طی مطالعه ای که در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان در محیط محصور انجام شد، به منظور نگه داری ۲۰ رأس آهو (۱۲ رأس آهوی ایرانی و ۸ رأس جبير) دو محوطه به ابعاد ۴× 30×66 متر مربع در نظر گرفته شد. این محوطه ها با توری های فلزی با چشمه ۵×۵ و به ارتفاع ۴ متر محصور شد. هیل (۱۹۶۹) از باغ وحش سان دیه گو گزارش کرده است که یک آهوی ایرانی ماده به راحتی از دیوار 78/1متری محوطه محصوری که در آن نگه داری می شده پرش کرده است و از باغ وحش هانور گزارش شده که بیش تر آهوان قادرند پرش هایی به طول ۵ تا ۷ متر انجام دهند.برای آشنایی بیشتر با چگونگی نگه داری آهو در محیط محصور به ادامه مطلب توجه بنمایید.
مدیریت نگه داری آهو در محیط محصور
در پژوهشها نشان داد که آهو به راحتی تا ارتفاع دو متر پرش می کند. بنابراین ارتفاع محوطه محصور باید حداقل 5/2 متر در نظر گرفته شود. در تحقیقات انجام شده آمده است، موقعی که یک گله آهو به منطقه محصور جدید وارد می شوند عاقلانه است که حصارها را برای چند هفته اول با توری تنیس یا پارچه کرباس پوشاند تا از دویدن آهوان به سمت توری ها جلوگیری به عمل آید. از طرف دیگر می توان توری ها را با نوارهای نقشه برداری مخطط، کرباس با کاغذ نرم پوشاند. این روش مقرون به صرفه بوده و هزینه ها را کاهش می دهد و برای فقط چند هفته باقی می ماند. در این مرکز برای جلو گیری از برخورد آهوان به توری ها و عادت پذیری آنها، توری ها به ارتفاع ۲ متر با گونی پوشیده شد . این عمل در روزهای اولیه به منظور جلوگیری از دویدن آهوان به سمت توری ها انجام گرفت و هم چنین مانع از جلب سگ هایی که به طور آزاد در محیط وجود داشتند شد. در نتیجه فعالیت آهوان در داخل محیط محصور، سگ ها به محل آمده و باعث تحریک بیش از اندازه آهوان می شدند. آهوان با سرعت زیاد دویده و با برخورد به موانع، شکاف در پوست آنها ایجاد شده، زخمی می شدند و یا شکستگی در پا و دیگر اعضاء بدن آنها ایجاد می شد.
برای جلوگیری از صدمات ناشی از شاخ زدن آهوان نر به یکدیگر انتهای شاخ آنها توسط لوله های پلاستیکی (شیلنگ آب رسانی) پوشیده شد. این عمل از زد و خورد نرها جلوگیری نکرد ولی شدت ضربه های آنها را کاهش داد.
گزارش شده است که بهترین بستر برای محیط محصور استفاده از خاک رس کاملاً سفت و یا ذرات سنگی ریز ارزان قیمت متراکم شده و یا خاک است. از استفاده از تخته سنگ های صخره ای و شرایط پلکانی در طراحی فضای محصور آهوان اجتناب شده است زیرا آهوان تشخیص کمی از عمق دارند و گاهی با پریدن در این شرایط باعث زخمی شدن خود می شوند.
برای بستر محوطه محصور از خاک رس استفاده شد. استفاده از خاک های مكادام دانه درشت برای بستر، میتواند آسیب های جدی به سم آهوان وارد کند و با توجه به این که سم در تماس مستقیم با منابع آلوده کننده قرار دارد قطع یا خراشیدگی قسمت شاخی سم می تواند منجر به عفونت عمومی شود.
دو محوطه به نام گیرانداز برای مواقع لزوم و انجام مراقبت های دام پزشکی در محوطه محصور تعبیه شد تا مهار آهوان در محیط محدودتر به وسیله تور ماهی گیری به راحتی انجام شود و صدمات ناشی از گرفتن آهوان کاهش یابد. با استفاده از بسته های کاه محوطه u شکلی به ارتفاع حداکثر ۳۰ سانتی متر در محوطه تعبیه شد تا آهوان هنگام وزش باد و استراحت از آن استفاده کنند. اگر ارتفاع این محل ها بیش تر از میزان مذکور باشد آهوان از آن استقبالی نخواهند کرد زیرا آهو هنگام استراحت مکانی را انتخاب می کند که قادر باشد اطراف خود را تا فاصله مشخصی بیند و از خطرات احتمالی آگاه شود.
در محوطه بهاربند آهوان، از ایجاد موانع عمودی مانند تیرک های چوبی با فلزی اجتناب شد زیرا آهو در صورت تحریک شدن بی مهابا به هر طرف می دود و احتمال برخورد با موانع و تلف شدن آن زیاد است. تنها تعدادی درخت خشک به طور مصنوعی در محوله غرس شد تا آهوان نر در صورت نیاز شاخ های خود را با آن نمایش دهند.
آهو حيوان بسیار ترسویی است و به همین دلیل پیوسته سعی می کند. بیشترین فاصله را با محل ورود و خروج افراد داشته باشد. بنابر این محل سر پوشیده ای که برای پناه آهو از سرما و تابش مستقیم خورشید، ساخته می شود بایستی در محل مناسبی تعبیه شود در غیر این صورت آهو از محل مسقف حتی در صورت ضرورت نیز استقبال نخواهد کرد. این مکان ها بایستی در محلی ایجاد شوند که آهوان، موقع استراحت از وزش باد در امان باشند.
از باغ وحش اس تی لوئیز گزارش شده است که، کمتر از دو آهو به طور هم زمان به گله نر های بدون قلمرو وارد نمی شوند تا از یورش به بره نو رسیده تنها جلوگیری شود. در محیط محصور مشاهده گردید با وارد شدن یک نر نابالغ جدید به محوطه نگه داری آهوان، آهوی نر دارای قلمرو به شدت آهوی تازه وارد را دنبال میکرد به طوری که هر دو حیوان از این تعقیب عاصی شده بودند، ولی آهوی نر بالغ دست از تعقیب نمی کشید، با مشاهده این وضعیت آهوی نر بالغ با تور ماهی گیری مهار و به اتاق انفرادی منتقل شده با ریختن آب سرد روی آهو، آهو آرام گرفت (مشاهدات مستقیم نگارنده).
گزارش شاده است که آهوان تشخیص خوبی از اشياء خطرناک و بی خطر دارند. در بسیاری از موارد آهوان از فعالیت های طبیعی تراکتوری که در مزرعه کار می کند. بر آشفته نمی شوند اما از ماشین جیپ که معمولاً برای شکار آنها استفاده می شود فاصله زیادی می گیرند.
مطالعات در محیط محصور نشان داد که آهوان، در زمان کوتاهی کلیه عوامل بی خطر در محی اطراف خود را پذیرفته و نسبت به آنها واکنش طبیعی نشان می دهند. برای مثال در ابتدای ورود با صدای موتور سیکلت نگهبان بر آشفته شده به هر طرف می دویدند و یا نسبت به صدای سگ های آزاد واکنش زیادی نشان میدادند ولی با گذشت چند روز به این صداها عادت کرده آنها را بی خطر تشخیص دادند.
به طور کلی تدابیر در نظر گرفته شده موفقیت آمیز بود و آهوان در محیط محصور در آرامش نسبی زندگی کرده و تولید مثل و تکثیر نمودند.
نظرات کاربران
2:27:55 AM