از جمله بیماری های جوجه شترمرغ ناشی از انکوباسیون نادرست در جوجه کشی به بیماری های : جوجه مرطوب ، جوجه چسبناک ، عدم جذب کیسه زرده ،  التهاب بند ناف (عفونت کیسه زرده) ، بیرون ماندن کیسه زرده ، پنومونی،  يبوست ، دررفتگی پا، آنتروتوکسمی ، تبیوتارس روتیشن (انحراف پا) میتوان نام برد. در مقاله های قبلی در مورد بیماری های دستگاه تولید مثل شترمرع پرداختیم .در ادامه به علائم ، علت و راهای درمان پیشگیری بیماری های جوجه شترمرغ بیان می گردد.

بیماری جوجه مرطوب

از جمله بیماری های جوجه شترمرغ جوجه مرطوب است . این بیماری در جوجه هائی به وجود می آید که در دوران انکوباسیون به اندازه کافی کاهش وزن نداشته باشند که در نتیجه میزان تفريخ (به دنیا آمدن) در آنها کاهش پیدا می کند.

علت

• اندازه تخم، که وزن مناسب آن حدود ۱۶۰۰ گرم می باشد
• ضخامت پوسته تخم که نبایستی بیش از ۲ الی ۳ میلی متر باشد
• تعداد روزنه های روی پوسته تخم
• اندازه روزنه ها
•  بالا بودن رطوبت در دوران انکوباسیون: که مانع از کاهش وزن تخم می گردد در صورتیکه تخم بایستی تا زمان هچ ۱۳٪ الى ۱۵٪ وزن اولیه خود را در اثر تبخیر آب از دست داده باشد.
• زمان نگهداری کوتاه
•  دادن جیره غذائی نامناسب در زمان تخمگذاری
• ضدعفونی کردن غلط تخم ها

علائم

خیس بودن بیش از حد بدن جوجه

درمان

این بیماری درمان ندارد، زیرا جوجه ضعیف بوده و قادر به شکستن تخم نمی باشند که در نهایت منجر به مرگ جوجه می شود.

پیشگیری

• میزان کلسیم جیره ماده ها مناسب باشد تا از تولید تخم با پوسته کلفت جلوگیری به عمل آید.
•  در هنگام شستشوی تخم ها با مواد ضدعفونی کننده بایستی تمام نکات به دقت رعایت شود.
• افزایش دوران نگهداری برای تخم های بزرگتر با پوسته های ضخیم تر
• کاهش میزان رطوبت به اندازه استاندارد یعنی ۲۰٪ الى ۲۵

 

بیماری جوجه چسبناک (خشک)

از جمله بیماری های جوجه شترمرغ جوجه چسبناک است این بیماری در جوجه هائی بوجود می آید که در دوران انکوباسیون به علت کاهش رطوبت، رطوبت بیش از حدی از دست داده اند که باعث شده است جوجه ها به غشاء داخلی پوسته تخم چسبیده باشند (این عمل زمانی اتفاق می افتد که غشاء داخلی به شدت خشک شده باشد) این جوجه ها برای خارج شدن نیاز به کمک دارند.

علت

• کاهش رطوبت نسبی در زمان انکوباسیون
•  قرار دادن غلط تخم ها که موجب چرخش نادرست آنها می شود زیرا بایستی جوجه ها طوری بچرخند که سرشان به طرف اتاقک هوائی قرار بگیرد.

علائم

خشک و لاغر بودن بیش از حد بدن جوجه

درمان

افزایش رطوبت هچری که البته جوجه های به دنیا آمده ضعیف هستند و زود می میرند.

پیشگیری

•  تأمین رطوبت لازم در زمان انکوباسیون به میزان ۲۰ الی ۲۵%
•  عمل کندلینگ بایستی به دقت انجام شود تا بتوانیم محل دقیق اتاقک هوائی را پیدا کنیم.

 

بیماری عدم جذب کیسه زرده

دراین عارضه مقداری از کیسه زرده که جذب نشده است، باعث  جذب عوامل بیماری زا می شود که این به خاطر میکروارگانیسم های موجود در زرده می باشد.

علت

• کمبود اکسیژن در دوران انکوباسیون؛ زیرا حیوان برای انجام عمل متابولیسم بر روی کیسه زرده نیاز به اکسیژن دارد.
•  ضعف مدیریتی در دوران انکوباسیون
• خوردن مدفوع آلوده جوجه های قبلی
•  انتقال عامل بیماری به تخم در زمان عبور تخم از کلوآک

علائم

• کندی رشد
• بی حالی
• بی اشتهائی
• لاغری
• بزرگ بودن حجم کیسه زرده که به خاطر عدم جذب آن می­باشد
• وجود نقاط چرکی اطراف ناف
• شل و قرمز مایل به سبزرنگ بودن شکم

درمان

تجویز آنتی بیوتیک ها که اگر جواب نداد عمل جراحی (به دو صورت زیر) به همراه تأمین میکروارگانیسم های از دست رفته.

• تخلیه محتویات کیسه زرده که در آفریقا با موفقیت انجام شد
•  خارج کردن کیسه زرده

پیشگیری

• رعایت کامل اصول بهداشتی و مدیریتی در طول دوران انکوباسیون
•  تحرک زیاد جوجه ها
•  وجود بستر گرم؛ زیرا در بستر سرد کیسه زرده جذب نمی شود

 

بیماری التهاب بند ناف (عفونت کیسه زرده)  

از جمله بیماری های جوجه شترمرغ جوجه مرطوب است التهاب بند ناف است . منفذ ناف پس از تفریخ (بیرون آمدن از تخم) بطور کامل بسته نمی شود که در نتیجه باعث تأخیر در جذب محتویات کیسه زرده می شود. این تأخیر در جذب کیسه زرده باعث ایجاد محیط مناسبی برای رشد عوامل بیماری­زا می گردد که در نهایت جوجه مبتلا بعد از ۲۴ ساعت می میرد.

علت

علت التهاب بند ناف شترمرغ رعایت نکردن کامل اصول بهداشتی در تمام مراحل انکوباسیون

علائم

از علائم التهاب بند ناف شترمرغ  شل شدن شکم – تأخیر در رشد – لاغری – ایجاد افسردگی و قرمز مایل به سبز رنگ شدن شکم

درمان

ضدعفونی کردن بند ناف با ژل یا اسپری کلرام فنیکل (بتادین هم خوب است) – زدن واکسن آنترتوکسین – ضدعفونی کردن با مقادیر آزاد ید ۷٪ – دادن کود خرگوش یا بز و اگر جواب نداد عمل جراحی و خارج نمودن کیسه زرده که در این صورت جوجه مبتلا، مقدار زیادی از آنتی باکتری های لازم جهت واکسینه کردن بدنش در مقابل بیماری ها و همچنین مقدار زیادی مواد پرانرژی که در درون کیسه زرده تجمع کرده بودند را از دست می­دهد. بنابراین ما بایستی بعد از عمل جراحی، به جوجه انتی بیوتیک وسیع الطیفی را تجویز کنیم. البته اگر چنانچه این جوجه زنده بماند، حتماً ضعیف باقی می ماند و فقط به درد کشتار می خورد نه تولید مثل.

مراحل ضدعفونی کردن بند ناف

1. محوطه را با بتادین %۷ اسپری کنید
2.  ناف خشکیده را ببرید
3.  با استفاده از نیترات نقره محل را بسوزانید
4. دوباره با بتادین %۷ محل را اسپری کنید
5. مقدار کمی پماد بتادین بر روی ناف قرار بدهید
6.  با استفاده از گاز و باند ناف را ببندید

پیشگیری

برای پیشگیری التهاب بند ناف شترمرغ  رعایت کامل اصول بهداشتی در تمام مراحل انکوباسیون، به خصوص مرحله ضدعفونی کردن تخم، که بایستی با دقت انجام شود تا مواد ضدعفونی کننده به درون تخم راه پیدا نکنند. ولی اگر دیدید که گله شما همچنان دچار التهاب بند ناف شترمرغ می شوند بایستی روش ضدعفونی کردن تخم ها را عوض کنید. البته کف جایگاه هم بایستی همیشه گرم باشد؛ زیرا اگر کف جایگاه سرد باشد باعث کاهش فعالیت های متابولیکی بدن شده که در نهایت موجب جذب کُند کیسه زرده می شود. البته دقت شود که گرمای بیش از حد کف، باعث ایجاد اسهال در حیوان می شود.

بیماری بیرون ماندن کیسه زرده

قبل از خروج جوجه از تخم، کیسه زرده بایستی به طور طبیعی به داخل شکم کشیده شود و با بسته شدن منافذ ناف، مهر و موم شود و سپس مواد غذائی و آنتی بادی های درون آن ظرف مدت ۱۰ روز جذب بدن جوجه شوند.

علت

از علت های  بیرون ماندن کیسه زرده شترمرغ

1.  تغییرات نامناسب درجه حرارت و رطوبت در دوران انکوباسیون
2. تبادلات ضعیف گازها
3.  به موقع بسته نشدن منفذ ناف

علائم

علائم  بیرون ماندن کیسه زرده شترمرغ از شکم و کاهش وزن بدن

درمان

برای درمان بیرون ماندن  کیسه زرده شترمرغ بطور آهسته و نرم کیسه زرده را مالش داده و به سمت داخل هل بدهید و همچنین جوجه را تحت درمان آنتی بیوتیک ها قرار بدهید.

پیشگیری

یرای پیشگیری از بیرون ماندن کیسه زرده شترمرغ رعایت کامل اصول بهداشتی و مدیریتی در تمام مراحل انکوباسیون

بیماری پنومونی

عامل این بیماری میکروبی و یا فارجی می باشد که هم در جوجه ها و هم در بالغین بوجود می آید.

علت

1. عدم رعایت اصول بهداشتی در دوران انکوباسیون
2. متصائد شدن گاز آمونیاک از ادرار جوجه ها

علائم

در جوجه ها مشکلات تنفسی و سرفه ایجاد می کند و در مسن ترها کاهش شادابی و سرزندگی و افت وزن را ایجاد می کند.

درمان

آنتی بوتیک مثل بایتریل و لاکتوباسیلوس

پیشگیری

1.  رعایت کامل اصول بهداشتی و مدیریتی
2.  اضافه کردن موادی که مانع از متصائد شدن گاز آمونیاک از ادرار حیوان بشود
3.  ریختن خاک یا ماسه بادی در کف محل نگهداری جوجه ها

بیماری يبوست

دیدن پرندگان دیگر و کارکنان در جایگاه های مجاور مانع از یبوست یا انباشتگی معده می­شود؛ زیرا وقتی جوجه ها به حال خود رها بشوند به اطراف قدم زده و شروع به نوک زدن به همه چیز می­کنند.

علت

ایجاد استرس در جوجه ها که در اثر گرسنگی، تغییر ناگهانی جیره، تغییر محیط ، اضطراب و غیره… به وجود می­آید و در نهایت جوجه شروع به خوردن چیزهای متفرقه می کند.

علائم

از دست دادن اشتها – نوک زدن بیهوده به غذا بدون برداشت – زور زدن شدید به هنگام دفع – نداشتن اضافه وزن درمان

تجویز پارافین طبی، سولفات باریم و لاکتوز به روش خوراکی و اگر جواب نداد عمل جراحی

پیشگیری

رعایت کامل اصول تغذیه ای و مدیریتی از زمان هچ به بعد

بیماری دررفتگی پا

قرار گرفتن پاهای جوجه به طرف خارج و عدم توانایی جوجه برای ایستادن

علت

رعایت نکردن کامل اصول بهداشتی و مدیریتی در تمام مراحل انکوباسیون

علائم

پاهای دفرمه به طوری که جوجه بیمار قادر به ایستادن نیست.

درمان

استفاده از پابندهای قلاب دار پلاستیکی ونرم به دور پا

پیشگیری

1. تخم را تا زمانی که کوتیکول آن سفت و خشک نشده نبایستی جمع آوری کرد
2. رعایت کامل اصول بهداشتی و مدیریتی در تمام مراحل انکوباسیون
3.  در زمان استفاده کردن از مایع ضدعفونی کننده تمام مراحل را به طور دقیق انجام بدهید؛ ولی در کل بهتر است از روش های دیگر برای ضدعفونی کردن تخم استفاده کنید.

 

بیماری کلستردیوم و آنتروتوکسمی

این بیماری زمانی اتفاق می افتد که تعداد باکتریهای مضر بیشتر از تعداد باکتریهای مفید درون دستگاه گوارش حیوان بشوند.

علت ایجاد استرس در جوجه ها مخصوصاً جوجه هائی که بعد از اولین خوراک جا به جا بشوند. (در آفریقا یک مثلی بین شترمرغداران مرسوم است که می گویند جوجه را یا قبل از اولین خوراک جا به جا کنید و یا در سن سه ماهگی) – تغییر ناگهانی در جیره – گرسنگی شدید – واکسیناسیون – وزن کشی – خوردن مقادیر زیاد خاک و علوفه خشبي

علائم

بی حالی – بی اشتهایی و در نهایت مرگ ناگهانی

درمان

1.  تغذیه بوسیله مکمل های پروبیوتیک که اسم تجاری آن بیوساف (Biosaf) می باشد
2. دادن ماست ترس (هرچه بیشتر بهتر)
3.  دادن آنتی بیوتیک هائی مثل ویرجینیامایسین
4.  زدن واکسن
5.  برطرف ساختن عوامل استرس زا
6.  دادن جیره متعادل و نرمال

پیشگیری

1.  رعایت اصول درمانی
2.  عدم تغییر ناگهانی جیره
3. واکسیناسیون به موقع

بیماری تبیوتارس روتیشن (انحراف پا)

این بیماری در جوجه های زیر سه ماه اتفاق می افتد

علت

رعایت نکردن اصول مدیریتی و تغذیه ای

علائم

چرخش یکی از پاها که عمدتاً پای راست می باشد، به میزان ۱۸۰ درجه به سمت داخل

درمان

1. نسبت کلسیم به فسفر در جوجه ها به میزان ۳ به ۱ باشد
2.  تحرک زیاد
3.  وجود گردشگاه که باعث تحرک زیاد و تأمین ویتامین d3

پیشگیری

رعایت کامل اصول بهداشتی و تغذیه ای

---

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی