همان گونه که قبلاً دیدیم، قسمت­های هضم شده غذا به ریزترین و کوچکترین اجزاء ساختمانی آنها تقسیم می شوند. این قطعات از دیواره دستگاه گوارش به خصوص روده ها عبور کرده و در داخل سلول های بدن، وظایف پیچیده ای را انجام می دهند که متضمن بقا و ادامه حیات موجود زنده است. بخش غیر قابل هضم مواد غذایی در معرض باکتری­های روده (کلنی شده در قسمت­های مختلف آن) قرار می گیرد و یا به صورت تغییر نیافته از دستگاه گوارش بیرون می رود. در این بحث به بررسی آب در تغذیه حیوانات خانگی می پردازیم.

اجزاء مواد خوراکی

مواد خوراکی به اشکال مختلفی از قبیل گوشت موجود در عضلات حیوانی تا برگ گیاهان به حیوان عرضه می­شود. با این وجود تمامی مواد خوراکی متشکل از ۶ جزء اصلی هستند: آب، پروتئین­ها، چربی ها، کربوهیدارت­ها، ویتامین ها و مواد معدنی. این اجزاء خوراکی را می توان به دو دسته تقسیم کرد:

الف – اجزاء تولید کننده انرژی شامل پروتئین، چربی و کربوهیدرات­ها

ب- اجزاء غیرتولیدکننده انرژی امل آب، ویتامین ها و مواد معدنی

اجزاء شش گانه فوق وظایف مهمی در بدن حیوانات بازی می کنند. برخی به مقدار زیاد و برخی به مقدار کم مورد نیاز هستند ولی زیاد بود و یا کمبود آنها اگر در طول یک دوره نسبتاً طولانی دوام یابد، اغلب منجر به ناهنجاری های تغذیه ای شده و برای حیوان مشکلاتی بوجود می آورند.

هر فرد بسته به گونه، جنس، سن، وضعیت فیزیکی و شرایط محیطی، نیازهای خاص و در نتیجه متفاوتی به هر یک از این مواد دارد. فراهم ساختن یک جیره متوازن که جمیع نیازهای غذایی حیوان را به شیوه مناسب برطرف سازد، از وظایف متخصص تغذیه است. لذا لازم است اطلاعاتی در مورد هر یک از این ۶ رکن یا ۶ جزء اصلی تغذیه داشته باشیم و منابع و اهمیت آنها را برای حیوانات بدانیم.

آب در تغذیه حیوانات خانگی

مهم ترین ترکیب برای دوام و بقای همه موجودات زنده و از جمله پستانداران، «اکسیژن» است. بدون اکسیژن هر موجود زنده ای به سرعت می میرد. با این همه حداقل تا لحظه حاضر و با توجه به روند افزایش تولید گاز کربنیک به دلیل مصرف سوخت های فسیلی و با تمامی تقلا و تلاشی که بشر برای مقابله با این وضعیت انجام داده و می دهد، هنوز اکسیژن به قدری در طبیعت یافت می­شود که تنفس هیچیک از موجودات زنده در معرض کمبود آن قرار نگیرد. بنابراین به دومین ماده مغذی مورد نیاز حیوانات می پردازیم. دومین ماده مورد نیاز حیوانات، آب است که در اغلب متون تغذیه به عنوان مهم ترین ماده مغذی مورد توجه قرار می گیرد.

بدن پستانداران حدوداً ۷۰ درصد آب دارد و از دست دادن نسبت اندکی از آب بدن موجب بروز مشکلات جدی و حتی تلف شدن حیوان می گردد. نسبت آب در بدن نوزادان تازه متولد شده بین ۷۵ تا ۸۰ درصد است در حالی که مقدار آن در افراد بالغ کاهش یافته و به ۵۰ تا ۶۰ درصد می رسد زیرا به طور طبیعی چربی بدن به موازات افزایش سن، زیاد می شود. یک حیوان ممکن است تقریباً همه چربی بدن خود و نیمی از پروتئین بدن خود را از دست بدهد ولی همچنان زنده بماند ولی کاهش ۱۰ درصدی آب بدن آنها موجب بروز بیماری های جدی می شود و وقتی اتلاف آب بدن به مرز ۱۵ درصد می رسد مرگ حیوان رخ می دهد.

منابع

آب مورد نیاز بدن از طرق آب شرب و یا آب موجود در مواد خوراکی به بدن می رسد. در کنار آن، آب متابولیک نیز به مصرف بدن می رسد. این منابع از نظر نقش و وظیفه ای که در بدن بازی می کنند، یکسان هستند. آب متابولیکی آبی است که در نتیجه اکسیداسیون پروتئین، چربی و کربوهیدارت­ها در بدن تولید می شود. آب متابولیکی بالغ بر ۱۰ درصد نیاز روزانه آب بدن پستانداران را شامل می شود و برای پرندگان و نیز حيوانات صحرایی نیز از اهمیت خاصی برخوردار است.

وظایف

آب در تمامی حجم های درونی بدن از قبیل فضای داخل سلولی و بیرون سلولی وجود دارد و تقریباً در تمامی فرایندهایی که در بدن رخ می دهد نقش بازی می کند:

الف- آب محیطی است که تمامی واکنش های شیمیایی و متابولیسم سلولی از قبیل سنتز مواد سلولی جدید و سم زدایی از ضایعات تولیدشده سلولی و … در آن انجام می شود.

ب- آب یک واکنش دهنده شیمیایی است. واکنش هایی از قبیل هیدرولیز مواد مغذی و به کمک آب انجام می­شود.

ج- آب به عنوان یک ماده لیز کننده و لغزنده در بافت های بدن

د- آب به عنوان حاملی برای حمل مواد محلول و فراوردهای ضایعاتی

ه- آب به عنوان حاملی برای انتقال سلول های خونی و لنفاوی

و- آب به عنوان ابزاری برای کنترل دمای بدن بکار می رود. له له زدن سگ موجب تبخیر آب از سطح زبان آنها شده و دمای بدن آنها را به ویژه در گرمای تابستان کاهش می دهد.

مقدار نیاز آب روزانه هر حیوان سالم (بر حسب میلی لیتر) تقریباً برابر نیاز انرژی روزانه آنها بر حسب کیلوکالری است.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت

گروه تولیدی پژوهشی نیازی