از آنجا که سگ­ها حیوانات پر جست و خیز و فعالی بوده و مدام در حرکت و تکاپو می باشند، لذا سلامتی استخوان­ها و مفاصل بدن آنها لازمه تداوم این فعالیت و حرک بوده و در کل زمینه ساز سلامتی و نشاط کلی حيوان محسوب می شود. تحت تأثیر عوامل متعددی همچون توارث، ضربه، تروما و یا عوامل عفونی ممکن است استخوان­ها و مفاصل دچار آسیب و ضایعه شده، تحرک موضعی یا سیستماتیک بدن آنها را دچار اختلال کند. در زیر به مهم ترین بیماری های استخوانی و مفصلی سگها و عوارض استخوان­ها و مفاصل در این موجود زیبا اشاره شده است.

بیماری های استخوانی و مفصلی

بیماری دژنراتیو مفصلی (DJD)

این عارضه یکی از بیماری های مفصلی مهم در سگ­ها محسوب می شود که در اثر آن غضروف مفصلی تخریب شده و در اثر آن، حیوان از درد و لنگش رنج می برد. علل ایجاد کننده این عارضه متعدد بوده و وارد شدن ضربه، عفونت، توارث، بیماری های وابسته به ایمنی و نیز به شکلی های ناشی از رشد و تکامل مفصل در بروز آن مؤثر است. سگ مبتلا به DJD اغلب دچار تورم مفصل، درد و لنگش شده، تحلیل رفتن عضلات عضو درگیر نیز در او دیده می شود. درمان این عارضه، هم از طریق جراحی و هم از راه های غیر جراحی همچون کاهش وزن بدن حیوان، کنترل تحرک بدن بر روی سطوح صاف و صیقلی و کمپرس آب گرم بر روی مفصل درگیر صورت می گیرد.

دیس­پلازی مفصل ران

این عارضه، یک اختلال رشد در سگ­های بزرگ جثه محسوب می شود که خود را با در رفتگی مفصلی و گاهی DJD نشان می دهد. برخی فاکتورها همچون تحرک زیاد حيوان، عوامل تغذیه ای و توارث در بروز این عارضه مؤثر می باشند. بدنبال این عارضه، سر استخوان ران از حفره استابولوم نیم لگن خارج شده و اصطلاحاً دچار دررفتگی می شود. در این شرایط حيوان دچار لنگش، کم تحرکی و درد شدید به هنگام باز و یا بسته شدن مفصل می گردد. درمان این عارضه در صورت خفیف بودن بیماری، از راه کاهش وزن حیوان، محدود کردن تحرک آن، دارو درمانی و فیزیوتراپی امکان پذیر است که باید توسط دامپزشک توصیه شود.

نکروز غیر عفونی سر استخوان ران

این عارضه، یک اختلال مادرزادی و گاهی ارثی می باشد که در ناحیه سر استخوان ران بوجود آمده و در سگ­های جوان کوچک جثه و مینیاتوری از شیوع بیشتری برخوردار است. عامل اصلی ایجاد کننده آن ناشناخته است، ولی استعداد ژنتیکی را از دلایل عمده آن می دانند. ضایعه اغلب به شکل دو طرفی، استخوان ران را درگیر می کند. حیوان در این حالت دچار انگش، تحلیل رفتن عضلات ران و درد شدید به هنگام لمس مفصل می گردد. اگر بیماری مزمن شود اغلب با DJD همراه خواهد بود. درمان با عمل جراحی و برداشت سر استخوان ران بوده و توسط جراح دامپزشک انجام می گیرد. بعد از آن نیز فیزیوتراپی توصیه می شود.

تورم مفصل عفونی

به تورم مفصل، آرتریت نیز می گویند که در فرم عفونی، علت ایجاد آن باکتری ها می باشند. حيوان مبتلا اغلب دچار بی اشتهایی، تب، درد مفصلی و تورم آن، لنگش، آب آوردگی مفصل و در صورت مزمن شدن DJD می گردد. درمان توسط دکتر دامپزشک، به کمک آنتی بیوتیک ها و روش جراحی امکان پذیر می باشد.

