یک کبوتر با رکورد پرواز ۶ ساعت، اگر در تیرماه در ساعت ۴ بعداز ظهر از بام خانه صاحبش به هر دلیل بپرد، آن روز برنخواهد گشت، زیرا کبوتران پروازی وقتی برند باید ساعات پرواز خود را پر کنند و چنین کبوتر زمانی ساعت پروازش پر می شود که هوا تاریک شده و نمی تواند راه خانه صاحب خودش را پیدا کند. لذا می رود در جایی بلند می نشیند و اگر کسی آن را نگیرد، فردا صبح وقتی هوا روشن شود خواهد پرید و معمولاً در ساعت ۷ صبح به خانه صاحبش برمی گردد و اگر در فاصله بسیار دور از خانه صاحبش شب را گذرانده باشد، ساعت حدود ۵ صبح خواهد پرید و پس از یک پرواز کامل ۶ ساعته در حدود قبل از ظهر به خانه برخواهد گشت. در پست های قبلی در مورد پرریزی و چایگاه مناسب کبوتران نکاتی را ذکر کردیم. در این مقاله در مورد نحوه نگهداری از کبوتر و نحوه برگزاری مسابقات کبوتر پرانی  و هر آنچه در مورد مسابقات کبوتر پرانی باید بدانید ذکر می گردد.

کبوتران باهوش

کبوتران باهوش با قدرت پرواز بالا، معمولاً در هنگام برگشت به خانه راه را گم نمی­کنند و اگر قوش آنها را نگیرد، کمتر اتفاق می افتد که نتوانند راه خانه را پیدا کنند و جای غریبی شب را بگذرانند.

کبوتران پُرپرواز

معمولاً كبوترانی که ۸ ساعت می پرند، عالی محسوب می شوند، اما به طور استثنایی کبوترانی با قدرت پرواز ۱۲ ساعت هم یافت می شوند. کبوترانی که قدرت پرواز طولانی مدت دارند، تمام ذخایر چربی بدنشان در بازگشت آب شده؛ دهانشان به شدت خشک شده و غلیظک بسته و انگار پُر از چرک شده به شدت پا میزنند تا خون به پاهای کبودشان برسد؛ دور مقعدشان از فرط فشار آوردن به خود در حین پرواز مقداری مدفوع دیده می شود.

آب تنی دادن

کبوتر از جمله پرندگان تمیز است و علاقه زیادی به آب تنی دارد. علاقه کبوتر به استحمام به حدی است که در تمام فصل تابستان و پاییز و حتی زمستان، همین که هوا اندکی مساعد شود، بی درنگ به آب تنی می پردازد. البته پس از هر استحمام باید ظروف آب تنی را خالی کرده، مجدداً از آب تمیز پر نمود زیرا هیچ بعید نیست که در ضمن آب تنی هوس نوشیدن آب کند.

البته نشانه آب تنی کردن کبوترها وجود پرهای اضافی است که روی آب محفظه می ایستد. بنابراین باید ظروفی به منظور آب تنی در محوطه باز به تعداد کافی قرار داده شود که هر کبوتر بتواند هر روز بسهولت آبتنی آب تنی کند زیرا استحمام كبوتر در سلامتی پرنده مؤثر است و جانوران موذی را نیز از بدنش دفع می کند. یک یا دو ظرف مملو از آب به قطر ۶۰ سانتی متر برای این منظور کافی است.

پرواز دادن

پرواز کبوترها باید در اوقات معینی از روز صورت گیرد تا برای سلامتی آنها ضرری نداشته باشد و آنها را در معرض بیماری قرار ندهد. کبوترها را می توان در اوقات زیر پرواز داد:

1- پرواز صبحگاهی: ساعت ۶ تا ۸ صبح

۲- پرواز شامگاهی: قبل از غروب آفتاب.

از پرواز دادن کبوترها در برخی اوقات، مانند هنگام ظهر در فصل تابستان که تابش خورشید عمودی و شدید است، باید خودداری کرد، زیرا باعث ایجاد خستگی و ننش گرما در کبوتر می­شود. هم چنین باید از پرواز کبوتر در شب جلوگیری کرد چون کبوترها در شب نمی توانند مسیر و محل زندگی خود را به راحتی پیدا کنند.

در ماه های مرداد و شهریور، کبوترها پرریزی می کنند و لذا در این ماه های گرم پرواز دادن کبوترها برای آنها مضر است.

رابطه کبوتردار با کبوتران خود

کبوتر دار همچون یک مربی است و کبوتران همچون اعضای تیم او هستند. بنابراین موفقیت تیم کبوتران در مسابقات، بستگی به میزان تمرین مربی با اعضای تیم و کیفیت کار مربی و قدرت کبوتران دارد.

رسم مهمانداری توسط صاحب کبوترها در روز گرو

رسم است که کبوترداران بزرگ و کوچک در روز گرو (مسابقه) به خانه صاحب کبوترانی که آن روز پرواز داده می­شوند، به میهمانی می روند و صاحب کبوتران از میهمانان خود پذیرایی می کند. در روز گرو، میهمانان شاهد مسابقه خواهند بود و حتی با پاسگاه یا پلیس هماهنگ می شود که مشکلی پیش نیاید.

زمان مسابقات کبوترپرانی در سال

گرم ترین فصل سال، یعنی تابستان، به خصوص در ماه تیر.

تعداد شرکت کنندگان در مسابقات کبوترپرانی

در هریک از مسابقات کبوتر پرانی، ممکن دو، سه یا چهار نفر، کبوترهای خودشان را در مسابقه شرکت دهند.

مربی یا بومدار

یک کبوتردار ممکن است شخصا به کبوترهایش رسیدگی کند با فرد مجربی را به نام بومدار استخدام کند و با قراری که با او می گذارد، بومدار به تمرین کبوترهایش بپردازد.

زمان هواکردن کبوترها

بسته به شرایط قرار داد، ممکن است طرفین مسابقه توافق کنند که در یک روز (همزمان) یا در دو روز مختلف کبوترهای خودشان را هوا کنند. اگر دو روز مختلف انتخاب شود، علت آماده نبودن کبوترهای یک طرف خواهد بود.

داورها در مسابقات کبوترپرانی

هر طرف داوری برای خود دارد که نماینده و امین اوست و مسئولیت مراقبت از کبوتر های طرف مقابل را در شب مسابقه به عهده دارد.

مسابقات همزمان کبوترپرانی

در شب مسابقه، داور هر یک از طرفین در خانه طرف مقابل روی پشت بام می خوابد تا بتواند مسئولیت مراقبت از کبوترهای طرف مقابل را به خوبی انجام دهد. گاه طرفین موافقت می کنند که دو روز قبل از روز مسابقه داوران هر طرف در خانه دیگری مستقر شود.

مسابقات غیرهمزمان کبوترپرانی

گاه ممکن است مسابقه ای که قرار است بین دو یا چند کبوتردار انجام شود، بنا به دلایل مختلف، امکان اجرای همزمان مسابقه در یک روز وجود نداشته باشد. در این صورت بین طرفین توافق می شود که رکوردگیری از معدل زمان پرواز کبوتران یک طرف در یک روز انجام شود و رکوردگیری از کبوتران طرف دیگر در روز دیگری که توافق می کنند.

به هر حال ملاک برنده شدن، بیشتر بودن معدل زمان پرواز کبوتران یکی از طرفین مسابقه است. همچنین وقتی به جای دو کبوتردار، ۳ یا ۴ نفر تمایل به انجام مسابقه باهم پیدا می کنند. در این حالت هم مقررات معدل گیری از طول زمان پرواز هر کبوتردار عيناً رعایت می شود و معدل زمان پرواز کبوتران چند نفر با هم مقایسه می شود و فردی که کبوترانش بالاترین معدل زمان پرواز را کسب کردند، به عنوان برنده مسابقه اعلام خواهد شد.

وظایف داوران در مسابقات کبوترپرانی

١- جلوگیری از انجام هرگونه تقلب توسط صاحبان کبوتران شرکت کننده در مسابقه.

۲ – ناظر بودن بر شرایط مسابقه؛ از جمله مساوی بودن شرایط جوی برای هر دو طرف؛ مثل دم نداشتن هوا یا وزش نداشتن باد. شرایط جوی به طور قطع تأثیر مهمی روی طول زمان پرواز کبوتران می گذارد. به همین دلیل، داوران وظیفه دارند چنانچه قرار است مسابقه در روزهای مختلف برای هر یک از طرفین انجام شود، شرایط جوی را ارزیابی کنند. به طور مثال، اگر معدل گیری از طول زمان پرواز یکی از طرفین مسابقه در یک روز خوب و بدون وزش باد یا دم داشتن هوا انجام شود و در روز معدل گیری زمان پرواز طرف دیگر، هوا بارانی، دم دار یا با وزش باد همراه بود، داور باید زمان اجرای مسابقه را برای آن طرف به روز دیگری موکول کند.

انواع تقلب در مسابقات کبوترپرانی

١- دوپینگ کبوتران شرکت کننده در مسابقه: دادن ویتامین، قره ماش خیس داده، آب تنی دادن کبوترها و غیره. ۲ – ممکن است صاحب کبوتران مسابقه ای، با همسایگان خود برنامه ریزی کند که آنها در روز مسابقه روی پشت بام و دور از چشم داور با تکان دادن چادر یا پارچه ای سیاه اجازه نشستن به کبوتران ندهند. چنانچه داور چنین صحنه ای را مشاهده کند، پشت بام را ترک خواهد کرد و این عمل را به عنوان تقلب محسوب می کند. همچنین ممکن است همسایگان کف پشت بام بخوابند و نگذارند کبوتران بنشینند.

تمرینات لازم قبل از مسابقات کبوترپرانی

از ۱۵ روز مانده به روز مسابقه، هریک از کبوترداران شرکت کننده در مسابقه، هر روز ساعت ۵ صبح کبوتران خود را به پرواز در می آورد و آنها را تمرین می دهد و پس از پرواز، تا مدت زمان مشخصی سعی می کند از نشستن آنها روی بام جلوگیری کند. بنابراین کبوترها عادت می کنند که با دیدن صاحب خود روی پشت بام، زمان معینی را پرواز کنند و زودتر از آن ننشینند و اگر قصد نشستن داشته باشند، صاحبشان به آنها اجازه فرود به آنها نمی­دهد.

به همین دلیل است که در روز مسابقه اجازه داده نمی شود که صاحب کبوتران روی پشت بام بیاید، چرا که اگر او روی بام خانه اش باشد، کبوترها از ترس او فرود نمی آیند و در خارج از ظرفیت معمولی خود پرواز می کنند، اما اگر او روی بام نباشد، کبوتر قدرت ذاتی و بدنی خودش را به نمایش می­گذارد و تا جایی که قدرت داشته باشد، پرواز می کند. اما کبوتران کم بنیه اگر صاحب خود را نبینند، در اولین فرصتی که خسته می شوند، می نشینند.

روز قبل از مسابقه (روز قبل از گرو)

تمام کبوترانی که قرار است در مسابقه شرکت داده شوند، در روز قبل شهر می شوند و تحویل داور طرف مقابل می شوند. معمولاً اگر قرار است ۱۰۰ کبوتر در مسابقه شرکت داده شود، ۱۰۱ کبوتر مُهر می شود. رسم است که احتمال داده می شود که یک کبوتر درحین پرواز توسط قوش شکار شود.

روز مسابقه (روز گرو)

صاحب کبوترهای شرکت کننده در مسابقه رأس ساعت ۵ صبح به پشت بام میاید و فقط ۵ دقیقه وقت دارد که کبوترهایش را هوا کند و پشت بام را ترک کند و تا غروب حق آمدن روی پشت بام را ندارد.

نوع قراردادها در مسابقات کبوترپرانی

طرفین مسابقه می توانند برای مسابقه شروطی را مقرر و توافق کنند. مهم آن است که شروط نوشته شده و امضاء شده توسط طرفین، باید با نظارت داوران به خوبی اجرا شود و هیچگونه تقلبی در کار نباشد. بدیهی است که آشکار شدن هرگونه تقلب و اثبات آن توسط داوران موجب اعلام شدن طرف مقابل به عنوان برنده خواهد شد. ممکن است در شرایط مسابقه قید شود که دوپینگ کبوتران آزاد باشد یا مسابقه بدون دوپینگ انجام شود. در این صورت طرفین ملزم هستند که کبوتران شرکت دهنده در مسابقه را با موادی که مصرف آنها دوپینگ محسوب می شود تغذیه نکنند، آب تنی ندهند و دیگر شرایط عدم دوپینگ را رعایت کنند.

اگر دوپینگ آزاد باشد؛ یعنی هردوطرف آزاد باشند که هرچیزی که میل دارند به کبوتران خود تغذیه کنند یا آنها را آب تنی دهند، نیازی نیست که داوران طرف مقابل قبل از ساعت پرواز در خانه صاحب کبوتران حضور یابند. اما اگر دوپینگ ممنوع باشد ، ممکن است در قرارداد ذکر شود که داور هر طرف از غروب روز قبل یا زودتر در خانه طرف مقابل حضور داشته باشد و از زمان ورود به خانه او وظیفه دارد کبوتران پروازی مسابقه را تحت مراقبت قرار دهد و حتی شب را روی بام خانه بخوابد و مراقبت کامل از کبوتران را به عهده گیرد. بنابراین در خصوص دوپینگ ممکن است به دو شکل قرار داد نوشته شود:

(۱) پای دون و آب آزاد – در این صورت نیازی به آمدن داور در روز قبل از مسابقه نیست و او باید رأس ساعت 5/4 صبح روز مسابقه در خانه صاحب کبوتران طرف مقابل حاضر باشد.

(۲) پای دون و آب ممنوع – در این صورت داوران هرطرف باید در غروب روز قبل یا حتی دو روز قبل از روز مسابقه در خانه طرف مقابل حاضر باشد و نظارت کند که به جز ارزن چیز دیگری به کبوتران داده نشود. ممکن است در قرارداد مشخص شود که آب تنی کبوتران ممنوع، قره ماش ممنوع، دون درشت ممنوع

داور هر طرف که قراراست در شب مسابقه روی بام خانه طرف مقابل بخوابد، از روز قبل به خانه وی می رود و صاحب کبوتران باید از او تا پایان روز بعد که مسابقه تمام می شود پذیرایی کند.

صاحب کبوتران در روز مسابقه، در ساعت ۵ صبح، فقط ۵ دقیقه وقت دارد کبوتران خودش را هوا کند. اگر کبوتری بلند شد و مستقیم رفت و روی بام خانه ای نشست، صاحب کبوتر حق دارد، کبوتر دیگری را با نظارت داور مهر کند و به پرواز در آورد. اگر کبوتری بلند شد و دور زد و جایی نشست، به آن می­گویند «کبوتر هرزی» و ساعت پرواز آن صفر ثبت می شود. کبوتر هرزی معدل ساعات پرواز را به شدت پایین می آورد و خیلی به ضرر صاحبش است، اما کبوتری که مستقیم می رود و جایی می نشیند، به دلیل امکان جایگزین کردن آن با یک کبوتر مهر شده دیگر، مشکلی در معدل ساعات پرواز ایجاد نمی کند.

به تعداد کبوتر های هواشده در مسابقه، باید کبوترهای کت بسته یا قیچی شده روی کف پشت بام باشد تا اگر کبوترهای پروازی هرکدام تنبل هستند، نترسند و راغب به نشستن روی پشت بام باشند. اما اگر چنین کبوترها روی پشت بام نباشند، ممکن است تعدادی از کبوتر های تنبل برنگردند و روی بام خانه صاحب خود ننشینند، ولی بروند و جای دیگری بنشینند و استراحت کنند و چند ساعت دیگر برگردند.

ممکن است به علت شکار شدن کبوتران هواشده توسط قوش یا گم کردن راه خانه صاحب، تعدادی از آنها برنگردند. به هر تعداد کبوتر هواشده که برنگردند، ساعات پرواز آنها «صفر» ثبت می شود و معدل کل را کاهش می دهند.

قرار مسابقه ممکن است هر مبلغی باشد. ممکن است ۵۰۰ هزار تومان، یک میلیون تومان یا بیشتر.

معمولاً ۷۰ تا ۸۰ درصد کبوتران پرواز داده شده در ساعت ۵ صبح روز مسابقه تا قبل از ظهر با میزان حدود ۵ ساعت پرواز به بام خانه صاحب خود می نشینند. ۲۰ تا ۳۰ درصد کبوتران ممکن است بعد از ظهر با رکورد ۸ ساعت تا حداکثر ۱۲ ساعت برگردند و روی بام خانه صاحب خود بنشینند.

هریک از کبوتران مسابقه ای در هر زمانی که روی بام بنشینند، ساعت دقیق نشستن آنها توسط داور ثبت می­شود. در انتهای مسابقه، داور مجموع کل تعداد ساعت های پرواز تمام کبوتران شرکت داده شده در مسابقه را جمع می­زند و بر تعداد کل کبوترها تقسیم می کند. به طور مثال اگر ۱۰۰ کبوتر قرار است در مسابقه شرکت داده شود، به علاوه یک کبوتر قوش گیر، جمعاً ۱۰۱ کبوتر هوا می شود. حال اگر جمع کل ساعات پرواز ۱۰۱ کبوتر هواشده، مثلاً ۷۲۲ ساعت ثبت شود، باید ۷۲۲ در ۶۰ ضرب شود تا ۴۳۳۲۰ دقیقه به دست بیاید.

سپس این عدد تقسیم بر ۱۰۱ شود تا معدل کل 91/428 دقیقه (یا هفت ساعت و 91/8 دقیقه) به دست آید. حال اگر مجموع تعداد کل ساعات پرواز ۱۰۱ کبوتر هواشده طرف مقابل مثلاً 5/672 ساعت باشد، داور طرف مقابل این عدد را در ۶۰ ضرب می­کند تا ۴۰۳۵۰ دقیقه به عنوان جمع كل دقایق پرواز ۱۰۱ کبوتر به دست بیاید. سپس با تقسیم آن به ۱۰۱، عدد 50/399 دقيقه ( یا شش ساعت و سی و نه و نیم دقیقه) را به دست می آورد که در مقایسه با معدل پرواز کبوتران طرف مقابل معلوم می شود که معدل پرواز کبوتران نفر دوم ۲۹ دقیقه و 41/0 ثانیه کمتر از نفر اول بوده است.

به این ترتیب نفر اول شرط را هر مبلغ که باشد برنده می شود. اما باید توجه داشت که در غالب اوقات، حتی برنده شرط کبوتر پرانی، بیش از آنچه که به عنوان شرط برنده می­شود، هزینه پذیرایی از میهمانان خود می­کند. لذا واضح است که در این امر هیچ مسئله ای به نام برد و باخت یا قمار مطرح نیست و علت مقرر کردن مبلغ شرط این است که اگر نباشد، مثل تمام مسابقه های دیگر، اساساً تلاش برای پیشرفت و ترقی وجود ندارد. به عبارت دیگر اگر قرار باشد که در مسابقات فوتبال یا هر مسابقه دیگر، بین برنده و بازنده هیچ تفاوتی وجودنداشته باشد و به بازیکنان تیم های برنده ارقام نجومی پول و امکانات و جوایز تعلق نگیرد، چه کسی حاضر می شود که در میادین فوتبال چنان بدود یا خودشان را چنین به زحمت بیندازند.

ممکن است در قرارداد اصطلاح «ظهر به بعد» ذکر شود. یعنی به ازای هر کبوتری که از ظهر به بعد روی بام نشست، مبلغی در قرارداد؛ مثلاً ۳۰۰۰ تومان ذکر شود. در این صورت برنده مسابقه علاوه بر بردن مبلغ قرار داد. به ازای هر کبوتر از او که ظهر به بعد بنشیند، ۳۰۰۰ تومان از مبلغ کل قرارداد بیشتر دریافت می­کند. بیشتر کبوترانی که در مسابقه شرکت داده می شوند، حدود ۵ ساعت می برند و آنهایی که ۸ ساعت بپرند کبوتران پروازی عالی محسوب می شوند و کبوترانی که تا ۱۲ ساعت بپرند، ممتازند و اینها بسیار کمیاب و قیمتی محسوب می­شوند.

کبوتران هرزی در مسابقات کبوترپرانی

وقتی صاحب کبوتران در مدت ۵ دقیقه کبوتران را هوا می­کند و پشت بام را ترک می­کند کبوتران ممکن است به سه شکل پرواز کنند؛

1. تعدادی که می­پرند و مستقیم می روند و روی بام دیگری می نشینند. صاحب این کبوتران حق دارد که به تعداد این گروه، کبوترانی را مُهر کند و بپراند.
2. تعدادی ممکن است دور بزنند و روی یک بام بنشینند. اینها هرزی هستند و جایشان نمی توان کبوتر دیگری را پراند و اینها معدل کل پرواز را کاهش می دهند. اما ممکن است داور نبیند که یک یا چند تا از این گروه دور زدند و جایی نشستند و خیال کند که همانند دسته سوم به پرواز در آمدند. در این خصوص باید گفت، هر کبوتری که قبل از ظهر یا بعد از ظهر روی بام بنشیند و ساعت پرواز آن دقیقاً توسط داور ثبت شود، متعاقباً داور تک تک آنها را می گیرد و مورد آزمایش قرار می­دهد تا معلوم شود که آیا پرواز کرده اند یا در همان ابتدا جایی نشسته اند و بعد مدتی یکی دو ساعت پریده اند و به خانه برگشته یا تمام ساعات را پریده اند.
3. دسته سوم که عمده کبوتران را تشکیل می دهد، کبوترانی هستند که به محض پریدن در ساعت ۵ صبح، به آسمان می روند و تمام ساعات را پریده­اند.

قضاوت داوران در مسابقات کبوترپرانی

داوران افرادی بسیار با تجربه هستند. این افراد پس از نشستن کبوتر روی بام، آنها را می گیرند و آزمایش می­کنند که آیا تمام ساعات را پریده اند یا کبوتر کلک زده و جایی دور از چشم داور استراحت کرده و قبل یا بعد از ظهر برگشته است. مشخصات کبوتری که چند ساعت پریده عبارت است از : کف کردن دهان (وجود غلیظک) یا مواد چرک مانند داخل دهان کبوتر به علت پرواز طولانی مدت و خشک شدن آب دهان؛ پازدن کبوتر برای رسیدن خون به بدنش؛ كبودشدن پاها؛ دهان زدن مرتب برای تازه کردن دهان از غلیظک.

بدیهی است کبوترانی که کلک زده و نپریده اند و جایی استراحت کرده و پس از چند ساعت برگشته اند، شادابند و در هنگام برگشت ممکن است در هوا پشتک بزنند و در هنگامی که روی بام می نشینند، به علت سرحال بودن، دور ماده کبوتر می چرخند و قور می زنند (بغ بغو می کنند). مسلماً کبوتری که چندین ساعت پریده باشد، آن قدر خسته است که دهانش غلیظک دارد؛ مرتب پا می زند تا خون به پاهای کبودشده اش برسد و هرگز حال بغ بغوکردن با کبوتر ماده و مشخصات فوق را ندارند و داور به خوبی می تواند آنها را تشخیص دهد.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی