یونجه یک گیاه مقاوم و با قابلیت برداشت چندین ساله دارد.از این رو در معرض بیماری ها و آفات گوناگون قرار میگیرد.شناخت و آگاهی از این بیماری ها میتواند یک برداشت کامل و موفق را در سال داشت.در ادامه به بررسی و معرفی این آفات و بیماریها می پردازیم.

آفات یونجه

از آفات يونجه سرخرطومی برگ یونجه Hypera postica می توان نام برد از مهم ترین  آفات يونجه می باشد که اگر با آن مبارزه قاطع نشود چین اول يونجه را به کلی نابود می کند. خسارت این آفت به علت تغذیه لاروهای آن از برگ و جوانه های انتهائی یونجه است. حشرات کامل نیز از برگ و ساقه یونجه تغذیه می کنند ولی خسارت عمده توسط لاروهای سن ۳ و ۴ میباشد و مزارع شديدا آلوده از دور سفید به نظر می رسد. در ادامه به انواع بیماری های و آفات يونجه و کنترل آن می پردازیم.

زیست شناسی

سرخرطومی برگ یونجه در نواحی سردسیر و کوهستانی زمستان را به صورت حشره کامل در داخل بقایای یونجه در خاک و سایر پناهگاه ها می گذراند (در نواحی دشت زمستان گذرانی به صورت تخم در ساقه یونجه می باشد).

در بهار وقتی که متوسط درجه حرارت روزانه به ۱۷ درجه سانتی گراد رسید از پناهگاه های خود خارج، جفت­گیری و تخم ریزی می کند. تخمگذاری بدین صورت است که حشره کامل ساقه های جوان را انتخاب، ابتدا بوسیله خرطوم سوراخی در بافت ساقه ایجاد و سپس تخمگذاری می کند. تعداد تخمها در هر ساقه از ۳ تا ۶۰ عدد متغیر می باشد. پس از تخمگذاری حشره ماده مدخل سوراخ را با ماده قهوه ای رنگی میپوشاند و به همین دلیل تخمگذاری سر خرطومی یونجه در روی ساقه ها اغلب به آسانی قابل تشخیص است. طول دوران جنینی بسته به شرایط مختلف ۱۵-۵ روز طول می کشد و لاروهای سن اول به وسیله سرپوشی که در قسمت بالای تخم قرار دارد خارج می گردد. لاروهای سن اول ابتدا از جوانه ها و برگهای لطیف یونجه تغذیه کرده و در سنین بعد از سایر برگها تغذیه و آنها را مشبک و سوراخ سوراخ می کنند.

در حمله های شدید برگها خشکیده و گاهی به علت فقدان کلروفیل، مزرعه از دور سفید رنگ به نظر می رسد. فعالیت لاروها بیشتر در ساعات خنک روز صورت می­گیرد. طول دوران لاروی حدود ۳۵-۳۰ روز و دارای ۴ سن لاروی است. لارو پس از رشد کامل در روی برگ یا در بین چند برگ یونجه پیله تنیده و به شفیره تبدیل می شود. طول دوران شفیرگی ۱۲-۳ روز می باشد. پس از دوران شفیرگی حشره کامل ظاهر و چند روزی در داخل پیله مانده و سپس پیله را سوراخ کرده و از آن خارج می شود. این حشره ممکن است تا ۳ نسل در سال داشته باشد.

کنترل

دشمنان طبیعی (Bathyplectes anuruis)Hymn . : Ichneumonidae

پارازیتوئید لارو(Bathyplextes Curculionis)hym . ; Ichneumonidae

یکی از راه های مبارزه با این آفت جلو انداختن تاریخ برداشت در چین اول است چون بیشتر خسارت متوجه چین اول يونجه می باشد. در مناطقی که حشره زمستان را به صورت تخم سپری می کند چرای پائیزه و یا سوزانیدن سطحی مزرعه یا شعله افکن به شدت از تراکم آفت می کاهد.

کنترل شیمیایی

1.اتريمفوس (اکامت) EC50%۱ لیتر در هکتار

۲. فوزالن (زولون) EC35%۲٫۵ لیتر در هکتار

٣. مالاتیون EC57%3 لیتر در هکتار؛ وقتی مصرف به صورت «تر» است استفاده شود.

۴. فن والریت EC20%۱ لیتر در هکتار.

سر خرطومی ریشه یونجه Sitona Spp

(Col.: Curculionidae)

در اغلب مناطق ایران وجود دارند، تا کنون ۱۴ گونه از این جنس از مزارع یونجه، شبدر و حبوبات استان فارس جمع آوری شده است. به انواع گیاهان خانواده گلومنیوز حمله می کنند. لاروها از رو یا درون ریشه و همچنین از گره ازت دار تغذیه می کنند و حشرات کامل از قسمت های سبز هوائی گیاه تغذیه می نماینده مهمترین گونه­ های این آفات یونجه عبارتند از:

Sitona humeralis

طول حشرات کامل 5- 5/3 میلی متر، چشم ها تخت و مژه دار، فرو رفتگی سطح پیشانی و خرطوم از پشت سر به شکل حرف V دیده می شود، جوانب پیش گرده کمانی شکل، سطح پیش گرده دارای ۳ نوار طولی روشن، بالپوشها کشیده و غیرموازی، میزبان های آن یونجه زراعی، یونجه باغی و شبدرهای وحشی می باشند.

Sitona macularius

طول حشرات کامل 5/4 -3 میلی متر، چشمها برجسته، مژه های چشمی نامشخص، سطح پیشانی فرو رفته ، پیش کرده استوانه ای شکل و منقوط (Punctured)، گیاهان میزبان آن نخود، یونجه زراعی و شبدرهای وحشی می باشند.

چشم تخت و مژه دار، عرض سر در محل چشمها کمتر از عرض لبه جلوئی پرونوتوم، دارای موهای ایستاده یا نیمه ایستاده روی بالپوشها، میزبان های آن یونجه زراعی، نخود و شبدر های وحشی می باشند.

S . humeralisگونه معمول این جنس است. زمستان را در حالات مختلف لاروی یا حشره کامل به سر می برد. محل زمستان گذرانی به صورت لارو باشد، در اواخر اسفند تا اوایل فروردین ماه لارو به شفیره تبدیل شده سپس حشرات کامل ظاهر می گردند. حشرات کامل پس از کمی تغذیه جفت گیری و تخمگذاری می کنند. محل تخمگذاری روی ساقه، طوقه یا داخل خاک می باشد. تعداد تخم معمولا زیاد حدود ۳۰۰ عدد میباشد. دوران جنینی ۲۰-۱۵ روز، تخم ها بیضی و زرد لیموئی می باشند. لاروها پس از خروج از تخم وارد خاک شده و از ریشه و گرههای ازت دار تغذیه می کنند و پس از گذشت ۷۰-۶۰ روز در داخل کپسول گلی به شفیره تبدیل می شوند. طول دوران شفیرگی ۳-۲ هفته و سپس حشرات کامل ظاهر می شوند. حشرات کامل پس از تغذیه و جفت گیری، تخمگذاری نموده و لاروهای سنین مختلف از شهریور تا فروردین ماه در خاک به سر می برند. بنابراین دو نسل در سال دارد.

کنترل

لاروهای این سرخرطومیها به ریشه یونجه های سه تا چهار ساله حداکثر خسارت را وارد می آورند. برگرداندن مزارع یونجه آلوده در پائیز و از بین رفتن و نابودی لاروهای این حشره در اثر سرما یکی از راههای مناسب مبارزه با این آفت است.

سر خرطومی

شته های یونجه

از آفات یونجه می توان شته های یونجه را نام برد شامل شته خالدار Therioaphis maculata و Acyrhosiphon pisum و Aphis  fabat می شود که در بیشتر مناطق کاشت یونجه دیده می شوند و کنترل شیمیایی فقط برای شته خالدار توصیهمی­شود.

کنترل:

1. مالاتیون EC57%
2. پریمیکارپ WP50%

شته یونجه

بیماری های مهم يونجه

لکه قهوه ای یونجه Alfalfa common leaf spot

عامل بیماری قارچ Pseudopeziza medicaginis از گروه آسکومیستهاست. این بیماری کم و بیش در تمام مناطق ایران وجود دارد. علائم این آفات یونجه  عبارت است از تشکیل لکه های گرد قهوه ای رنگ به قطر ۱-۲ میلی متر در روی برگچه ها که در صورت زیاد بودن تعداد لکه ها، برگچه ها ممکن است خشک شده، بیفتد و کیفیت محصول کاهش یابد. اما به طور کلی خسارت این بیماری چندان مهم نیست.

آپوتسيوم قارچ به شکل یک نقطه برجسته کوچک در وسط لکه های روی برگ تشکیل می شود که حاوی آسکهای استوانه ای و آسكوسپورهای تک سلولی است. همچنین در آپوتسيوم رشته های عقیمی به نام پارافیز در لابه لای آسکها دیده میشود.

این قارچ زمستان را به صورت میسلیوم یا آپوتسيوم در برگهای ریخته ولی نپوسیده گیاه می گذراند. آپوتسيوم در فصل رشد و نمو گیاه، هر وقت شرایط مساعد شد، تشکیل شده و آسكوسپورها مرتباً آزاد شده و تولید آلودگی­های جدید می کنند.

کنترل

۱- استفاده از ارقام مقاوم

2- برداشت زود هنگام یونجه

3- در صورت آلودگی شدید از مانب و wp80% 2 در هزار استفاده می کنیم.

لکه قهوه ای یونجه

گال زگیلی یونجه Alfalfa crown wart

گال یکی از آفات يونجه است که بیماری ناشی از قارچ physoderma alfalfa می باشد که نشانه آن تشکیل گال در ناحیه طوقه اغلب در زیر سطح خاک است. گال ها ابتدا سفید هستند و سپس به رنگ قهوه ای درمی آیند. قابل توجه است که منابعی چون قارچ شناسی الکسوپولوس عامل زگیل طوقه یونجه را یک کتریدی بنام Urophlycitis alfalfa معرفی کرده است.

سفیدک کرکی یونجه Alfalfa downy mildew

عامل این بیماریaestivalis(Peronospora trifoliarum)می باشد.

کنترل

۱- در صورت نیاز از مانکوزب wp80%۲ در هزار پس از برداشت یونجه استفاده گردد.

۲- چین اول زودتر برداشت شود.

سفیدک کرکی یونجه

لکه آجری یونجه

عامل لكه آجرى Stemphyllium botryosum میباشد. لکه آجری در مناطقی چون خوزستان و سیستان و بلوچستان انتشار دارد.

کنترل

١- برداشت محصول پس از پیدایش اولین علائم

۲- کشت ارقام مقاوم مانند رقم موآپا

۳- انهدام بقایای آلوده

۴- کاهش میزان آبیاری

لکه آجری یونجه – بیماری یونجه

نماتد ساقه یونجه Alfalfa stem nematodle

در مناطقی چون فارس، همدان، اصفهان، مرکزی، زنجان، کرمانشاه و گیلان گسترش دارد. نماتد عامل Ditylenchus dipsaci می باشد. روی ساقه، جوانه ها یا گیاهان جوان برآمدگیهایی بوجود می آید و برگها کوتاه و پیچیده می شوند. نوک برگها از بین می رود. برای کسب اطلاعات جامع تر به قسمت نماتدشناسی مراجعه شود.

کنترل

١- دیمتوات EC40% 8/0 لیتر در هکتار در مزارع بذری قبل از به گل رفتن یونجه

۲- مصرف ۳۳ گرم متیل بروماید در متر مکعب برای ضد عفونی بذر یونجه به مدت ۲۴ ساعت

نماتد ساقه یونجه – بیماری یونجه

ویروس موزائیک یونجه Alfalfa Inosaic virus

دامنه میزبانی این  ویروس خیلی زیاد است. در یونجه تولید حالت موزائیک و گاهی چروکیدگی برگ و کوتولگی بوته ها می کند. در لوبیا چشم بلبلی حالت ابلقی در برگها ایجاد می کند. در لوبیا تولید نقاط زرد در متن برگها می کند، در نخود ایرانی موجب قهوه ای شدن آوندهای ابکشی و ایجاد پژمردگی می شود. این ویروسچند پیکرهای می باشد و ژنوم تقسیم شده دارد و بعضی از پیکرهها ایزومتریک و بعضی کشیده می باشند. قطر این پیکره­ها nm 18 ولی طول آنها متغیر از nm18 – 58است. ژنوم در بین این پیکرهها به جز پیکره ایزومتریک تقسیم شده است. این ویروس در لوبیا و یونجه بذر زاد میباشد و همچنین به راحتی از طریق انتقال مکانیکی منتقل می شود و به علت داشتن دامنه میزبانی خیلی وسیع به راحتی قابل کنترل نیست.

ویروس موزائیک یونجه _ بیماری یونجه

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی