معده اسب در زمان استراحت ارگانی J شکل واقع در زیر پرده دیافراگم می­باشد که از مری به صورت یک حلقه عضلانی به نام اسفنگتر کاردیاک جدا می­شود این اسفنگتر آن چنان نیرومند است که می­تواند به عنوان یک دریچه یکطرفه عمل نماید که اجازه برگشت گاز یا غذا را نمی­دهد. بنابراین اسب نمی­تواند گاز اضافی تولید شده در معده را با آروغ زدن دفع کند و در نتیجه تجمع گاز در معده ممکن است منجر به دل درد خطرناکی گردد. در این پست به آشنایی با معده اسب و  اهمیت کاربردی ساختمان معده را بررسی می کنیم.

معده

 آناتومی معده

معده می­تواند به 4 ناحیه تقسیم شود: ناحیه مری (succus cassus)، ناحیه فم المعده (کاردیاک) ناحیه ته کیسه­ای (فاندیک) و ناحیه باب المعدی (پیلوریک).

1. ناحیه مری: این ناحیه فاقد غدد گوارشی است و به عنوان جایگاه ذخیره سازی غذایی که وارد معده می­شود فعالیت می­نماید.
2. ناحیه فم المعده (کاردیاک): این ناحیه به قلب نزدیکتر است و شامل غدد کاردیاک می­باشد. این غدد تولید موکوس می­نمایند که احتمالاً از معده در برابر شیره­ های گوارشی خودش محافظت می­کند.
3. ناحیه ته کیسه ­ای (فاندیک): این بخش از معده شامل غدد ته کیسه ­ای می­باشد، که غدد اصلی معده هستند و از سه نوع سلول تشکیل شده ­اند:

* سلول­های اصلی بدنه غده که آنزیم­های را برای هضم غذا تولید می­کنند.

* سلول­های اصلی گردن که موکوس تولید می­کنند.

* سلول­های جداری یا حاشیه­ای که اسیدکلریدریک و عامل داخلی ترشح می­کنند عامل داخلی گلیکو پروتئینی است که به جذب ویتامین B₁₂ (سیانوکوبالامین) کمک می­نماید.

4)ناحیه باب المعدی (پیلوریک): شامل غدد باب المعده می­باشد که مقدار کمی آنزیم و موکوس تولید می­کنند. آنزیم­ها به منزله کاتالیزورهای زیستی می­باشند. کاتالیزور ماده­ای است که سرعت واکنش­های شیمیایی را بدون آن که خودش هیچ تغییری پیدا کند افزایش می­دهد. هر سلول زنده بدن حاوی کاتالیزور یا آنزیم­هایی است که سلول بدون آن­ها قادر نیست واکنش­های شیمیایی پیچیده را در جهت زنده ماندن خود انجام دهد.

محل خروج غذا از معده و ورود به روده باریک به وسیله دریچه قوی دیگری به نام اسفنگتر پیلوریک (باب المعده) محافظت می­شود که عبور غذا از معده را کنترل می­کند.

 اهمیت کاربردی ساختمان معده

همواره به خاطر داشته باشید که اسب یک حیوان چراگر می­باشد، خوراک خود را در دفعات زیاد و مقدار کم مصرف می­نماید؛ در نتیجه روده این حیوان به گونه­ای طراحی شده است که به طور منظم مقادیر کمی از خوراک­ های فیبری را جذب نماید. اسب­هایی که در اصطبل نگهداری می­شوند در محیط مصنوعی خود به منظور تأمین غذا و آب به ما وابسته هستند و برای حفظ عملکرد مطلوب سیستم گوارشی باید رژیم غذایی آن­ها تا حدّ امکان با حالت طبیعی مشابه باشد.

