رعایت مسایل بهداشتی در روزها و ماه های اول زندگی توله ها می تواند سلامت آنها را تأمین نموده تا در آینده سگ هایی سالم و باهوش داشته باشیم که بتوانند صفات و ویژگی های خوب نژاد خود را نشان دهند. در مورد مسایل بهداشتی به خصوص در بهداشت پوست و مو باید به مساله استحمام، برس زدن، کوتاه کردن موها و ناخن ها و همچنین بهداشت چشم و گوش توجه داشت. در این پست به بررسی بهداشت و واکسیناسیون در توله سگ می پردازیم.

بهداشت توله ها

پوشش بدن که مسئول حفاظت بدن از سرما و گرما و همچنین سدی در برابر ورود میکروب های مختلف است مسئولیت بخشی مهم از بهداشت بدن را به عهده دارد. امروزه موها با توجه به ضخامت و نازکی، کوتاهی، بلندی، نرمی و لطافت آن ها در قالب نژادهای مختلف مطرح شده و در شناسایی و معرفی نژادها اهمیت داشته و مراکز خاصی به منظور اصلاح و آرایش موها در نژادهای مختلف فعالیت می نمایند. آرایش مو به خصوص در نژاد پودل از نظر زیبایی سگ از اهمیت خاصی برخوردار است.

استحمام، برس زدن و کوتاه کردن موها به روش های صحیح می تواند بهداشت مو و پوست را تأمین نماید. در نژادهایی که دارای موهای بلند هستند موهای نواحی اندام های تناسلی و انتهای دستگاه گوارش از طریق ترشحات و مواد دفعی بدن آلوده و کثیف می شوند ولی در نژادهای موکوتاه این قبیل مشکلات کمتر به چشم می خورد.

برخی از صاحبان سگ از ریزش موهای سگ خود رنج می برند و به گمان وقوع بیماری به درمانگاه مراجعه می نمایند ولی این مسأله یک امر طبیعی است چرا که مو دارای عمر محدودی است و همیشه در حال ریزش است که با رویش موهای جدید ترمیم می شود. مشکل اساسی زمانی است که سرعت ریزش بیش از حد رویش بوده و در نواحی مختلف کچلی یا طاسی روی دهد یا در لابه لای موها شوره و پوسته دیده شود و یا حیوان احساس خارش در پوست داشته باشد. موهای بدن حیوان اگرچه محافظ خوبی برای پوست بدن هستند ولی از طرف دیگر محیط مناسبی را برای استقرار انگل های خارجی در بدن ایجاد می کنند که در مبحث خود بدان خواهیم پرداخت. در هر حال یکی از بهترین راه های حفظ و نگهداری موها برس زدن روزانه و مداوم آنهاست. برس زدن موها سبب می شود که موها تمیز شده و ژولیدگی از بین برود، پوسته و شوره از سطح پوست و لای موها جدا شده و موها شفاف و نرم شوند. برس زدن روزانه موهای مرده و ضعیف را از سطح پوست جدا نموده و مانع ریزش آنها و ناراحتی اهل منزل می شود. بنابراین به منظور راحتی و انجام صحیح کار بهتر است همیشه قبل از برس زدن موها پوست بدن را ماساژ دهید چرا که این کار سبب ایجاد جریان خون در پوست و پیاز موها خواهد شد و در حفظ شادابی بدن، پوست و مو کمک خواهد نمود.

در بهداشت توله سگ موها لازم است در صورت وقوع کثیفی و ژولیدگی موها و ایجاد خارش و به هنگامی که موها جلا و شفافیت خود را از دست می دهند نسبت به استحمام و شستشوی بدن حیوان اقدام نمود. برخی از صاحبان سگ تمایل به استحمام روزانه حیوان خانگی خود دارند که کار چندان مناسبی نیست و سبب می شود تا چربی پوست از بین رفته، پوست و موها خشک شود و تا حدي حيوان مستعد بیماری گردد. در بهداشت توله سگ بهتر است زمانی نسبت به شستشوی بدن و موها اقدام کرد که نیاز به آن باشد و در این خصوص می توانید به هنگام مراجعه به دامپزشک از وی نظر بخواهید. در بهداشت توله سگ برای شستشوی حیوان بهتر است از شامپوهای مخصوص دام های کوچک که امروزه در ایران هم تولید می شود و یا از انواع شامپو های بچه استفاده نمایید. بهتر است قبل از شستشو و استحمام، موهای بدن حیوان را برس بزنید و این کار به شستشوی بهتر پوست و موها کمک خواهد کرد. برای شستشوی حیوان در ابتدا از سر شروع کنید و بعد با مالیدن شامپو به دیگر نواحی بدن شستشو را تا انتها انجام داده و بهتر است این کار را در حمام انجام دهید یا از وان­های مخصوص این کار استفاده ببرید پس از اتمام مراحل شستشو، حیوان را در پارچه ای که قدرت جذب آب فراوان دارد پیچیده و موها را خشک کنید و یا در صورت لزوم از مو خشک کن برقی استفاده نمایید و به موها حالت دهید. سعی کنید آب مورد استفاده ولرم بوده و دمای آن حدود ۲۵ درجه سانتی گراد باشد.

بلندی ناخن در سگ­هایی که در داخل منزل نگهداری می­شوند می تواند حیوان را تحریک به ناخن کشیدن بر روی وسایل و اشیاء منزل نماید. بهترین کار در این مورد بازرسی مداوم ناخن هاست که در صورت بلندی ناخن حتماً از دامپزشک کمک بگیرید. کوتاه کردن ناخن نیاز به مهارت و تجربة کافی دارد چرا که در صورت قطع بیش از اندازة ناخن و برداشت بافت زندة زیر آن حیوان شدیداً احساس ناراحتی کرده و هرگز این مسأله را از یاد نخواهد برد و در دفعات بعد ایجاد سر و صدا و ناراحتی خواهد کرد.

در خصوص بهداشت و تمیزی گوش­ها و چشم­ها به سبب حساسیت خاص این اندام ها در هر موجود زنده با معاینة ظاهر حیوان و به محض مشاهده هرگونه ترشحات از چشم، احساس نابینایی در سگ، ترشح زیاد اشک، التهاب قسمت های مختلف چشم و یا تکان دادن سر، احساس کم شنوایی، خم کردن سر به یک طرف و بوی بد مطمئن باشید که اشکالی پیش آمده و حتماً با دامپزشک خود تماس بگیرید و یا سگ را جهت معاینه به درمانگاه ببرید.

واکسیناسیون توله ها

واکسن ها موادی هستند که از طریق بالا بردن سطح ایمنی و مقاومت بدن مانع ایجاد بیماری در بدن می­شوند. بیماری های خطرناکی سگ­ها را تهدید می کند که برخی از این بیماری ها به راحتی درمان می شوند و برخی دیگر بسیار کشنده و خطرناک هستند. بعضی دیگر از بیماری­ها مشترک بین حیوان و انسان بوده از این رو لازم است به منظور حفظ سلامتی سگ و خودتان حتماً نسبت به انجام واکسیناسیون سگ اقدام نمایید. مطمئن ترین روش برای حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری ها مراجعه منظم به دامپزشک است. دامپزشک شما قادر است با تدوین برنامه دقیق و مخصوصی برای شما و انجام معاینات و توصیه های لازم این کار را انجام دهد. آنچه مسلم است در هر منطقه و محل جغرافیایی بیماری های خاصی شایع بوده و انگل ها و حشرات به خصوصی بافت می شود. دامپزشک شما اطلاعات ارزشمندی در اختیار دارد که در موقعیت زیست محیطی محل زندگی شما کاربرد دارد به عنوان مثال با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه، او دقیقاً سیر تکاملی و مدت فعالیت حشراتی از قبیل کک، کنه و چگونگی و زمان شیوع بیماری های خاص و مکان­هایی که غالباً حشرات و انگل ها در آن به سر می برند می داند و این اطلاعات می تواند در سلامت سگ شما مفید و مؤثر باشد. بنابراین از دلایل مراجعه به دامپزشک و انجام واکسیناسیون می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. پیشگیری از بیماری ها به مراتب از درمان آنها راحت تر است، بنابراین اگر اقدامی به جهت پیشگیری از بیماری انجام گیرد به مراتب بهتر از اقدامی است که برای درمان سگ لازم است زیرا برخی از بیماری­ها غير قابل درمان هستند.
2. اصولاً هزینه پیشگیری از وقوع یک بیماری از هزینه درمان آن ارزان تر است و اگرچه ممکن است واکسیناسیون گران به نظر آید یا تهیة برخی از انواع واکسن ها سخت باشد اما خیلی ارزان تر از درمان آن بیماری است.
3. هزینه به منظور پیشگیری از بیماری مانند تهیة بیمه در قبال آن بیماری است.
4. از آنجایی که برخی بیماری ها مشترک بین انسان و دام هستند انجام این کار جهت حفظ سلامتی افراد خانواده بسیار ضروری است.

بیماری های خطرناک هاری، دیستمپر (معروف به فلجی)، اسهال پاروا ویروسی (معروف به اسهال خونی)، هپاتیت و لپتوسپیروز از طریق تزریق واکسن قابل پیشگیری هستند از میان این بیماری ها هاری و لپتوسپیروز به انسان قابل سرایت بوده ولی سه بیماری دیگر به انسان سرایت نمی کنند از طرفی علی رغم وجود داروهای فراوان، درمان ديستمپر ، هپاتیت و پارواویروس به ندرت موفقیت آمیز است. اسهال پارواویروسی را می توان در سگ های بالغ درمان کرد ولی این بیماری در توله ها معمولاً کشنده است. تجارب حرفه ای نگارنده نشان می دهد که بیماری در سنین پایین شیوع بیشتری داشته و از سن ۴ تا ۱۰ ماهگی بیشتر دیده می شود. برنامه های خاصی به منظور واکسیناسیون مطرح شده است که تا حدودی با یکدیگر فرق می کنند. یکی از عملی ترین برنامه های واکسیناسیون به شرح زیر است:

1. در سن ۶ هفتگی در صورت نیاز، واکسن سرخک به شکل عضلانی به دلیل قرابت آنتی ژنیتیکی این بیماری باعامل بیماری دیستمپر تزریق می شود. ایمنی این واکسن تنها چند هفته دوام دارد.
2. در سن ۲ ماهگی واکسن ترکیبی دیستمپر، لپتوسپیروز، تورم کبد (هپاتیت) و پارواویروس.
3. در سن ۳ ماهگی واکسن مجدد دیستمپر، لپتوسپیروز، هپاتیت، پارواویروس و واکسن هاری و تکرار سالیانه این واکسن ها.

واکسن های نامبرده در انواع گوناگون و اشکال مختلف وجود دارند. واکسن هاری مؤسسة پاستور ایران سابقاً از ساییده مغز گوسفندهایی که ویروس فیکس هاری از راه درون مغزی به آنها تزریق شده فراهم می گردید و در شیشه های ده سانتی متر مکعب نگهداری و بسته بندی می شده است و در هر بار مقدار دو میلی لیتر از واکسن از طریق عضلانی به سگ تزریق می گردید. امروزه واکسن های جدید مؤسسه پاستور در همان بسته بندی ارائه می گردد. واکسن های دیگر به صورت واکسن های توأم سه گانه، چهارگانه، پنج گانه و هفت گانه تولید و بسته بندی می شوند. برخی از واکسن های هفت گانه شامل واکسن هاری هم می باشند. واکسن هاری به روش عضلانی و واکسن های توأم به روش زیر جلدی یا عضلانی ممکن است تزریق شوند.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی