کنه ها حشرات خون خواری هستند که به رده عنکبوتیان تعلق دارند. دو گروه اصلی کنه ها، اگزودیده (کنه های سخت) و آرگاسیده (کنه های نرم) است. کنه های سخت شامل سه جنس بسیار رایج هستند که در انتقال بیماری های مشترک که هم حیوانات خانگی و هم انسانها را درگیر می کنند، نقش دارند. جنس های مهم کنه ها اگزودس، ریپی سفالوس درماسنتور و آمبلیوما نام دارند. دراین پست به بررسی بیماری کنه همچنین از راه های بین بردن کنه ، کنه دام و کنه سگ می پردازیم.
کنه ها
مقدمه
مناطق مختلف جغرافیایی، در بروز و شیوع کنه ها تأثیر به سزایی دارند. تعیین گستردگی منطقه ای، انواع کنه و شیوع بیماریهای ناشی از کنه بسیار با اهمیت است. حضور کنه به تنهایی الزاماً نشان دهنده ی آلودگی با آن نیست، چراکه تمام کنه ها منبع آلودگی به شمار نمی روند و تنها تعداد اندکی از آنها، باعث ایجاد آلودگی می شود. یکی از جنبه های مهم بیماری های ناشی از کنه، زمان مورد نیاز برای آلوده کردن میزبان است. آلودگی در زمان غذا خوردن انتقال می یابد. گاهی تا ۲۴ تا ۳۶ ساعت پس از اتصال كنه ها، بیماری رخ نمیدهد. شناسایی و حذف صحیح کنه ها بسیار حائز اهمیت است، به طوری که با عملکرد صحیح، انتقال هر گونه عامل بیماری زا کاهش یا خنثی می شود.
ارتباط سلامت بشر با کنه های حیوانات خانگی
یافتن کنه ها روی بدن حیوانات خانگی، نشان دهندهی حضور آنها در محیط است، به همین سبب امکان آلوده شدن انسان در آن محیط وجود دارد. همچنین کنه های وارد شده به خانه می توانند بدن حیوان را ترک کرده و به انسان ها بچسبند. انتقال بین اعضای خانواده ناشناخته ولی احتمالاً کم است. احتمالاً حیوانات خانگی شاخصی مناسب برای شناسایی نوع کنه های محیط و منبع احتمالی آلودگی انسان هستند. احتمال آلوده شدن انسان حین تماس با مایعات آلوده پخش شده از کنه هنگام برداشتن آن، وجود دارد. حیوانات خانگی با جابه جا کردن کنه های فلج در منزل، باعث پخش شدن آنها می شوند.
پیشگیری از کنه ها
یکی از راههای پیشگیری، جلوگیری از قرارگیری در مناطقی با احتمال زیاد حضور کنه ها است. اگر قرار گیری در امکان با کنه ی فراوان غیر قابل اجتناب است، اقدامات مختلفی از جمله پوشیدن پیراهن های آستین بلند غیر قابل نفوذ در مچ دست، پوشیدن شلوارهای بلندی که در انتها با جوراب بلند به طرف بالا جمع شده اند، استفاده از مواد زننده دارای دت و پوشیدن لباس های آغشته به پرمترین انجام شود. استفاده از دت برای حیوانات خانگی، توسط مرکز کنترل مسمومیت حیوانات، به دلیل حساسیت زیاد سگ ها و گربه ها توصیه نشده است.
تشخیص کنه ها
پس از قرار گیری در محیطهایی با کنه های فراوان، باید بدن انسان و حیوان به دقت بررسی شود. معاینه دقیق نیاز است، به خصوص برای نوچه هایی که می توانند به اندازه دانهی خشخاش باشند. از آن جایی که کنه ها برای انتقال بیماری به ۲۴ تا ۳۶ ساعت زمان نیاز دارند، بلافاصله بعد از قرار گرفتن در محیط هایی با تعداد کنهی بالا، بورسی با دقت انجام شود. در انسان به پوست سر، نواحی شرمگاهی و زیر بغل توجه ویژه شود.
از بین بردن کنه
کنه ها باید به دقت حذف شوند، از بین بردن کنه ها باید اطمینان حاصل شود و از له کردن آنها خودداری گردد تا از تماس با مایعات آلوده جلوگیری شود. کنه ها آهسته و آگاهانه برداشته شوند. بیرون کشیدن با پنس خمیده یا ابزار برداشت کنه، مناسب است. انبرک ها به دلیل احتمال له کردن کنه، چندان مناسب نیست. کنه ها را باید تا حد امکان از نزدیک پوست گرفت و از پیچاندن آنها اجتناب کرد. بدون دستکش کنهها را نباید برداشت، چراکه احتمال تماس با مدفوع یا همولنف کنه های آلوده با عوامل بیماری زایی همچون ریکتزیا ریکتزی، وجود دارد. استفاده از موادی مانند الکل یا حرارت مستقیم جهت برداشت کنه ها مؤثر نیست و نباید انجام شود.
ترکیبات مهار کنه در حیوانات خانگی ( کنه دام )
ترکیبات مهار کنده کنه باید با دقت استفاده شود، به خصوص در مناطقی که کنه ها با بیماری زاهای مهمی آلوده شده اند. جهت پیشگیری از ترکیبات مهار کننده کنه نباید به تنهایی استفاده کرد، زیرا هیچ یک محافظت کاملی ایجاد نمی کند. برخی از پژوهشگران پیشگیری سالیانه را، به دلیل تحمل بیشتر کنه ها به سرما در مقایسه با کک ها پیشنهاد می کنند. این مهم در بسیاری از مناطق توجیه پذیر است اما در مناطقی که دوره سرمای طولانی دارند، ضرورتی ندارد. استفاده از ترکیبات مهار کنه در دوران بیماری نیز ضروری است و در مناطق مختلف، متفاوت است.
تمام مراحل چرخه زندگی ریپیسفالوس سانگوئینوس در سگها (به عنوان میزبانان مناسب) گذرانده می شود، به همین سبب سگهای آلوده می توانند منبع طولانی مدت آلودگی برای سایر سگها باشند؛ به همین سبب هنگامی که یک یا چند سگ در معرض کنه قرار گرفته باشد، تمامی سگ های نگهداری شده در منزل، باید درمان گردند.
مهار محیطی
تا حد امکان، از انتقال بیماری به میزبانهای واسط باید جلوگیری کرد. از جمله با حذف موهای برس، حذف زباله های حیاط، اصلاح علف های هرز و گیاهان قرار گرفته در محل های پر رفت و آمد حیوانات خانگی، میتوان از انتقال جلوگیری کرد. از حضور حیوانات حیات وحش در مناطق مشابه حیاط برای جلوگیری از کنه دام باید اجتناب شود.
در صورت حضور ریپیسفالوس سانگوئینوس، محیط زیست به دقت بررسی شود، چراکه سگها میزبانان طولانی مدت مناسبی هستند. از آفت کش های زیست محیطی (به عنوان مثال پیرتروئیدهای ساختگی) در سگ خانگی آلوده باید استفاده شود. به دلیل احتمال حضور کنه ها در شکافها و درزهای دیوارها، روی سقف ها و دیگر مناطق دور از دسترس، ضدعفونی کردن منظم محیط برای پیشگیری از کنه دام لازم است انجام شود.
نظرات کاربران
2:27:55 AM