نکته کلیدی در تغذیه اسب­ها این است که هر شخص به خوبی این جمله معروف را به یاد داشته باشد: کم خوردن همیشه خوردن؛ چون اسب معده کوچکی دارد. همانطور که وقتی شما روی یک اسب بزرگ نشسته ­اید تجسم این که حیوان اندازه کوچکی دارد مشکل است، زمانی که به شما می­گویند معده 10 درصد کل حجم دستگاه گوارش اسب را تشکیل می­دهد درک این مطلب برای شما دشوار خواهد بود. معده خالی اسبی به ارتفاع 16 دست به اندازه یک توپ راگبی است که می­تواند تا حدود 23 – 13 لیتر (5-3 گالن) خوراک را در خود جای دهد. J شکل بودن معده به این معنی است که هیچ گاه بیشتر از دو سوم آن پر نیست؛ یعنی معده اسب در حدود 13 – 9 لیتر (3-2 گالن) – حدود دو سوم یک سطل استاندارد آب – پر می­شود.

با توجه به مقدار بزاق زیادی که اسب تولید می­کند، بهترین اندازه هر وعده غذایی تنها به بیش از نصف سطل پر محدود می­شود. برای نمونه می­توان دو پیمانه جو دو سر (یولاف)، یک پیمانه دانه خشکبار، نیم پیمانه کاه و نیم پیاله تفاله چغندر قند را به عنوان جیره یک اسب شکاری در نظر گرفت که به راحتی به اندازه نصف سطل می­شود.

1. معده هرگز بیشتر از دو سوم پر نمی­شود.
2. خوراک در معده به صورت لایه لایه قرار می­گیرد.
3. خوراک به مدت 40 – 30 دقیقه در معده باقی می­ماند.
4. معده حدود 5-4 گالن خوراک را در خود جای می­دهد.

زمانی که معده اسب پر باشد، مصرف هر مقدار غذای اضافی موجب می­شود خوراک پیش از آن که به وسیله شیره ­های گوارشی تولید شده در معده، آماده جذب گردد به خارج معده رانده شود.

این خوراک ممکن است در روده باریک تخمیر شده و در نهایت موجب شکم درد گردد. اندازه کوچک معده و ذره ذره خوار بودن اسب موجب می­شود اگرچه معده به ندرت خالی است، اما با توجه به نوع جیره مصرفی، خوراک تنها برای یک دوره زمانی کوتاه بین نیم تا سه ساعت در آن بماند.

به هر حال بیشتر مقادیر خوراک بعد از حدود 45 دقیقه به روده کوچک انتقال خواهد یافت. پر بودن معده موجب وارد آمدن فشار روی دیافراگم یا همان صفحه عضلانی که شش­ها را از دستگاه گوارش جدا می­نماید خواهد شد و در نتیجه مانع پر شدن شش­ها به طور مؤثر می­شود. بنابراین حیوان باید حداقل بعد از گذشت یک ساعت از صرف غذا شروع به فعالیت می­کند. همچنین هیچ کس نباید اسب را بعد از نهار روز یکشنبه برای مسافت­های طولانی وادار به حرکت نماید.

عامل دیگری که باید مورد بررسی قرار بگیرد این است که در طول فعالیت بدنی، خون به طور پیوسته از روده به سوی ماهیچه­ها منحرف می­شود. در این دوره عبور غذا در طول روده، ادامه می­یابد و خوراک­ها هضم می­شود اما مواد مغذی کمی جذب می­شود. غذای بلع شده تمایل به تشکیل لایه ­هایی در داخل معده دارد. علاوه بر این مقدار زیادی از آبی که یک اسب می­نوشد به خمیدگی J شکل دیواره معده راه می­یابد و غذایی که در قسمت بالایی معده قرار دارد مورد شستشو قرار می­دهد.

یعنی حتی آب بسیار کمی که اسب در طول مصرف خوراک یا بعد از آن می­نوشد با محتویات معده مخلوط می­شود. آب از دیوار معده نیز به سرعت عبور می­کند. بنابراین بهتر است ابتدا از وجود یک منبع دایمی آب تازه و پاک مطمئن شویم تا اسب­ها قبل از صرف خوراک به اندازه کافی آب بنوشند.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی