قارچ اسپروتریکوزیس ، یک بیماری غیرشایع قارچی است که انسان­ها و گونه های متفاوت حیوانی، به ویژه گربه ها را مبتلا می کند. بیشتر به نظر می رسد که توانایی کمی برای ایجاد بیماری مشترک دام و انسان دارد اما به تازگی مشخص شده که انتقال عفونت از گربه ها به انسان­ها ممکن است یک تهدید جدی باشد. بالاترین خطر برای ابتلا به اسپرو تریکوزیس مشترک دام و انسان؛ شامل دامپزشکان، کارکنان دامپزشکی و صاحبان جانوران آلوده (به ویژه گربه ها) هستند. در ادامه راه های پیشگیری ، تشخیص و درمان این بیماری را در انسان بررسی میکنیم.

اسپروتریکوزیس

سبب شناسی

اسپروتریکوزیس توسط مخمر دو شکلی اسپروتریکس شانکی ایجاد می شود. مانند بقیه قارچ­های دوشکلی، اسپروتریکس شانکی در یک شکل رشته ای (کپک) در دمای محدود و مانند یک مخمر در دمای بدن پستانداران رشد می کند.

پراکندگی جغرافیایی / همه گیر شناسی

قارچ اسپروتریکوزیس در کل دنیا یافت می شود؛ اما بیشتر موارد بیماری در آمریکای شمالی گزارش شده است. این قارچ محيط غنی از ذرات آلی و در حال فساد را ترجیح می­دهد. انتقال به طور اولیه در زمان تلقیح از راه خاک و یا گیاه آلوده در اثر ضربه بافتی، است. پس از جایگیری اسیروتریکس شانکی در بافت ها، ارگانیسم به شکل مخمر تبدیل می شود. سپس قارچ کلونیزه شده و به شکل موضعی حمله می کند و می تواند از راه غدد لنفاوی گسترش یابد. بیماری در جانوران بیشتر با سگ­های شکاری و سگ­ها و گربه هایی که اجازه دارند بیرون پرسه بزنند، همراه است. انتقال مستقیم بین دام و انسان، می تواند در زمان گاز گرفتگی، خراشیدگی و یا تماس با ترشحات بافت آلوده اتفاق بیفتد. انتقال از گربه های بدون زخم آلوده، گزارش شده است و شواهد زیادی وجود دارد که در برخی مناطق، گربه ها ممکن است منبع مهم اسپروتریکوزیس باشند. مراقبت از گربه­های بیمار، خطر اصلی در بروز اسپرو تریکوزیس، در برزیل بود. در گربه های آلوده، نواحی مختلف و آلوده­ی بدن، توانایی انتقال این بیماری مشترک دام و انسان را دارد. در یک تحقیق روی گربه های دارای اسپروتریکوزیس، اسپروتریکس شانکی به میزان ۶۶./ از حفره بینی، %۴۲ از حفره دهان و ۴۰٪ از کف ناخن جداسازی شد. این مسئله به طور واضح توانایی انتقال همراه با خراشیدگی و گازگرفتگی را نشان می دهد. همچنین اسپروتریکس شانکی از حفره دهان درصد کمی (۴٪) از گربه های سالم که با گربه های آلوده زندگی می کردند، جدا شده است. در پرو جداسازی اسپروتریکس شانکی از حفره بینی و ناخن گربه های سالم (۲٪) که به تماس آنها با گربه های آلوده مرتبط نیست گزارش شده است. شاید افزایش گربه های سالم در نواحی با نرخ همه گیری پایین، نادر است. انتقال مشترک اسپروتریکس شانکی بین دام و انسان، به یک دامپزشک در حال مراقبت از یک گربه ی آلوده، گزارش شده است.

جانوران

تظاهرات بالینی

سه حالت بالینی پوستی، پوستی-لنفاوی و منتشر وجود دارد که می تواند در یک زمان، بیش از یک حالت مشاهده شود. در سگ­ها نوع پوستی یا پوستی- لنفاوی شایع ترین حالت است. قارچ اسپروتریکوزیس پوستی با چندین ندول پوستی و زیر پوستی همراه بوده که معمولاً در سر یا تنه تشخیص داده می­شوند. همچنین ممکن است توده هایی در داخل بینی حضور داشته باشند. زخم معمول است و بیشتر همراه تراوشات چرکی و دلمه است. در شکل پوستی- لنفاوی، ندول ها معمولاً از بخش پایینی یک عضو شروع می شوند و از راه لنفاوی بالا می روند. ندول های سفت قابل لمس هستند و ممکن است زخمی شده و ضایعات چرکی از آنها خارج شود. لنفادنوپاتی ناحیه ای، بیشتر وجود دارد. تظاهرات بالین در گربه ها معمولاً با تظاهرات در سگ­ها متفاوت است. در ابتدا ضایعات در بخش پایینی اندام ها، سر و ابتدای دم، جایی که ممکن است با گیاهان خاردار یا زمان درگیری آسیب ببیند، قرار می گیرند. ضایعات اولیه بیشتر شبیه مواردی است که به علت آبسه­ی ناشی از گاز گرفتگی گربه ها، به شکل کانال های ترشحی همراه با التهاب موضعی، ایجاد می شوند. درگیری لنفاوی از نظر بالینی به ندرت مشخص است؛ اما می تواند در تشریح تشخیص داده شود. ممکن است نواحی آسیب دیده، گسترش یافته و زخمی شوند و با خروج چرک و دلمه بستن همراه شوند. نظافت عادی در جانوران، ممکن است عفونت را به نواحی دیگر بدن گسترش دهد. عفونت گسترده شده در گربه ها (در مقایسه با سگ­ها) معمول تر است و در اول شامل ریه ها و کبد می­شود. همراه شدن عفونت با ویروس نقص ایمنی گربه ها، ممکن است عامل خطری برای ایجاد بیماری منتشر باشد؛ ولی ثابت نشده است.

تشخیص

قارچ اسپروتریکوزیس ، بیشتر به طور اولیه براساس ظاهر ضایعات و عدم پاسخ به درمان ضد باکتریایی، مورد شک قرار می گیرد. پژوهش های یاخته ای؛ ترشحات چرکی به همراه مشاهده­ی ارگانیسم های مخمر و چند شکلی، درون ماکروفاژها یا خارج یاخته ای (با استفاده از رنگ امیزی رایت)، تأیید کننده­ی حضور بیماری اند. استفاده از رنگ آمیزی PAS یا GMS می تواند حضور قارچ­ها را تأیید کند. دیده شدن مخمر در گربه ها، رایج ولی در سگ­ها نادر است و نتیجه منفی در مشاهده ی مخمر، اسپوروتریکوزیس را رد نمی کند. کشت قارچ می­تواند تأیید کننده باشد. نمونه گیری از ترشحات ضایعات عمیق یا بافت عفونی عمیق، ترجیح داده می شود. هیستوپاتولوژی می تواند یک آزمون جانبی مفید باشد و مشاهده­ی التهاب چرکی، گرانولوماتوز به شکل ندول ارزشمند است. بر اساس کشت یاخته ای، معمولاً مخمر در نمونه های گربه ها نسبت به سگ­ها بیشتر است. آزمون پادتن فلورسنت روی بافت­های آسیب دیده، می تواند تشخیصی بوده و به ویژه در سگ­ها مفید باشد. آزمون های سرم شناسی نیز وجود دارد، اما ممکن است پادتن ها به سادگی سابقه برخورد قبلی را نشان دهند، نه عفونت فعال را.

درمان

یدید سدیم اشباع شده، معمولاً برای درمان سگ­ها استفاده می­شود. کتوکونازول یا ایتراکونازول می تواند در سگ­هایی استفاده شود که به درمان با یدید سدیم مقاوم اند. درمان گربه ها می تواند سخت تر باشد چون گربه ها کمتر درمان یدید سدیم را تحمل می کنند. به طور مشابه کتوکونازول می تواند مشکل ساز باشد؛ بنابراین ایتراکونازول بیشتر استفاده می شود. ماه ها درمان نیاز است. درمان ضد میکروبی، همراه با این درمان­ها، به دلیل پیش گیری از عفونت باکتریایی ثانویه نیاز است.

انسان­ها

نشانه های بالینی

چهار شکل اصلی برای قارچ اسپروتریکوزیس وجود دارد. پوستی-لنفاوی، پوستی، منتشر و خارج پوستی.

شکل لنفاوی-پوستی شایع ترین  است و با چندین ضایعه پوستی ندولار چرکی، که به طور واضح در بخش پایینی و انتهایی (دست­ها و پاها) قرار دارند، مشخص می شوند که از راه لنفاوی پخش می­شوند. ممکن است گسترش موضعی در استخوان­ها و مفاصل اتفاق بیفتد. در نوع پوستی، ضایعات پوستی مشابهی وجود دارد اما ضایعات محدود به ناحیه تلقیح شده باقی می مانند. عفونت گسترده، شایع ترین شکل در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، الکلی ها و افرادی با بیماری­ها و شرایط پزشکی خاص مثل دیابت شیرین، بدخیمی­های خونی و بیماری انسدادی ریوی مزمن، است. اسپوروتریکوزیس خارج پوستی نادر و ناشی از تنفس اسپروتریکس شانکی می­باشد که یک عفونت درونی به همراه التهاب مفاصل و tenosynovitis است.

تشخیص

کشت، اصلی ترین ابزار تشخیصی  قارچ اسپروتریکوزیس است. از هیستوپاتولوژی نیز استفاده می­شود اما شمار پایین ارگانیسم ها، حساسیت آن را کاهش می­دهد. آزمون پادتن می تواند انجام شود اما به دلیل ارزش تشخیصی کم آن، به ندرت در شرایط درمانگاهی انجام می­شود.

درمان

اطلاعات با جزییات زیاد، در مورد درمان قارچ هیستوپلاسموز، در راهنمای چاپ شده توسط انجمن بیماری­های عفونی آمریکا، موجود است. اسپوروتریکوزیس پوستی، با ضد قارچ­های سیستمیک درمان شده است. به شکل مشخص در مواردی که پاسخ خوبی به درمان مشاهده نشود، ایتراکونازول، تربينافین یا یدید پتاسیم استفاده می­شود. فلوکونازول معمولاً برای بیماران مقاوم به سایر گزینه های درمانی تجویز می شود. باوجود سمی بودن زیاد، آمفوتریسین B برای عفونت های گسترده و تهدید کننده زندگی پیشنهاد شده است. ماه­ها درمان نیاز است.

قارچ اسپوروتریکوزیس

پیش گیری

بسیاری از عفونت ها از محیط گرفته شده اند و پیش گیری از عفونت­های حیوانی به طور گسترده شامل پیشگیری و مراقبت مناسب از گاز گرفتگی و خراشیدگی است. شاید پاک­سازی سریع زخم­های ناشی از گاز گرفتگی و خراشیدگی، خطر بیماری را با حذف اسپروتریکس شانکی موجود در بافت ها را کم کند. باید مراقبت خاص در مورد جانوران آلوده با اسپوروتریکوزیس (و همین طور جانوران در تماس با جانوران عفونی)، به دلیل احتمال زیاد وجود قارچ اسپروتریکوزیس را در دهان و بستر ناخن هایشان، انجام شود. علاوه بر دوری از گاز گرفتگی و خراشیدگی، برای کاهش خطر دریافت مستقیم اسپروتریکس شانکی از محل های عفونی، اندازه گیری هایی باید انجام شود. انتقال می تواند بدون حضور یک جراحت نفوذ کننده به بافت اتفاق بیفتد. بنابراین، باید نسبت به جانوران و محیط اطراف آنها دقت شود. باید تا حد امکان از تماس با محل عفونی و ترشحات موجود در پانسمان اجتناب نمود. اگر تماس ضروری است، مثلاً برای تعویض پانسمان، محل باید در حالی که دستکش پوشده شده، به دقت دستکاری شود. دست­ها باید پس از در آوردن دستکش، کاملاً شسته شوند. احتیاط­های مشابه در زمان حمل پانسمان آلوده یا بقیه لوازمی که ممکن است آلوده باشند؛ مثل جای خواب یا قفس، باید انجام شود. تا حد امکان بایستی نواحی عفونی با یک پوشش محافظ، پوشیده شوند. قارچ هیستوپلاسموز می تواند در مدفوع گربه های آلوده یافت شود. بنابراین جابه جایی مدفوع و بهداشت دست با احتیاط انجام شود به نظر می رسد خطر انتقال از سگ ها بسیار کمتر باشد شاید به این علت که اسپروتریکس شانکی در سگ­های آلوده کمتر است. در مناطقی با همه گیری بالای قارچ اسپروتریکوزیس و جمعیت بالای گربه های وحشی، محدودیت تماس بین مردم و گربه های خانگی با گربه های غیر اهلی (همراه با رهیافت هایی برای مهار جمعیت گربه های وحشی)، بسیار مهم است. تحقیقات اندکی در مورد حساسیت اسپروتریکس شانکی به ضدعفونی کننده ها انجام شده است، ولی براساس اطلاعات موجود در درمان بقیه قارچ­ها، به نظر می رسد به مواد اکسید کننده (سفید کننده ها، پراکسید هیدروژن ثابت شده تسریع شده، پراکسيژن) و برخی آمونیوم­های چهار تایی حساس باشند.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی