سرعت رشد جوجه های گوشتی در دهه های گذشته به طور شگفت آوری افزایش یافته است به طوری که زمان لازم برای دستیابی یک جوجه گوشتی به وزن ۱۵۰۰ گرم در سال ۱۹۲۵ میلادی ۱۲۰ روز بود و در سال ۲۰۰۵ میلادی این مدت به ۳۰ روز کاهش یافت. کاهش طول دوره پرورش جوجه گوشتی به ربع آنچه در ابتدا وجود داشته است به معنی افزایش تقریباً ۴ برابری سرعت رشد میباشد. نکته مورد توجه اینکه بخش اعظم رشد طی انتخاب ژنتیکی مربوط به عضله سینه بوده است. عضله سینه نیمی از پروتئین قابل مصرف لاشه مرغ را تشکیل می دهد. با این وجود، رشد اندام های تامین کننده اکسیژن در بدن به ویژه قلب و ریه ها به موازات رشد ماهیچه سینه توسعه نیافته است.در این بخش ناهنجاری های اسکلتی در مرغ تخمگذار و گوشتی را مورد تفحص قرار میدهیم.
مقدمه
در آزمایش هایی که در دانشگاه کارولینای شمالی انجام گرفت، رشد نسبی اندام های مختلف در دو سویه جوجه گوشتی مورد مطالعه قرار گرفت. یکی از این سویه ها، مربوط به دهه ۱۹۵۰ میلادی بود که انتخاب ژنتیکی روی آن صورت نگرفته بود. سویه دیگر یکی از سویه های امروزی دهه ۲۰۰۰ میلادی بود که انتخاب ژنتیکی فشرده ای را پشت سر گذرانده بود. مقایسه رشد اندامهای مختلف این دو سویه نشان داد که وزن نسبی ماهیچه سینه به وزن کل بدن در سویه ۲۰۰۰ تقریبا دو برابر سویه ۱۹۵۰ بود ولی وزن نسبی قلب و ریه ها نسبت به وزن بدن به طور معنی داری کاهش یافته بود. این تغییرات با افزایش چشمگیر و معنی دار تلفات در سویه ۲۰۰۰ همراه بود.
به هم خوردن تعادل بین رشد اندام های مصرف کننده اکسیژن (نظیر ماهیچه سینه) و اندام های تأمین کننده اکسیژن (قلب و ریه ها) منجر به بروز برخی از ناهنجاری های متابولیکی در سویه های تجارتی جوجه گوشتی گردیده است که از مهمترین و شایع ترین آنها میتوان به فشار خون ریوی و ناهنجاری های اسکلتی در مرغ تخمگذار و گوشتی اشاره نمود.
ناهنجاری های اسکلتی
ناهنجاری های اسکلتی در مرغ تخمگذار و گوشتی شامل پیچ خوردگی پا، دیسکوندروپلازی درشت نی، کمر بریدگی، تحلیل و جدا شدگی سر استخوان ران و نکروز سر استخوان رانه میباشد. این ناهنجاری ها در جوجه های گوشتی امروزی به طور گسترده ای شیوع یافته اند. شیوع این ناهنجاریها در گله معمولاً از هفته چهارم پرورش آغاز می شود و در میان آنها جداشدگی و نکروزگی استخوان ران از همه شایع تر است.
دیسکورندروپلازی درشت نی (TD) وضعیتی است که در آن صفحه رشد ناحیه متافیز در قسمت پروکسیمال درشت نی قادر نیست به استخوان تبدیل شود و به شکل غضروفی باقی میماند. سلول های غضروفی که در این ناحیه قرار دارند، در جوجه های مبتلا به TD چروکیده شده و از بین می روند، به طوری که ماده خشک، DNA و پروتئین این سلول ها به طور معنی داری کاهش می یابد. تغییر بارز در محتوای مواد معدنی بافت غضروفی استخوان درشت نی در جوجه های مبتلا به TD در مقایسه با جوجه های سالم، افزایش مقدار سدیم و کاهش مقدار پتاسیم است. همچنین، مقدار فسفر بافت مذکور در جوجه های مبتلا به TD در مقایسه با جوجه های سالم کاهش می یابد.
کمر بریدگی از جمله ناهنجاری های اسکلتی است که شیوع آن کمتر از TD است. این ناهنجاری وضعیتی مشابه با قطع نخاع در انسان است. در چنین وضعیتی، در اثر جابه جایی مهره های کمری، طناب نخاع آسیب می بیند. پرندگان مبتلا به کمر بریدگی روی پشت خود نشسته و پاها به سمت جلوی بدن کشیده می شود.
پیچ خوردگی پا وضعیتی است که مفصل زانو شکل طبیعی خود را از دست داده و از محور قائم و طبیعی خود پیچ خوردگی یافته و به سمت پهلو کشیده می شود. این وضعیت در اغلب مواقع در یکی از پاها اتفاق می افتد و بندرت در هر دو پا مشاهده می شود.
جداشدگی و نکروز سر استخوان ران ( FHS + FHN ) از شایع ترین ناهنجاری های پا در جوجه های گوشتی هستند. در جداشدگی سر استخوان ران، غضروف مفصلی سر استخوان ران (کاسه سر استخوان) در هنگام خارج کردن استخوان از لگن جدا می شود. در نکروزگی سر استخوان ران، نکروز و خونریزی در ناحیه اپیفیز استخوان ران به چشم می خورد.
اگرچه ناهنجاریهای پا زمینه ژنتیکی قوی دارند ولی شیوع آنها تحت تاثیر عوامل مدیریتی و تغذیه ای تا حد زیادی تغییر می کند. مشخص گردید که در مرغ های لاین خالص کاب، شیوع نکروز و جداشدگی سر استخوان ران در پرندگانی که روی تورهای مشبک پرورش می یابند، در مقایسه با مرغ هایی که روی بستر پرورش یافتند، به طرز چشمگیری بالاتر بود.نتایج پژوهش های جدید نشان می دهد که تجویز انروفلوکسازین به میزان ۱۵۰ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به مدت ۵ روز، شیوع نکروز و جداشدگی سر استخوان ران در جوجه های گوشتی را تا ۵۰ درصد کاهش داد.
نظرات کاربران
2:27:55 AM