علل عارضه فشارخون ریوی در مرغ

عارضه فشارخون ریوی با نام های دیگری چون آسیت، نارسایی بطن راست قلب و نارسایی مزمن قلبی شناخته می شود. علت ایجاد این عارضه در جوجه های گوشتی با رشد سریع این است که نرخ سوخت و ساز و مصرف اکسیژن در دستگاه تنفس در جوجه های گوشتی در اثر رشد سریع به طور چشمگیری افزایش یافته است و می توان گفت جوجه های گوشتی به طور طبیعی با کاهش فشار اکسیژن خون (هایپوکسمی) مواجه هستند. چنانچه یک عامل خارجی باعث کاهش فشار نسبی اکسیژن هوا (هایپوکسی) شود، وضعیت هایپوکسمی پرنده را تشدید می نماید.در ادامه همین پست علل عارضه فشارخون ریوی در مرغ گوشتی و تخمگذار را توضیح داده ایم.

از علل عارضه فشارخون ریوی در مرغ گوشتی و تخمگذار ساختارهای آناتومیکی بدن جوجه های گوشتی میتواند باشد که نیز به این مسئله دامن زده و باعث تشدید اوضاع می شود. برای مثال، جوجه های گوشتی در مقایسه با مرغ های تخم گذار گویچه های قرمز درشت تری دارند که در نتیجه انعطاف پذیری آنها کمتر است و این امر پرندگان را نسبت به بروز فشار خون ریوی مستعدتر می سازد. همچنین، سرخرگهای ریوی نسبت به کاهش فشار اکسیژن خون (هایپوکسمی) بسیار حساس هستند و در پاسخ به هایپوکسی منقبض شده که باعث ایجاد فشار خون ریوی می شود. وقوع فشار خون ریوی به طور چشمگیری افزایش می یابد.

از نشانه های ظاهری آسیت در جوجه های گوشتی به سینانوزه شدن تاج و غبغب، از بین رفتن درخشندگی پرها، تنفس صدادار و بی میلی در حرکت میت برخی از پرندگان مبتلا به اسيت ممکن است هیچ نشانه ای دیده نشود قطعی آسیت می توان از الکتروکاردیوگرافی کمک گرفت. الکتروکاردیوگرام جوجه های مبتلا به آسیت در مقایسه با جوجه های سالم، موج های S بزرگ و منفی را نشان می دهد.

از جمله نشانه های پس از کشتار به تجمع مایع زرد رنگ در محوطه شکمی و بالا بودن نسبت وزن بطن راست به وزن بطن ها می توان اشاره نمود. وزن نسبی بطن راست به کل بطن ها در جوجه های سالم 18/0 تا 22/0 میباشد و در جوجه های مبتلا به آسیت از 27/0 تجاوز می کند. در مناطقی که آسیت شایع است، تدابیر تغذیهای و مدیریتی مختلفی را می توان بکار گرفت تا از وقوع آسیت جلوگیری نمود. در این ارتباط، به مواد زیر اشاره میتوان اشاره کرد.

علل عارضه فشار خون ریوی در مرغ گوشتی و تخمگذار

جدول1 . برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی جوجه های سالم و در معرض آسیت و نارسایی مزمن قلبی

صفت	جوجه های سالم	جوجه های در معرض آسیت
درصد وزنی بطن راست به مجموع وزن بطن ها	18/0 تا 22/0	بالاتر از 27/0
هموگلوبین (گرم در دسی لیتر)	6 تا 8	بالاتر از 9
هماتوکریت	28 تا 30	بالاتر از 32
دامنه موج R (میلی ولت)	05/0 تا 06/0	02/0 تا 04/0
دامنه موج S (میلی ولت)	03/0 – تا 05/0	09/0 – تا 13/0 –
فشار خون سرخرگ ریوی (میلی متر جیوه)	20 تا 24	24 تا 30

1- منبع انرژی خوراک

منبع انرژی خوراک نقش مهمی در وقوع آسیت دارد. یکی از علل عارضه فشار خون ریوی در مرغ گوشتی و تخمگذار همین خوراک است که به طور کلی، استفاده از چربی به جای کربوهیدرات در جیره غذایی باعث افزایش وقوع آسیت می شود. به نظر می رسد چربی های غیراشباع تاثیر منفی بیشتری بر وقوع آسیت داشته باشند.

٢- منبع پروتئین خوراک

و نوع منبع پروتئین خوراک نقش مهمی در وقوع اسیت و نارسایی مزمن قلبی دارد. در صورت استفاده از منابع پروتئینی با آرژنین پایین، وقوع آسیت به طور معنی داری افزایش می یابد برای مثال، مقدار آرژنین کنجاله کلزا در مقایسه با کنجاله سویا ۳۳ درصد کمتر است و در صورتی که بخش عمده ای از کنجاله سویا توسط کنجاله کلزا جایگزین شود، وقوع آسیت به طور چشمگیری افزایش می یابد.

۳- منبع سدیم خوراک

به طور معمول از نمک طعام برای تامین سدیم مورد نیاز در جیره غذایی استفاده میشود. یون کلر موجود در نمک طعام خاصیت اسیدی کننده داشته که با انقباض عروقی باعث تشدید فشار خون ریوی میشود. در مقابل، یون بیکربنات خاصیت قلیایی داشته و باعث تخفیف فشار خون ریوی می شود. بنابراین، در صورتی که بخشی از نمک طعام خوراک جوجه های گوشتی توسط جوش شیرین (بی کربنات سدیم) جایگزین شود، در پیشگیری از وقوع آسیت و نارسایی مزمن قلبی مؤثر می باشد.

۴- محدودیت خوراک

کاهش مقدار مصرف خوراک باعث کاهش نرخ سوخت و ساز و در نتیجه کاهش مصرف اکسیژن در بدن می شود. این مسئله اساس برنامه های محدودیت خوراکی در پیشگیری از آسیت و نارسایی مزمن قلبی می باشد. محدودیت های خوراکی به روشهای مختلفی قابل اجرا می باشند ولی آنچه مهم است این که رشد و بازدهی خوراک در کل دوره پرورش نباید تحت تاثیر قرار بگیرد. اعمال برنامه های محدودیت غذایی یک روز در میان در اغلب مواقع منجر به کاهش رشد می گردد که ممکن است تا انتهای دوره آزمایش جبران نشود. علاوه بر این، گرسنگی های ۲۴ ساعته تنش شدیدی را به پرندگان وارد می کند. در چنین شرایطی استفاده از پروبیوتیک ها به تخفیف تنش کمک میکند. یکی از روش های مناسب اعمال محدودیت خوراکی در گله های گوشتی، کاهش مدت تغذیه با جیره آغازین میباشد.

برنامه های محدودیت خوراکی را می توان از طریق برنامه های نوری نیز به اجرا گذاشت. استفاده از برنامه های نوری متناوب (نظیر دوره های ۳ ساعت روشنایی و ۱ ساعت تاریکی)، تلفات ناشی از آسیت و نارسایی مزمن قلبی را کاهش می دهد.