تاریخچه شناسایی مرغ عشق

دانشمندی به نام جورج شاو (George Shaw)، اولين فردي بود که در بین طوطی های کوچک جثه استرالیایی، مرغ عشق استرالیایی (budgie) را شناسایی کرد و به مطالعه و تحقیق روی آن همت گماشت. «شاو» مرغ عشق استرالیایی را به نام لاتین Melopsittacus Undulatus نامگذاری کرد. این نام از کلمه یونانی Melus به معنی آواز و Psittakos به معنی طوطی گرفته شده است. در ادامه تاریخچه شناسایی مرغ عشق را به طور کامل بررسی میکنیم.

تاریخچه شناسایی

مرغ عشق ها در استرالیا، در فصول مختلف به نقاط مختلف کوچ می کنند. مرغ عشق به طور طبیعی در بیشه زارها و جنگل ها زندگی میکند و لانه خودش را در تنه پوسیده درختان جنگلی به عمق ۱۳ تا ۴۰ سانتی متر حفر می کند یا در سوراخ های موجود در تنه درختان لانه گزینی می کند. مرغ عشق ها را در گروه های ۲۰ تا ۱۰۰ تایی در مواقع خنک روز (صبح و عصر) می توان در هنگام آب خوردن در نقاط جنگلی استرالیا دید.

مرغ عشق در هر بار تولیدمثل ۴ تا ۸ تخم به رنگ سفید یکدست می گذارد. در تنه پوسیده درختان، دهانه ورود و خروج لانه مرغ عشق ۴ تا ۵ سانتی متر است. مرغ عشق برای ساختن لانه خود از هیچ نوع پوشال استفاده نمی کند. تلفات مرغ عشق ها در هوای گرم زیاد است، ولی این طوطی کوچک جثه، سرما را به خوبی تحمل می کند.

پس از کشف مرغ عشق در سال ۱۸۳۱ میلادی، نمونه ای از آن در موزه حیات وحش لندن قرار گرفت. در سال ۱۸۴۰ میلادی، تعدادی از این نوع طوطی به منظور تکثیر و مطالعه به انگلستان برده شد و به سرعت در ردیف پرندگان مورد علاقه مردم انگلستان قرار گرفت و چند سال بعد، صادرات آن به دیگر کشورهای اروپایی شروع شد، به طوری که فرانسه، سالیانه يکصدهزار مرغ عشق را از انگلستان وارد می کرد.

لذا تکثیر، فروش داخلی و صادرات مرغ عشق به زودی در ردیف تجارتی پرسود در انگلستان قرار گرفت. مؤسسات تکثیر مرغ عشق از سال ۱۹۹۰ میلادی به بعد، در انگلستان آغاز به کار کردند. در برخی از این مؤسسات، تا یکصدهزار مرغ عشق مولد نگهداری می شد.

مدتی بعد، کارهای اصلاح نژادی برای ایجاد انواع جدید و مطلوب از نظر رنگ روی مرغ عشق انجام شد که ثمره آن کارها، ایجاد شدن انواع مختلف مرغ عشق بود. اصلاح نژاد مرغ عشق عمدتاً در راستای ایجاد پرندههایی با رنگ های گوناگون صورت گرفته است. امروزه برای ما کاملاً معلوم است که از تلاقی مرغ عشق هایی به رنگهای مختلف، جوجه هایی با چه رنگها ایجاد خواهد شد. به طور مثال، از تلاقی مرغ عشقی به رنگ زرد با مرغ عشقی به رنگ سبز، جوجه هایی با رنگ سبز ایجاد می شود.

مرغ عشق زرد برای اولین بار در سال ۱۸۷۲ میلادی در کشور بلژیک و سپس در سال ۱8۷۵ در آلمان ایجاد شد. در اثر همین فعالیت ها، در سال های بعد، رنگ های آبی، سبز، سفید و متعاقباً طیف وسیعی از مرغ عشق های رنگارنگ پدید آمد. به هر حال، امروزه هر فرد نسبتاً مبتدی هم می تواند با توجه به جداول ترکیب رنگ ها در مرغ عشق، شخصاً به تولید مرغ عشق هایی با رنگ های از پیش معلوم مبادرت ورزد.

از مرغ عشقی که حدود ۱۸۰ سال پیش به صورت وحشی و ناشناخته در جنگل ها و درخت زارهای استرالیا می زیست، امروزه از نظر رنگهای مختلف، بیش از ۹۰ نژاد ایجاد شده و مطمئناً در آینده نژادهایی با رنگهای جدید نیز ایجاد خواهد شد. این طوطی کوچک جثه و زیبا را امروزه تمام مردم دنیا می شناسند و به عنوان یک پرنده زینتی جذاب و دارای قابلیت یادگیری سخن گویی، علاقه مندان فراوانی در همه کشورها دارد. اما جالب توجه است که علی رغم قرار داشتن مرغ عشق در رده چهارم از نظر یادگیری سخن گویی به زبان انسان، در بین ۳۴۰ گونه از طوطی های شناخته شده جهان، حتی بسیاری از دارندگان این طوطی، هنوز نمی دانند که مرغ عشق استرالیایی از قابلیت یادگیری سخنگویی خوبی برخوردار است.

در بین تمام پرندگان مقلد صدا، طوطی خاکستری آفریقایی (کاسکو)، از نظر قابلیت یادگیری تقلید صدا در درجه اول قرار دارد. پس از کاسکو، انواع زرد و آبی طوطی آمازون در مقام دوم و سوم و مرغ عشق استرالیایی (مرغ عشق معمولی) در مقام چهارم قرار دارد (البته این مطلبی است که در یک کتاب انگلیسی مرغ عشق استرالیایی نوشته شده و طبق آن، چنین به نظر می آید که مرغ عشق معمولی از نظر قابلیت یادگیری تقلید صدا، قدرتمندتر از میناها معرفی شده است).

البته این موضوع با توجه به این حقیقت که در بین ما ایرانیها، قابلیت بالای برخی از میناها در یادگیری سخن گویی به اثبات رسیده و به ندرت ما شنیده ایم که مرغ عشقها چنین قابلیتی را داشته باشند، به نظر غلط می آید – چرا که مردم ما می دانند که میناها قابلیت تقلید صدای خوبی دارند، ولی به ندرت یافت می شود شخصی که سخن گویی مرغ عشق استرالیایی را شنیده باشد.

به هر حال صرف نظر از مقایسه بین مرغ عشق معمولی و دیگر پرندگان مقلدصدا، به نظر می رسد که لااقل ما ایرانیها تاکنون روی موضوع قابلیت سخن گویی مرغ عشق کار نکرده ایم که به کم یا زیاد آن واقف شویم و جا دارد که مرغ عشق این پرنده زیبا را با قیمتی بسیار اندک تهیه می کنند، به خاطر ارزان بودنش، آن را در دست کم نگیرند .

جورج شاو (George Shaw)، مدیر وقت بخش حیوان شناسی موزه حیات وحش لندن، در نوشته های منتشر شده اش در سال ۱۸۰۵ میلادی، مرغ عشق را به خانواده طوطی ها تعلق داده است. نام لاتین مرغ عشق استرالیایی، ملوپنزیتاکوس آندولاتوس (Melopvitfacts Undulatus) است و در جنس ملوپنزیتاکوس، فقط یک گونه وجود دارد.

جان گولد (John Gold) ، محقق انگلیسی، در نیمه اول قرن ۱۹، در کتاب «دستنامه پرندگان استراليا»، منطقه طبیعی زندگی مرغ عشق استرالیایی را جنوب غربی و جنوب استراليا ذکر کرده است. در این مناطق، مرغ عشق ها در بهار، در گروه های بزرگ به تولیدمثل اقدام می کنند. در این مناطق، پس از تابستان خشک و پاییز، در زمستان و بهار باران فراوان می بارد و گیاهان علوفه ای فراوان به صورت خودرو می رویند.

مرغ عشق ها زمان تولید مثل خود را جوری تنظیم می کنند که هنگام خروج جوجه ها، دانه های گیاهان علوفه ای آماده مصرف باشد. چنانچه بارندگی محیط طبیعی زندگی مرغ عشق ها مناسب نباشد و دانه های گیاهان علوفه ای برای تولید مثل آنها کافی نباشد ، این طوطی های کوچک جثه به مناطق مساعد از نظر وفور غذا مهاجرت می کنند.

پس از انتقال اولین جفتهای مرغ عشق توسط جان گولد از استرالیا به انگلستان و تکثیر آن و صادراتش به فرانسه، طولی نکشید که فرانسویان نیز به تکثير آن پرداختند. در یک مقاله از کارل بولد، در فرانسه مرغ عشق را در ابتدا «طوطی زیبا» یا «طوطی موجدار» نامیدند. به نظر می رسد که در سال ۱۸۶۰ میلادی، تمام باغ وحش ها و پرنده بازان فراوانی در آلمان از مرغ عشق نگهداری می کردند. تکثیر مرغ عشق برای اولین بار در شهر برلین آلمان در سال ۱۸۵۵ میلادی، توسط فردی به نام گرفين شورين انجام شد.

کارل راس، در سال ۱۸۸۱، کتابی منتشر کرد که در آن مرغ عشق وحشی سبز رنگ و انواع نر و ماده آن شرح داده شده است. او اولین فردی است که طول بدن مرغ عشق از نوک منقار تا انتهای دُم را ۲۱ تا ۲۶ سانتی متر گزارش کرد. نوردن، در ال ۱۹۵۹، گزارش کرد که مرغ عشق ها از برگهای تازه علوفه، دانه های نیمه رس و حشرات تغذیه می کنند.

این محقق، اساس گزارش خود در مورد تغذیه مرغ عشق ها را محتوای چینه دان گروهی از مرغ عشق های کالبدشکافی کرده قرار داده است. ک. ایمل من آلمانی، در سال های ۱۹۵۹ و ۱۹۶۰، ضمن سفرهایش به استرالیا، مرغ عشقها را مورد مطالعه قرار داد و متذکر شد که این طوطی کوچک جثه، بسیار زود با انسان آنس می گیرد. او رفتار مرغ عشق ها در هنگام پرواز را تقریباً مشابه سارها توصیف کرد. میشائیلیس در سال ۱۹۶۷، پرواز مرغ عشق ها را قدری قوسی و فرود آنها به زمین را با فرود بلدرچینها مقایسه نمود.

او گفته است که مرغ عشق ها در دو ماهگی به بلوغ جنسی می رسند و آماده تخم گذاری و پرورش جوجه های خود می شود. شپارد استرالیایی می گويد: مرغ عشق در مناطقی از استرالیا که رطوبت هوا کم است، بیشتر تولید مثل می کند و علفزارهای استرالیا نیز منطقة تکثیر مرغ عشق است. اما در نقاط کویری و خشک استرالیا و جنگل های پر باران و نواحی ساحلی، تولید مثل مرغ عشق دیده نشده است.

اگرچه استرالیا موطن اصلی مرغ عشق است و انگلستان اولین کشوری است که مرغ عشق را از استرالیا وارد و تکثیر نمود، ولی هلند و بلژیک، مهم ترین مراکز تکثیر و ایجاد تنوع در مرغ عشق بوده اند. امروزه کشور ما ایران نیز در ردیف تولیدکنندگان قوی مرغ عشق است، اگر چه مثال بسیاری از امور دیگر، هیچ گونه گزارش دقیق و تاریخچه مکتوب و معتبری در مورد زمان اولین واردات مرغ عشق به ایران و اولین فرد واردکننده و تکثیر کننده آن در دست نیست.

ضمنا باید اعتراف کرد که هنوز هم ما به دلیل اهمیت ندادن به موضوعاتی چون پرندگان زینتی و حیوانات خانگی، مشتاق ثبت این وقایع و تحولاتی از این دست که مربوط به کشورمان می شود، نشده ایم. این در حالی است که همین امور به ظاهر بی اهمیت، تاریخچه کاملاً مشخص و معتبری در کشورهای غربی دارند. البته این موضوعات تازگی ندارد، زیرا موضوعات بسیار مهم تری که اصل آنها مربوط به کشور ما و مال خود ماست؛ از جمله تاریخ ایران و تصحیح منابع ادبی مشاهیر ایران زمین و بسیاری از موضوعات تاریخی کشور ما که هم اکنون در ایران منتشر می شوند، توسط محققین خارجی انجام شده است.