بیماری های غیرعفونی در کبوترها از جمله به کشیدگی مفصل خرگوشی ، شکستگیها ، زخم ها ، ترشیدگی چینه دان ، تورم کف پا ،بیرون زدگی مجرای تخم از مقعد، مرگ ناگهانی ، دراز شدن ناخن ها و منقارو آسم و تنگی نفس نام برد . برای نگهداری کبوتر جایگاه مناسب بسیار مهم  برای جلوگیری از بییماری ها می باشد. در این مقاله به بیماری های غیر عفونی ، مشکل تخم گذاری کبوتر و علانم و مقدار مصرف دارو در کبوتر برای درمان آن ها بیان می گردد.

بیماریهای غیرعفونی در کبوترها

(۱) کشیدگی مفصل خرگوشی

این حالت ممکن است در سنین ۱۲ تا ۳۰ روزگی در جوجه کبوترها بروز کند. کشیدگی مفصل خرگوشی معمولاً زمانی رخ می دهد که جوجه کبوترهای از تخم درآمده، در جایگاهی با کف صاف قرار گیرند. در این صورت، جوجه ­ها ممکن است نتوانند پاهای خود را به درستی زیر بدن نگه دارند و پاهای آنها به دو طرف بلغزد و باعث کشیده شدن مفصل خرگوشی در پاها شود و جوجه قادر به ایستادن روی پاها نباشد و روی جناغ سینه بیفتد که در نتیجه سبب ایجاد ضایعات ضربه ای پوست و بافت زیر پوستی و کوفتگی این ناحیه می شود. البته این عارضه به طور انفرادی در جوجه ها مشاهده می شود و عمومیت ندارد.

این عارضه را باید از بیماری هایی که سبب بروز زخم می شود یا سوء تغذیه ای که منجر به نرمی استخوان می­شود، تفریق نمود. برای پیشگیری از بروز این ضایعه، می توان در کف لانه شرایط ناصاف و غیرلغزنده ایجاد کرد. درمان این عارضه در مراحل اولیه مؤثر است، ولی در مراحل پیشرفته بی فایده است.

(۲) شکستگی­ها

گاهی پای کبوترها ممکن است داخل یا خارج از قفس به جایی گیر کند و بشکند یا پیچ بخورد. غالباً شکستگی در قسمت بالایی پا اتفاق می افتد که امکان ثابت نگهداشتن آن وجود ندارد.

شکستگی بال نیز ممکن است در اثر ضربه دیدن یا افتادن پرنده از ارتفاع پا گیر کردن در میان سیم های قفس اتفاق افتد. بیشتر اوقات فقط یک بال ممکن است بشکند. دراین صورت باید بال شکسته را به حالت طبیعی خود نگه داشت و آن را به باندپیچی کرد تا بال شکسته به تدریج ترمیم شود.

(۳) زخم­ها

زخم های سطحی ایجادشده روی بدن کبوتر به سرعت با خون لخته شده پوشانده می شود و معمولاً نیاز به درمان ندارد. اما زخم های عمقی توام با خونریزی را باید سریعاً با محلول سرد سولفات آلومینیم پتاسیم آغشته کرد. معمولاً جراحات ناشی از ضربه های در بدن پرندگان عفونی نمی شود، زیرا درجه حرارت بالای بدن پرندگان، اجازه رشد به میکروب های معمولی را نمی دهد. اما اگر زخم در اثر گاز گرفته شدن کبوتر توسط گربه باشد، ممکن است میکروب های بیماری زا از راه بزاق گربه وارد خون پرنده شود و آن را بیمار کنند. در این صورت حتماً باید توسط آنتی بیوتیک درمانی به معالجه کبوتر زخمی پرداخت.

(۴) ترشیدگی چینه دان

این بیماری به علت خوردن دانه های نارس یا آب و غذای آلوده به خاک یا آلودگی آنها به عامل بیماری کاندیدیاز؛ یعنی، كاندیدیا آلبيکانز عارض کبوتر می شود. در این بیماری، چینه دان پرنده انباشته از غذا می شود و پرنده معمولاً تحرک اندکی دارد. هم چنین بوی ترشیدگی از تنفس پرنده و محتویات استفراغ آن استشمام می شود.

برای درمان ترشیدگی چینه دان و به عبارتی تخلیه چینه دان از غذا و محتویات فاسد، اولاً باید آب و غذای سالم و عاری از آلودگی و خاک در اختیار پرنده قرار داد. در حالت شدید این بیماری، باید سر پرنده را پایین گرفت و با مالش چینه دان موجب تخليه محتویات آن از راه دهان شد. سپس باید با لوله ای پلاستیکی به قطر دو میلی متر که از یک طرف به یک سرنگ وصل است، یک محلول رقیق ضد اسید یا محلول جوش شیرین (به مقدار یک قاشق چایخوری در یک لیوان) را از طریق مری وارد چینه دان پرنده کرد و آن را شستشو دارد.

(۵) بیرون زدگی مجرای تخم از مقعد

معمولاً کبوترهایی که درست قبل از تخم گذاری دچار استرس می شوند، ممکن است زور زدن آنها برای خروج تخم سبب بیرون زدن مجرای تخم از مقعد شود. در این حالت کبوتر مقعد خود را روی زمین می گذارد و قادر به بلند شدن نیست. محتویات بیرون زده ممکن است خون آلود باشد و اگر درمان صورت نگیرد، احتمال عفونی شدن پرنده وجود دارد.

برای درمان، باید مجرای بیرون زده از مقعد و اطراف مقعد را به خوبی با آب تمیز و صابون شستشو داد و با انگشت بیرون زدگی را به داخل مقعد فروبرد. پرنده درمان شده باید با غذای سبک تغذیه شود و تحت نظر باشد. چنانچه پس از درمان، بیرون زدگی مجرای تخم برای چند بار اتفاق افتاد و درمان نتیجه نداد، باید چنان کبوتری را کشتار کرد. در دام های ماده نیز بیرون زدگی رحم از فرج حيوان متعاقب زایمان ممکن است صورت گیرد که در این صورت دامپزشک با بخیه زدن قسمتی از فرج (پس از داخل نمودن بیرون زدگی) به معالجه حیوان اقدام می کند. اما در پرندگان چون تخمگذای می­کنند، مسدود کردن بخشی از مقعد، عملاً موجب عدم خروج تخم و گیر کردن تخم در مجرای خروجی می شود که مشکل را حادتر و کشنده تر می کند.

(۶) گیرکردگی تخم در مجرای خروجی تخم(مشکل تخم گذاری کبوتر)

گاهی اوقات کبوترهای ماده در هنگام تخم گذاری به علت بزرگی تخم یا عفونت مجرای تخم قادر به خارج کردن تخم از بدن خود نیستند و به اصطلاح مشکل تخم گذاری کبوتر پیش می آید. در این حالت، می توان با لمس مجرای خروج تخم، وجود تخم محبوس شده را تشخیص داد.

برای درمان مشکل تخم گذاری کبوتر، باید با ماساژ مجرای خروج تخم، تخم محبوس شده را به طرف انتهای مقعد هدایت کرد. سپس با وسیله ای نسبتاً نوک تیز تخم را سوراخ کرد و محتویات آن را از مقعد خارج کرد و به آرامی پوسته تخم را شکست و تکه های آن را با یک موچین یا پنس خارج کرد. چنانچه پس از این عمل بیرون زدگی مجرای تخم مشاهده شد، باید مشابه روشی که در حالت ۵ ذکرشد، عمل شود.

(۷) تورم کف پا (مشکل پا در کبوتر )

وجود اجسام نوک تیز در کف جایگاه یا گیرکردن کف پا به وسایل نوک تیز، ممکن است موجب زخمی شدن کف پای پرنده شود. این زخم ممکن است در اثر تماس با وسایل یا كثافات آلوده به عوامل عفونی، چرکی شود. در مشکل پا در کبوتر ، پای زخمی خود را بالا نگه می دارد یا در موقع راه رفتن می­لنگد. لمس پای چنین پرنده ای باعث درد پرنده می شود و پایش را به عقب می کشد.

برای پیشگری از تورم سفت با نرم کف پای کبوتر، باید حتی الامکان جایگاه نگهداری آن از هرگونه وسایل نوک تیز و کثافات عاری باشد. برای درمان مشکل پا در کبوتر ، می توان از پمادهای آنتی بیوتیکی موضعی و ضد عفونی کننده­های یُد دار، مثل محلول لوگول استفاده کرد.  برای درمان مشکل پا در کبوتر باید سریع انجام شود تا عفونت به قسمت های بالایی پا سرایت نکند. موارد خفیف تورم را می توان با مالیدن محلول لوگول به موضع متورم درمان کرد. اما در موارد بسیار متورم، ابتدا باید موضع را ضد عفونی نمود و سپس با یک سوزن استریل موسع متورم را سوراخ کرد تا چرک آن خارج شود و متعاقباً توسط میله­ای نازک که به یک انتهای آن پنبه آغشته به محلول لوگول پیچیده است، داخل سوراخ عاری از چرک شده را ضد عفونی نمود. پس از درمان مشکل پا در کبوتر ، کبوتر را در قفسی تمیز نگه دارید و برای چند روز، هر روز کف پای آن را ضد عفونی کنید.مشکل تخم گذاری کبوتر

(۸) مرگ ناگهانی

عامل این نوع مرگ در کبوترها هنوز ناشناخته است. گاهی اوقات کبوترهای یک ساله یا بیشتر، بدون علایم بیماری، به طور ناگهانی می میرند. در کالبدگشایی کبوتران تلف شده، غالباً پارگی طحال جلب توجه می کند. البته بیماری هایی نظیر سالمونلوز و استرونژیلوز نیز ممکن است موجب مرگ ناگهانی کبوترها شوند.مشکل تخم گذاری کبوتر

(۹) دراز شدن منقار و ناخن ها

به طور طبیعی پرندگان با ساییدن منقار خود به زمین یا نقاطی از قفس منقار خود را در حد مناسب کوتاه نگه می دارند و با ساییده شدن ناخن ها در هنگام راه رفتن، ناخن­ها در حد مناسب کوتاه می ماند. اما گاهی اوقات به علل نامعلوم رشد منقار زیاد می­شود و به طرف پایین رشد می­کند و منظره ای شبیه منقار عقاب به آن می دهد یا ناخن­ها بیش از حد رشد می کند. در این حالات، می توان منقار یا ناخن های زیاد رشد کرده را با وسیله ای مناسب و از جایی که خونریزی صورت نگیرد، چید یا با سوهان کوتاه و صاف کرد.مشکل تخم گذاری کبوتر

(۱۰) آسم یا تنگ نفس

این بیماری غالباً پس از بیماری های تنفسی مزمن در پرندگان به وجود می آید. در این حالت پرنده با مشکلات تنفسی مواجه است و صداهای سونی و خِس خِس از تنفس آنها به گوش می رسد.

برای درمان، خوراندن غذا و داروهای تقویتی و تنظیم کننده ممکن است نتیجه بخش باشد. گاهی لازم می شود پرنده تحت یک دوره آنتی بیوتیک درمانی قرار گیرد. پرندگان مبتلا به آسم به درمان با داروهای استروییدی پاسخ خوبی می دهند. برای این منظور، یک عدد قرص ۵ میلی گرمی پر ونیزولون را به خوبی در ۴۰ میلی لیتر آب حل کنید و در اختیار پرنده قرار دهید. همچنین می توانید ۱۵ میلی گرم پرونیزولون را در ۶۰ میلی لیتر آب حل کنید و روزانه دو نوبت و هرنوبت ۳ قطره از آن را در دهان پرنده بچکانید. این روش نتیجه بهتری دارد.مشکل تخم گذاری کبوتر

 مقدار مصرف برخی داروها در کبوتر  

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی