اسكبئی انسانی در بسیاری از کشورها اندمیک است و تمامی انسانها در هر سطح اجتماعی درگیر می شوند، هر چند فقر، بهداشت ضعیف، تراکم جمعیت، بدی تغذیه و بی بند و باری جنسی خطر آلودگی را افزایش میدهد.در این مقاله قصد داریم توضیحاتی در مورد بیماری گال ارائه دهیم.
اسکبئی های (گال های) انسانی
در برخی مناطق بیماری گال با سایر بیماری ها ایجاد می گردد، خصوصاً در افرادی که دچار نقص سیستم ایمنی هستند. انتقال از طریق تماس مستقیم (از جمله جنسی) با فرد آلوده یا انتقال غیر مستقیم از طریق محیط یا اشیاء بی جان صورت می گیرد. جربها قادرند بیش از ۲۱ روز خارج از بدن میزبان زنده بمانند. شیوع اسكبئی های انسانی در محل های متنوعی خصوصاً مدارس، بیمارستانها و منزل پرستاران گزارش شده است. این مکانها به ندرت منجر به درگیری حیوانات می شوند. آلودگیهای مجدد خفیف تر از آلودگی اولیه هستند.
در مناطق اندمیک اسکبئی، اکثر انسان ها در اثر تماس نزدیک با افراد آلوده درگیر بیماری گال می شوند. ممکن است آلودگی در افراد یک خانواده چند گانه باشد. معمولاً قرمز شدن پوست در ۲۴ تا ۹۶ ساعت پس از تماس با سگ آلوده ظاهر می گردد. جربهای اسکبئی سگ قادرند بیش از ۶ روز بر روی بدن انسان زندگی کرده و تخم تولید کنند.
نقش حیوانات در بیماری انسان ها باید به درستی مشخص شود. در مناطقی که اسکبئی در انسانها نادر است و یک فرد با تماس با سگ دارای اسکبئی بیمار گردد، احتمالاً حیوان خانگی منبع آلودگی است. اگر بیماری در مناطق اندمیک اسکبئی انسان ها و هم سگها مشاهده گردد، تعیین منبع آلودگی مشکل است، زیرا چرخهی انتقال اسكبئی انسان و سگ از هم مجاز است.
حیوانات
نشانه های بالینی
در ابتدا ضایعات در نواحی کم مو مانند حاشیه گوش، آرنج ها، زانوها، پاها و شکم ظاهر میشوند. گوشها در اغلب مواقع درگیر می شوند. خارش شدید متعاقب بیماری گال ایجاد می شود، حیوانات آلوده دائماً خود را میخارانند و می جوند و به سرعت دچار ضایعات تخریبی ثانویه و مو ریختگی میشوند. ضایعات پاپولی ممکن است ظاهر شود. در این زمان ریزش موها به همراه افزایش ضخامت و تیره شدن پوست ایجاد میشود. در اغلب موارد ضایعات به سرعت گسترش می یابد. در موارد شدید کل بدن درگیر می شود.
تشخیص
علیرغم وجود علائم بالینی، ممکن است تشخیص بیماری گال با چالش همراه شود. ممکن است در زمان معاینه تعداد اندکی جرب حضور داشته باشند. حتی در صورت حضور تعداد کمی جرب، بیماری شدید ایجاد می شود. حفرههای ایجاد شده توسط جرب به وسیله میکروسکوپ قابل شناسایی است. همچنین از خراش های پوستی جهت تشخیص می توان استفاده نمود. خراش ها باید از لبه های ضایعه تهیه گردند و از محل های پوست رفتگی، هیپرکراتوز و یا نواحی مزمن یا شدید نمونه تهیه نشود. برای تشخیص خراشهای عمیق باید ایجاد شود تا امکان معاینه تمام ضخامت پوست فراهم شود. اگر خراش با مقدار کمی خون همراه نبود، احتمالاً نمونه برداری به اندازه کافی عمیق نیست. نمونه ها در روغن معدنی یا روغن میکروسکوپ غوطه ور شوند. چندین نمونه خراش (بیش از ۱۰ تا) ارزیابی شود. جربهای بالغ تقریباً mm 5/0 طول دارند، تخمها تقریباً طول دارند و معمولاً دیده می شوند.
عدم شناسایی جربها (حتی در صورت تهیه خراش عمیق) بیماری را نفی نمی کند، چون ممکن است جربها به تعداد کمی وجود داشته باشند. علائم بالینی پایدار بدون حضور علت مشخص، دلالت بر اسکبئی دارد و درمان احتمالاً به تشخیص فرضی پاسخ دهد.
یکی دیگر از روش های مورد استفاده تشخیصی بیماری گال ، آزمایش الایزا سرم سگها است، اما مفید بودن این روش همچنان در پرده ای از ابهام قرار دارد. احتمالاً در مواردی که جربها در خراش های پوستی دیده نمی شوند، مفید است. رفلکس “pinal pedal” یکی دیگر از روشهای تشخیصی است، بدین ترتیب که در پاسخ به مالیدن گوش، پای عقبی را خارش می دهند؛ با این حال ارزش این روش، ناچیز است (57/0). خارش گوش یکی از علائم اصلی حضور این انگل است و در صورت عدم حضور این علامت، می توان بیماری گال را رد کرد.
مدیریت
موها کوتاه شود و از شامپوی ضد شوره جهت حذف پوسته استفاده شود. علیرغم مؤثر بودن غوطه ور کردن در سولفور آهک، این روش چندان مورد استفاده قرار نمی گیرد، چراکه این ماده بوی نامطلوبی دارد و باعث روشن شدن موها می شود. حمام آمیتراز یکی دیگر از روش های مدیریت است که به شکل هفتگی یا هر دو هفته مورد استفاده قرار می گیرد ؛ با این حال در سگهایشی هوا هوا، باردار، شیرده و در توله سگهای کمتر از 3 ماه نباید استفاده شود. فیپرونیل 25/0 درصد به شکل اسپری نیز مثمر ثمر است، این رهیافت در اوایل بیماری یا در بیمارانی که منع مصرف سایر ترکیبات را دارند بهترین روش است. درمان با سلامکتین، آیورمکتین، میلبمایسین اکسیم، موکسی دکتین و موکسی دکتین/ ایمیداکلوپرید به صورت موضعی یا سیستمی نیز از روشهای مؤثر درمانی است.
انسان ها
نشانه های بالینی
اولین نشانهی بالینی اسکبئی، خارش شدید پاپول است. رایج ترین محل درگیری در بزرگسالان و نوجوانان، چین های بین انگشتی (سمت خم شونده مچ های دست) سطوح باز کننده آرنج، چینهای قدامی زیر بغل، کمر، رانها، ناف، اندام تناسلی، شکم (به خصوص ناحیه اطراف ناف)، شکاف بین سرینی و باسن است. در کودکان ضایعات وزیکولار بیشتر در پوست سر، گردن، کف دستها و پاها ظاهر شوند. خارش شدید در شب و پوست رفتگی (در اثر خراشیدن) معمول است. انسان ها همچون سگها، معمولاً فقط با ۱۰ تا ۱۵ جرب آلوده خواهد شد.
نشانه های بالینی اسکائی در بیماران مبتلا به نقص سیستم ایمنی خصوصاً افراد مبتلا به نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) و افراد سالمند متفاوت است. در این افراد معمولاً پلاکهای هیپرکراتوتیک و دلمه ای گسترده یا موضعی وجود دارد. ضایعات در اسکبئی کلاسیک، اغلب به دلیل تغییر پاسخ ایمنی، بدون خارش است. به این بیماری اغلب “اسكبئی نوروژی” گفته می شود. به دلیل حضور تعداد زیاد جرب، این بیماری بسیار واگیردار است. انتقال بیمارستانی به بیماران و کارمندان بهداشت و درمان توسط وسایل آلوده و اعضای خانواده (در زمانی شیوع بالای بیماری) ایجاد می شود.
سارکوپتس اسكبئی واریته کنیس بیماری خفیف تر، خود محدود شونده و بدون تونل های حفر شونده را در انسان ایجاد می کند. ضایعات اسکبئی های مشترک بین انسان و دام در پوستهای در معرض و تماس مستقیم با حیوانات خانگی بیشتر دیده می شود. در صورت عدم تشخیص به موقع بیماری و تماس نزدیک با حیوانات خانگی، ضایعات به سرعت گسترش می یابد.
تشخیص
تشخیص قطعی بر اساس شناسایی جرب، تخم های جرب یا دفعيات جرب از خراشهای پوستی است. خراشهای پوستی از پاپول ها یا تونل های دست نخورده تهیه شود. تونل های اسکبئی به شکل خطوط پیچ در پیچ سفید و خاکستری رنگ هستند، تونلها به سختی تشخیص داده می شوند و ممکن است هنگام تهیه خراش پوستی تخریب گردند. در صورت آلوده شدن با سارکوپتس اسکبئی واریته کنیس، تونل ایجاد نمی شود. خراشهای پوستی در حیوانات همانند انسان تهیه و ارزیابی می شود. خراشهای پوستی اغلب منفی هستند، بنابراین علائم بالینی و بررسی علل احتمالی دیگر برای تشخیص فرضی مورد نیاز است. برای تفریق سارکوپتس اسکبئی با منشأ انسانی و سگی، ریخت شناسی کمک کننده نیست.
مدیریت
بدن بزرگسالان و نوجوانان، از زیر سر به پایین به گال کش (به شکل لوسیون یا کرم) آغشته شود. در کودکان سر و گردن نیز درمان شوند. درمان تمامی نواحی بدن حتی زیر ناخن ها را باید پوشش دهد. پرمترین 5%، بیشترین کاربرد را دارد، اما استفاده از آن در کودکان زیر دو ماهگی تأیید نشده است. آیورمکتین خوراکی و کرم یا لوسیون کروتامیتون ۱۰ درصد گزینه های دیگر درمان هستند. کروتامیتون برای استفاده در کودکان تأیید نشده است و منجر به درمان موفقیت آمیز نمی شود. آیورمکتین خوراکی برای درمان اسکبئی نوروژی توصیه شده است، همچنین اگر امکان استفاده از داروی موضعی نیست، گزینه مناسبی است. سم لیندان به دلیل مخاطرات آن و در دسترس بودن گزینه های مؤثر دیگر استفاده نمی شود.
برای قطع چرخه ی آلودگی، تمامی اعضای خانواده باید همزمان تحت درمان قرار گیرند. لباس ها و رخت خواب در آب گرم شود. لباس ها در ماشین خشک کن در دمای بالا خشک شود.
علیرغم حذف موفقیت آمیز جربها، به دلیل واکنش ازدیاد حساسیت، ممکن است خارش برای هفته ها ادامه داشته باشد. استفاده آنتی هیستامین ها یا کورتیکواستروئیدهای موضعی به کاهش خارش در این دوره کمک می کند. در صورت خراشیده شدن (کنده شدن) پوست و متعاقب آن ایجاد عفونت های ثانویه آنتی بیوتیک تراپی ضرورت دارد.
در صورت شناسایی یا مشکوک شدن به حیوان آلوده (و سایر حیوانات در تماس) درمان ضرورت دارد. به دلیل فروکش شدن خود به خود بیماری، درمان افرادی که در معرض آلودگی بوده اند، لزومی ندارد.
پیشگیری
تفریق سارکوپتس اسكبئی مشترک از غیر مشترک امکان پذیر نیست، بنابراین حیوانات آلوده با فرض توانایی آلوده کردن انسان، باید درمان شوند. در مناطق اندمیک یا اپیدمیک اسكبئی در انسان، بدون ارتباط با مخزن حیوانی، انتقال مستقیم انسان به انسان باید مهار شود. در صورت مواجه حیوانات آلوده با انسان، پیشگیری از انتقال بیماری مشترک ضرورت دارد.
صاحبان سگهای مبتلا به جرب بیماری گال سارکوپتس تا زمان درمان کامل تماس خود را با حیوان محدود نمایند. طول دوره نقاهت پس از شروع درمان مشخص نیست، اما احتمالاً چند روز پس از درمان آلودگی از بین می رود. تماس با سگ آلوده کاهش یابد، از تماس مستقیم سگ با پوست بدن جلوگیری گردد و سگها نباید روی تخت خواب یا مبلمان بخوابند. از آنجایی که جربها قادرند در یک دوره زمانی خارج از بدن میزبان زنده بمانند، ملافه و دیگر اقلامی که به طور بالقوه آلوده می شوند را باید شست و در ماشین لباسشویی خشک نمود. بخار شور کردن فرشها و مبلمان احتمالاً به کاهش و حذف جربها کمک می کند. ابزار تمیز کردن حیوان ضد عفونی و یا دور انداخته شوند. تمامی سگ های در تماس با سگهای آلوده، همزمان درمان شوند، درمان گربه هایی که بالقوه در معرض بیماری گال هستند لزومی ندارد.
پیشگیری در افرادی با نقص سیستم ایمنی و در معرض آلودگی، توصیه نشده است. با این حال درمان پیشگیرانه برای افرادی که در معرض خطر قرار دارند معقولانه است، خصوصاً در افرادی که +CD4 پایین دارند، چراکه احتمالاً اسكبئی نوروژی در میزان +CD4 پایین، افزایش می یابد.
درمان پیشگیرانه و رایجی برای سارکوپتس اسکبئی وجود ندارد؛ تجویز سلامکتین یا موکسی دکتین /ایمیداکلوپرید به پیشگیری از آلودگی کمک خواهد کرد. تماس با آلودگی کاهش یابد، از جمله راهکارها میتوان به ممانعت از تماس سگ های خانگی حیوانات آلوده یا وحشی، درمان حیوانات آلوده، قرنطینه حیوانات آلوده اشاره کرد.
نظرات کاربران
2:27:55 AM