در میان آهوان ایرانی بیشترین تولدها در طول بهار که مادر و نوزاد می توانند از گیاهان سبز و تازه بهره گیرند اتفاق می افتد. این تنظیم زمان در شرایط سخت طبیعت جهت تأمین شیر نوزاد توسط مادر بسیار حساس است.در این مطلب فصل زایمان آهو را برای شما دوستان تشریح کرده ایم.
خصوصیات تولید مثلی آهوان
تولید مثل و فصل زایمان آهو تولید مثل در سم داران با بهترین زمان سال برای بره ها و مادران شیرده منطبق شده است (اسکینر و همکاران، ۱۹۷۷؛ اندرسون، ۱۹۷۹؛ روتبرگ ۳، ۱۹۸۷). سم داران بیابانی، خصوصاً جانورانی مستعد با تنگناهای محیطی بوده و چرخه پرورش آنها با غذا و آب قابل دسترس سازش پیدا کرده است. باهاراف (۱۹۸۳) زمان جفت گیری به نحوی انتخاب شده است که هنگام تولد نوزادان احتمال مرگ و میر آنها در پائین ترین حد خود بوده و غذا فراوان و دارای کیفیت بالایی باشد. عوامل محدود کننده دیگر نظیر آب نیز بر زمان تولد نوزادان مؤثرند. علاوه بر تأمین نیازهای غذایی نوزادان، مادران هم چنین باید خود را بعد از تنش حاملگی و زایمان تقویت کنند (گایست ۱۹۷۱).
در یک مطالعه استراتژیکی تولید مثل و فصل زایمان آهو کوهی در گالیلی علیا و سفلی در فلسطین اشغالی متوجه شدند که در جمعیت گالیلی سفلی بچه ها در تمام طول سال متولد می شوند، در حالی که در جمعیت گالیلی علیا زایمان یک مرتبه در سال و در تابستان اتفاق می افتد. این دو جمعیت فقط ۸۰ کیلومتر از یکدیگر فاصله دارند و به نظر می رسد که اختلاف موجود مربوط به پراکندگی آب قابل دسترس در طول سال برای جمعیت گالیلی سفلی باشد. مجمع الجزایر فاراسان در ناحیه جنوبی دریای سرخ بین ۱۶ درجه و ۲۰ دقیقه و ۱۷ درجه و ۲۰ دقیقه شمالی و ۴۱ درجه و ۳۰ دقیقه و ۴۲ درجه و ۳۰ دقیقه شرقی واقع شده است. این مجمع الجزایر شامل چندین جزیره مرجانی بوده که در ۸۰ کیلومتری، سرزمین اصلی شبه جزیره پراکنده شده اند. به دلیل صخره ای بودن منطقه، میزان کمی خاک وجود دارد و بخش وسیعی از جزایر لم یزرع می باشد. زیر گونه آهوی کوهی (تالس و البصيري ،۱۹۹۱) در تمام طول سال در چهار جزیره مجمع الجزایر مذکور وجود دارد. این جزایر در طول سال های ۱۹۹۰-۱۹۸۸ به دفعات مورد بازدید قرار گرفتند.
در تمام طول سال بچه ها و ماده های باردار دیده شدند(جدول 1). این نشان می دهد که علی رغم زندگی در یک محیط خشک و عدم وجود آب آشامیدنی، آهوی فاراسان در تمام طول سال پرورش می یابد. بارندگی در این ناحیه کم و به طور میانگین بارندگی سالانه در حدود ۶۰ میل متر است.
جدول (1) نوجوان های کوچک و بزرگ که در طول زمان مطالعه جزایر فاراسان در ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۰ دیده شدهاند.
مشاهده شده در ماه | سن کمتر از چهار هفتگی | سن بیش از چهار هفتگی |
سپتامبر ۱۹۸۸ | 13 | 4 |
فوریه ۱۹۸۹ | 11 | 4 |
ژوئیه ۱۹۸۹ | 7 | 2 |
اکتبر – نوامبر ۱۹۸۹ | 30 | 7 |
ژانویه – فوریه ۱۹۹۰ | 27 | 6 |
جمع كل | 88 | 23 |
وقتی منابع کافی برای ماده ها شیرده و باردار وجود دارد هم زمان کردن زایمان در مدت کوتاهی زیان آور خواهد بود. در فصل زایمان آهو ماده های شیرده به غذای با کیفیت بالا نیاز دارند. وجود آب کافی، بعد از زایمان موردنیاز است تا تولید شیر که نیاز طبیعی بره ها است را تأمین کند. (گیست، ۱۹۷۱: لئوتلدو لئوتلد۲، ۱۹۷۵). اگر زایمان غیر فصلی باشد سر شاخه ها، غذای آهو را تأمین می کنند زیرا نوسانات فصلی بر روی محتوی پروتئین و آب سر شاخه ها کمتر از علف هایی که در زیستگاه های خشک پیدا می شوند تأثیر می گذارد(فیلد، ۱۹۷۵). علفهای این جزایر با رشد سریع خود پس از ریزش باران و غذای علفی با کیفیت بالا فقط برای مدت کوتاهی قابل دسترس هستند. چون این علف ها در غیاب باران خشک می شوند. بوته ها یک طیف وسیعی از تغییرات فنولوژیک را نشان می دهند. سیستم های ریشه عمیق و برگ های این بوته ها آنها را قادر می سازند که آب زمین و رطوبت هوا را به طور مؤثری جذب کنند و تولید علوفه را در طول مدت خشکی تداوم ببخشند.
