصی می­گردد.

اسبی که از یک جیره معمولی شامل علوفه، یولاف و سبوس تغذیه می­کند، سطح پایینی از اسید آمینه ضروری لیزین مصرف می­کند که این مسئله توانایی اسب را برای استفاده از بقیه پروتئین­های موجود در جیره، محدود خواهد ساخت. بنابراین لیزین به عنوان اسید آمینه محدود کننده در جیره شناخته می­شود.

پروتئین در بدن به منظور حفظ سلامتی بافت­ها، رشد و نمو، تولید شیر و آبستنی مورد نیاز است. در شرایط معمولی نگهداری، پروتئین بافت­ها تجزیه شده و دوباره ساخته می­شوند؛ اما این فرایند کافی نیست و برای رفع کمبودها باید پروتئین در جیره نیز وجود داشته باشد. لازم به یادآوری است که بخشی از پروتئین که به وسیله ترشحات مختلف و آنزیم­های سلول­های روده، ترشحات دستگاه تنفسی و دفع ادرار و مقدار کمی هم توسط مود از بدن خارج می­شود باید با پروتئین جیره جبران گردد. پروتئین­ها درصد بالایی از بافت ماهیچه ­ای را تشکیل می­دهند؛ بنابراین نیاز پروتئینی برای رشد و نمو، تولید و آبستنی بسیار بالا است.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی