وضعیت خاص جغرافیایی طبیعی و انسانی موجود در کشور فضای بسیار مناسب جهت توسعه صنعت پرورش زنبور عسل ایجاد نموده در ذیل چند عامل اساسی و زیر بنایی توسعه پایدار و استعدادهای اقلیمی ایران در پرورش زنبور عسل بیان می گردد.
استعدادهای اقلیمی ایران
الف -وضعیت مراتع
طبقه بندی مراتع بر اساس گزارش سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور در سال ۱۳۸۳:
١- مراتع متراکم، با پوشش بالای ۵۰ درصد 3/6 میلیون هکتار
٢- مراتع نیمه متراکم با پوشش بین ۲۵ تا ۵۰درصد 7/20 میلیون هکتار
3- مراتع کم تراکم، با پوشش کمتر از ۲۵ درصد 1/56 میلیون هکتار
۴- مراتع منطقه هیرکانی ۳ میلیون هکتار
ب-وضعیت زراعت
بر مبنای آمار سال زراعی ۸۹-۸۸ سطح محصولات کشاورزی (زراعی و باغی) ایران حدود 65/12 میلیون هکتار که معادل 41/7 درصد از وسعت کشور بوده است می باشد.از این سطح ۴۹ درصد آبی و 1/50 درصد کشیدم است.
۱- گروه غلات شامل گندم، جو، شلتوک، ذرت و… در سطحی معادل 4/9 میلیون هکتار.
۲- گروه حبوبات شامل نخود، لوبیا، عدس و غیره در سطحی معادل ۷۹۰۰۰۰ هکتار
۳- گروه گیاهان صنعتی شامل پنبه، توتون، تنباکو، چغندرقند، نیشکر و دانه های روغنی در سطحی معادل ۵۲۵ هزار هکتار
۴- گروه سبزیجات شامل سیب زمینی، پیاز، گوجه فرنگی و غیره در سطحی معادل ۵۱۲ هزار هکتار
۵- گروه جالیزی شامل خربزه، هندوانه، خیار و … در سطحی معادل ۳۳۲ هزار هکتار
۶- گروه نباتات علوفه ای شامل یونجه، شبدر، اسپرس و سایر حدود ۹۵۶ هزار هکتار
ج-وضعیت باغات سال زراعی(۸۸-۱۳۸۷)
59/16 درصد از اراضی زیر کشت محصولات کشاورزی به باغات اختصاص داشته است. سطح انواع باغات به ترتیب اولویت در رده های ذیل اشاره می شود:
١- پسته ۴۴۰ هزار هکتار
2- انگور ۳۱۵ هزار هکتار
۳- مرکبات ۲۶۸ هزار هکتار
۴- خرما ۲۳۹ هزار هکتار
۵- میوه های دانه دار ۲۲۶ هزار هکتار (سیب، گلابی و غیره)
۶- میوه های هسته دار ۲۰۳ هزار هکتار
(هلو شفتالو، زردآلو، شلیل، گیلاس، آلبالو، آلو قطره طلا)
۷- بادام 9/228 هزار هکتار
۸- گردو و فندق ۲۲۰ هزار هکتار
9- انار ۶۳ هزار هکتار
10- انجیر ۵۱ هزار هکتار
۱۱- توت ۲۰۱۳۰ هکتار
۱۲- درختان نیمه گرمسیری ۱۲۱۷۸ هکتار
۱۳- سایر ۲۴۳۴۰ هکتار
(سنجد، زالزالک، زرشک، سماق، ازگیل، ذغال اخته، توت فرنگی، عناب، کیوی، خرمالو)
د-وضعیت جنگل های ایران
برریسهای کنونی توسط سازمان F.A.O نشان میدهد که سطح کنونی جنگل های کشور در حدود 4/12 میلیون هکتار است که مساحتی در حدود 3/7 درصد از خاک کشور را تشکیل میدهد. جنگلهای کشور به رده بندی زیر تقسیم میشوند:
۱- جنگل های کرانه دریای خزر: جنگل های شمال جز جنگل های پهن برگ خزان کننده بشمار می آید. این جنگل ها روی دامنه شمالی سلسله جبال البرز قرار گرفته اند و از آستارا در گیلان شروع می شود و تا دره گیلداغی در بجنورد به فاصله ۸۰۰ کیلومتر باعرض ۳۰ تا ۷۰ کیلومتر ادامه می یابد.
میزان تخریب در جنگل های شمال بحدی است که طی ۳۰ سال گذشته سطح این جنگل ها از 4/3 میلیون هکتار به 9/1 میلیون هکتار تقلیل پیدا کرده است.از میان درختان جنگلهای شمال میتوان گونه های راش، مازو، ممرز، توسکا، آزاد، انجیلی، شمشاد، افرا، شاه بلوط، نارون زبان گنجشک، نمدار، انجیر، شیردار، کرب، سفیدگر گو، رزبین، خرمالو و غیره را نام برد.
۲- جنگل های بلوط ایران: از ناحیه سردشت در آذربایجان غربی شروع میشود و در فاصله ای به طول ۱۶۰۰ کیلومتر تا جنوب شرقی امتداد می یابد. و استانهای کردستان، کرمان همدان، ایلام، لرستان، چهار محال و بختیاری، فارس، کهکیلویه و بویر احمد، هرمزگان شامل میشود. در سراسر سلسله جبال زاگرس ۳ گونه بلوط بنامهای بلوط ایرانی و وی ول، مازوای درختان (بادام کوهی) خنجک، بنه، زبان گنجشگ و غیره مشاهده میگردد.
۳- جنگل های خشک و کوهستانی: این جنگل ها بطور پراکنده در شیبهای جنوبی البرز، بخش جنوبی و شمالی زاگرس، کوهستانهای اطراف بم و جيرفت و قسمتهایی از شمال شرقی ایران، سواحل جنوب کشور شامل هرمزگان (کوه گنو و کوهشاه احمدی) و بلوچستان دیده می شود. این جنگل ها بسیار تنگ و بصورت تک پایه بوده و در شرایط سخت اقلیمی و اکولوژی رشد و نمو یافته اند. گونه های تشکیل دهنده این جنگلها ارس(سرو کوهی)، بنه خنجوک، بادام، اردوج، پیر و… هستند.
۴- جنگل های کویری(بیابانی):جنگل های کویری در اکوسیستم خشک و نیمه خشک کشور وجود داشته و بسیار تنگ است. از انواع گیاهان این جنگل می توان تاغ، گز، اسکنبیل، قیچ، اشنون، پده را نام برد
۵- جنگل های گرمسیری این جنگل ها از قصر شیرین در استان کرمانشاه شروع میشود و پس از طی استانهای ایلام، بوشهر، فارس، هرمزگان، کرمان به سیستان بلوچستان منتهی می شود.در حدود ۱ میلیون هکتار وسعت داشته و بارندگی آن بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیمتر است. اکثر درختان جنگلی این اقلیم از رطوبت هوای ناشی از خلیج فارس و دریای عمان بهرمندد. برخی از گیاهان آن عبارتند از: کرت، کنار، کهور، تج و استبرق
۶- جنگلهای مانگرو و یا ماندابی: بطور کلی از وسعت جنگل های مانگرو در ایران اطلاع دقیقی در دست نسبت و مساحت آنرا که بیشتر شامل حرا میباشند بیش از ۶۲ هزار هکتار تخمین زده اند. این جنگل ها در استانهای بوشهر، هرمزگان، سیستان بلوچستان و در اراضی ساحلی دیر، بندر لنگه، بندر خمیر، لافت، جاسک، میناب و جزیره قشم گسترش یافته اند.
نظر به اهمیت مجموعه شرایط اقلیم و جغرافیایی در روند توسعه کمی و کیفی صنعت پرورش زنبور عسل و تولیدات آن و اینکه بیش از ۷۰ درصد تولیدات دامی به تمامی عوامل محیطی بستگی دارد. محیط شناس پرورش زنبور عسل از ضروریات توسعه می باشد.
بعد از انقلاب اسلامی در ایران علیرغم مشکلات فراوان به همت تمامی دست اندرکاران دولتی و پرورش دهندگان زنبور عسل موفقیت های چشمگیری در صنعت زنبورداری پدید آمد. ذیلا رئوس رئوس این موارد ارائه می شود:
1- افزایش کمی کندو و جمعیت زنبور عسل
۲- ایجاد و توسعه تعاونیهای زنبورداری در شهرستانها و استانها
٣- تشکیل و توسعه اتحادیه سراسری تعاونیهای زنبورداری در کشور
۴- ارتقاء کمی و کیفی تشکیلات مربوط به پرورش زنبور عسل در دانشگاهها سازمانهای جهاد کشاورزی استانها، ستاد وزارت جهاد کشاورزی در تهران و موسسه تحقیقات علوم دامی و شاخه های استانی و غیره.
۵- ارتقاء کمی و کیفی نیروها و متخصیص و کارشناسان پرورش زنبور عسل در بخشهای مختلف دولت (اساتید، کارشناسان، کاردانها و کارمندان محترم) و زنبورداران و بهره برداران
۶- ایجاد و توسعه شبکه بهداشت زنبور عسل در سازمان دامپزشکی و ادارات استانی
۷- توسعه کمی و کیفی صنعت پرورش زنبور عسل در گرایشهای تولید ملکه اصلاح شده، کندوهای استاندارد، تجهیزات صنعتی، کارگاههای آج موم، آزمایشگاههای بررسی کیفیت عسل و موم، بسته بندی عسل و غیره
۸- قطع واردات عسل به کشور توسعه تدریجی صادرات عسل به کشورهای خارجی
۹- توسعه کمی و کیفی برنامه های ترویجی و آموزشی مربوط به صنعت پرورش زنبور عسل
۱۰- توسعه اشتغال بویژه در مناطق روستایی
۱۱- افزایش کمی فراورده های زنبور عسل
۱۲- کنترل عوامل بیماریزا بویژه کنه و آروا در سالهای ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۰
۱۳- ایجاد و توسعه بیمه در صنعت پرورش زنبور عسل
این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی
نظرات کاربران
2:27:55 AM