در صورت مبارزه خروسها به روش پاشنه لخت (از جمله خروس لاری در ایران)، وضعیت متفاوت است. اغلب خروس بازها در این شرایط، آماده سازی چندانی اعمال نمی کنند و توجه چندانی به زمان و مواد خورده شده ندارند. با این حال یک خروس باز حرفه ای معتقد است که باید مواد غذایی مناسبی برای آنها فراهم شده و خروس بدون محدودیت از آن مصرف کند زیرا تنها چیز مناسب برای خروسها، اندازه و بنیه آنها است.در ادامه همین پست مباحثی در مورد عملیات آماده سازی نهایی روز مبارزه خروس جنگی را بیان کرده ایم.
آماده سازی برای نبرد پاشنه لخت
تعداد اندکی از خروسبازان به روش پاشنه لخت، آماده سازی مناسب را دست کم میگیرند ولی برخی نیز برنامه آماده سازی خود را به محرومیت خروسها از آب در روز قبل از نبرد تقلیل میدهند و حدود ۱۲ ساعت قبل از شروع مبارزه به آنها هیچ غذایی نمی دهند. یکی از خروسبازان حرفه ای در روش پاشنه لخت روش زیر را توصیه می کند.
خروس مربوطه تمامی اوقات روزانه خود را به گشت و گذار در باغچه و محیط اطراف بپردازد در حالی که همراه او تعدادی مرغ و حداقل یک خروس از نژادهای غیر جنگی (مثلاً رود آیلند رد) در محوطه میپلکد. خروس فوق بر تمامی افراد موجود غلبه می یابد. این کار به او اعتماد نفس میدهد. تغذيه خروسهای جنگی در این وضعیت استفاده از ذرت کامل است ولی حدود ۴ هفته قبل از مبارزه مخلوطی از جیره تجاری جوجه های گوشتی به همراه تخم منداب به آنها داده می شود. جیره جوجه گوشتی دارای پروتئین بالا و پودر ماهی است ولی چون در کنار ذرت خالی خوشخوراکی چندانی ندارد، مقداری تخم منداب به آن اضافه می شود. در این صورت خروسها دیوانهوار آن را می خورند. ۴۸ ساعت قبل از نبرد غذای آنها و ۲۴ ساعت قبل از نبرد آب آنها قطع می شود تا در زمان مبارزه باصطلاح خشک باشند.
آماده سازی خروس های جوان
عملیات آماده سازی نهایی روز مبارزه خروس جنگی و خروس های جوان مشکل تر است و مراقبت بیشتری می طلبد زیرا جوان و در برابر آسیبهای فیزیکی حساس هستند. آنها در سن ۳ تا ۴ ماهگی همچنان در حال مصرف جیره توسعه مخصوص خروسهای نر جوان می باشند. در این زمان یک مرغ بالغ در محوطه زندگی او وارد می کنند تا بلوغ آنها تحریک شود. حضور مرغ ها موجب آرامی آنها نیز می شود. در سن ۵ ماهگی می توان آنها را به قفس پرواز برد در حالی که ارتفاع نیخوابهای آن 5/1 متر است و بتدریج ارتفاع آنها به ۲ متر می رسد تا موجب تمرین آنها شود. در محوطه باز آنها نیز نیخوابهایی در ارتفاع 2/1 متری قرار دارد. در این دوره می توان آنها را در قفس پرواز به همراه مرغ نگه داشت ولی یک هفته در میان از قفس یا جعبه چنگ زنی استفاده کرده و خروس را به مدت یک ساعت در روز در آن نگه داشت. بتدریج خروسها بزرگ می شوند و زمان آن می رسد که با افسار بسته شوند. خروسهای جوان نیازی به تمرین ندارند.
وقتی خروس جوان افسار بسته شد می توان از غلات آماده سازی نیز استفاده کرد. در زمان ورود آیا به قفس پرواز، از مخلوط ۷۵: ۲۵ جیره توسعه خروس های جوان و دانه غلات استفاده می شود.
هفته بعد از مخلوط ۵۰ : ۵۰ و در هفته سوم ترکیب ۲۵: ۷۵ بکار می رود. وقتی به صورت کامل به افسار کشیده شدند، از دانه های غلات ویژه خروس های در حال توسعه استفاده می شود. در این دوره می توان از ویتامین های محلول در آب به جیره یا آب آنها افزود.
برای آموزش و عملیات آماده سازی نهایی روز مبارزه خروس جنگی و جوان نیازی به عملیات تمرینی نیست ولی لازم است در زمان استفاده از قفس پرواز یا قفس چنگ زنی آنها را ۳ روز در هفته بین قفسها چرخاند. در دوره ۲۱ روزه آماده سازی طبیعی آنها می توان از دو بار عملیات تمرین رزمی استفاده کرد.
آمادگی نهایی خروسها
«آمادگی نهایی» یا «اوج آمادگی» آخرین مرحله عملیات آماده سازی نهایی روز مبارزه خروس جنگی بویژه در خروسهای تیپ مدیترانه و مبارزه به روش مهمیز مصنوعی است. آماده سازی با هدف آماده کردن خروس برای نبرد ولی اوج آمادگی به معنی آمادهسازی فیزیکی و روانی خروس برای روز و یا حتی لحظه نبرد است و معمولاً تمامی عملیاتی را در بر می گیرد که مربی در بازه زمانی ۲۴ ساعت قبل از مسابقه خروس انجام میدهد و او را از نظر فیزیکی و روانی آماده میکند. خروسهای تیپ مدیترانه ای در زمان شروع نبرد و در نتیجه آماده سازی و آماده سازی نهایی باید دارای کمترین وزن و قوی ترین وضعیت بدنی باشند. این خروسه دارای پرهای شفاف و براق، صورت قرمز روشن، فضله مرطوب، وضعیت عمومی هشیار و رلاکس و چشمان هشیار بوده و دمای بدن آنها طبیعی است.
در دوره آماده سازی نهایی، مصرف آب، غذا (به ویژه کربوهیدرات مصرفی برای افزایش کارایی عضلات) و نیز وزن بدن و کیفیت فضله خروس به طور مرتب پایش می شود، استراحت لازم را دریافت می کنند و اغلب بسته به سلیقه خروس باز مواد تقویتی به آنها داده می شود. در مرحله آمادگی نهایی جایی برای اشتباه نیست. در مسابقات خروس بازی سطح بالا، تعداد زیادی شرکت می کنند. همه آنها از جمله برترین رقبا هستند و بهترین لاین خروسها را در اختیار دارند که اغلب سطح مشابهی دارند زیرا تکثیر کنندگان آنها روش های تکثیر مناسب و علمی و اثر محیط بر خروس ها را می دانند. اگر بنا باشد جنس و کیفیت ژنتیکی خروس ها تقریباً یکسان باشد، شرایط آماده سازی آنها است که توازن مسابقه را تغییر می دهد. با این وجود حتی در خروسهایی که شرایط آماده سازی مناسبی از سر گذرانده اند، عامل «آمادگی نهایی در روز یا لحظه نبرد» مهم است. در صورتی که عملیات آماده سازی توام با عملیات آماده سازی نهایی مناسب نباشد، بدیهی است که نتیجه مساعدی به بار نمیآورد. عملیات آماده سازی توسط «مربی معمولی» انجام می شود در حالی که در عملیات آماده سازی نهایی از «مربی مخصوص» استفاده به عمل می آید.
خروس جنگی در میدان نبرد با شرایط جنگی روبرو است و دائماً در معرض استرس است بنابراین اوج آمادگی آنها رابطه نزدیکی با مدیریت تنش و هورمون «آدرنالین» دارد. به عبارت بهتر مدیریت تنش، پایه و اساس آماده سازی نهایی می باشد. هر گونه تنشی موجب رهاسازی هورمون آدرنالین از غدد فوق کلیه میشود. این هورمون بدن را به وضعیت مناسب و آماده در می آورد. احساس ترس یا مواجه شدن با خطر در انسان موجب تغییراتی در بدن می شود. عامل ترس (مثلاً دیدن دشمن) هیپوتالاموس را تحریک کرده و سیگنال شیمیایی به غده آدرنال فرستاده و همزمان سیستم سمپاتیک را تحریک و بدن را در حالتی از تهییج فرو می برد.
غدد فوق کلیه به ترشح آدرنالین (اپی نفرین) و نورآدرنالین (نوراپی نفرین) می پردازند تا به بدن حالت آمادگی داده و بدن و مغز را آماده مواجهه با خطر سازند. این هورمون را اصطلاحاً «هورمون جنگ یا فرار» می نامند. افزایش ضربان قلب، افزایش تنفس، اتساع مردمک چشم، کاهش سرعت هضم و کاهش جریان خون به سمت آنها و انقباضات عضلانی از جمله نتایج آن است که بدن را در برابر خطر آماده می کند و بدن چالاکتر شده و اطلاعات را سریع تر دریافت می کند و به آن کمک می کند تا انرژی بیشتری دریافت کند. اثر آدرنالین بر عضلات موجب قدرت یابی فوق العاده آنها می شود زیرا به مراتب انقباض آنها را سریع تر و گسترده تر می کند. در حضور آدرنالین خون بیشتری و در نتیجه اکسیژن بیشتری به عضلات می رسد و کارکرد آن افزایش می یابد. عضلات اسکلتی از طریق پالسهای عصبی تحریک می شوند و عضلات سفت تر و منقبض تر می گردند. این درست همان چیزی است که خروس در لحظه نبرد آن را تجربه می کند. آدرنالین همچنین سوخت ذخیره بدن (گلیکوژن کبد و عضلات) را به گلوکز (گلوکز ۱ فسفات) تبدیل میکند که منبع انرژی سلولها است. افزایش ناگهانی میزان گلوکز خون به قوی تر شدن عضلات می انجامد. یکی از اثرات اپی نفرین، متحرک سازی ذخایر سوخت و انرژی بدن است. بنابراین در زمان مواجه شدن بدن با عامل خطر، قدرت طبیعی بدن افزایش می یابد و اگر خروس در گود نبرد به این مرحله برسد، به نقطه اوج آمادگی خود رسیده است. هنگام قرار گرفتن خروس در گود نبرد، صداهای جدید، چهره های تازه و محیط تازه به عنوان عامل تنش برای خروس عمل می کنند. به نفع ما است که از این پدیده استفاده کرده و آدرنالین را در زمان شروع بازی داشته باشیم. می توان به روش کاملاً طبیعی هجوم هورمون آدرنالین در زمان مسابقه را افزایش داد.
در صورت ادامه تنش، ممکن است عضلات در نتیجه انقباضات طولانی پاره شوند. همچنین ادامه حالت برانگیختگی موجب «خستگی» می شود که در خروس ها آن را «سندروم رکود» می نامند. به هر حال اغلب عوامل تنش کوتاه مدت هستند و بدن بعد از یکی دو دقیقه به حالت اولیه باز می گردد. در این حالت سیستم عصبی پاراسمپاتیک وارد عمل می شود که نقش آن عکس سیستم سمپاتیک است ولی توسط هیپوتالاموس کنترل می شود و لذا تعادل آنها تحت کنترل هیپوتالاموس است که آن را «هموستاز» می نامند. در نتیجه عمل سیستم پاراسمپاتتیک، ضربان قلب آرام شده، تنفس بحالت طبیعی بر می گردد و عضلات رلاکس می شوند و همه چیز به حالت اولیه باز می گردد. در ورزش های انسانی، «کافئین» موجب افزایش طاقت، سرعت و قدرت ورزشکاران می شود. بسیاری از ورزشکاران در محدوده قانون و زیرنظر پزشک ورزشی خود به مصرف این ماده شیمیایی می پردازند. مطالعات نشان میدهد که کافئین عمل خود را از طریق افزایش آدرنالین اعمال می کند. «افدرین» مستخرجه از گیاه افدرا نیز موجب افزایش «دوپامین» می گردد که پیش ساز آدرنالین و نورآدرنالین است. مصرف این مواد در بسیاری کشورها تحت ضابطه قانون است. تعدادی آزمایش برای افزایش مصنوعی هورمون آدرنالین خروس ها انجام شده است.
عملیات آماده سازی نهایی
در این دوره خروس از نظر روانی و فیزیکی برای نبرد آماده می شود و لذا لازم است غذا و آب مصرفی و نیز مقدار کربوهیدرات مصرفی آنها از طریق آب و دان کنترل شود تا عملکرد عضلانی آنها افزایش یابد و نیز وزن خروسها کنترل شود. در این دوره غالب خروس بازان استراحت بیشتری به خروس می دهند. برخی خروسبازان در این دوره از ویتامین B12 ویتامین های محلول در آب و الکترولیت ها استفاده می کنند و برخی از هورمون ها و استروئیدها و نیز اکسیرهای طبیعی یا سنتز شده رایج در فرهنگ های سنتی و مدرن برخی کشورها استفاده کرده و یکی دو ساعت قبل از مسابقه آن را به خروس تزریق می کنند. در مبحث بعد به نکات مهم روز نبرد اشاره میشود که خود نوعی عملیات آماده سازی نهایی نیز هست.
عملیات روز مبارزه
در واقع عملیات آماده سازی نهایی روز مبارزه خروس جنگی بخشی از عملیات آخرین لحظات آماده سازی نهایی آنها است. در روز نبرد خروس زودتر به محل برده شود. بهتر است این کار قبل از طلوع آفتاب انجام شود تا قبل از تغذیه بیش از یک ساعت وقت استراحت داشته باشند. همچنین خروس در ساعات تاریکی حمل شده و قادر باشند در طول راه در اتوموبیل بخوابند. مهمتر اینکه عملیات «اوج آمادگی» خروس در خود گود نبرد انجام می شود، توصیه نمی شود عملیات اوج آمادگی در مزرعه انجام شود زیرا در میانه کار آن را رها کرده و خروسها را در اتومبیل می اندازند و به گود نبرد می آورند. در صورتی که انتقال خروس در فواصل كوتاه باشد. (مثلاً ۲۰ دقیقه) می توان آن را ظهر هنگام و پس از آرام شدن خروس و چک کردن مدفوع آنها انجام داد. البته قبل از ترک مزرعه باید همه موارد مورد نیاز آماده باشد. برای مثال قفسه تاشو حمل که در گود نبرد خروسها را در آن استراحت می کنند، مقداری پارچه برای تاریک کردن آن، آماده سازی قفس آرام سازی خروس ها، مقداری مواد بستر برای نوک زدن خروسها به آن، برگ درخت برای خنک کردن قفسها، خروس تیزر، آب شرب، خوراک مخصوص آمادگی نهایی، اسپری آب، سطل آب و دیگر ارقام که در گود نبرد مورد نیاز است.
همچنین لازم است فردی که خروس را به گود می برد راحت و رلاکس باشد و بتواند ساعتها در گود بماند و آمادگی خود را حفظ کند در حالی که کاملاً هشیار است. تعدادی صندلی، فلاسک نوشیدنی های سرد و گرم، ساندویچ و … با خود بیاورید. مربی خروسها باید همواره در اطراف لانه خروسها بماند و کارهای مورد نیاز را انجام دهد و چشم از خروسها بر ندارد و پیشرفت آنها را در عملیات آمادگی نهایی پایش کند. قفس خروس ها در اتومبیل در قسمت جانبی آن و در همان جهت حرکت اتومبیل قرار گیرد تا حرکت های اتوموبیل و ترمزهای آن به این طرف و آنطرف حرکت کند. ولی از حرکت های رو به جلو عقب خودداری شود. اگر قفس خروس به موازات جهت حرکت اتوموبیل قرار گیرد، خروسها حرکت عقب و جلو خواهند داشت که مناسب نیست. قفس اندازه مناسبی داشته باشد که وقتی خروس در حال استراحت است او را در بر گیرد و بزرگتر نباشد تا در زمان توقف یا سرعت گرفتن اتوموبیل به این طرف و آن طرف حرکت کند. در صورتی که اتومبیل مجهز به هواکش است، دریچههای آن اندکی باز شود تا بخصوص در سفرهای طولانی هوا و رطوبت کافی از خارج به درون آید. دستگاههای تهویه اتومبیل ها اغلب مجهز به ابزار حذف رطوبت هستند. این کار موجب ساکت شدن زودهنگام خروسها شده و اوج آمادگی آنها زودتر از زمان مقرر انجام میشود.
لانه خروسها قبل از ورود آنها آماده شود. مقداری کلش و پوشال در کف آن ریخته شود و محیط داخلی آن خنک و تمیز باشد. در صورت وجود گیاهان زنده مقداری از آن درون قفسها قرار گیرد تا گاز کربنیک درون آن کاهش و اکسیژن آن افزایش یابد. توجه شود که بدن آنها به مسافرت چگونه پاسخ داده است. آیا بدن شان خشک شده یا هنوز مرطوب است. در این لحظه با مراجعه به برنامه مسابقه خروسها، زمان دقیق نبرد هر یک از آنها محاسبه شود. لازم است تعداد مسابقات موجود قبل از خودمان بهمراه زمان هر یک در نظر گرفته شود.
مواد غذایی دستگاه گوارش خروس بین ۶ تا ۸ ساعت هضم شده و مواد مغذی حاصل از آن، در یک دوره ۴ تا ۶ ساعته اضافی دیگر به طور کامل جذب بدن می شود. بنابراین دانستن زمان دقیق مبارزه هر خروس اهمیت دارد. اگر مبارزه در ۶ بعد از ظهر است، ۶ تا ۸ ساعت قبل (حدود ۱۲ ظهر) نیمی از غذای متعارف دوره آماده سازی نهایی به او داده شود. در این صورت در زمان مبارزه (۶ بعد از ظهر) شکم او خالی است. باری در زمان مبارزه، خالی بودن شکم به مراتب بهتر از پر بودن آن است. بهترین روش بررسی آن لمس چینه دان است. اگر یکی دو دانه درون آن وجود داشت، نیمی از جیره طبیعی او کم می شود. چینه دان خالی به معنی خالی بودن سنگدان و دیگر اندام های هاضمه است. برای اطمینان از اینکه، شکم و بدن خروس کاملاً خالی از غذا است، باید کمتر تغذیه شوند. اکنون در مورد رطوبت بدن در روز مبارزه صحبت شود. وقتی خروس در میدان مسابقه است قبل از اینکه ۳ یا ۵ قطره آب به آنها داده شود لازم است حداقل ۳۰ دقیقه استراحت کند. این کار باعث به حرکت در آمدن سیستم گوارش آنها می شود. همان گونه که قبلاً گفته شد میزان رطوبت بدن از طریق مشاهده فضله خروس انجام می شود. چهار مرحله متوالی بررسی فضله خروسها در عملیات آماده سازی نهایی عبارتند از:
- الف- وجود رطوبت معمولی بدن و فضله نسبتاً سفت که باید در صبح روز مسابقه و قبل از وزن کشی آنها و بعد از آخرین تغذیه دیده شود.
- ب- «فضله قهوه ای». مرحله ای که بقایای الیافی و دیگر مواد ضایعاتی خورده شده دفع می شود. این فضله، قهوهای رنگ، چسبناک و بودار است و نمونه آن در دوره نگهداری با آماده سازی تولید می شود ولی در روز مبارزه، چنین فضلهای نشانه خالی شدن کامل روده است.
- ج- «فضله سبز». فضله سبز رنگ و مرطوب با پوشش سفید است که از بدن بیرون می آید ولی بطور فزاینده اندازه آن کوچک می شود.
- د- «فضله مخاطی». پس از تخلیه کامل بدن خروس (از چینه دان تا رودهها)، فضله روشن، مخاطی و مرطوبی تولید می شود که دارای قطر ۵ سانتی متر است ولی به تدریج کوچک میشود. وقتی اندازه فضله مرطوب در حد سکه کوچک (حدود 5/2 سانتی متر) و با قوام تا حدی چسبنده شد، خروس آماده مبارزه است.
این کار هم از نظر اخلاقی و انسانی درست نیست و هم از لحاظ شرعی حرام است