کرم قلابدار نماتودهای انگلی هستند که در روده کوچک میزبان های انتخابی زندگی می کنند. آلودگی روده ای در سگها و گربه های بالغ اغلب به شکل تحت بالینی یا ملایم است، اما بیماری جدی در توله سگها و بچه گربه ها بدنبال آلودگی های شدید ایجاد می شود. کرمهای قلابدار سگ و گربه علت اصلی لارو مهاجر پوستی در انسان ها می باشند که یک بیماری شایع و آزار دهنده در برخی مناطق است هرچند بندرت جدی است.در این مقاله از نشانه های بالینی وجود کرم قلابدار در سگ و کرم خونخو اطلاعاتی جمع آوری شده است.
کرمهای قلابدار
مقدمه
این کرمها می تواند موجب بیماری های دیگری مانند پنومونی ائوزینوفیلیک، میوزیت موضعی، فولیکولیت، اریتما مالتی فرم و آنتریت ائوزینوفیلیک در انسانها شوند.
سبب شناسی
کرم قلابدار در سگ ، آنکیلوستوما کانینوم، آنکیلوستوما برازیلینسیس و آنسيناريا استنوسفالا میباشند، در حالی که آنکیلوستوما توبئافورم، آنکیلوستوما برازیلینسیس و آنسیناریا استنوسفالا در گربه ها غالب می باشند. دیگر گونه ها ممکن است در برخی مناطق وجود داشته باشند، مانند آنکیلوستوما سيلانيسيوم که در استرالیا است. آلودگی با بیش از یک گونه کرم قلابدار نیز ممکن است اتفاق افتد.
در انسان آنکیلوستوما دئودناله و نکاتور امریکانوس مشابه کرم قلابدار در سگ و گربه هستند. این انگلها در روده انسان قرار می گیرند و یک بیماری مشترک محسوب نمی شوند.
چرخه زندگی
کرم های قلابدار بالغ و کرم خونخو در روده کوچک میزبان خود زندگی کرده و در مدفوع تخم ریزی می کنند. تخم های دفع شده فوراً عفونی زا نبوده و لاروها بایستی از تخم خارج شده و به لارو “مرحله سه” و عفونی زا تبدیل شوند. این فرایند معمولاً ۲ تا ۹ روز زمان می برد و به درجه حرارت و رطوبت محیط وابسته است. آلودگی زمانی رخ می دهد که یک میزبان حساس با لارو عفونی زای “مرحله سه” برخورد کند، آلودگی از طریق نفوذ لارو به پوست یا بلع طعمه آلوده به لارو عفونی زا می باشد.
لاروی که به پوست نفوذ کرده از طریق جریان خون به ریه ها مهاجرت می کند. سپس ممکن است از طریق انشعابات تنفسی و متعاقب آن سرفه کردن و بلع، یا از طریق سایر بافت های بدن مهاجرت کنند. برخی از انگل ها ممکن است در بافت ها نهفته باقی بمانند. لاروهایی که به رودهی کوچک می رسند، در آنجا رشد کرده و به کرم های بالغ تبدیل می شوند. برخی لاروها ممکن است وارد یک مرحله توقف رشد شده و پس از حذف کرم های بالغ دوباره فعال شوند. در برخی از گونه های کرم قلابدار (مثلاً، آنکیلوستوما کانینوم)، در خلال آبستنی، انگل نهفته مجدداً فعال شده و باعث آلودگی نوزاد از طریق مصرف شیر می شود. در دیگر گونه ها (مثلاً، آنکیلوستوما توبرفورم)، حیوانات جوان اغلب بعد از تولد از طریق محیطهای آلوده، بیمار میشوند. توانایی آنکیلوستوما کانینوم در انتقال از شیر و پستان یک عامل اصلی در شیوع بالای بیماری در توله سگها می باشد. حتی اگر مادر به طور منظم تحت درمان ضد انگل قرار گیرد، عفونت سیستمیک شایع بوده و در مواجهه با توله های جوان باید مورد توجه قرار گیرد.
