برای نگهداری همستر باید نکات  مهمی را رعایت می کنم. همچنین برای محیط  بهداشت همستر   خیلی مهم می باشد همستر ها محیط مرطوب و نمناک را برای زندگی دوست ندارند از این رو لانه آنها باید حتماً خشک باشد. در طبیعت همسترها با کمک پنجه های خود زمین را می کنند و برای خود لانه درست می کنند. لانه همستر­ها اگر توسط خود آنها ساخته شود حاوی یک در ورودی است و حیوان بهترین و امن ترین محل لانه را به منظور خواب خود انتخاب می کند و کف لانه را توسط گیاهان و مواد طبیعی نرم و راحت مفروش می کند و حتی در همان نقطه که حدود 5/1 تا ۲ متر از سطح زمین پایین تر است به خواب زمستانی می رود. در ادامه به نکات کاربردی در نگهداری همستر و بهداشت همسترها می پردازیم.

نگهداری و بهداشت همسترها

قفس های تجاری ساخته شده برای همسترها دارای اشکال مختلفی است ولی اغلب قسمت کف آنها از پلاستیک بوده و قسمت های بالایی سیمی است. در زیر چند نمونه از قفس مخصوص همستر آورده می شود.

از آنجایی که همستر ها حیواناتی فعال و پر جنب و جوش هستند لذا نباید آنها را در یک محیط کوچک و تنگ نگهداری کرد و حداقل برای هر حیوان فضایی معادل ۴۰×۵۰ سانتی متر در نظر گرفت. توصیه می شود ارتفاع قفس ها نیز کمتر از ۳۵ سانتی متر نباشد.

می توان از مواد مختلفی به عنوان بستر قفس همسترها استفاده کرد از جمله خاک اره، پوشال، ماسه و خاک مخصوص گربه که همگی مواد فوق جاذب رطوبت بوده و به خشک نگه داشتن قفس کمک می کنند. در ایران ارزانترین و بهترین قفس برای همسترها محفظه های شیشه ای یا همان آکواریوم خالی از آب است و بهترین بستر برای همستر براده رنده چوب می باشد که تعویض آن راحت بوده، جذب رطوبت بالایی داشته و قیمت بسیار پایینی دارد و یک روز در میان و یا هر روز می توان قسمتی را که خیس شده برداشته و تعویض نمود. ولی با این حال عده ای ترجیح می دهند که برای همسترهای موبلند از خاک اره به عنوان بستر استفاده کنند تا از در هم پیچیدن تراشه های رنده و موهای بلند بدن حیوان جلوگیری شود. تراشه های چوب سرو، کاج و صنوبر به هیچ وجه جهت استفاده به منظور بستر مناسب نمی باشند زیرا حاوی مواد معطر و روغن های فراری هستند که می توانند منجر به ایجاد مشکلات تنفسی در همسترها شوند. بهترین تراشه چوب برای استفاده به منظور بستر تراشه چوب سپیداریا تبریزی است.

بهتر است همراه خاک اره مقداری پشم گوسفند، تکه های گونی یا کتان، رشته های کاموای ضخیم یا موادی مانند تکه های دستمال کاغذی در اختیار حیوان قرار داد تا حیوان بتواند با استفاده از آنها برای خود لانه سازی کند. لازم به ذکر است برای بهداشت همستر از قرار دادن پنبه و الیاف مصنوعی که در بالش های جدید از آنها استفاده می­شود در قفس حیوان کار درستی نیست زیرا احتمال دارد رشته های آن به دست و پای حیوان گیر کرده و مشکلاتی ایجاد کند. نکته مهم اینکه هیچگاه کف قفس از جنس چوب انتخاب نشود زیرا ادرار و آب را جذب کرده و موجب ایجاد بوی نا مطبوع شده و شرایط غیر بهداشتی ایجاد می کند و نیز احتمال جویده و خورده شدن آن توسط همستر وجود دارد. عمق بستر اگر به حدی باشد که همستر بتواند درون آن تونل سازی کرده و برای خود لانه بسازد بسیار مطلوب تر می باشد ولی در کل عمق ۴ الی ۵ سانتی متر برای بستر کافی است. همستر ها به آب زیادی نیاز ندارند و می توان یک آبخوری مخصوص جوندگان تهیه کرد و آب را توسط آن در اختیار حیوان قرار داد و یا اینکه آب مورد نیاز حیوان را توسط سبزی و میوه های جیره غذایی تأمین کرد و از قرار دادن آب داخل قفس حیوان خودداری کرد زیرا در هر صورت ظرف آب را واژگون کرده و موجب خیس شدن بستر می گردد.

نکته دیگر در مورد بهداشت همستر و بستر همستر ها اینکه می توان در هر بار تعویض بستر مقداری از خاک اره های آغشته به ادرار بستر قدیمی را در یک گوشه از قفس قرار داد تا در بستر جدید، همستر با بوییدن و پیدا کردن آنها فقط در آن ناحیه عمل دفع ادرار را انجام داده و پوشال آن ناحیه را هر روز تعویض کرد تا از ایجاد بوی نامطبوع جلو گیری شود. لازم به ذکر است که عده ای از پرورش دهندگان همستر یک ظرف کوچک شیشه ای را در گوشه ای از لانه قرار اده و اطراف آن را با پوشال می پوشانند و مقداری خاک اره آغشته به ادرار داخل آن قرار می دهند، در این صورت همستر موقع ادرار کردن وارد آن محفظه شیشه ای شده و عمل دفع ادرار را در آن محل انجام می دهد و صاحب حيوان فقط روزانه آن ظرف را بیرون آورده و می شوید.

سنجاب ها، موش ها، خرگوش ها و کلاً سایر جوندگان رابطه خوبی با همستر ندارند زیرا از طرفی بر سر غذای مصرفی به نزاع خواهند پرداخت و از سوی دیگر می توانند ناقل بیماری باشند. ورود حشرات مختلف از جمله سوسک، مگس، عنکبوت ها و غیره به داخل قفس همستر ها مطلوب نمی باشد زیرا آنها نیز می توانند ناقل بیماری بوده و برای حیوان مشکلاتی ایجاد کنند لذا برای بهداشت همستر از بین بردن آنها می توان از حشره کش های معمولی استفاده کرد بدین طریق که ابتدا همستر را از قفس خارج کرده و در یک محل دیگر (در یک اتاق دیگر) قرار داده و سپس اقدام به اسپری کردن حشره کش بر روی پوشال ها در سطح قفس نمود سپس حدود ۱ الى ۲ ساعت صبر کرده و بعد پوشال کهنه را تعویض کرده و دور ریخته و بعد وسایل موجود در قفس را همراه با خود قفس به خوبی با آب و صابون شستشو می دهیم و اجازه می دهیم تا کاملاً خشک شوند سپس بستر جدید را داخل قفس ریخته و وسایل داخل قفس را در محل اصلی خود قرار می دهیم. حتماً توجه داشته باشید که حشره کش ها هیچگاه با غذای همستر تماس پیدا نکنند.

برای رعایت هر چه بیشتر بهداشت همستر چه برای خود حیوان و چه برای صاحب آن بهتر است هر ۲ روز یکبار قفس همستر تمییز شده و هفته ای یکبار شسته شود. ( لازم به ذکر است که تمییز کردن محل ادرار باید هر روز و یا حداقل یک روز در میان انجام گیرد.) در جریان تمیز کردن پوشال ها دقت کنید که حتماً مقداری از غذای ذخیره شده توسط حیوان در محل خودش باقی بماند ( توجه کنید فاسد نشده باشد ) تا حیوان بعد از قرار گرفتن در بستر جدید دچار سردرگمی نشود. نکته قابل توجه در بهداشت همستر این که حتی الامکان سعی شود موقع تعویض بستر از تخریب لانه ای که همستر برای خواب خود ساخته جلوگیری شود ولی تخریب این لانه و تمییز کردن آن به میزان یکبار در هفته مشکلی نداشته و حتی توصیه می شود این کار انجام گیرد.

برای بهداشت همستر در صورتی که ظرف آب داخل قفس قرار داده می شود توجه شود که هر روز آب آن تعویض شده و به خوبی شسته شود و حتی الامکان از مواد شوینده استفاده نگردد زیرا باقی مانده های آن وارد آب شده و موجب بیماری حیوان خواهد شد ولی شستن ظرف آب با مواد شوینده هفته ای یکبار توصیه می شود. از انگل های خارجی همستر ها می توان به کک ها و جرب ها اشاره کرد که البته میزان آلودگی پایین است ولی برای از بین بردن آنها می توان از داروها و سموم ضد کک و جرب که در داروخانه های دامپزشکی موجود هستند استفاده کرد. همستر حیوانی است که به بازی کردن علاقه فراوان دارد لذا می توان در قفس حیوان وسایلی جهت بازی حیوان تدارک دید از جمله این وسایل می توان به حلقه های چرخان، سرسره، توپ پینگ پنگ، قرقره خالی و غیره اشاره کرد.