با وجود این که فراوانی غذای قابل دسترس در بین فصول نوسانی ندارد ولی از نظر کمیت محدود می باشد. در این صورت فصل زایمان آهو و تولید مثل کم ولی با نرخ ثابت می تواند مفیدترین حالت باشد. بعضی بره ها همواره پس از تولد از هوای خوب بهره مند می شوند به علاوه وجود تولید مثل در تمام طول سال شرایط مطلوبی برای تغذیه مناسب ماده های شیرده فراهم نموده و آنها را قادر می سازد که با سختی های محیطی به خوبی مقابله کنند. آهوان با چرا در سپیده دم به خصوص در ماه های گرم سال آب را ذخیره می کنند. آنها آب مورد نیازشان را با تغذیه از گیاهان جاذب الرطوبه در زمانی که سطح برگ ها از شبنم مرطوب است تأمین می کنند. (تیلور ،۱۹۹۶). یک چنین استراتژی یک جزء مهم از الگوی رفتار و عمل است که به بقاء این جمعیت که تحت موقعیت های خشن قرار دارد کمک می کند تا سرعت جبران خسارت های حفظ جمعیت را در طول زمانهای نامطلوب، که به طور متناوب، خشکی اتفاق می افتد، بهبود بخشد. به تا می رسد که تولید مثل آهوی فار اسان به طور وسیعی تحت تأثیر اختصاصات من گیاهانی است که هر دو نیاز آبی و غذایی آنها را فراهم می سازد.
به گزارش مندلسون (۱۹۷۴) در بین آهوان کوهی دیده شده است، ماده ای که هنوز به بره خود شیر می دهد، باردار شده است. یعنی آنها می توانند در سال دو بره به دنیا بیاورند با توجه به این که آهوان کوهی در هر زایش یک بره به دنیا می آورند.
در ایران فصل جفت گیری آهوی ایرانی در جنوب کشور یک تا دو ماه زودتر آغاز می شود زیرا بالا رفتن درجه حرارت هوا بعد از فروردین ماه باعث خشک شدن سبزیجات شده و سبب کاهش مقدار پروتئین حیاتی برای رشد بره ها می گردد. هر چه گستره پراکندگی آهوان به طرف شمال کشیده می شود درجه حرارت هوا نیز پائین می آید و بنابراین فصل جفت گیری نیز دیرتر شروع می شود. علاوه بر این در یک منطقه مشخص بسته به شرایط محیطی و سردی و گرمی هوا ممکن است دوره مستی زودتر یا دیرتر آغاز گردد. دوره مستی آهوان ایرانی جزیره خارک اوایل پائیز گزارش شده است. نوزادان در این جزیره از اواخر اسفند تا اوایل فروردین به دنیا می آیند. روبرت (۱۹۷۱) فصل مستی آهوی ایرانی در بلوچستان پاکستان را در اواخر آذر و اوایل دی ماه (دسامبر) و تولد نوزادان را در اردیبهشت ماه (اواخر آوریل تا اوایل ژوئن) گزارش می کند.
به نظر می رسد جبير ها در جنوب ایران بیش از یک فصل زاد آوری دارند زیرا گزارش شده است که بره ها در بهار، پائیز و زمستان دیده شده اند.
شالر (۱۹۷۵) نوزادان و ماده های آبستن آهوی هندی (جبير) را در اوایل بهار (آوریل) در پاکستان دیده است. وی هم چنین نوزادان این حیوان را در پائیز (اکتبر و نوامبر) مشاهده کرده است و نتیجه گرفته است که اوج زادآوری این حیوان در بهار و پائیز است.
روبرت (۱۹۷۱) طول دوره بارداری آهوی ایرانی را حدود ۱۵۶ روز گزارش کرده است و باهاراف (۱۹۸۳) این مدت را برای آهوی کوهی ۶ ماه برآورد کرده است. حبیبی (۱۹۹۰) گزارش کرده است که آهوان ماده زمانی که هنوز جوان نابالغ هستند تولید مثل می کنند. بسته به شرایط زیست محیطی حاملگی ممکن است در بعضی از جمعیت ها زودتر اتفاق افتد. مشاهده شده که ماده های آهوی کوهی هنگامی که فقط ۶ تا ۱۲ ماه دارند باردار شده اند (کراندل ۱۹۶۴، مندلسون ۱۹۷۴، باهاراف 1983).
آهوی ایرانی در طول سال اول به بلوغ جنسی می رسد(هاریسون ۱۹۶۸). در طبیعت نوزادان آهوی کوهی در فروردین ماه (مارس و آوریل) با درصد بالایی از دو قلو زایی به دنیا می آیند (فیتز جرالد ۱۹۵۲). كراندل (۱۹۷۱) دو قلوزایی را در آهوی ایرانی یک بار از هر سه زایمان گزارش کرده است. بیش از ۳۰ درصد نوزادان آهوی ایرانی متولد شده در بهار ۱۹۸۱ در مرکز تحقیقات ملک خالد در عربستان دو قلو بوده اند(حبیبی ۱۹۸۷). در مورد آهوی ایرانی در ایران سه قلوزایی نیز گزارش شده است ولی به ندرت اتفاق می افتد.
در میان آهوان ایران آهوی ایرانی نسبت به دو گونه دیگر از پتانسیل تولید مثل بیش تری برخوردار است . به گزارش زوکرمن (۱۹۵۳) این گونه در باغ جانورشناسی لندن به خوبی تولید مثل کرده است.
نظرات کاربران
2:27:55 AM