لاروهای بلعیده شده ممکن است به حفره دهان یا مخاط دستگاه گوارش نفوذ کرده و از طریق بافت های ذکر شده مهاجرت کنند، اما بیشتر در دستگاه گوارش باقی می مانند و در آنجا بالغ شده یا وارد مرحله توقف میشوند. به همین ترتیب، لاروهای متوقف شده ای که از بافت های طعمه بلعیده می شوند، معمولاً در دستگاه گوارش باقی مانده و به کرمهای بالغ تبدیل می شوند.
در روده کوچک، کرم خونخو و کرمهای بالغ ممکن است ۴ تا ۲۴ ماه زنده مانده، به مخاط چسبیده و خون مصرف کنند. کرمها ممکن است به محل های اتصال جدیدی حرکت کنند و از پشت زخم های کوچک و درحال خونریزی خارج شوند.
توزیع جغرافیایی / همه گیر شناسی
این انگل ها در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری رایج هستند. تفاوت های منطقه ای در شیوع گونه های کرمهای قلابدار مختلف وجود دارد و آنکیلوستوما برازیلینسیس و آنسیناریا استنوسفالا گسترهی کوچک تری از آلودگی را نسبت به سایر کرمهای قلابدار مهم سگها و گربه ها دارند. به طور کلی، آنسيناريا استنوسفالا (گاهی اوقات کرم قلابدار شمالی نامیده می شود) در آب و هوای سرد، مانند ایالات متحده شمالی، کانادا و اروپا یافت می شود. آنکیلوستوما برازیلینسیس معمولاً در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری مانند کارائیب و مناطق ساحلی گرم ایالات متحده رایج هستند.
کرم قلابدار در سگ ها و گربه ها در برخی مناطق بسیار رایج و در برخی مناطق دیگر کمیاب می باشند. آب و هوا، تماس با جمعیت حیوانات آلوده، دسترسی به محیط های بالقوه آلوده و استفاده از داروهای ضد کرمی پیشگیرانه به شکل منطقه ای متفاوت می باشد و می تواند اثرات عمیقی بر شیوع بیماری داشته باشند. بر این اساس، میزان شیوع گزارش شده دارای تفاوت های چشمگیری در بین مطالعات می باشد و دامنه آن از 9/0 تا ۱۰۰ درصد در سگها و 2/0 تا ۹۱ درصد در گربه ها متغیر است.
به طور کلی، شیوع بالا بیماری در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری و شیوع کمتر در کشورهای درحال توسعه ی سردسیر یافت می شود. فاکتورهای خطر گزارش شده برای دفع کرم قلابدار در سگها شامل نگهداری چند سگ در یک مکان، ولگرد بودن یا در یک سرپناه مشترک زندگی کردن، سن کمتر از یک سال، نمونه برداری در طی دوره های گرم و مرطوب و سابقه ای از عدم مصرف ضد انگل است. به همین ترتیب برای گربه ها نگهداری در یک سرپناه و عدم درمان ضد انگلی به موقع، از فاکتورهای خطر محسوب میشود. مطالعات انجام شده درباره ی حیواناتی که به بیمارستان دامپزشکی مراجعه می کنند که احتمالاً شاخصی از میانگین مراقبت در حیوانات خان است، نشان داد میزان دفع تخم در سگها 4> درصد و در گربه ها ۵/0 > درصد متغیر است.
در هنگام تفسیر مطالعات شيوع، به دلیل تفاوت های وسیعی که در میزان شیوع در مناطق مختلف و جمعیتهای متفاوت آن مناطق (به عنوان مثال، حیوان خانگی در مقابل ولگرد) وجود دارد، بایستی دقت لازم لحاظ گردد. از تعمیم دهی داده ها به مناطق و جمعیتهای دیگر باید اجتناب گردد.
لارو مهاجر پوستی، زمانی در انسان ها گسترش می یابد که پوست برهنه با لارو عفونی زا در محیط تماس داشته باشد. آلودگی ها معمولاً در کودکان و افرادی که در تماس با خاک و شنی که احتمال آلودگی با مدفوع سگ و گربه آلوده را دارد، مرسوم است. می توان آلودگی محیط زیست با لارو کرم قلابدار را در پارکها و دیگر مناطق عمومی، به خصوص در مناطق گرمسیری با جمعیت های بزرگ حیوانات وحشی مشاهده نمود.
تنوع قابل توجهی در انواع بیماری های ناشی از گونه های مختلف وجود دارد. آنکیلوستوما برازیلینسیس شایعترین گونه ی مؤثر می باشد. در مقابل، به نظر نمی رسد آنکیلوستوما توبئافورم و آنکیلوستوما سيلانيسيوم لارو مهاجر پوستی داشته باشند، اما آنکیلوستوما سيلانيسيوم می تواند در انسانها رشد کرده، بالغ شده و موجب بیماری رودهای گردد. آنکیلوستوما کانینوم نیز می تواند گاهی سبب فولیکولیت، میوزیت و آنتریت ائوزینوفیلیک گردد. نقش آنسيناريا استنوسفالا در لارو مهاجر پوستی نامشخص است.
در ایالات متحده، اکثر موارد بومی از جنوب شرقی و کشورهای حاشیه خلیج منشأ می شوند. در سایر مناطق که موارد درونی نادر هستند، بسیاری از این آلودگی ها مرتبط با سفر می باشند، به خصوص در افرادی که زمان زیادی را در سواحل کشورهای گرمسیری می گذرانند. شیوع با گودال های ماسه ی آلوده نیز در ارتباط است. هر سطحی که با مدفوع سگ و گربه آلوده شده باشد، می تواند منبعی برای آلودگی باشد (مانند شیوع لارو مهاجر پوستی مرتبط با مواد تهیه گل خشک). آلودگی دهانی نیز حداقل به شکل تجربی می تواند در انسان ها ایجاد شود؛ به هر حال نقش این نوع از آلودگی، در بیماری های مشترک طبیعی شناخته شده نیست.
آنتریت ائوزینوفیلیک به شکل غیر عادی به علت حضور کرم قلابدار بالغ در روده نیز رخ می دهد. از آنجایی که رشد کرمهای قلابدار بالغ سگ و گربه در روده انسان نادر است، موارد محدودی از این رخداد در ارتباط با آنتریت ائوزینوفیلیک ملایم تا شدید وجود دارد. همچنین گزارش هایی از شناسایی آنکیلوستوما سيلانيسيوم در انسان وجود دارد.
حیوانات
نشانه های بالینی
آلودگی شدید در توله سگ هایی که پس از تولد آلوده شده اند رایج است، زیرا انکیلوستوما کانینوم بالغ، تغذیه کننده ی حریصی است. آلودگی شدید ممکن است منجر به کم خونی، عدم رشد، افزایش وزن ضعیف، کم آبی بدن و تیره شدن مدفوع گردد. ممکن است منجر به مرگ شود.
در سگهای بالغ، نشانه های آشکار آلودگی به کرم خونخو به ندرت دیده می شوند، به خصوص در سگهایی که سالم به نظر می رسند و خوب تغذیه می کنند. کم خونی، بی اشتهایی، کاهش وزن و ضعف ممکن است در برخی موارد همراه با اسهال تیره توسعه یابد. این موارد در سگهای وحشی، تحت استرس و در یا در سگهای بیمار و مبتلا به سوء تغذیه شایع است.
مسائل بالینی در گربه ها مشابه است. آلودگی با آنکیلوستوما توبئافورم خطرناک تر است، چون مانند انکیلوستوما کانینوم تغذیه کننده ی حریصی است. کم خونی، کاهش وزن، عدم رشد، اسهال و مرگ ناگهانی عمدتاً می تواند در بچه گربه ها ایجاد شود. آلودگی با انکیلوستوما برازیلینسیس و آنسيناريا استنوسفالا ملایمتر بوده، چون آنها خون بسیار کمتری نسبت به انکیلوستوما کانینوم و انکیلوستوما توبئافورم مصرف می کنند.
در برخی شرایط، لارو مهاجر پوستی می تواند از نفوذ لاروهای کرم قلابدار به داخل پوست (اغلب در ناحیه پا) گسترش یابند. در این حالت انکیلوستوما برازیلینسیس معمولاً درگیر بوده و قرمزی، خارش و بثوراتپاپولار معمول است.
تشخیص
کرمهای قلابدار بر اساس پوسته ی نازک تخم، تخمهایموروله شده در مدفوع با استفاده از غوطه ور سازی مدفوع تشخیص داده می شوند. دوره آلودگی تشخیص انگل ۲ تا ۴ هفته است و کرم ها قبل از این که در مدفوع تخم بگذارند، شروع به تغذیه می کنند. در این دوره آلودگی شدید در توله سگها و بچه گربه ها باعث بیماری شدید یا مرگ می شود.
تفاوت ریخت شناسی گونه های کرم قلابدار کرم خونخو مشکل است، به طوری که اندازه های تخم در گونه های مختلف همپوشانی دارند، تنها تخم های برخی مانند آنسيناريا استنوسفالا را به دلیل اندازه بزرگترشان می توان با اطمینان تشخیص داد. به تازگی روشهای مولکولی مانند PCR-RFLP جهت تشخیص و تمایز گونه های کرم قلابدار استفاده شده است.
مدیریت
در سگها، فنبندازول، موکسی دکتین، موکسی دکتین/ ایمیداکلوپرید، میلبمایسین اکسیم، نیتروسکانات و پیرانتل پاموات روی انکیلوستوما کانینوم بالغ مؤثر هستند. موکسی دکتین، پیرانتل، فنبندازول، نیتروسکانات و موکسی دکتین ایمیداکلوپرید روی آنسیناریا استنوسفالای بالغ مؤثر هستند. اطلاعات محدودی در مورد مقاومت ضد کرمی در دسترس می باشد، اما سطوح بالای مقاومت پیرانتل در انکیلوستوما کانینوم گزارش شده است. بررسی تعداد تخم در مدفوع بعد از کرم زدایی دارای مفهوم مهمی جهت تشخیص سریع مقاومت می باشد.
در گربه ها، آیورمکتین، سلامكتين، موکسی دکتین / ایمیداکلوپرید، فنبندازول، میلبمایسین اکسیم، پیرانتل پاموات و امودپساید بر انکیلوستوما توبئافورم مؤثر است، در حالی که امودپساید و موکسی دکتین جهت درمان مرحله چهارم و بالغ انکیلوستوما توبئافورم مورد تأیید قرار گرفته اند. فنبندازول بر آنسیناریا استنوسفالا مؤثر است.
کرم زدایی، لاروهای متوقف شده در بافت ها را از بین نمی برد. علاوه بر این، لاروهای خفته ای که در روده حضور دارند، مقاومند و می توانند دوباره روده را با کرم های بالغ (بعد از حذف موفقیت آمیز بالغین با درمان ضد کرمی) پرکنند؛ بنابراین تکرار درمان ممکن است برای حذف آلودگی ضروری باشد. تشخیص تخم های کرم قلابدار در مدفوع بعد از درمان ضد کرمی، به احتمال زیاد به علت پدیده ی “نشت لارو” است و این مقاومت ضد کرمی نمی باشد.
انسان ها
نشانه های بالینی
کرمهای قلابدارو کرم خونخو مشترک بین انسان و دام می توانند موجب لارو مهاجر پوستی گردند. کرم خونخو در ابتدا، خارش، پاپولهای مایل به قرمز در محل آلودگی ایجاد می شود. به عنوان لارو مهاجر، به شکل “فوران خزنده” گسترش می یابد، به همراه خارشهای شدید، زخمهایی زردرنگ که در مسیر مهاجرت انگل اتفاق می افتد. اینها ممکن است از چند میلی متر تا چند سانتی متر در طول روز پیشرفت کنند. در آلودگی های شدید، چند صد مسیر مهاجرت انگل کرم خونخو ممکن است وجود داشته باشد. این آلودگی در نهایت خود محدود شونده است، اما خارش شدید ممکن است منجر به کنده شدن پوست و عفونت های ثانویه گردد. در موارد نادر درگیری تعداد زیادی از انگلها، پنومونی (سندرم لافلر) می تواند ایجاد شود که می تواند به آماس عضلات منجر گردد. ندرتاً لاروها می توانند به روده رسیده و سبب آنتریت ائوزینوفیلیک گردند.
علائم بالینی گونه های کرم قلابدار را با وجود برخی از تفاوت های عمومی، نمی توان از هم تفریق نمود. انکیلوستوما برازیلینسیس بسیار بیشتر از دیگر کرم های قلابدار تمایل دارد که در پوست مهاجرت کند.
آنتريت ائوزینوفیلیک یک تظاهر غیر معمول رودهای آلودگی با کرم قلابدار مشترک بین انسان و دام می باشد و اساساً با شرایط غیرمعمول که در آن جانکیلوستوما سيلانيسيوم یا انکیلوستوما کانینوم از دوران بلوغ تا بزرگ شدن در روده انسان وجود دارند، در ارتباط می باشد. این رخداد می تواند یک آلودگی غیر آشکار تا یک بیماری شدید با درد شکم ایجاد کند و با لاپارتومی اکتشافی قابل تشخیص است. به هر حال به نظر می رسد بروز بیماری کم بوده و بیماری شدید کاملاً نادر است.
تشخیص
نشانه های بالینی معمولاً برای تشخیص کافی است، به خصوص در یک منطقه اندمیک، یا در بیمارانی با سابقهی مسافرت به یک منطقهی اندمیک. فوران خزنده به همراه خارش شدید عملاً خصوصیت پاتوگونومیک بیماری است. آزمون های تشخیصی مانند نمونه برداری پوست به ندرت کاربردی است، چراکه علائم بالینی کفایت می کند، نمونه برداری ها به ندرت مهاجرت انگل را نشان می دهند. در موارد نادر پنومونی، گهگاهی می توان لاروها را در نمونه های خلط و مایع معدی تشخیص داد.
مدیریت
لارو مهاجر پوستی معمولاً خود محدودشونده است؛ با این حال ممکن است چندین هفته تا ماه برای بهبود علائم بالینی زمان نیاز باشد. آلبندازول خوراکی و آیورمکتین در اکثر مواقع هنگام درمان انتخاب شده و بسیار مؤثر می باشند. تیابندازول موضعی یا خوراکی نیز مؤثر می باشد.
پیشگیری
کرم زدایی از مؤلفه های مهم برای پیشگیری از بیماری در توله سگها و بچه گربه ها است و به کاهش آلودگی محیط زیست کمک خواهد کرد. باید به کرم زدایی در توله سگها و بچه گربه ها به دلیل احتمال زیاد آلودگی و شدت بالقوه بیماری توجه خاص گردد. توله سگها و بچه گربه ها باید در سنین ۲، ۴، ۶ و ۸ هفتگی درمان شوند. توله سگها و بچه گربه های جدیدی که به خانه آورده می شوند می بایست حداقل ۳ نوبت درمان شوند، در هفته از هم جدا باشند، سپس تا سن ۶ ماهگی به شکل ماهانه تحت درمان قرار بگیرند.
توصیه های گفته شده در مورد حیوانات با سن بیش از ۶ ماه تفاوت دارد، مانند درمان ماهانه، یک یا دو بار در سال، یا حداقل چهار بار در سال با فاصله بیش از سه ماه. توصیه های درمانی گفته شده برای سگها و گربه های بالغ در مکان هایی با خطر پایین (در بررسی مدفوع)، پیشنهاد نمی شود. می بایست در زمان تعیین استراتژی مناسب شیوع کرم های قلابدار در منطقه، مدیریت حیوانات خانگی، خطر مواجهه با حیوانات خانگی، تعداد حیوانات خانگی در محل زندگی و این که آیا انسان هایی با خطر زیاد در محل زندگی وجود دارند مورد توجه قرار گیرند. این نگرانی در مورد گسترش مقاومت مثلا آن چه که در گوسفندان و اسبها رخ داده است وجود دارد. نگرانی در مورد مقاومت و استفاده محتاطانه از داروهای ضد کرمی لازم است و بایستی در طراحی رژیم های حاوی مواد کرم زدا مورد توجه قرار گیرد.
می بایست جهت پیشگیری از آلودگی توسط سگهای ماده از راه شیر، در دوران آبستنی تحت درمان قرار گیرند (به خصوص اگر قبلاً یک زایمان به همراه وجود کرم قلابدار داشته اند). تجویز روزانه فنبندازول از روز چهلم آبستنی تا روز چهاردهم شیردهی و یا دو تا چهار دوز از آیورمکتین در همان چهارچوب زمانی توصیه شده است. یک دوز از موکسی دکتین در روز ۵۵ آبستنی یا یک دوز موکسی دکتین-ایمیداکلوپرید در روز ۵۶ آبستنی در کارآزمایی های بالینی مؤثر است. حیوانات تحت مراقبت بایستی به همراه فرزندانشان مورد درمان قرار گیرند.
آزمایش منظم مدفوع جهت بررسی بار انگلی و بررسی اثر درمان ضد انگلی توصیه شده است. توصیه شده که آزمایش مدفوع در توله سگها و بچه گربه ها دو تا چهار بار در سال اول و پس از آن سالی یک یا دو بار انجام گردد. روش های شناورسازی سانتریفوژی به دلیل حساسیت بالاتر نسبت به دیگر روش های ارزیابی مدفوع، پیشنهاد شده است.
در حال حاضر به هیچ وجه نمی توان لاروهای کرم قلابدار کرم خونخو را از محیط حذف کرد، بنابراین کاهش آلودگی مدفوع از محیط و احتمالاً مدفوع هایی که حاوی تخم های کرم قلابدار می باشند، کلیدی هستند. حذف سریع و دفع مناسب مدفوع در کاهش بار محیط از کرم های قلابدار حیوانات خانگی کمک کننده خواهد بود.
تمیز کردن منظم جعبه های نگهداری (هر روز یا هر دو روز) از گسترش آلودگی لارو مرحله ی سه، جلوگیری خواهد کرد. همچنین جلوگیری از شکار و بیگانه خواری خطر ابتلا به آلودگی کرم خونخو را از خوردن غذای آلوده کاهش خواهد داد.
اقدامات مستقیم در سگ ها و گربه های خانگی، تنها نقش محدودی در پیشگیری از لارو مهاجر پوستی دارند زیرا بیشتر آلودگی های محیط به خصوص در مناطق گرمسیری، نیمه گرمسیری از حیوانات وحشی است. اگر جمعیت های زیادی از سگ و گربه وحشی در یک منطقه وجود دارد و شیوع آلودگی در این حیوانات زیاد میباشد، به عنوان یک خطر باعث تداوم آلودگی محیط زیست می گردد.
جلوگیری از تماس پوست برهنه با خاک، شن و ماسه ای که به طور بالقوه آلوده به کرم خونخو هستند یک اقدام پیشگیرانه است، هر چند که کرم خونخو می تواند مشکل باشد. دور نگه داشتن سگها و گربه ها از سواحل می تواند یک اقدام مؤثر اما دشوار برای رسیدن به این مهم به خصوص در مناطق گرمسیری با جمعیت های زیاد سگ وحشی میباشد. انسان ها بایستی از تماس با خاکی که بالقوه آلوده است، اجتناب کنند (از جمله پوشیدن کفش و یا دستکش). همین طور پوشیدن کفش در سواحل می تواند خطر مواجهه را کاهش دهد. باید جعبه های شنی را در زمانی که بی استفاده هستند، پوشاند تا مانع از مدفوع کردن گربه ها در آنها شود.
نظرات کاربران
2:27:55 AM