در حال حاضر انواع واکسنها برای طیور در دسترس می باشد، در مطالب قبل در مورد واکسیناسیون بوقلمون پرداختیم در ادامه به واکسیناسیون کبک پرداخته می شود. بهترین راه پیشگیری از بیماریها همین واکسیناسیون می باشد ، واکسنها به سه صورت کشته، زنده و نوترکیب استفاده می شوند. در برنامه واکسیناسیون روش تجویز ، روش تکرار واکسن و برنامه تجویز واکسنها مهم هستند.
واکسنهای کشته:
این نوع واکسنها با فرمالین یا بتاپروپیولاکتون غیر فعال می شود. و از آنتروژن غلیظ در ترکیب با امولوسیون روغنی یا ماده کمکی هیدروکسید آلومینیوم ساخته می شوند.
این واکسنها لازم است بصورت تزریقی مصرف شوند.
این واکسنها را در دمای ۸-۴ درجه سانتی گراد نگهداری می کنند و بهتر است قبل از تزریق هم دمای اتاق شوند.
مزایای این نوع واکسن عبارتند از
- تولید ایمنی یکنواخت
- اطمینان از واکسیناسیون
- عدم تداخل با پادتن مادری
- قابل استفاده در جوجه های اروزه
- عدم انتقال بیماری ۶
- آلوده نبودن
- امکان استفاده از چند واکسن
- نگهداری آسان
- دفعات واکسیناسیون کم
این واکسن ها معایبی هم دارند از جمله:
- تأخیر در پاسخ ایمنی
- امکان ضایعات موضعی
- صرف وقت زیاد
- احتمال حساسیت
- مشکل بودن کنترل کیفیت
- در صورت تزریق احتمال به انسان خطرناک می شود
٢- واکسنهای زنده:
این واکسنها ممکن است با به شکل میکرو ارگانیسم های تخفیف شدت یافته یا سویه بیماری زا با شدت کمتر باشد.
این واکسن ها ممکن است بصورت اسپری آشامیدن و تزریق استفاده شوند.
این واکسن ها در جنین تخم مرغ یا از طریق کشت بافت تهیه می شوند.
مزایای استفاده از این واکسن ها عبارتند از :
- تولید ایمنی سریع
- درجه ایمنی بالا
- تولید آنتروفرون
- عدم نیاز به باور روغنی
- قابل مصرف در سطح وسیع
- مصرف آسان و ساده ۷- ارزان بودن
و معایب این واکسنها عبارتند از
- عدم یکنواختی سطح ایمنی
- عدم دریافت یکنواختی دریافت واکسن
- امکان آلوده شدن این واکسنها
- احتمال بروز واکنش های تنفسی و چشمی
- امکان انتقال ویروس واکسن
- بی اثر شدن بر اثر مواد شیمیایی
- لزوم دقت بالا درنگهداری
روشهای تجویز :
واکسنهای زنده را رویالی هایی بشکل انجماد خشک تهیه می کنند. واکسنهای زنده باید در حرارت ۸-۴ درجه و دور از نور نگهداری شوند. روشهای واکسیناسیون عبارتند از :
۱- اسپری: اسپری یا آئروسل شامل ذراتی است با قطر کمتر از ۵ میکرومتر که براحتی به اعماق دستگاه تنفس نفوذ می کند. برای اینکار می توان از دستگاه مخصوص این کار استفاده کرد. در این روش بایستی واکسن با آب مقطر استفاده شود. واکسیناسیون بایستی دور از جریان هوا انجام گیرد.
۲- قطره چشمی: در این روش واکسن از طریق چشم به مجاری تنفسی وارد و جذب می شود. این روش مستلزم صرف وقت زیادی است. در این روش یک قطره واکسن در چشم چکانده می شود و پس از یک پلک بر هم زدن و محوشدن واکسن پرنده آزاد میشود. مقدار آب مقطر مصرفی به ازای هر ۱۰۰ دوز ۵-۳ میلی لیتر می باشد. ٣- قطره بینی : مثل همان قطره چشمه است با این تفاوت که قطره در بینی چکانده می شود.
۴- آشامیدنی : در این روش واکسن بایستی بوسیله شیر خشک بدون چربی به میزان ۲ گرم در هر لیتر در آب سرد تمیز و بدون کلر حل شود. بهتر این می باشد که واکسن در بشکه های فلزی و ظروف فلزی ریخته نشود. حداکثر مدت مصرف واکسن بعد از درست کردن حدود ۲ ساعت می باشد. حدود ۲ ساعت قبل از واکسیناسیون بایستی آب قطع شده و جوجه را تشنه نگه داشت
۵- فرو بردن نوک پرنده در واکسن
۶- مصرف یا خوراک
۷- تزریق : بهترین روش واکسیناسون می باشد. ممکن است در زیر پوست یا داخل عضله تزریق شود. از سرنگهای خودکار در این روش استفاده می شود. تزریق زیر جلدی در ناحیه پشت گردن وتزریق عضلانی در عضله سینه یا ران انجام می شود. مقدار دوز واکسن بر اساس کارخانه تولید کننده می باشد و معمولا 2/0 تا 5/0 می باشد.
۸- تزریق در نسج بال: در این روش از سوزنهای ۲ شاخه استفاده می شود.
۹- در پرده انگشتان پا: این روش مخصوص پرندگان آبزی می باشد.
۱۰- واکسن از طریق کلوآک
۱۱- از طريق فولیکول پرها: د راین روش حدود ۱۵ پر را کنده و واکسن را به بدن می مالند.
۱۲- تزریق داخل تخم : در حدود ۲۰-۱۸ روزگی و در زمان انتقال از داخل تخم تزریق می کنند.
۱۳- قطره دهانی
روش واکسیناسیون هر چه که باشد بایستی موارد زیر را رعایت کرد:
١- اطمینان از سلامت گله ۲- عدم استرس عمومی 3- عدم مشاهده عفونتهای مایکوپلاسمایی ۴- کیفیت واکسن ۵- انتخاب روش مناسب واکسن و اجراء صحیح واکسیناسون ۶- حمل و نقل صحیح واکسنها ۷- رعایت دستورات کارخانه سازنده واکسن ۸- کنترل تاریخ انقضای واکسن 9- نگهداری واکسن به روش صحیح ۱۰ – ثبت تاریخ و شماره واکسن ۱۱- قرار دادنواکسن حدود ۲۰ دقیقه قبل از واکسیناسیون در دمای اتاق ۱۲- تکان دادن واکسن قبل از مصرف ۱۳ – استفاده از حلال مناسب و سالم ۱۴- اطمینان از یکنواخت بودن محلول واکسن ۱۵- استفاده از وسایل استریل وسالم و بهداشتی ۱۶- شستشو و ضد عفونی وسایل کار بعد از واکسیناسیون ۱۷- استفاده از آب مقطر برای رقیق کردن واکسن ۱۸ – تشنه نگه داشتن پرندگان در روش آشامیدنی ۱۹- خشک بودن دمای آبواکسیناسیون ۲۰- انتخاب زمان مناسب واکسیناسیون ۲۱- اضافه کردن شیر خشک ۲۲۰- استفاده از افراد مجرب ۲۳- شستشوی دستها ۲۴- استفاده از لباس کار مناسب۲۵- ضد عفونی شیشه ای واکسن پس از استفاده و دفن کردن بهداشتی آنها ۲۶- ضد عفونی وسوزاندن جعبه های محل جوجه پس از واکسیناسیون ۲۷ افزایش دما به میزان ۳ درجه بعد از واکسیناسیون ۲۸- افزودن مولتی ویتامین و آنتی بیوتیک به مدت ۱ یا 2 روز پس از استفاده از واکسن ۲۹- دور ریختن اضافه محلول واکسن پس از استفاده ۳۰- اجرای واکسیناسیون در اسرع وقت و در ساعات خنک روز ۳۱- در روش آشامیدنی حرکت کارگرها در کنار سالن و هدایت پرندگان بطرف آبخوريها
ما در این بخش از برنامه واکسیناسیون به عنوان نمونه خودداری می کنیم زیرا برنامه بایستی بر اساس نظر دامپزشک مربوطه باشد . و ما در این مورد مداخله نمی کنیم زیرا بر اساس سالن ، نوع کبک و بهداشت و بیماری و … برنامه واکسیناسیون فرق می کند.
نظرات کاربران
2:27:55 AM