تعیین مساحت سالن پرورش مرغ گوشتی یا مساحت مرغداری ، در بازدهی بهینه تولید، اهمیت بسزایی دارد، زیرا تراکم بیش از حد طیور در واحد سطح موجب می شود که آنها از آب و دان و هوا و روشنایی به اندازه کافی بهره ­مند شوند و در نتیجه عدم یکنواختی در گله بوجود بیاید و پرندگان ضعیف و کم جثه، سریع تر به بیماری مبتلا شوند و در صورت اشاعه بیماری در میان پرندگان، به علت تراکم بالای طیور، کنترل و مهار بیماری، مشکل و چه بسا ناممکن می شود. از سوی دیگر، قرار دادن فضای اضافی در اختیار پرندگان از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست و هزینه های ساختمان و مخارج جاری از قبیل سوخت و آب و برق به مقدار کمتری وزن زنده، سرشکن شده و در نتیجه هزینه تولید افزایش پیدا می کند. در ادامه به مساحت لازم برای پرورش طیور می پردازیم

مساحت و فضا 

مساحت سالن پرورش مرغ گوشتی ، بستگی به آب و هوای منطقه، نوع ساختمان و عایق بندی آن، نوع سیستم پرورشی و تهویه سالن دارد. در کشور ما که سیستم پرورشی بر روی بستر رواج دارد و تهویه سالنها ایده آل نیست فضای اضافی در اختیار طیور گذاشت. از اینرو توصیه می شود در سنین یکی هفتگی، ۲۰ قطعه جوجه گوشتی در هر مترمربع و در سنین شش هفتگی تا آخر تولید، ده قطعه در هر مترمربع پرورش یابند.

همانطور که پیشتر نیز گفته شد، در کشور ما سیستم باز که در آن، تهویه متکی به جریان طبیعی هواست، برای پرورش طیور گوشتی رواج دارد. دراین نوع سالنهای مرغداری، پنجره ها در دو دیوار طولی سالن و هواکشها در یکی از دیوارهای عرضی سالن نصب می شوند. در اینگونه سالن ها، بهتر است عرض ساختمان در حدود ۱۲ متر باشد و طول ساختمان، بسته به ظرفیت سالن، متغیر است. مثلاً اگر ظرفیت سالن ده هزار قطعه باشد و بخواهیم در هر مترمربع از مساحت سالن، ده قطعه جوجه گوشتی پرورش دهیم، مساحت مرغداری این سالن یکهزار مترمربع خواهد بود. چنانچه عرض سالن ۱۲ متر باشد، طول سالن نیز تقریباً۸۳ متر می باشد. اما در شرایط ساختمانی مرغداری های کشور ما، که تهویه به طور کامل انجام نمی شود و هواکشها قدرت مکش کافی ندارند و به تعداد لازم در دیوار عرضی سالن، تعبیه نمی شوند، بهتر است طول سالن از ۶۵ متر تجاوز ننماید، در این صورت می­توان عرض سالن را تا ۱۵ متر افزایش داد ولی بهتر است عرض سالن، بیشتر از ۱۵ متر نباشد زیرا در این صورت جریان طبیعی هوا از راه پنجره ها، به سختی انجام میشود. ارتفاع 5/2 متر برای دیوارها مناسب است و وجود سقف گنبدی یا شیروانی، فضای بیشتری در داخل سالن بوجود می آورد. در مناطق گرمسیر می توان ارتفاع سقف را بالاتر از این اندازه در نظر گرفت ولی به طور معمول، بهتر است در مورد سقفهای شیروانی، شیب خیمه  تا باشد و یک متر از شیروانی از لبه دیوارها به بیرون تجاوز کند تا هم آب برف و باران به داخل سالن نفوذ ننماید و هم اینکه با ایجاد سایه بان بر روی پنجره ها، از تابش آفتاب سوزان تابستان به داخل سالن جلوگیری می شود.

ساختن سالن های بزرگ و پرورش تعداد زیادی پرنده در یک واحد مرغداری، هر چند مقرون به صرفه اقتصادی است ولی چون در کشور ما، اصول مهندسی ساختمان مرغداری، به طور کامل رعایت نمی شود و به بهداشت و قرنطینه و امنیت زیستی توجه کامل نمی گردد، پرورش تعداد زیاد پرنده در یک سالن، این خطر را دارد که کنترل بیماری در گله طيور، کاری به مراتب دشوار است. متخصصان صنعت مرغداری، پیشتر معتقد بودند که ظرفیت ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ قطعه برای سالن های معمولی کشور ما مناسب است، اما امروزه با افزایش سطح آگاهی مرغداران و رعایت بیشتر اصول بهداشتی و مدیریتی، ساخت واحدهای ده هزار قطعه ای توصیه می گردد که هم پرورش طیور گوشتی در واحد سطح، صرفه بیشتری داشته باشد و هم در صورت بروز بیماری، چه عفونی و چه متابولیک، کنترل و مهار بیماری ممکن باشد و تلفات تا حد امکان کاهش داده شود.

در کشورهای پیشرفته ای که صنعت مرغداری در آنها توسعه و تکامل یافته است، حتی يکصدهزار قطعه مرغ گوشتی در یک واحد پرورش و زیر یک سقف نگهداری می شوند بدیهی است چنین سالن هایی از نظر اصول مهندسی ساختمان، انتخاب مصالح، عایق کاری، تهویه مکانیکی و الکتریکی، مطابق با استاندارد ساخته میشوند.

گاهی محدودیت فضای سالن و به ویژه طول ساختمان مرغداری، به خاطر نصب دانخوری های اتوماتیک است. باید قبل از احداث ساختمان مرغداری، در مورد طول زنجیر دانخوری اتوماتیک تصمیم گرفت. معمولاً در سالنهایی که دانخوری اتوماتیک نصب می شود، هاپر یا مخزن دان در وسط سالن تعبیه می گردد.

همچنین باید توجه داشت که نگهداری تعداد زیادی پرنده در واحد سطح، خطر همنوع خواری یا کانیبالیسم و خوردن پر را در بين طيور افزایش میدهد. در مواقعی که برخی بیماریها مانند آسیت یا آب آوردگی شکم و نیز عارضه همنوع خواری در میان پرندگان شایع می گردد، برای کاستن از تراکم و تبعات ناشی از آن، تعدادی از طیور را از سالن خارج می کنند و به اصطلاح «جاگشایی» می نمایند تا مقدار اکسیژن و سطح به ازای واحد وزن زنده افزایش پیدا کند.

با این اوصاف، تأمین سطح و مساحت مرغداری که مناسب باشد، یکی از مهمترین اهدافی است که در تأسیس سالن مرغداری در نظر گرفته می شود و شاخصه های دیگر، از جمله تهویه حرارت و رطوبت نیز از مؤلفه مهم فضا و تراکم متأثر می شوند.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی