نحوه بازاریابی عسل و فروش آن تفاوت چندانی با سایر کالاها ندارد. تولید کننده­ ای برای فروش محصول خود موفق است که همیشه تأمین رضایت خریدار و مصرف کننده را در نظر گرفته و محصول خود را مطابق میل و سلیقه خریدار و مصرف کنندگان به بازار عرضه نماید. در رسیدن به این هدف از ابتدای تولید تا عرضه شدن کالا به مصرف کننده نکات متعددی وجود دارد که کیفیت بهتر کالا، نظافت و بهداشت، بسته ­بندی مناسب و قیمت قابل رقابت را تحت تأثیر قرار می­دهد. توجه هر چه بیشتر به این نکات در شهرت کالای تولید کننده مؤثر است. از طرف دیگر تبلیغات صحیح جهت معرفی کالا و تأثیر آن در زندگی مصرف کننده و مقایسه منطقی با سایر کالاهای هم ردیف می­تواند نقش بسیار مؤثری در بازاریابی آن کالا داشته باشد در این پست با نحوه بازاریابی و فروش عسل بیشتر آشنا میشویم.

بازاریابی و فروش عسل

زنبورداران غیر حرفه­ ای و تولید کنندگان جزء می­توانند محصول عسل خود را به دوستان، اقوام، همسایگان و فروشگاه ­های محلی بفروشند و در صورتی که تولید و عرضه خود را به نحو مطلوبی انجام دهند مطمئناً مشکلی برای فروش عسل مازاد بر احتیاج خود نخواهد داشت.

ولی برای زنبورداران حرفه ­ای که محصول خود را به طور عمده تولید می­کنند موضوع فرق می­کند. در این رابطه تولید کننده باید تصمیم بگیرد که خود مستقیماً بسته ­بندی و به بازار عرضه کند و یا محصول خود را به واسطه ­ها، تجار و یا کارخانه ­های بسته ­بندی بفروشند.

در حالت اول تولید کننده مجبور است به کلیه نکات و اصول صحیح بسته ­بندی و بازاریابی توجه کرده و تمام آن مراحل را اجراء کند. گر چه تولید کننده برای عرضه مستقیم عسل خود به بازار با مشکلات زیادی روبرو خواهد شد ولی سود بیشتری خواهد برد. در این ارتباط تولید کننده باید ارزیابی دقیقی از هزینه­ ها و امکانات مورد نیاز را در مقابل درآمدها و سود خالص داشته باشد و تصمیم گیری نماید.

همچنین در نحوه بازاریابی عسل ،عمده­ فروشی که علاقه­ ای به بسته ­بندی و فروش مستقیم عسل به بازار ندارد محصول خود را پس از استخراج در ظروف بزرگ عمده فروشی از قبیل حلب­های 20 لیتری و یا بشکه­ های 200 لیتری به واسطه­ ها، تجار و یا کارخانه ­های پاستوریزیه و بسته­ بندی عسل فروخته و خود را با مشکلات بسته­ بندی و بازاریابی روبرو نمی­کند. ولی به هر حال تولید کننده و عمده فروش عسل نیز مجبور است بازارهای مناسب فروش برای عسل خود را پیدا کند و آن را با قیمت مناسب به فروش برساند.

فروش عسل از طریق تعاونی­ های زنبورداران

تقریباً در تمام کشورهای تولید کننده عسل و در اکثر شهرها، تعاونی­ ها زنبورداران به اندازه­ های کوچک و بزرگ تأسیس گردیده که علاوه بر تأمین نیازهای صنفی این رشته تولیدی، راه بسیار مناسبی جهت فروش عسل تولیدکنندگان می­باشد.

شرکت­های تعاونی محلی زنبورداران ، عسل تولیدی اعضاء خود را دریافت داشته و به راه­های مختلف تحت نام شرکت خود به فروش می­رسانند. بعضی از شرکت­های تعاونی با سرمایه شرکت اقدام به تأسیس کارخانه ­های پاستوریزه و بسته ­بندی عسل نموده و محصول خود را به فروشگاه­ ها، سوپرمارکت­ ها و سایر مصرف­کنندگان به فروش می­رسانند. بعضی دیگر از شرکت­های تعاونی محصول عسل دریافتی از اعضاء خود را با پرداخت هزینه در کارخانه ­های بخش خصوصی پاستوریزه و بسته ­بندی عسل آماده فروش می­نمایند. و بالاخره عده دیگری از شرکت­های تعاونی از طریق تجار و یا به طور مستقیم نسبت به صادرات عسل اقدام می­نمایند. ضمناً شرکت­های تعاونی علاوه بر فروش عسل به فروشگاه­های زنجیره­ ای نسبت به فروش عسل برای مصارف صنعتی نیز اقدام می­کنند. در رابطه با فروش عسل از طریق شرکت­های تعاونی زنبورداران، اعضاء شرکت در سود و زیان محصول خود شریک و سهیم هستند و با بسیاری از مشکلات که شخصاً ممکن است روبه ­رو شوند مواجه نخواهند شد و به وسایل و امکانات پیچیده برای عرضه محصول خود به بازار نیاز نخواهند داشت.

بنابراین، وقت، انرژی و سرمایه خود را صرفاً برای تولید بیشتر محصول به کار خواهند گرفت. علاوه بر این فروش عسل از طریق تعاونی­های اطمینان بیشتری را در مصرف کنندگان به وجود آورده و فروشگاه ­های زنجیره­ای و سوپرمارکت­ها نیز می­توانند مشتری همیشگی تعاونی­ ها باشند. ضمناً قدرت مالی و قانونی تعاونی­ ها امکان تبلیغات بیشتر، تأمین وسایل و لوازم مجهزتر و جلب توجه و حمایت بیشتر دولت را فراهم می ­آورند.

فروش عسل از طریق اتحادیه ­های زنبورداران

در مراکز استان و شهرهای بزرگ با ایجاد اتحادیه­ های زنبورداری و عضویت شرکت­های تعاونی در این گونه اتحادیه ­ها و همچنین با تدوین و تصویب اساسنامه مناسبی برای اتحادیه می­توان امکان فروش عسل را به صورت عمده در داخل کشور و خصوصاً زمینه صادرات آن را فراهم نمود. از طریق اتحادیه ­های زنبورداری نیز می­توان بسیاری از مشکلات اساسی تولید عسل و فروش آن را با کمک و حمایت دولت از سر راه برداشت و نسبت به تقویت شرکت­های تعاونی و اعضاء آن­ها در زمینه­ های آموزشی، علمی، تخصصی و مالی گام­های مؤثری را برداشت. در اتحادیه­ های زنبورداران امکان تشکیل جلسات و سمینارها، انتشار بولتن­های خبری، ارتباط با رسانه ­های گروهی از قبیل روزنامه، رادیو و تلویزیون و همچنین ایجاد رابطه مناسب و رسمی با ارگان­ها و سازمان­های دولتی وجود داشته و می­توان با استفاده از این وسایل نسبت به تبلیغ بیشتر و بهتر و تأمین امکانات جهت فروش عسل در داخل و خارج کشور اقدام نمود.

سایر راه­های فروش و نحوه بازاریابی عسل 

علاوه بر راه­های فروش عسل که توضیح داده شد امکان فروش عسل از راه­های دیگر وجود دارد که میزان موفقیت در آن به عوامل گوناگونی بستگی دارد. مثلاً اغلب تولید کنندگان می­توانند در شهرهای کوچک و بزرگ و در محل­های مناسبی که تردد جمعیت زیاد بوده و خصوصاً مراکز خرید ارزاق عمومی است نسبت به تأمین فروشگاه­های مخصوص عسل اقدام نمایند. در این فروشگاه­ها سیستم طبقه­ بندی و بسته­ بندی و تزئین، تأثیر به سزایی در جلب توجه مصرف کنندگان خواهد داشت.

خصوصاً تهیه برچسب­ های مناسب و انتشار بروشورهای تبلیغاتی نیز در جلب مشتری بسیار مؤثر هستند. تأسیس این گونه فروشگاه ­ها را می­توان مستقل و با سرمایه فردی انجام داد و یا از طریق مشارکت با سایر تولید کنندگان تأسیس و اداره نمود.

راه دیگری که امکان فروش عسل را به وجود می ­آورد اجاره غرفه از سوپرمارکت یا فروشگاه ­های بزرگ است که در آنجا نیز باید مثل فروشگاه ­های مستقل عسل نسبت به عرضه و فروش این محصول اقدام نمود.

اغلب تولید کنندگان نیز می­توانند محصول تولیدی خود را در اختیار فروشگاه ­های بزرگ قرار داده و با عقد قرار داد مناسبی درصدی از درآمدی حاصله در اختیار فروشنده و مابقی در اختیار تولید کننده قرار گیرد. اقدامات دیگری نیز جهت فروش هر چه بیشتر عسل می­توان انجام داد که اساساً جنبه تبلیغات داشته و توجه مصرف کننده را جلب می­نماید. از جمله تبلیغات رادیو و تلویزیونی، روزنامه­ای و انتشاراتی، ارائه فیلم­های مناسب، ایجاد دوره­های آموزشی در مدارس و دبیرستان­ها، شرکت در نمایشگاه­های محلی، استانی، کشوری و بین­المللی و غیره.

در نمایشگاه ­های مختلف می­توان با نمایش گذاشتن کندوهای شیشه­ای و مشاهده ­ای، لوازم کار عمده زنبورداری، انواع عسل و سایر فرآورده ­های زنبور عسل، به نمایش گذاشتن فیلم­های آموزشی نسبت به جلب توجه مصرف کنندگان اقدام نمود.

قیمت فروش عسل و زمان مناسب فروش آن

بدیهی است قیمت عسل متناسب با هزینه­ ها، شرایط اقتصادی و تورم نسبی قیمت­ها در بازار تعیین می­شود ولی با توجه به کیفیت عسل که ممکن است درجات متفاوتی داشته باشد، قیمت عسل تا حدودی متفاوت می­باشد. همچنین عوامل دیگری از قبیل نوع بسته ­بندی، میزان عرضه و تقاضا، واردات و صادرات نیز در تعیین قیمت عسل مؤثر می­باشند. ضمناً تولیدکننده­ای که عسل بسته ­بندی شده را به فروشگاه­ها و سوپرمارکت­ها عرضه می­کند باید هزینه­های حمل و نقل را نیز به قیمت عسل اضافه نماید.

با توجه به اینکه عسل کالایی است که می­توان آن را به راحتی در انبار و در شرایط مناسب برای مدت طولانی نگهداری نمود، تولید کننده می­تواند کالای خود را تا حصول قیمت مناسب نگهداری کرده و یا نسبت به صادرات آن در بازارهای خارجی اقدام نماید.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی