ویتامین د یا ویتامین D یکی از مهمترین ویتامین های محلول در چربی می باشد کمبود این ویتامین باعث عوارضی از جمله رشد کم، از دست دادن وزن و غیره در طیور میشود در ادامه به تاریخچه ، راه های جذب ، عوارض کلی ان بر روی طیور می پردازیم.

تاریخچه ویتامین D

عارضه کمبود ویتامین D به نام نوعی استخوان (rickets)از صدها سال قبل شناخته شده است. در این مورد وستلر (Whistler) در سال ۱۶۴۵اولین توصیف کتبی را ارائه نمود. کلمه “rickets” از کلمه انگلیسی قدیمی “Wriken” به معنای خمیده شدن یا پیچیدن مشتق شده است.

ملانبی (Mellanby)، در انگلستان اولین فردی بود که در سال ۱۹۱۹، نرمی استخوان را با یک بیماری تغذیه­ای اعلام کرد.

در سال ۱۹۳۱، ویتامین D2 به شکل بلوری جدا گردید، در سال ۱۹۳۵، ویتامین D3 سنتز شد، اخیراً اشکال متابولیکی تر نیز کشف شده است.

جذب و انتقال (ABSORPTION AND TRANSPORT)

ویتامین D بلع شده؛ در روده باریک، بویژه در ناحیه دئودنوم جذب می شود. جذب آن در حضور چربی تسریع می شود، ولی چربی زیاد شرایط جذب این ویتامین را نامطلوبتر می کند. جذب مؤثر  بستگی به حضور صفرا دارد، بنابراین اختلال در کار کبد، جذب ویتامین D را مختل می کند. ویتامین D از روده جذب خون شده و در تمام بدن موجود زنده منتشر می گردد. ویتامین D در تمام بافتهای بدن بویژه روده، بافتهای چربی، و کلیه­ها ساخته میشود. این ویتامین بسادگی از غشای سلول عبور می کند. بطوری که ویتامین D2 و D3 بلع شده در شیر پستانداران و تخم پرندگان ظاهر می۔گردد. ماهی قادراست مقدارزیادی ازاین ویتامین رادرکبدخودذخیره کند،ولی قدرت ذخیره این ویتامین در کبد سایر حیوانات بمراتب کمتر است.

وظایف ویتامین  (FUNCTIONS OF VITAMIN D)

ویتامین D با متابولیسم کلسیم و فسفر در ارتباط است. وظیفه اصلی این ویتامین افزایش جذب کلسیم و فسفر (بویژه کلسيم) از روده، و ترسیب این دو ماده از خون در استخوان ها است. در کلیه ها، ویتامین D موجب افزایش دفع فسفات میشود. در بافت مخاطی روده ویتامین D طیور موجب افزایش دفع فسفات می شود. در بافت مخاطی روده، ویتامین D موجب افزوده شدن فسفر به فسفولیپیدها می گردد.

علایم کمبود (DEFICIENCY SYMPTOMS)علائم کمبود ویتامین D در حیوانات جوان زودتر از حیوانات بالغ ظاهر میشود. در حیوانات جوان، حتی قبل از بروز علایم استخوانی، کمبود این ویتامین ممکن است بصورت کاهش رشد، از دست دادن وزن، کاهش اشتها، افزایش شدت تنفس، و افزایش حساسیت و افزایش گرفتگی عضلات گردد. تغییرات استخوانی شامل بزرگ شدگی سر استخوان (اپیفیز)، انحنایافتن و افزایش شکنندگی استخوانها در نواحی انتهایی، جناغ ستون فقرات، لگن، و جمجمه میگردد، در اثر کمبود ویتامین D تشکیل دندانها مختل گشته و دندانهای موجود آسیب می بینند. حیوان مبتلا به کمبود شق و با احتیاط راه می رود.

لنگش یاضعف عضلانی دارد، طرز ایستادن آن غیر عادی است، و در هنگام خوابیدن بسیار آرام و کند است.کمبود ویتامین د موجب تولید تخمهایی با پوسته نازک گشته و کل تولید تخم و باروری مختل گردد. منقار پرندگان راشیتیسمی نرم و قابل انعطاف می باشد. در حیوانات بالغ، کمبود ویتامین D طیور ممکن است سبب عارضه استئومالاشیا گردد. چون در این حیوانات اپیفیزها (دوسر استخوانهای دراز) بسته است و دیگر رشد نمی کنند، علایم دیگری رخ میدهد استخوانها بتدریج پوک می شوند، بویژه در لگن، قفسه سینه و انتهای استخوانها (تراکم آنها کم شده، ولی حجم آنها ثابت می ماند)

بلع مقدار بیش از حد ویتامین D طیور موجب آهکی شدن (رسوب کلسيم) بافتهای نرم بدن حیوان می شود. علایم زیادبود ویتامین عبارتند از: کاهش اشتها، بیحالی، پرشاشی، و تشنگی، سطح کلسیم و فسفر در سرم و ادرار بالا می رود، و منجر به رسوب کلسیم در ریه ها، قلب، کلیه ها، و عضلات صاف می گردد. رسوب کلسیم بطور معمول در سیستم عروقی، دستگاه ادراری و دستگاه تنفسی مشاهده می شود. جذب مجدد نمکهای کلسیم از استخوانها ممکن است موجب شکننده شدن و نهایتاً تغییر شکل و شکستن آنها گردد.

نکات قابل توجه در هنگام خرید ویتامین D

1. ویتامین D3 به شکل امولسیون شده بایست در دانه های کوچک به همراه یک آنتی اکسیدان در یک قالب ژلاتینی وارد شود.
2. آنتی اکسیدان را بایست به حالت امولسیون شده و ویتامین D3 و قبل از تشکیل دانه های کوچک اضافه نمود. سطوح مؤثر آنتی اکسیدان عبارتند از :
   تاکسی کوئین : ۱۵۰۔۱۰۰ میلی گرم / میلیون واحد
   BHT        :۱۵۰- ۱۰۰ میلی گرم / میلیون واحد
3.  برای پخش یکنواخت، اندازه ۹۵٪ محصول بایست 100 – 30 Meshباشد. ذرات کوچکتر از 30Meshپخش یکنواخت را در خوراک مشکل می سازد. اگر بیش از 5% ذرات از ۱۰۰Meshتجاوز کند، ممکن است با مشکل عدم ثبات مواجه گردد.
4. دانه ها بایست از نظر شکل یکنواخت باشد.
5. برای تعیین میکروسکوپی میزان ویتامین د در خوراکهای متراکم، مکملهایا پیش مخلوطها، دانه ها بایست رنگی باشد،
6. ویتامین بایست در خوراک نهایی ثابت (تثبیت شده) باشد.
7. ارزش بیولوژیکی ویتامین D3 بایست مشخص باشد.
8. محصول فروخته شده به عنوان تثبیت شده (stabilized)یا مقاوم در مقابل مواد معدنی(mineralstablie)باید همراه اطلاعات کیفی ثبات باشد.

به علت نقش ویتامین E در تولید مثل، آن را ویتامین ضدعقیمی نامیده اند. در گذشته به آن نامهای آلفائو کوفرول و فاکتور X نیز داده شده است.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی