شترمرغ ها به طبقه پرندگان تعلق دارند و یکی از ۵ زیر راسته متعلق به سینه پهنان (RATIETE) محسوب می شوند.مشخصه اصلی آنها عدم قدرت پرواز، به علت فقدان کامل ستیغ استخوان سینه (ژنرسانس) می باشد. این ویژگی، علت نامگذاری راسته سینه پهنان است. چون در لاتین به کشتی فاقد لبه زیرین RATIESگفته می شود. از دیگر پرندگان راسته سینه پهنان، امو (شترمرغ استرالیایی)، ری آ (ناندو)، کاسوواری و کیوی می باشند که به طور کلی در نیمکره جنوبی یافت می شوند. در مطالب قبل در مورد پیشینه شترمرغ پرداختیم در این مقاله در مورد مشخصه های عمومی شترمرغ را به طور کلی بررسی می کنیم.

مشخصه های عمومی شترمرغ

به طور کلی پرندگان از نظر قدرت پرواز به دو دسته زیر قابل تقسیم می باشند:

1. (CARINATAE) کاریناتا: آنهایی که قادر به پرواز هستند.
2.  (RATITAE): آنهایی که قار به پرواز نیستند و روی زمین حرکت می کنند. (دونده ها)

از نظر طبقه بندی جانوری در شاخه مهره داران، رده پرندگان، راسته سينه پهنان (راتيته) خانواده استروتیونیده و جنس استروتیو و گونه استروتیوکاملوس قرار دارند.

شترمرغ تنها پرنده ای است که فقط دو انگشت از چهار انگشت اصلی را دارا می باشد که آنها را انگشت های سوم و چهارم می نامند. این مشخصه باعث تمایز شترمرغ ها از انواع دیگر سینه پهنان که سه انگشت دارند (به استثناء کیوی که چهار انگشت دارد) می شود. در شترمرغ انگشت سوم کوچکتر بوده و در سمت خارج پا قرار گرفته و تنها نقش تعادلی بر عهده دارد. انگشت چهارم که در داخل پا قرار گرفته بزرگ و پره بوده و در زیر دارای یک پینه بالشتکی و فنری پهن می باشد که در انتها به یک چنگال خطرناک به طول ۷ سانتی متر ختم می شود.

اگر چه شترمرغ ها قادر به پرواز نمی باشند اما از سرعت دوندگی بالایی برخودار بوده که به حدود ۶۰ کیلومتر در ساعت می رسد و می تواند این سرعت را ۱۰ تا ۱۵ دقیقه حفظ کند. شترمرغ بزرگترین پرنده روی زمین می­باشد. دارای پاهایی بلند، قوی و گردنی کشیده بوده و قد آنها به حدود 5/2 متر می رسد. وزن این پرنده به ۱۵۰ کیلوگرم هم می رسد.

یکی از خصوصیات ویژه شترمرغ درنده خویی آنهاست. حتی شترمرغ های جوان هم در صورت عدم تماس مداوم با انسان کاملاً غیر قابل کنترل می شوند. شترمرغ ها طی برخوردهای روزانه مأنوس شده و نهایتاً کاملاً مطیع و رام می گردند.

شترمرغ ها از قوه باصری قوی برخوردارند، دارای چشمانی بزرگ و مژگانی بلند و کشیده هستند و با استفاده از گردن پریسکوپ مانندشان می توانند شعاعی به مسافت 5/3 کیلومتر را مشاهده کنند. همچنین آنها می توانند اشیائی که مستقیماً در زیر منقارشان قرار دارد را ببینند.

چشم های شترمرغ

هر چشم که حدوداً ۶۰ گرم می باشد وزنی معادل ۴ برابر چشم انسان دارد. صرف نظر از پلک های بالایی و پائینی، چشم شترمرغ مجهز به پلک سوم است که با حرکت در عرض چشم آنرا تمیز نگه می دارد. چشم های شترمرغ در حدود ۲ تا ۳ قسمت از حجم سر را دربر می گیرد.

گوش های شترمرغ

گوش های شترمرغ شامل دو سوراخ است که به طرف پشت سر قرار گرفته اند که هر کدام از سوراخ های گوش توسط یک دریچه محافظت می گردند و به طور ارادی شترمرغ قادر است این دریچه ها را باز و بسته نماید و از هرگونه آسیبی به سیستم شنوایی مثلا در زمان طوفان و گرد و غبار شدید جلوگیری نماید. بدلیل داشتن کانال شنوائی بزرگ دارای قدرت شنوایی بالایی نیز می باشد.

منقار شترمرغ

منقار شترمرغ مسطح و پهن است. نوع بافت منقار خیلی سخت نیست و عضلاتی که سبب حرکت آن می شوند ضعیف و حساس هستند. بنابراین هیچگاه برای حمله کردن و دفاع مورد استفاده قرار نمی گیرد و در بسیاری موارد به علت ضربات مکانیکی و یا برخورد با موانع نچندان سخت به راحتی دچار صدمه و حتی شکستگی می­گردد.

منقار شترمرغ برخلاف دیگر پرندگان یک تکه نیست و از ۱۲ جزء تشکیل شده است . و روی منقار را یک لایه پوستی فرا گرفته که باعث می شود در فصل تولید مثل منقار شترمرغ نر به رنگ قرمز در آید. بافت منقار در شترمرغ تقريباً منحصر به فرد بوده بطوریکه بواسطه بافت خاص خود گاهی برای صنایع بی سیم و حتی گاهی در مورد صنایع الکترونیک کاربرد دارد. دو سوراخ بینی روی منقار قرار دارد. در این پرنده حس بویایی و چشایی به خوبی پیشرفت نکرده است. اندازه مغز شترمرغ بسیار کوچک بوده و حتی از اندازه یک چشم آن کوچکتر است. وزن مغز حدود ۴۰ گرم می باشد. جمجمه ظريف شترمرغ بدون هیچ فاصله ای بر روی مغز پیشین قرار گرفته است. بنابراین تعجبی ندارد که حتی اگر یک ضربه نسبتاً سنگین به سر شترمرغ اصابت کند موجبات مرگ او را فراهم خواهد آورد.

در روزگاران قدیم هنگامی که شکارچیان به گروه های شترمرغ حمله می کردند، افرادی که سوار بر اسب بودند تنها بوسیله یک ضربه سریع که بوسیله شلاق بر سر شترمرغ های در حال فرار وارد می آوردند آنها را از پای در آورده و شکار می کردند. شترمرغها فاقد اندام های صوتی بوده و قادر به تولید صداهایی همانند سایر پرندگان نیستند. بنابراین بوسیله ارتعاش عضوی چسبیده به پائین ترین حلقه حنجره تولید صدا می کنند.

شترمرغ ها با توجه به ساخت بدنی و وجود غده های نمکی موجود در بینی و سیستم کلیوی تخصص یافته، تحمل قابل توجهی نسبت به کمبود آب و گرما دارند و هوای ۵۶ درجه سانتی گراد را بدون آنکه تحت استرس قرار گیرند تحمل می کنند.

شترمرغ ها به دلیل کنجکاوی به داخل هر شکافی یا گودالی در زمین سرک می کشند. در صورت عدم رعایت مسائل ایمنی در مزارع می تواند خسارت غیر قابل جبرانی در نتیجه بلع اشیائی نظیر میخ، پیچ، تکه های چوب و پلاستیک، آهن و ابزار آلات به جای مانده از کارگران و… بوجود آورد که این مسئله منجر به ضایعات درونی و حتی مرگ پرنده می شود.

شترمرغ ها پرندگان بسیار حساسی هستند. از جمله مسائلی که می تواند سبب حساسیت و بروز استرس در شتر مرغ گردد می توان به سر و صدا، تغییرات آب و هوایی شدید، باد و باران شدید، تغییر ناگهانی جیره غذایی و… اشاره کرد.

شترمرغ ها در طول روز فعال هستند و با فرارسیدن غروب از فعالیت دست کشیده و می نشینند و شبها هیچگونه فعالیتی نمی کنند، مگر اینکه کسی برایشان ایجاد مزاحمت نماید.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی