حیوانات خانگی ناقل طیف وسیعی از انگل ها هستند. برخی از انگل های حیوانات قابل انتقال به انسان است. تعداد بیماری های انسانی مرتبط با انگل های حیوانات خانگی مشخص نیست. همچنین میزان شیوع بیماریها در مناطق مختلف، متفاوت است. برخی از بیماریها به میزان زیادی مورد توجه و بررسی قرار گرفته اند، اما برخی دیگر نادیده گرفته شده اند. شمول بیماری های انگلی بسیار گسترده است و لاجرم بیماری های زیادی را، از خفیف تا شدید، در بر می گیرد. دراین پست به معرفی بیماری مشترک انسان و حیوان انگل شیلتيلا می پردازیم این انگل یک بیماری مشترک انسان و سگ ، بیماری مشترک انسان و گربه و بیماری مشترک انسان و خرگوش می باشد.
بیماری مشترک انسان و حیوان انگل شیلتيلا
مقدمه
شيلتيلوز بیماری پوستی ناشی از جرب است و اغلب اوقات «شوره متحرک» نامیده می شود. میزبان های حیوانی گونه های مختلف شیلتيلا متفاوت است، آنها همچنین قادر به آلوده نمودن سایر گونه ها، از جمله انسان نیز هستند. شیلتیلوز یک بیماری خفیف مشترک بین انسان و حیوانات است. این بیماری بیشتر به گربه آلوده مرتبط است.
سبب شناسی
شيلتيلا جربی بزرگ و متعلق به رده آراکنیدا است. سه گونه اصلی آن در حیوانات خانگی شیلتیلا یاسگوری، شیلتیلا بلاکی و شیلتیلا پارسینیوراکس نام دارد. شيلتيلا یاسگوری بیماری مشترک انسان و سگ ، شیلتیلا بلاکی بیماری مشترک انسان و گربه و شيلتيلا پارسیتیو راکس بیماری مشترک انسان و خرگوش هستند. شیلتیلا پارسیتیوراکس نیز در سگها و گربه ها گزارش شده است. یک جنس مرتبط لینکسکاروس رادووسکیی را می توان در گربه های در برخی از مناطق یافت.
چرخه ی زندگی
شيلتيلا جرب گیره مو و غیرحفار است. این انگل بیشتر در پوست حیوانات زندگی می کند و آزادانه به اطراف حرکت می کند. به طور دوره ای، به پوست متصل می شود و از لایه کراتینی تغذیه می کند. روی میزبان تخمگذاری می کند و تخم هایشان توسط بندهای رشته ای باریکی به موهای میزبان متصل میشود. پیش لاروها و لاروها درون تخم ها رشد کرده و نوچه های کامل از آن بیرون می آیند. این نوچه ها دو مرحله رشد را سپری می کنند و پس از آن تبدیل به جرب بالغ می شوند. تمام چرخه ی زندگی می تواند روی یک میزبان، کامل شود و تقریباً ۳۵ روز طول می کشد. جرب بالغ ممکن است مدت زمان کوتاهی دور از میزبان زندگی کند، البته اطلاعات متناقضی در مورد مدت زمان وجود دارد. برخی از نویسندگان بیان می کنند که بقاء به طور معمول چند روز است اما می تواند تا ۱۰ روز هم طول بکشد، در حالی که برخی دیگر از محققان ادعا می کنند که به مدت ۱ ماه «فرم قادرند، زنده بمانند. با وجود این که گونه ی شیلتیلا می تواند به طور تصادفی انسان را آلوده کند، اما چرخه زندگی خود را روی پوست انسان نمی توانند کامل کنند.
توزیع جغرافیایی /همه گیر شناسی
اطلاعات محدودی درباره ی میزان شیوع و وقوع بیماری مشترک انسان و حیوان انگل شیلتيلا در حیوانات و انسانها وجود دارد. مطالعه ای دربارهی خرگوش های خانگی در کره جنوبی نشان داد که ۵۷ درصد از آنها آلوده به شیلتیلا پارسینیوراکس بیماری مشترک انسان و خرگوش هستند، اما اطلاعات کمی از میزان آلودگی سگها و گربه های خانگی وجود دارد. برخی از محققان معتقدند که این جرب شایع است ولی برخی دیگر با این نظر موافق نیستند. آلودگی بیماری مشترک انسان و سگ در توله سگها بیشتر از بالغین است. هیچ ارتباط سنی، نژادی یا جنسی، در گربه ها شناخته نشده است. آلودگی بیشتر در حیواناتی که در آشیانه ها و یا سایر جایگاه های محصور نگهداری می شوند، اتفاق می افتد. ورود حیوانات جدید به خانواده ممکن است باعث آلودگی در حیوانات و انسان شود، علل ایجاد آلودگی به صورت اختصاصی بررسی نشده اند. حیوانات آلوده لزوماً نشانه های بیماری ندارند، اما منبع عفونت برای انسان و یا سایر حیوانات محسوب می شوند.
به نظر می رسد گونه های شیلتیلا در سراسر جهان به خوبی گسترده شده است. لینکسکاروس بیشتر در استرالیا، نیوزیلند، فیجی، تگزاس و هاوایی گزارش شده است. انتقال بیشتر از راه تماس مستقیم بین افراد آلوده و حساس صورت می گیرد. انتقال غیر مستقیم از طریق محیط و ناقل های بی جان نیز ممکن است وجود داشته باشد. همچنین جربها روی ککها، شپش ها و مگس ها یافت شده اند که این نیز یکی دیگر از راههای دیگر انتقال است.
به نظر می رسد آلودگی در انسان نسبتاً شایع است، هرچند خفیف بوده و اغلب تشخیص داده نمی شود. محققی آلودگی در ۳۰ درصد افراد مرتبط با گربه های آلوده را گزارش کرده است، اما اطلاعات عینی از بروز آلودگی در انسان کم است. آلودگی بیشتر مرتبط با شيلتيلا بلاکی و گربه ها است. آلودگی انسان با شیلتیلا یاسگوری بیماری مشترک انسان و سگ مرتبط به سگ است، اما به ندرت رخ می دهد. همچنین، آلودگی با لینکسکاروس نیز گزارش شده است.
حیوانات
نشانه های بالینی
آلودگی حیوان به این انگل باعث یک آماس پوستی اکسفولیاتیو خارش دار همراه با شوره و كبره می شود. سطح پشتی و کفل سگها و اطراف تنه، صورت و قاعده دم گربه ها بیشترین محل درگیری است. جرب ها فعال هستند؛ حرکت جربها و باقیمانده اپیدرم تخریب شده، منجر به ظهور «شوره متحرک» می شود. پوشش مویی معمولاً مات و خشک به نظر می رسد و ممکن است کمی زنگاری رنگ شود. شمار زیادی از جربها و تخم ها ممکن است، نمایی دانه دار به پوشش مویی بدهند و این دانه ها قابل لمس باشند. ممکن است مو بیش از حد بریزد، همچنین ممکن است در گربه ها ارزنی گسترش یابد. معمولاً پراکندگی بیماری مشترک انسان و گربه لینکسکاروس رادووسکیی در گربه ها متفاوت است. جرب ها بیشتر در قاعده دم، نوک دم و پرینه یافت می شوند، اما در آلودگیهای شدید می توان آنها را در کل بدن یافت.
تشخیص
وجود سبورهی خشک پشتی (كبره های سفید خشک) و شباهت آن به شوره متحرک دلالت بر شیلتیلوز است. جربها بیشتر با چشم غیر مسلح روی سطح پشتی قابل مشاهده هستند. استفاده از ذره بین به تشخیص جربها و تخمهای آنها کمک می کند. میکروسکوپ امکان تایید آلودگی و تشخیص نوع گونه ی جرب را میدهد. جربها به همراه تراشه های پوستی ممکن است مشاهده شوند، نه به این دلیل که آنها در پوست زندگی می کنند، بلکه بعلت اینکه آنها در طی فرآیند نمونه برداری جمع آوری می شوند. همچنین می توان آنها را با تهیه نوار استات تشخیص داد. گاهی اوقات، گربه ها در طی نظافت، جربها را می خورند و در مدفوع آنها پدیدار می شوند. آزمایش مدفوع برای جربها، روش تشخیصی مناسبی نیست.
مدیریت
آیورمکتین ، سلامکتین، ایمیداکلپرید/ موکسیدکتین یا فیپرونیل مؤثر است. آیورمکتین نیز در خرگوش مؤثر است. شامپوها، اسپری ها یا اسپوتهایی که فرمولاسیون آنها بر پایه پیرترین یا پیرتروئید است، در سگ مؤثر است، اما پیرتروئید در گربه نباید استفاده شود. درمان های موضعی از سوی برخی از نویسندگان توصیه شده است، زیرا این جرب در درون پوست زندگی نمی کنند، با این حال، شواهد خوبی از اثربخشی درمان های مختلف سیستمیک وجود دارد. با توجه به عفونت مجدد از سایر حیوانات یا محیط، ممکن است درمان های چندگانه نیاز باشد. همه حیوانات خانگی در خانه، باید همزمان درمان شوند. بستر حیوانات و وسایل نظافت باید ضدعفونی و یا دور ریخته شوند.
انسان ها
نشانه های بالینی
ضایعات ممکن است در هر بخش از بدن ایجاد شود، اما درگیری در بازوها و پاها شایع تراست. به ندرت صورت تحت تأثیر قرار می گیرد. در ابتدا ممکن است یک یا چندین ماکول مشاهده شود و خارش شدید وجود داشته باشد. این ماکول ها به پاپول پیشرفت می کند و غالباً به وزیکول و پوستول تبدیل می شوند. در سطح ضایعات قدیمی نکروز مرکزی وجود دارد، که این یافته دلالت بر شیلتیلوز دارد. چندین نفر در خانواده ممکن است درگیر شوند. تظاهرات شیلتیلوز گزارش شده شامل درد عضلانی، بی حسی در نوک انگشتان و ضعف در سلامت عمومی است ، اما احتمالاً بسیار نادر است.
تشخیص
اگر تنها به انسان بیمار توجه شود، تشخیص مشکل خواهد بود و گاهی اوقات تشخیص در انسان فقط پس از تشخیص شیلتیلوز در حیوان خانگی امکان پذیر است. جربها ممکن است در فرد مبتلا مشاهده نشوند و در تراشه های پوستی به ندرت شناسایی شوند. معمولاً تشخیص براساس بررسی نشانه های بالینی و تشخیص شیلتیلوز در حیوان خانگی صورت می گیرد. تماس با حیوان خانگی باید در تمام موارد پرسیده شود و همکاری دامپزشک ممکن است برای تشخیص لازم باشد. حیوان خانگی مشکوک به شیلتیلوز را باید نزد دامپزشک برد. نداشتن سابقه تماس با حیوان خانگی مبتلا به بیماری پوستی، دلیلی بر رد شیلتیلوز مشترک بین انسان و دام نیست، زیرا برخی از حیوانات می توانند بدون نشانه های بالینی آلوده باشند. پاسخ به درمان در حیوان خانگی آلوده نیز، به تشخیص کمک می کند.
مدیریت
عفونت در انسان خود محدود شونده است، زیرا جربها نمی توانند چرخه زندگی خود را روی پوست انسان کامل کنند. متعاقب از بین بردن آلودگی در حیوان خانگی، ضایعات پوستی انسان، به مدت ۳ هفته بهبود خواهد یافت. در یک مورد، درمان موضعی موفقیت آمیز با ليندان گزارش شده است، اما هیچ مدرکی بر لازم بودن آن وجود ندارد.
پیشگیری
آلودگی در انسان غیر معمول و خفیف است و خطر انتقال به سایر افراد کم است. جربها روی قسمتهایی پوشیده از لباس بیشتر از قسمتهای باز زندگی می کنند. شستن مکرر لباس ها و ملافه ها کمک شایان توجهی به کاهش میزان انتقال خواهد کرد. مهم ترین اصول پیشگیری از انتقال بیماری مشترک از حیوانات شامل پیشگیری از آلودگی در حیوانات خانگی تشخیص سریع و درمان هر نوع آلودگی است. اگر در حیوان خانگی شیلتیلوز تشخیص داده شود، صاحبان آنها را باید از خطر آلودگی تصادفی خود و سایر افراد خانواده آگاه ساخت. حیوان خانگی باید سریع و مناسب درمان شوند. باید به منظور پیشگیری از گسترش عفونت در خانه، تمامی حیوان خانگی را همزمان درمان کرد. بستر خواب حیوان خانگی و همچنین سایر وسایلی که مکرراً با حیوان خانگی در تماس است (مانند ملافه، کاناپه) باید کاملاً تمیز شوند. شستن، اتو کردن و هوای گرم بسیار مؤثر است و به احتمال زیاد بهترین روش برای ضدعفونی کردن ملافه ها، رختخواب ها و موارد مشابه است. فرش ها باید کاملاً جارو شوند؛ همچنین ممکن است بخارشوی کردن به حذف هرگونه تخم یا جرب هایی که در عمق پرزهای فرش هستند کمک کند. وسایل نظافت یا سایر ابزاری که در تماس منظم با حیوان خانگی است باید ضدعفونی شده یا در غیر این صورت دور ریخته شوند. اطلاعات کمی در خصوص تمیز کردن مطلوب و روشهای ضد عفونی موجود است. می توان از اسپری پرمترین برای از بین بردن آلودگیهای محیطی استفاده کرد.
حیواناتی که ماهانه پیشگیری های ضد انگلی را دریافت می کنند به طور معمول در معرض خطر کمتری قرار دارند، زیرا بسیاری از داروهای موجود در برابر شيلتیلا اثربخشی بالایی دارند.
نظرات کاربران
2:27:55 AM