دانخوری و آبخوری در پرورش مرغ محلی ، اصلی ترین تجهیزات مورد نیاز در پرورش جوجه و مرغهای بومی در شرایط روستایی و صنعتی محسوب می شوند. با توجه به اینکه هزینه خوراک بیشترین هزینه را در مرغداری تشکیل می دهد، لذا باید از دانخوری هایی استفاده کنیم که حداقل ریخت و پاش دان را داشته باشیم. در طول دوره پرورش جوجه بومی از دونوع دانخوری موقت و دایمی استفاده می شود. برای سهولت و عادت پذیری بهترجوجه ها با شرایط سالن، در روزهای ابتدایی پرورش از دانخوری های موقت استفاده می شود این دانخوری های موقت عمدتاً به شکل سینی های به عمق 5/2 تا 5سانتی متر ساخته می شوند.درادامه نکات کلیدی درموردآشنایی دانخوری و آبخوری در پرورش مرغ محلی بیان میشود.
دانخوری و آبخوری
برای هر ۵۰ جوجه می توان یک دانخوری موقت در نظر گرفت. برای جلب توجه جوجه ها این دانخوریها به رنگ قرمز ساخته می شوند. بهتر است از دانخوریهایی استفاده شود که کف ظرف دارای برجستگی های تکمهای شکل داشته باشد، زیرا نوک زدن جوجه ها به ته ظرف باعث ایجاد صدا و تشویق سایر جوجه ها به مصرف خوراک می شود. بهتر است برای کاهش آلودگی دان و ریخت و پاش، مقدار کمی دان و به دفعات بیشتری در این سینیها در اختیار جوجه ها قرار گیرد. از این دانخوری ها می توان تا سن ۱۰ روزگی استفاده نمود و بعد از ۱۰ روزگی به تدریج این دانخوریها باید جمع آوری و جوجه ها را تشویق به مصرف دان از دانخوری های اصلی و دائمی بکنیم. دانخوریهای دائمی به دو صورت دستی و یا اتوماتیک می باشند. پرورش دهندگان مرغ بومی روستایی و بعضی از واحدهای نیمه صنعتی با آبخوری و دانخوری دستی اقدام بهتغذیه پرنده می کنند. اما در واحدهای صنعتی به دلیل ظرفیت بالای طرح، بصورت و قادر به تغذیه گله نمی باشند و عمدتاً از سیستم اتوماتیک استفاده می کنند.
دانخوری دستی که در واحدهای روستایی و یا نیمه صنعتی بکار می رود، عمدتاً به دو شکل دانخوری سطلی و یا ناودانی می باشد.
در دوره پرورش برای ۵۰ نیمچه و برای هر ۴۰ مرغ بالغ یک دانخوری سطلی یا بشقابی باید در نظر گرفت. این دانخوری ها را می توان با کمک طناب ان ارتفاع آن را تنظیم نمود. بعضی از مرغداری ها از دانخوری ناودان پرندگان استفاده می کنند. جنس این دانخوری ها باید از ورق گالی ان دانخوری عمدتا به طول ۱۰۰ تا ۱۵۰ سانتی متر ساخته شده که قسمت بالای دانخوری دارای میله دوار و یا به صورت شبکه ساخته می شود تا مرغ ها قادر به وارد شدن به داخل دانخوری و آلودگی آن نباشند.
عمق دانخوری ها برای نیمچه ها و مرغ های بالغ به ترتیب 8 و 12 سانتی متر است که برای کاهش ریخت و پاش دان بهتر است ناودان بطور کامل پر نشود. آبخوری های مورد استفاده در سیستم دستی عمدتاً از آبخوری های کله قندی به ظرفیت 2 و 4 لیتر استفاده می کنند. هر مرغ نیاز به 5/2 سانت و هر نیمچه به 2 سانت آبخوری کله قندی نیاز دارد. یعنی هر آبخوری کله قندی با قطر 40 سانتیمتر برای 50 قطعه مرغ و برای 60 قطعه نیمچه کافی است.
در واحدهای صنعتی به دلیل حجم کاری بالا از دانخوری های خودکار و عمدتاً از نوع بشقابی و یا زنجیری استفاده می کنند.
در سیستم زنجیری که شناخته ترین سیستم دانخوری اتوماتیک محسوب می شود. این نوع دانخوری از ورقه های آهنی (گالوانیزه) ساخته شده که کار انتقال دان در این سیستم توسط حرکت زنجیر درون دانخوری (تراف) صورت گرفته که نیروی حرکت زنجیر توسط موتور و گیربکس تامین می گردد. تعداد و مشخصات موتور و گیربکس بستگی به ظرفیت و طول سالن پرورش دارد. تنظیم ارتفاع این سیستم دانخوری از سطح بستر توسط پایه هایی که در فواصل مشخص روی زمین قرار دارند صورت می گیرد. از مهمترین مزایای این سیستم سادگی کار و تعمیر و نگهداری آسان این سیستم می باشد. از معایب این دانخوری ها قدرت انتخاب مرغهایی است که در ابتدای مسیر حرکت دان قرار گرفته اند. این مرغ ها رقابت زیادی برای خوردن ذرات درشت تر را دارند. از طرفي این نوع دانخوری را نمی توان در بدو ورود جوجه استفاده نمود. در سیستم دانخوری بشقابی، خوراک توسط فنر مارپیچ (اوگر) که در داخل لوله توزیع دان قرار دارد به درون بشقاب انتقال می یابد. انتقال یکنواخت و کاهش قدرت انتخاب پرنده در مصرف خوراک، از ویژگی های خوب این سیستم نسبت به سیستم زنجیری محسوب می شود.
همچنین میزان آلودگی تو را به مواد زائد (کود و پر) به حداقل ممکن می رسد. یکی دیگر از مزایای این سیستم سهولت در تغییر ارتفاع دانخوری می باشد.
اجزای این سیستم عبارتنداز:
*مخزن دان یاهاپرکه درابتدای خط قرارگرفته و ازجنس آهن گالوانیزه ساخته میشودکه ظرفیت این مخزن به ظرفیت سالن وطول خط بستگی داردومعمولاً۷۵ تا ۸۰ کیلو ظرفیت دارد
* فنر و لوله های توزیع دان که قسمت انتهایی لوله به مخزن دان (هاپر) متصل و با حرکت فنر درون لوله، خوراک موجود در هاپر را به سمت بشقاب ها منتقل می کنند.
*موتور و گیربکس که نیروی لازم برای حرکت فنر (اوگر) درون لوله انتقال دان را فراهم می نماید.
*بشقاب که از جنس پلاستیک فشرده و حدودا به قطر و لاستیک فشرده و حدودا به قطر ۳۳ وعمق 5/7 سانتیمتر است. هر بشقاب برای تغذیه ۵۰ در دوره پرورش جوجه بومی در نظر گرفته می شود.
*وینچ که باعث تنظیم ارتفاع دانخوری می شود. با کمک این وسیله به راحتی می توان ارتفاع دانخوری را به اندازه دلخواه تغییر داد که این امر باعث سهولت در تخلیه سالن در انتهای دوره پرورش می شود.
از سیستم آبخوری نیپل در بدو ورود جوجه می توان استفاده نمود و نسبت به سایر آبخوری های دستی و یا آویز فضای کمتری می گیرد. احتمال آلودگی آب مصرفی در این سیستم به حداقل رسیده و از این سیستم بطور گسترده در واحدهای مرغداری مورد استفاده قرار می گیرد. یک نوع دیگر از آبخوری های مورد استفاده در پرورش نیمچه های مرغ بومی، آبخوری نوع آویز می باشد. این نوع آب خوری مدور بوده و به شکلی زنگوله است. برای هر نیمچه و مرغ بالغ به ترتیب به ۲ و 5/2 سانتیمتر فضای آبخوری آویز با زنگوله ای نیاز دارند.
نظرات کاربران
2:27:55 AM