سلول­های مصنوعی ملکه  معمولاً از موم زنبور عسل و یا از پلاستیک ساخته می­شوند. برای ساختن سلول­های مصنوعی مومی باید سعی شود از موم خالص زنبور عسل استفاده شده و دقت شود که موم از هر گونه ناخالصی خصوصاً بقایای سموم حشره ­کش عاری باشد. دراین پست روش های تهیه سلول­های مصنوعی ملکه و لارو پیوند را بررسی می کنیم.

تهیه سلول­های مصنوعی ملکه

ساختن سلول­های مصنوعی توسط قالب­های چوبی انجام می­شود. در صورتی که لازم باشد تعداد کمی سلول ساخته شوند می­توان از قالب­های تکی که در هر مرحله ساخت فقط یک سلول ساخته می­شود استفاده کرد. ولی برای ساختن تعداد زیادی سلول می­توان از قالب­های جمعی استفاده کرد. قالب­های جمعی ممکن است حاوی 16-15 قالب تکی بوده و در هر مرحله ساخت به همین تعداد سلول مومی ساخته شوند. ضمناً ممکن است چند قالب جمعی را به هم متصل کرده و در هر مرحله ساخت تعداد زیادی سلول را با آن ساخت.

هر یک از قالب­های تکی از چوب کاملاً خشک و محکم درست شده و پس از گرد کردن آن را به طور تقریبی 5/7 سانتی­متر در می­ آورند. از محل 25/1 سانتی­متر انتهای آن می­بایستی باریک گردیده به طوری که قطر آن در آن محل 4/9 میلی­متر و به تدریج کم شده تا در انتها به قطر 5/7 – 6 میلی­متر برسد. انتهای قالب باید کاملاً گرد شود به طوری که کف سلول را یک حالت معقر بدهد. سطح قالب چوبی باید کاملاً نرم شود.

برای ساختن سلول­های مصنوعی ملکه باید موم را در ظروف مخصوصی که دو جداره است ریخته و در جداره زیر آن آب ریخته و روی اجاق گاز به آرامی حرارت غیر مستقیم داده تا موم ذوب شود. درجه حرارت موم ذوب شده باید کمی بیشتر از درجه ذوب موم باشد. چند ساعت قبل از شروع ساختن سلول­های مصنوعی قالب چوبی سلول­های ملکه را در ظرف مخصوصی که حاوی آب صابون بدون مواد عطری است خیسانده تا ضمن سفت و محکم شدن، حالت لغزنده پیدا کرده و سلول­ها به راحتی از آن جدا شوند.

پس از آنکه موم مذاب آماده شد قالب را از آب صابون خارج کرده و آن را تکانیده تا قطرات آب صابون از انتهای آن جدا گردد. سپس قالب را به آرامی در داخل موم وارد کرده به طوری که تا ارتفاع حدود یک سانتی­متر در موم قرار گیرد. سپس سریعاً قالب را از موم خارج کرده و چند لحظه در بالای ظرف موم و در مجاورت هوا نگه داشته تا موم سفت شود و مجدداً وار موم کرده و خارج نمائیم. این عمل را 4-3 مرتبه تکرار کرده تا لایه نازکی از موم روی قالب تشکیل شود.

سلول­های ساخته شده مومی را روی زهواره چوبی به طول 42 و عرض 5/2 و ضخامت یک سانتی­متر که قبلاً چند قاشق موم مذاب روی آن ریخته شده قرار داده و با قاشق مقداری موم مذاب در حد فاصل سلول­ها و پایه­ ی مومی روی زهواره ریخته تا به هم متصل شوند. سپس قالب سلول­ها و زهواره چوبی زیر آن را برداشته و در ظرف آب سرد وارد کرده و با فشار هماهنگ به طرفین انتهای زهواره آن را از قالب جدا می­سازیم.

با این کار کلیه سلول­های مومی روز زهواره را باید تراشیده و سلول­های ساخته شده را جهت خشک شدن در محلی نگهداری نمود. سلول­های مصنوعی پلاستیکی ملکه نیز با قالب­های مخصوص ساخته شده و در روی زهواره­ های چوبی حاوی لایه ­های موم قرار داده می­شوند.

تهیه لارو برای پیوند

روش جستجویی: در مواردی که به تعداد کمی لارو مثلاً چند عدد تا حدود یکصد عدد لارو نیاز باشد بهتر است از کلنی مادری انتخاب شده یک قاب که حاوی لاروهای جوان می­باشد را خارج کرده و زنبورهای روی آن را با برس زدن جدا کرده و به اتاق پیوند آورد. در اتاق پیوند از بین سلول­های شان، لاروهای کوچک و جوان را که در اطراف آن­ها ژله سلطنتی زیادی قرار دارد جستجو و انتخاب کرده و نسبت به انتقال آن­ها به سلول­های مصنوعی ملکه اقدام نمود. این روش چون مستلزم جستجو برای لاروهای کوچک با غذای کافی است معمولاً کند می­باشد ولی به خاطر این که تعداد کمی لارو مورد نیاز است قابل اجرا و عملی است.

در صورتی که نیاز به تعداد زیادی لارو جهت پیوند باشد به یکی از دو روش زیر می­توان عمل نمود:

الف-روش قرار دادن شان در کلنی مادری و سپس انتقال آن به کلنی غذا دهنده

یک شانه سیاه تمیز را در داخل کندوی مادری و در محل استقرار نوزادان قرار داده تا ملکه در آن تخم­ ریزی کند. پس از 24 ساعت آن را خارج کرده و به کندوی غذا دهنده پرستار انتقال می­دهیم. چنین شانی پس از 3 روز از تخم ­ریزی ملکه در آن (یعنی روز چهارم)، حاوی لاروهای هم سن و جوان بوده که خوب تغذیه شده و مناسب برای پیوند می­باشد.

کندوی غذا دهنده پرستار بدین ترتیب آماده می­شود که ملکه و قاب­های حاوی لارو آن را خارج کرده و در کندوی دیگری قرار داده می­شوند. در کندوی بدون ملکه دو قاب محتوی گرده در وسط قرار داده و قاببی که محتوی تخم می­باشد در وسط آن­ها قرار داده می­شود. جاهای خالی را باید به وسیله قاب­های زنبور عسل در حال متولد شدن پر نمود. کندوی غذا دهنده پرستار را باید مرتباً با شربت قند 50 درصد تغذیه نمود.

ب-محبوس کردن ملکه مادر بر روی یا چند شان

در وسط کندوی استاندارد دو شبکه ملکه طوری قرار داده می­شوند که فقط یک قاب در وسط آن قرار گیرد و ملکه بر روی آن محبوس گردد. کلنی مادری را به چنین کندویی منتقل کرده و پس از محبوس کردن ملکه در وسط و قرار دادن یک شان سیاه در بین دو شبکه ملکه یک قاب  محتوی گرده گل را نیز در مجاورت قاب ملکه و در طرف دیگر شبکه قرار داده و بقیه فضاهای خالی را با شان­ه های خالی و یا شان­ه های زنبورهای در حال تولد پر می­نماییم. این کلنی را باید با شربت 50 درصد مداوماً تغذیه نمود. هر 2-1 روز قابی که در اختیار ملکه بوده است و در آن تخم ­ریزی نموده برداشته و در مجاروت شبکه ملکه قرار داده تا تخم­ها تفریخ شوند و قاب جدیدی در اختیار ملکه قرار داده است. بدین ترتیب هر 4 روز یک مرتبه یک قاب حاوی لاروهای هم سن، جوان و کاملاً تغذیه شده برای پیوند کردن آماده می­باشد. باید توجه داشت که هر چند روز یک مرتبه شان­ه های حاوی زنبورهای در حال تولد خالی شده و باید آن­ها را مجدداً تعویض نمود. همچنین در صورتی که شان گرده خالی شود آن را نیز باید با شان پر از گرده جایگزین نمود. علاوه بر روش­های فوق ­الذکر روش­های دیگری برای تأمین تعداد زیادی لارو وجود دارد که همه­ی آن­ها مبتنی بر محبوس کردن ملکه بر روی یک یا چند شان جهت تخم ­ریزی است ولی در هر یک از این روش­ها سلیقه­ های متفاوتی اعمال شده است که بستگی به وسعت عمل و امکانات زنبوردار فرق می­کند.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی