این شتر بیشتر در آفریقای شمالی و عربستان و آسیا پراکنده بوده و در بارکشی و حمل افراد و مسابقه به کار می رود. پوست این دام اغلب قهوه ای روشن، خاکستری و سیاه بوده و سفید هم در انواع مختلف آن مشاهده گردیده است. موهای بدن بسیار در پشمی است. برای آشنایی بیشتر با انواع نژاد شتر همچنین لاما ها به این بخش توجه نمایید.
انواع شترها
الف: شتر یک کوهانه Camelus Dromedarius
یکی از انواع نژاد شتر یک کوهانه می باشد که در پشت گردن زیر گلو و روی کوهان موها از سایر نقاط بدن بلندتر می باشد. وزن شتر یک کوهانه ۷۰۰-۳۵۰ کیلوگرم، بلندی سر و گردن آن بیش از ۳ متر و ارتفاع کوهان آن تا سطح زمین به ۲ تا 5/2 متر می رسد.
سر کوتاه، گردن کج و کوتاه، زانوی کشیده، فرق سر گرد و خمیده، صورت کشیده، گوشها کاملاً کوچک، لب بالا آویزان و چشم های فرورفته دارد. این نوع شتر بیشتر از شتر دو کوهانه مورد استفاده می باشد و از انواع درشت اندام آن جهت باربری و از شترهای با استخوان بندی ظریف جهت مسابقات شترسواری استفاده میشود. شترسواری را شتر جماز نیز می گویند.
طریقه دویدن شتر کاملاً با راه رفتن معمولی فرق داشته و در موقع تند دویدن دو پای جلو را بلند برده و پس از به زمین گذاشتن قسمت جلو دو پای عقب را به همین اندازه به جلو می برد. اما در حالت دویدن معمولی حرکت پاها مانند راه رفتن ولی سریع تر می باشد. شترهایی که استعداد سواری دارند به وسیله شترداران در آغاز جوانی و بلوغ شناسایی و انتخاب شده و توسط ساربانان ورزیده به تمرین وادار می شوند. در آغاز تمرین حالت وحشیگری از خود نشان داده و در موقع سواری به هر سو می دوند ولی پس از مدتی به این مسئله عادت نموده و رام می گردند معمولاً سرعت شتر با یک سوارکار ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر در ساعت اما در مسافتهای کوتاه حتی ۳۰ تا ۳۵ کیلومتر در ساعت نیز می تواند بدود.
ب: شتر دو کوهانه Camelus Bactrinus
انواع نژاد شتر شتر دو کوهانه مخصوص مناطق سرد و خشک می باشد و در چین، مغولستان، افغانستان، ترکیه و ایران نگهداری می شوند. شتر دو کوهانه دارای استخوان های بزرگ و قوی پاها نسبتا کوتاه، کوهان گرد و لب های بزرگ، پوشش پشمی ضخیم و کف پاهانی مسطح می باشند. میانگین محصول کرک و مو آنها سالیانه پنج کیلوگرم و در حیوانات نر بالغ به بیش از هشت کیلوگرم و در نرهای اخته شده به ده کیلوگرم می رسد. رنگ شترهای دو کوهانه اغلب قهوه ای تیره بوده و وزن زنده آنها به ۷۵۰ تا ۸۰۰ کیلوگرم می رسد که در نتیجه وزن لاشه آنها ۳۷۵ تا ۴۲۵ کیلوگرم می باشد. دوره شیردهی آنها ۱۶۰ روز بوده و در یک روز شیردهی ۷۰۰ تا ۸۰۰ لیتر شیر تولید می کنند که از این مقدار ۳۰۰ لیتر برای مصرف انسان و بقیه به مصرف خوراک دیلاق ها میرسد.
شیر آنها از لحاظ ویتامین C خیلی غنی بوده و می توان از آن به راحتی فرآورده های لبنی تهیه نمود که این امر در شترهای یک کوهانه نیاز به افزودن بعضی مواد از جمله کلرید کلسیم دارد. بلوغ آنها در چهار سالگی بوده و جفت گیری آنها فصلی است. دوره آبستنی آنها ۱۲ تا ۱۳ ماه طول می کشد. به ازای هر ۱۶ تا ۲۵ نفر شتر ماده دو کوهانه یک نفر شتر نر دو کوهانه بسته به توان شتر نر و تغذیه آن، جهت جفتگیری مورد نیاز می باشد. شتر دو کوهانه با توجه به ساختمان بدنی خاص خود به شرایط آب و هوای سرد و خشک تطابق یافته است و قادر است در راه های کوهستانی و پربرف رفت و آمد نماید. شتر دو کوهانه می تواند در تابستان تا درجه حرارت ۳۰ درجه سانتی گراد و در زمستان تا درجه حرارت ۳۰- درجه سانتی گراد را به خوبی تحمل نماید. متوسط باری را که شتر دو کوهانه می تواند حمل نماید ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم می باشد که این موضوع مستقیماً با وضع جسمانی و مسافتی را که باید طی نماید بستگی دارد و در مسافت های کوتاه ۱۵-۵ کیلومتری می تواند مقدار ۲۵۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم بار را حمل نماید.
لاما
ج: شترهای بی کوهان Lamaها
لاماها یکی از انواع نژاد شتر است که در ایران نبوده و در آمریکای جنوبی نگهداری می شوند و برای باربری، سواری و همچنین شخم زنی مورد استفاده قرار می گیرند. گوشت آنها نیز برای تغذیه مصرف دارد. طول لاما تقریباً 60/2 متر و بلندی آن 60/1 متر می باشد. این شتر می تواند ۵۰ کیلوگرم بار را روزانه تا مسافت ۵۰-۲۰ کیلومتر حمل کند. لاما در سن ۳-۲ سالگی به سن بلوغ می رسد. مدت بارداری آن ۱۱ ماه و مدت شیر خواری دیلاق آن ۳-۴ ماه است. از هر لامای نر برای بارور کردن ۳۰ لامای ماده استفاده می گردد. دیلاق ها بیشتر در ماه های بهمن و اسفند به دنیا می آیند. راندمان تولیدی پشم لاما سالیانه در حدود 5/3- 8/1 کیلوگرم می باشد. رنگ لاما سفید و سیاه یا ابلق گاهی هم زرد یا قهوه ای است. شترهای ویکونا به صورت وحشی و نیمه وحشی وجود دارند.
پشم ویکونا، ظریف، ابریشمی، براق، زرد مایل به قرمز یا زرد رنگ بوده و زیر شکم آن سفید می باشد و مقدار پشم سالیانه آن حدود ۴۰۰ گرم می باشد. ويكونا نسبت به آلپاکا و لاما دارای تارهای پشمی کوتاه تر و مجعدتری است. آلپاکاها دام های نیمه اهلی هستند که اکثرا به صورت گله های چند نفری به سر می برند. آلپاکا از لاما کوچکتر، گردنش درازتر، مویش نرم تر و پرپشت تر و طویل تر است و راندمان تولید پشم آنها 80/3- 80/2 کیلوگرم در سال است. رنگ آلپاکا بیشتر سفید یا سیاه و ندرتا ابلق می باشد. آلپاکا 10/2 متر طول و 10/1 متر بلند دارد. لاماها و شترها به غیر از ارگانهای جنسی در بقیه تشکیلات سلولی و همچنین تعداد کروموزومها (۷۴) یکسان می باشند. به این دلیل به نظر می رسد که تغییرات تکاملی این حیوانات فقط مربوط به موتاسیون یک ژن و یا تغییر در تنظیم محل سانترومر کروموزوم ها می باشد.
نظرات کاربران
2:27:55 AM