استئو کندروزیس

این عارضه به عنوان یک اختلال رشد در سگ­های متوسط الجثه تا بزرگ جثه محسوب می گردد و فاکتورهای

تغذیه ای، میزان سرعت رشد، وارد شدن تروما (ضربه) و توارث را در ایجاد آن موثر می دانند. در این عارضه، بیشتر مفصل نواحی شانه، آرنج، زانو و بخلق درگیر می شود. حیوان مبتلا اغلب دچار لنگش، آب آوردگی مفاصل، کاهش حرکت در مفصل عضو آسیب دیده و شکستگی های غضروفی به دنبال وارد شدن کوچکترین فشار به مفصل می گردد. از عواقب عدم رسیدگی به موقع به حيوان مبتلا، می توان به مزمن شدن این عارضه و DJDاشاره کرد.

استئومیلیت

به التهاب و عفونت حفره مرکزی، کورتکس و لايه ضريع استخوان، استئومیلیت می گویند. عامل اصلی ایجاد کننده آن باکتری ها و حتی گاهی عوامل قارچی می باشند. ضربه، التهابات کانونی استخوان، کاهش خونرسانی به عضو، نکروز استخوان و عفونت های منتشر شونده از راه خون نیز از عوامل مستعد کننده بروز این عارضه در سگ­ها محسوب می گردد. در این شرایط، حیوان اغلب دچار لنگش، درد، تشکيل آبسه در محل عارضه، تب، بی اشتهایی و افسردگی می شود. جهت درمان، از آنتی بیوتیک ها در دراز مدت و نیز جراحی استفاده می گردد.

بیماری دیسک های بین مهره ای

این عارضه باعث ایجاد فشار شدید بر روی نخاع و ریشه های عصبی شده، بیشتر در سگ های نژاد داشهوند، شیتزو، لهاسا آپسو و پکینز شایع است. زیرا در این نژادها (نژادهای کندرودیستروفوئیدی) در اولین ماه های پس از تولد به طور ارثی دژنره شدن غضروف­های دیسک های بین مهره ای آغاز شده و منجر به بیرون زدگی دیسک ها از بین مهره ها می گردد. اگر حیوان بزرگ جثه باشد، ممکن است این عارضه در سنین بالای 5 سالگی نیز رخ دهد و علائم بالینی کم کم خود را نشان دهد. بیماری بیشتر در مهره های گردنی و نیز مهره­های سینه ای-کمری رخ می دهد. در صورتی که عارضه مهره های گردنی را درگیر کرده باشد، حیوان دچار درد شدید ناحیه گردن، اسپاسم عضلانی و سختی حرکت در ناحیه گردنی می شود. گاهی لنگش دست­ها و یا فلجی نیز ممکن است رخ دهد. اما اگر عارضه در دیسک های بین مهره ای مهره های سینه ای-کمری باشد، حيوان اغلب به دردهای کمر، گوژپشتی و بی میلی به حرکت دچار می شود. گاهی در اثر بروز این عارضه، عدم تعادل و فلجی پاها نیز دیده می شود. اگر شدت عارضه اندک باشد، حیوان با ۳-۲ هفته استراحت بهبود می یابد، در غیر این صورت درمان جراحی پیشنهاد می شود.

بیماری های تغذیه ای استخوان

کمبود ویتامین D مصرف بیش از اندازه ویتامین A، هایپرپاراتیروئیدیسم کلیوی و یا تغذیه ای، اختلال در متابولیسم کلسیم و سایر ویتامین ها در بروز بیماری های استخوانی مؤثر است. حيوان مبتلا دچار بد شکلی­های استخوانی، شکستگی های پاتولوژیک و از دست دادن دندان­ها (فک لاستیکی) خواهد شد.

درمان عارضه بستگی به عامل ایجاد کننده بیماری دارد. جراحی به ندرت توصیه می شود.

تومورهای استخوانی

تومورهای استخوانی در سگ ها ممکن است به شکل خوش خیم و یا بدخیم رخ دهد. مهم ترین و شایعترین تومور بدخیم استخوانی، استئوسارکوما بوده که بیشتر ناحیه تحتانی استخوان زند زبرین، بخش فوقانی استخوان بازو، ناحيه تحتانی استخوان ران و بخش فوقانی درشت نی را درگیر می نماید. در این شرایط حيوان دچار لنگش، تورم استخوان و شکستگی های استخوانی بدون وارد شدن ضربه و گاهی دردهای شدید استخوانی می گردد. رادیولوژی در تشخیص کمک کننده است. اما تشخیص قطعی آن با نمونه برداری از استخوان و مطالعه هیستوپاتولوژیک آن امکان پذیر می باشد. درمان تومورهای استخوانی، با قطع عضو درگیر و شیمی درمانی صورت می گیرد. در صورت عدم درمان، حيوان مبتلا در عرض چند ماه خواهد مرد.

شکستگی های غضروفی و استخوانی

به انقطاع کامل یا ناقص در پیوستگی استخوان یا غضروف، شکستگی می گویند. شکستگی ها اغلب دارای درجات متعددی بوده و به علت وارد شدن ضربه های مستقیم، تصادف با اتومبیل، وارد شدن ضربه های غیر مستقیم و یا حتی در اثر وجود بیماری های استخوانی همچون سرطان استخوان و یا در کمبودهای تغذیه ای، حتی به علت وارد شدن استرس مداوم به استخوان­های حیوان بویژه در نژاد گری هوند که در مسابقات شرکت می کند، رخ می دهد.

شکستگی ممکن است باز و یا بسته باشد. اگر شکستگی باز باشد، سر استخوان شکسته با محیط بیرون تماس خواهد داشت، ولی در فرم بسته این حالت وجود ندارد.

شکستگی ها گاه کامل است، به طوری که دو قسمت استخوان کاملاً از هم جدا می شود. اما گاهی بصورت شکستگی ترکه­ای ایجاد می شود و طی آن یک طرف استخوان شکسته و از طرف دیگر خم می شود. این حالت را بیشتر در حیوانات جوان در حال رشد می توان دید. در حالت دیگر، استخوان ترک می خورد که اغلب پرده ضریع سالم می ماند.

شکستگی ها ممکن است که به شکل عرضی، مورب و یا مارپیچی رخ دهد. گاهی استخوان خرد می شود و همچنین در برخی مواقع شکستگی های چند تایی در استخوان رخ می دهد. برخی اوقات به علت کشیده شدن زیاد عضله، یک تکه از استخوان که محل اتصال تاندون یا عضله به آن است کنده می شود.

علائم شکستگی های استخوانی به گونه ای است که اغلب، حیوان در موضع آسیب دیده درد شدیدی داشته، در واقع حساسیت غیر طبیعی هنگام ملامسه در محل عارضه وجود دارد. موضع، ممکن است متورم نیز باشد. عدم توانایی حرکت عضو آسیب دیده یا حرکت از محلی غیر از مفاصل اندام، از دیگر علائم آن محسوب می­گردد. بطور کلی شکستگی های استخوانی در حيوان یک حالت اورژانسی محسوب می شود که هر چه سریع تر باید تحت درمان قرار بگیرد. زیرا احتمال بروز عفونت های استخوانی نظیر استئومیلیت در آن افزایش می یابد.

ابتدا باید با رادیولوژی، محل دقیق، شکل و حالت شکستگی به خوبی تعیین شود. سپس از روش های درمانی مختلف بسته به نوع جراحت استخوانی استفاده می شود که در موارد خفیف، بستن آتل و در سایر موارد تثبیت عضو آسیب دیده از طریق جا انداختن و گچ گرفتن موضع، استفاده از میله (پین)، وایر و پلاتین توصیه می­شود.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی