مرکز تحقیقات حیات وحش ملک خالد در عربستان سعودی دارای یکی از بزرگ ترین مجموعه های آهو در دنیا است. این مرکز به عنوان بخشی از برنامه حفظ حیات وحش پادشاهی سعودی توسط انجمن جانورشناسی انگلیس (NCWCD) مدیریت می شود. مجموعاً ۷۵۰ رأس آهو نگه داری می شود که نماینده سه گونه آهوی شنی یا ریم ، آهوی کوهی یا ادمی و آهوی دور کاس سودانی می باشد.برای مدیریت نگه داری آهوان در پرورش دستی باید به بهداشت_تغذیه_مکان پرورش و…توجه داشت.برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه ادامه مطلب را مطالعه فرمایید.
پرورش دستی سه گونه آهو در عربستان
به منظور کمک به جنبه های مختلف مدیریت نگه داری آهوان در پرورش دستی و فراهم آوردن آهو برای برنامه های تحقیقاتی یک طرح بزرگ پرورش دستی آهو به مدت بیش از دو سال به اجراء در آمد. مجموعاً ۶۹ نوزاد برای پرورش دستی گرفته شدند. در طول اولین فصل نرخ مرگ و میر بیش از ۵۰ درصد بود اما در سال دوم ۹۵ درصد نوزادان به طور موفقیت آمیزی به صورت مستقل پرورش داده شدند و به گله اصلی برگشت داده شدند. مشکلات اصلی که در سال اول با آن مواجه شدیم عبارت بود از حبس ادرار، مکیدن آلت تناسلی یکدیگر و روش های تغذیه ای ضعیف. بسیاری از مشکلات، نه همه آنها، مربوط به بی تجربه گی مراقبين بود که سعی می کردند با تعداد زیادی آهو سر و کار داشته باشند. در طول سال دوم بیش تر این مشکلات حل شدند و یک برنامه عادی قابل استفاده برای پرورش دستی آهو ایجاد شد.
مجموعه
گله های اصلی آهوان مرکز در منطقه ای محصور قریب ۴۰۰ هکتار نگه داری می شوند.مدیریت نگه داری آهوان در پرورش دستی به این صورت است که همه بره آهوان برای پرورش دستی از این مکان گرفته شدند که اکثریت آنها در طی فصل اصلی زایمان در ماه های مارس و آپریل (اسفند و اردیبهشت) گرفته شدند. وسعت منطقه استقرار اولیه، تهیه نوزادان مناسب را مشکل ساخته بود به این ترتیب فقط آنهایی که در خلال متولد شدن بودند و یا هنوز بدن آنها مرطوب بود جمع آوری شدند.
به دلیل این که اولین ساعات انتقال نوزادان، برای ایجاد یک اساس خوب جهت پرورش دستی بحرانی (حساس) می باشد حداکثر روزانه چهار نوزاد به داخل شیرخوارگاه برده شدند تا پرستاران وقت بیش تری را برای هر یک از آنها صرف کنند.
برای نوزادان تازه متولد شده قبل از این که به شیرخوارگاه منتقل شوند آزمایشات کامل دام پزشکی منظور شد و در صورت نیاز تمیز شدند. به نوزادان شماره گوش زده شد و وزن بدن و اندازه های بدن آنها در این مرحله اندازه گیری شد. میانگین وزن ۲۱ رأس نوزاد آهوی ریم 88/1 کیلوگرم و میانگین وزن ۱۶ رأس نوزاد آهوی کوهی 08/2 کیلوگرم بود.
محل پرورش
درمدیریت نگه داری آهوان در پرورش دستی باید دانست که منطقه پرورش شامل یک اتاق بزرگ دارای تعدادی واحدهای نگه داری به ابعاد ۸۰×۸۰×۸۰ سانتی متر باشد.
این آشیانه ها از یک تخته چند لا سبک دارای یک پانل قابل انتقال در جلو بود که به نوزادان اجازه می داد در موقع غذا خوردن به طور آزاد در اتاق باقی بمانند. برای کف آشیانه ها از شن زبر به عنوان ماده اصلی استفاده شد و برای جلوگیری از گرد و غبار از مواد نرم اجتناب شد. درجه حرارت اتاق پرورش بین ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی گراد نگه داشته شد. اخیراً دریافته اند که بره آهوان می توانند بدون گرم شدن دمای ۱۰ درجه سانتی گراد را تحمل کنند.
برای دو هفته اول به نوزادان اجازه داده می شد که در هنگام غذا خوردن با یکدیگر ارتباط پیدا کنند اما به طور انفرادی نگه داشته شدند تا از عادت مکیدن آل. تناسلی جلوگیری شود. بین دو یا سه هفتگی بچه ها به آشیانه های ۳×۳ متر انتقال داده شدند، در جایی که تا پیش از 4 بچه آهو می توانستند با یکدیگر نگه داری شوند. آشیانه ها دارای یک محوطه بیرونی ۵×۱۵ متر بودند که از علف پوشیده شده و دارای یک بستر سیمانی (بتونی) بود. این محیط برای آهوان فضای وسیعی را فراهم می کرد تا جست و خیز کنند و به نظر می رسید که از آن لذت می برند. اطراف این محیط توسط توری مرغی به ارتفاع یک متر محصور شده بود و این محیط برای بچه ها کافی بود تا این که آنها در سن سه ماهگی به محیط اصلی انتقال یابند.
تغذیه
در خلال اولین فصل یکی از اصلی ترین مشکلات پرورش ترغیب بره آهوان به قبول شیشه غذا بود. بعضی افراد یک روش شیر خواری خوب را به کار نمی برند و این باعث می شود که آهوان بارها سر شیشه را از دهان خود خارج کنند یا غذا را بسیار کند دریافت کنند. ما دریافته ایم که رفتار تغذیه با شیشه بستگی زیادی به زمانی دارد که بدون اجبار آن را تغذیه کنیم و زمانی که در مراحل اولیه صرف این وظیفه شده است ذخیرهای برای سهولت تغذیه در مراحل بعدی خواهد بود. بعضی از روش ها از جمله بسیاری از آنهایی که توسط اُوستریوس ،۱۹۸۶ به وضوح شرح داده شده است برای ترغیب یک ارتباط تغذیه ای مورد قبول واقع شد. به هر حال بعضی از نوزادان به تغذیه دستی خوب پاسخ دادند و حتی اولین شیشه را به سرعت قبول کردند.
زمان قبل از قبول اولین غذا به طور قابل ملاحظه ای متغیر بود و بعضی از نوزادان بیش از ۵۳ ساعت از غذا استفاده نکردند این مشاهده ممکن است به عنوان یک جزء مهم، بعد از مرحله تمیز کردن بعد از زایمان گمراه کننده باشد و اگر چه آنها هنگام جمع آوری، بدنشان هنوز مرطوب بوده ولی ممکن است بعضی از آنها قبلاً اولین وعده غذا را از مادر دریافت کرده باشند. تعداد مراقبين نوزادان در روزهای اول محدود بود اما یک برنامه غذایی یکبار در روز برقرار شد به طوری که مراقبین بیش تری درگیر شدند تا خطر این که بره ها به یک نفر انس پیدا کنند کم شود. هم چنین آشنایی آهوان با مراقبين مختلف در هنگام انتقال آنها به یک منطقه جدید کمک زیادی کرد. تا زمانی که بره آهوان خوب تغذیه شوند سر شیشه پلاستیکی نرم استفاده می شد، اما به سرعت این نوع سر شیشه ها با سر شیشه هایی که برای نوزادان انسان استفاده می شد جایگزین شد و از کیسه های پلاستیکی یک بار مصرف استفاده می شد تا زمان نظافت را کاهش دهد. باید توجه داشت سوراخ سر شیشه نباید خیلی گشاد باشد زیرا این موضوع که بره آهوان به طور فعال شیر خود را به دست بیاورند بسیار مهم است، این عمل انعکاس های مربوط به لوله مری را تحریک می کند. در فواصل هر وعده تغذیه همه لوازم در محلول ضد عفونی کننده میلتون خیسانده می شد.
هنگام موجود بودن، آغوز گاو در ۴۸ ساعت اول پس از زایمان مورد استفاده نوزادان قرار گرفت. هر چند نوزادانی که آغوز دریافت نکردند علائم بیماری بروز ندادند. این نشان می دهد که عدم دریافت آغوز که در گونه های دیگر زیان آور است در مورد آهو زیان آور نیست (مورگان، ۱۹۸۹). جهت تغذیه بعدی مخلوطی از تركيب شیر پاستوریزه و شیر خشک ترش به نسبت یک به یک مورد استفاده بره آهوان قرار گرفت.
در ابتدا پنج وعده غذا به فاصله سه ساعت بین ساعات ۸ صبح تا ۸ شب داده شد و این میزان به دو وعده در روز تا ۵۰ روزگی کاهش یافت. در روز اول حداکثر ۵۰ میلی لیتر شیر به هر بره آهو داده شد و این مقدار به تدریج تا حداکثر ۱۵۰ میلی لیتر افزایش یافت. در اولین فصل حجم شیر مصرفی هر حیوان ۱۰ درصد وزن بدن آن تخمین زده شد اما زمانی که غذا برای تعدادی نوزاد آماده می شد این محاسبه وقت گیر و غیر ضروری بود و در طی سال دوم امکان استفاده از یک رژیم غذایی استاندارد بر اساس تجربیات قبلی میسر نبود.
به طور کلی آهوان تمام غذا را به خوبی مصرف می کردند و آمادگی دریافت و از میزان پیش بینی شده غذا را داشتند. میزان مصرف شیر محدود گشت تا از مصرف زیاد جلو گیری و در مقابل مصرف غذای جامد افزایش یابد. در حالی که نوزادان غذا می خوردند ناحیه گردن به آرامی مورد مالش قرار می گرفت تا جهت تخلیه ادرار خود تحریک شوند. در هفته سوم بیشتر بره آهوان بدون تحریک ادرار میکردند. در طول اولین فصل، ادرار در بره های نر ریم با مشکل همراه بود مگر این که تحریک کافی داده می شدند.
آسیب ناشی از نگه داری ادرار در ناحیه شکمی بره آهوان می تواند موجب نفخ شده که ایجاد ناراحتی و کاهش اشتها را به دنبال دارد. مکیدن آلت تناسلی باعث دردناکی آلت تناسلی نرها شده و ادرار کردن بره ها را با مشکل مواجه می کند. این مشکل از طریق صرف زمان زیاد در غذا دادن و کار کردن مراقبین با بره آهوان تا مرحله ادرار کردن حل شد.
در حین تغذیه نوزادان پای عقبی را بالا و پایین می برند که این عمل شبیه آنچه اپل بای فرانک ۱۹۸۳ برای آهوان لپتوسروس توصیف کرده می باشد. در این ابراز احساسات بعضی بره ها شیشه خود را کثیف می کنند که نیاز به تمیز کردن دارد. بعد از یک هفتگی یونجه خشک و کنسانتره مورد تغذیه قرار گرفت و ظرف دو هفته بیشتر بره آهوان مقداری غذای جامد مصرف کردند. از سن چهار هفتگی یونجه تازه می توانست مصرف شود ولی یونجه تازه در بره های جوان تر ایجاد اسهال کرد. اگر چه بره ها در ۱۲ هفتگی می توانند از شیر گرفته شوند ولی بره آهوان تا مرحله استقرار در جایگاه بلوغ خود یک شیشه غذا دریافت می کردند.
این روش تغذیه دستی به رابطه آهوان با مراقبین جدید در موقع انتقال به یک مجموعه جدید کمک می کند. آهوانی که با مادران خود پرورش می یابند اگر مادر اجازه بدهد تا ۱۲ هفتگی شیر می خورند اما مواردی وجود دارد که بره ها بعد از گذشت سه هفته از مادر جدا شده و فقط از ماده غذایی خشک استفاده کرده و از گرفتن شیشه امتناع کرده اند. به طور کلی در کل دوره ضمن تغذیه دستی به طور هفتگی به شیر بره آهوان مولتی ویتامین اضافه می شد. نمک های معدنی لیسیدنی از سه هفتگی در دسترس آنها بود و بیشتر این حیوانات از آن استفاده می کردند.
نوزادان در چند هفته اول روزانه وزن کشی شدند و بعد از آن به فاصله یک هفته وزن شدند. ما متوجه شدیم که بهترین روش برای وزن کشی نوزادان استفاده از یک کیسه پارچه ای بزرگ است ولی بعضی از حیوانات مخلف این روش ، تلاش و تقلا می کردند و بعد از دو ماه فقط حیواناتی که در وزن کشی به راحتی همکاری می کردند به طور منظم توزین شدند.
بهداشت
بره هایی که در ابتدای نگه داری تغذیه نامناسب داشتند نسبت به آنهایی که خوب تغذیه کردند دارای مشکلات بیش تری بودن. در مدیریت نگه داری آهوان در پرورش دستی باید توجه داشت زمانی که در اولین روزها با هر حیوان پرورشی صرف شد یک پاسخ تغذیه ای مثبت داد و به نظر می رسد که موجب یک کار راحت تری توسط مراقبین با حیوان باشد. با نگه داشتن بره ها به صورت مجزا در هفته اول از مکیدن آلت تناسلی یکدیگر جلوگیری به عمل آمد. اگر چه این عادت می تواند به رفتارهای تغذیه ای مربوط باشد ولی می تواند ناشی از فشارهای محیطی باشد که منجر به آرامش حیوان شده و حیوان نیاز پیدا می کند که غذای خود را راحت تر دریافت کند. حیواناتی که در آرامش بیش تری هستند نیاز به، به دست آوردن آرامش از این طریق ندارند. وقتی یک گروه نوزادان از شیرخوارگاه انتقال داده شدند مبتلا به کوکسیدیا شدند اما این بیماری به طور رضایت بخشی با سولفازول معالجه شد. در سن ۸ یا ۱۰ هفتگی دو آهوی کوهی اختلال سیستم اعصاب مرکزی را ظاهر کردند که تشخیص داده شد به علت کمبود ویتامین B بوده و درمان شدند. مسئله ای باعث از دست دادن آب بدن، کم شدن وزن، از دست دادن هماهنگی و ستارهنگری شد. این بیماری به طور رضایت بخشی با ۳ تا ۵ میلی لیتر پًّرنت رَویت مولتی دز از طریق تزریق عضلانی معالجه شد. ولی این حالت به فاصله دو ماه بعد عود کرد این نشان داد که شاید حیوان به درستی قادر به استفاده از ویتامین B نیست و اگر تا سن ۱۸ ماهگی زنده بماند بازگشت بیماری باعث مرگ آن خواهد شد.
در این بررسی دهان دو آهوی ریم مبتلا به عفونت کورینه باکتریوم شد که در اثر آن لثه ها متورم شد و تاولهای کوچکی ایجاد کرد. این بیماری با 5/1 میلی لیتر محلول بایتریل ۵ درصد، از طریق تزریق زیر جلدی و یک میلی لیتر دپومایسین ۲۰/۲۰ به صورت تزریق عضلانی درمان شد. احتمال دارد عفونت موقع دندان در آوردن شروع شده و اگر چه معالجه موفق بود ولی حیوانات مسن هنوز علائم ابتلاء را نشان داده و تعدادی از دندان هایشان را از دست دادند.
اگر گاهاً اتفاق بیافتد که حیوان بدون نشان دادن علائم بیماری خاصی، رام و مطیع گردیده است مکمل آهن به شير آنها اضافه می شد با یک میلی لیتر فرکوب زنگ ۱۲ به صورت عضلانی تزریق می شد. به نظر می رسد این درمان وضعیت را بهبود ببخشد. مصرف مرتب آن نیاز نیست. على رقم سطوح کم آهن در شیر گاو، (استاتوس و کیک وود ۱۹۸۹) بروز کم خونی به عنوان یک مشکل کلی در آهوان مشاهده نشده است.
بحث
در مبحث مدیریت نگه داری آهوان در پرورش دستی یک مقایسه بین افراد، وزن ۸ آهو که با تغذیه دستی تغذیه شده اند و سه آهو که از طریق مادرانشان تغذیه شده اند نشان می دهد، حیواناتی که با تغذیه دستی تغذیه شده اند، افزایش وزنشان در مراحل اولیه رشد کندتر بوده ولی هنگام گرفته شدن اختلاف کمی را نشان دادند و به نظر می رسد که منحنی رشد برای آهوانی که تغذیه دستی شده اند افزایش یافته و این نشان می دهد که تغذیه دستی برای این گونه ها مناسب است. هر دو روش تغذیه دستی و تغذیه از مادر یک کاهش و یک افزایش وزن را درست بعد از، از شیر گیری نشان دادند در مقایسه با سه گونه دیگری که در تومامه تغذیه دستی شدند نظیر آهوان تامسون و بز عربی، آهوی ریم بیشترین مشکل را برای کار کردن مخصوصا در طول اولین روزهای تغذیه دستی نشان داد. بیشترین حیواناتی که در خلال دو فصل، پرورش یافتند تولید مثل انجام دادند و ماده ها، بره های خود را تغذیه کردند. یک رأس آهوی ریم دو ساله که به طور دستی تغذیه شده بود بره ای را که به او داده شده بود سه روز پس از تولدش تغذیه کرد.
در حیات وحش قبول فرزندی دیگر نوزادان، توسط یک ماده ممکن است رخ دهد اما این مورد در حقیقت ممکن است با سست شدن طبیعت مادری همراه باشد.. بعضی از آهوان ریم هنوز بر اساس یک نظم برای کارهای تحقیقاتی بدون این که اثرات معکوسی را نشان بدهند به کار گرفته می شوند. تعدادی از آهوان نر ریم که تغذیه دستی شدند برخی رفتارهای خشن را به طرف مراقبین خود انجام دادند این رفتار مشمول اثرات جنبی غیرعادی نبود اما به معرفی مجدد یا بازگشت دادن حیوان به محیط زیست بستگی دارد.
بعضی از این آهوان که تغذیه دستی شده اند در طرح های مقدماتی عربستان سعودی استفاده شدند. دو آهوی نر مسن و تعدادی از بره آهوان ریم که تغذیه دستی شده بودند به طور آزمایشی در مکانی که ۲۳۰۰ کیلومتر مربع حصار کشی شده بود با دیگر آهوان رها شدند. تعدادی بره آهو از نوع آهوی ادمی که تغذیه دستی شده بودند در ناحیه حفاظت شده ای که دیگر آهوان ادمی نگه داری می شدند دوباره رها شدند.
این آهوان از نظر قدرت مقابله با دیگر آهوان در موقعیت هایی که ایجاد می شد اختلافی را نشان ندادند. به طور کلی تغذیه دستی آهوان موفقیت آمیز بود و تجربیات به دست آمده می تواند ابزار مدیریتی مفیدی باشد، مخصوصاً اگر مرگ و میر نوزادان به صورت یک مشکل وجود داشته باشد(کیک وود و همکاران ۱۹۸۷) به هر حال باید توجه داشت که سر و کار داشتن با تعداد زیادی بره آهوی جوان بسیار وقت گیر است.
نظرات کاربران
2:27:55 AM