نکته قابل توجه در مورد حیوان این است که هرگز قفس در جریان باد یا کوران هوا و نیز در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار داده نشود زیرا حیوان به دلیل طبیعت شب زی خود با نور شدید و مستقیم سازگاری ندارد. سعی شود قفس در طول روز که حیوان در حال خواب و استراحت است در یک محل تقریباً تاریک قرار داده شود تا حیوان به راحتی بخوابد و عصرها قفس را در جایی قرار داد که بتوان از تماشای حیوان لذت برد. قبل از اقدام به خرید همستر بهتر است یک لانه مناسب برای حیوان تهیه کنید و تمام ملزومات را در آن قرار دهید تا بعد از خرید، همستر را در آن قرار دهید. نکته قابل توجه اینکه تمام وسایلی که در قفس قرار داده می شوند و حتی خود قفس باید تمییز باشند زیرا موجب به حداقل رسیدن استرس در حیوان می گردد. برای بهداشت همستر توصیه می شود حدود ۳۶ الی ۴۸ ساعت قبل از اقدام به چیدن وسایل در قفس و ریختن بستر مناسب در آن قفس و وسایلی که قرار است در آن قرار داده شود بوسیله یک ضدعفونی کننده ملایم (با قدرت اثر متوسط ) ضد عفونی شود و سپس بوسیله آب تمییز شسته شده و خشک گردد و برای اطمینان بیشتر حدود ۲ الى 3 ساعت در مقابل تابش مستقیم نور آفتاب قرار داده شود (توصیه می شود اقدامات فوق هر ماه یک بار در مورد قفس همستر انجام گیرد) زیرا با این کار می توان تا حدود زیادی از ابتلا همستر به بسیاری از بیماری ها جلوگیری کرد. برای بهداشت همستر ، تمییز و ضد عفونی کردن قفس های سیمی با کف پلاستیکی بسیار آسان تر از سایر قفس ها است (در ایران می توان از اکواریوم های خالی استفاده کرد که اینها هم به راحتی قابل شستشو و ضد عفونی کردن هستند) و نیز در این نوع از قفس ها بستر از قفس خارج نشده و در اطراف پخش نمی گردد. گروهی از این قفس ها چند طبقه بوده و دارای چندین تونل می باشند که برای حیوان بسیار جذاب و خوب است ولی عیب اینها گرانی آنها و دشواری تمیز کردن و شستشوی آنها است و نیز گاهی تونل ها و منافذ موجود در آنها برای همستر های بزرگ جثه باریک هستند و حیوان توانایی حرکت داخل آنها را ندارد و یا اینکه در داخل آن گیر کرده و به دام می افتد. و نیز گاهی قسمت های سیمی باعث زخمی شدن ناحیه دهان حیوان در اثر جویدن آنها می شود.

نگهداری حیوان در آکواریوم اگر چه دارای محاسنی است ولی دارای معایبی نیز می باشد که می توان به عدم وجود تهویه مناسب در آنها اشاره کرد که موجب گرمازدگی حیوان و بیماری آن می گردد بخصوص اگر عرض آکواریوم کم باشد (کمتر از ۳۰ سانتی متر ) و نیز آکواریوم های شیشه ای بسیار سنگین بوده و شستشوی آنها دشوار است ولی برای حل این مشکل می توان از تانک های پلاستیکی یا آکریلیکی که سبک هستند استفاده کرد. در کل توصیه می شود در صورتی که از آکواریوم به عنوان محل نگهداری حیوان استفاده می­کنید حتماً عرض آن از ۳۰ سانتی متر کمتر نباشد تا هوا بتواند به راحتی وارد آن شده و در آن گردش داشته باشد. نکته دیگر اینکه اگر قفس حیوان (بخصوص آکواریوم) در محلی است که احتمال حمله گربه،کلاغ، سمور وغیره وجود دارد حتماً از یک درپوش مناسب که دارای منافذ کافی است جهت قرار دادن روی قفس استفاده کنید. لازم به توضیح است که مشکل عدم وجود تهویه مناسب را در آکواریوم می توان با ایجاد چندین سوراخ در ارتفاع ۱۰ الى ۱۲ سانتی متری کف آکواریوم در تمام اضلاع آن بر روی شیشه تا حدودی حل کرد. البته فراموش نگردد که ایجاد این منافذ باید توسط یک فرد خبره یا یک شیشه بر انجام گیرد و نیز قطر این منافذ نباید بیشتر از یک سانتی متر باشد.

با سرد شدن هوا و کوتاه شدن طول روز همسترها به خواب زمستانی فرو می روند. به طوری که این حیوان در دمای زیر ۵ الی ۶ درجه سانتی گراد و نور کمتر از ۷ الی ۸ ساعت به خواب زمستانی فرو می رود و فعالیت حیوان بسیار کم شده، دمای بدن کاهش یافته و ضربان قلب کاهش می یابد و در نگاه اول به نظر می رسد که حیوان مرده است.

این خواب حدود ۲ الی ۴ روز طول می کشد و سپس حیوان بیدار شده و حدود ۱۲ الی ۱۶ ساعت به تغذیه و تحرک خواهد پرداخت. البته اگر در طول این ۲ الی ۴ روز حیوان توسط دست لمس شود و یا با یک صدای بلند و تحریک کننده برخورد داشته باشد بیدار خواهد شد. با توجه به اینکه امروزه همسترها در داخل منازل نگهداری می شوند و با توجه به ثابت بودن تقریبی دمای منازل ( ۲۰-۲۵ سانتیگراد) و استفاده از نور چراغ در آنها این خواب زمستانی در همسترها دچار اختلال شده و کمتر دیده می شود که البته مشکل زیادی برای حیوان ایجاد نمی کند. برای علامت گذاری همسترها روش های متعددی وجود دارد مثلاً می توان قسمتی از گوش را برید و یا در گوش یک سوراخ ایجاد کرد و یا در نواحی کم موی بدن حیوان خالکوبی کرد و یا اینکه در ناحیه بین دو گوش حیوان از رنگ های مخصوص استفاده کرد و با رنگ آن را علامتگذاری کرد زیرا حیوان در این حالت توانایی لیسیدن ناحیه را نخواهد داشت و علامت گذاشته شده از بین نمی رود.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی