تعادل جیره غذائی طیور (بالانس کردن جیره)

بموجب مطالعات انجام شده در بسیاری از آزمایشگاهها در طول ۲ دهه اخیر این مسئله مشخص شده است که تعادل جیره غذائی طیور در بین مواد معدنی جیره یا بالانس کردن جیره دارای اثر زیادی روی تعادل اسید و باز و تکامل متابولیکی و اعمال فیزیولوژیکی در طیور دارد. تعادل به راههای مختلف بیان میشود. در یک بیان ساده آنیون نامشخصی جیره غذائی است (dUA)که بعضی اوقات بعنوان تعادل مواد معدنی کاتیون – آنیون خوانده می شود که در ادامه شرح داده می شود.

(dUA = (Na+K+ Ca+ Mg) – (Cl+P+S

در این رابطه تمام ارزشها و اقلام در میلی آکووالان در ازاء کیلوگرم جیره غذائی تعریف می شود و ظرفیتها تصور میشود که ۱+ برای Na و K و ۲+ برای Ca و Mg و ۱- برای CL و 75/1 -برای فسفر و ۲- برای P , S و S تصور میشود که یک ماده غیر آلی باشد. مواد معدنی جزئی مستثنی هستند و بعلت همکاری بی اهمیت آنها برای تعادل کلی مواد معدنی این وضعیت تعریف می شود. عنوان دیگر تعادل الکترولیت جیره غذائی است که تعادل در بین الکترولیتهای قوی Na)(K – CL+است. ارزش مثبت dUA غلظت جیره غذائی خالص آنیونهای آلی را مشخص می سازد. هرگاه ارزش منفی باشد یک وضعیت خیلی غیر معمولی است و این مسئله مقیاسی از برای یون هیدروژن خالص محتوی جیره است. مواد معدنی در ماهیت های شیمیایی خودشان و متابولیسم فرق دارند بنابراین هنگامیکه dUAمعرفی از اثر کیفیتی را تدارک میکنند این یک معرف دقیق اثر کمیتی جیره غذائی روی تعادل اسید و باز نیست.

بالانس کردن جیره از نظر آنیونهای مواد معدنی بخصوص Cl گرایش به باعث شدن وضعیت اسیدوز متابولیکی و نتیجه شدن در مزاحمت متابولیسم Ca میشود. بروز افزایش یافته و بشدت دیس کوندری پالازی استخوان درشت نی در پرندگان غیر بالغ شکل پیدا می کند، و آهکی شدن پوسته تخم کاهش یافته در مرغان تخمگذار نتیجه آن است. اثرات حاصله در تکامل استخوان درشت نی و پوسته های تخم وقتی کلسیم محدود میشود فاجعه آمیز است.

توأم شدن بالانس کردن جیره با مقادیر زیاد CA و P پائین به ترشح ادرار قلیائی میانجامد که ممکن است از dUA باشد. سنگهای مجاری ادرار مشاهده شده در پولت های جایگزینی بوسله WIDEMAN و همکارانش تحت این شرایط ممکن است تا حدی بعلت افزایش PH ادرار باشد وضعیتهای قلیائی ترسیب نمکهای معدنی با ارزش کاهش یافته را میسر می سازد. افزایش میزان اسید جیره غذایی برای کاهش سنگهای مجاری ادرار در بعضی از پستانداران مورد استفاده قرار گرفته است، اثر مقادیر بالقوه dUA روی تکامل استخوان و کیفیت پوسته تخم بایستی مورد توجه واقع شود قبل از اینکه یک چنین درمانهائی در طیور مورد عمل قرار گیرد.

منگنز (Mn) عنصر فعال کننده آنزیم های متعدد است و برای رشد نرمال و تولید مثل و پیشگیری از پروزیس لازم است. علاوه بر ماهیتهای پیشگیری کننده پروزیس، این عنصر برای تشکیل استخوان های نرمال لازم است.

WILGUS و همکارانش مشاهده نمودند که استخوان های پای جوجه های تغذیه شده از جیرههای تولید کننده پروزیس غالباً ضخیم و کوتاه شده اند، منگنز همچنین گزارش شده است که برای کیفیت پوسته درماگزيمم وضعیت خوب لازم است.

LYONS و INSKO مشاهده نمودند که کمبود منیزیم منجر به قابلیت هچ خیلی پائین تخم مرغهای بارور و کوندرو دیستروفی در جنینها شده است. اوج مرگ و میر برای یک چنین جنینهائی در بیستمین و بیست و یکمین روز انکوباسیون، اتفاق افتاده است.

در جنینهای کوندر و دیستروفیک پاهای خیلی کوتاه، منقار طوطی شکم برآمده و توقف رشد بدن و ادم مشخص در قريب ۷۵٪ این جنينها مشهود بوده است. محتویات منگنز تخم مرغ های تولید کننده کوندر و دیستروفیک کمتر از تخم مرغ های نرمال بوده است.

جوجه های هچ شده از تخم مرغهای تولید شده بوسیله مرغهای تغذیه شده از جیره با کمبود منگنز بعضی اوقات اختلال حرکتی بواسطه ناراحتیهای عصبی (ATAXIA)را نشان میدهند بخصوص وقتی هیجان زده می شوند. سر ممکن است بسمت جلو کشیده شود و در زیر بدن خم شود و یا روی پشت برگردد. جوجه های آتاکسیک بطور نرمال رشد کرده و به بلوغ میرسند اما از بهبود کامل باز می مانند. این پرندگان همچنین خصوصیت استخوان های کوتاه جنینی و جوجه های بتازگی هچ شده از مادران با کمبود منگنز را حفظ می نمایند.

در این قبیل جوجه ها علائم ستاره نگری، پیچش استخوان درشت نی و بدشکلی استخوان TIBIO METATARSAL مشاهده میشود که به جابجائی تاندون عضله دو قلو (GASTROCNEMIUS)از کوندیل های استخوان میانجامد و بدینترتیب حرکت پرنده مشکل می شود، بالاخره کمبود منگنز افت. در تولید تخم و قابلیت هچ را سبب شده و بروز تخم مرغهای با پوسته نازک را افزایش میدهد.

بالانس کردن جیره