یکی از راه های قابل اطمینان و همیشگی برای جلو گیری از بارداری، عقیم کردن حیوان است. با برداشتن قسمت­هایی از دستگاه تناسلی، می توان از فعالیت طبیعی این دستگاه و در نتیجه از بروز بارداری­های ناخواسته در سگ جلوگیری کرد. علاوه بر این، عقیم کردن سگ می تواند در اثر کاهش یا حذف ترشح هورمون­های جنسی، از بروز بعضی از بیماری­های اندام­های تولید مثلی جلوگیری کرده و رفتارهای تهاجمی، خشن و آزار دهنده ناشی از تحریکات جنسی را کاهش دهد. دراین پست هر آنچه در مورد عقیم کردن سگ نر و عقیم کردن سگ ماده باید بدانید را بیان می کنیم.

عقیم کردن

عقیم کردن سگ های ماده

بیشترین درخواست صاحبان سگ های ماده برای عقیم کردن حیوان خود، به منظور جلوگیری از آبستنی بوده و بعد از آن به ترتیب برای از بین بردن عواقب نامطلوب دوره فحلی از قبیل ریزش ترشحات فحلی و رفتارهای ناهنجار این دوره، عقیم کردن درمانی جهت کنترل و برطرف کردن برخی بیماریهای دستگاه تناسلی و بلاخره جهت پیشگیری از بیماری­های این دستگاه می باشد. از آنجا که زایمان مکرر حيوان ماده و به دنیا آوردن توله­های زیاد، آنهم هر 6 ماه یکبار، دردسرهای فراوانی برای صاحب حیوان در نگهداری و مراقبت از توله ها و نیز تأمین غذای آنها به همراه دارد، بعضی از دارندگان سگ­های ماده ترجیح می دهند یکبار و برای همیشه از بروز این وضعیت جلوگیری کنند و با عقیم کردن سگ خود، سیکل جنسی او را متوقف نمایند عقیم کردن سگ ماده به صورت های مختلفی امکان پذیر است که از آن جمله می­توان به برداشت تخمدان ها، برداشت رحم، برداشت کامل رحم و تخمدان­ها و بستن لوله های رحمی اشاره کرد.

عمل جراحی برای برداشت تخمدان ها، نسبت به سایر روش­های عقیم سازی ساده تر و با عوارض بعد از عمل کمتری همراه خواهد بود. انجام این عمل جراحی را می توان با رهیافت­های مختلفی انجام داد و در صورت کوچک بودن جثه حیوان، مهارت جراح و فراهم بودن شرایط، با یک برش کوچک در قسمت وسط محوطه شکمی، هر دو تخمدان را می توان خارج کرد. بعد از انجام عمل، فعالیت جنسی حیوان متوقف شده و میل جنسی در او به مرور تحلیل می رود. در این صورت سگ ماده به حیوانی آرام، با وقار و فرمانبردار تبدیل شده و دوره های جنسی در او مشاهده نمی شود. انجام این عمل جراحی با وجود اینکه احتمال مشکلات و عفونت­های رحمی را کاهش می دهد، از وقوع آنها بطور کامل جلوگیری نمی کند.

برداشت رحم به تنهایی نیز با وجود اینکه مانع از بروز آبستنی می شود، ولی فعالیت جنسی حیوان را متوقف نکرده و دوره های جنسی همچنان ادامه خواهد داشت. در این وضعیت حتی سگ ماده جفتگیری نیز خواهد کرد.

بستن لوله های رحمی، هیچگونه خللی در روند جنسی حیوان ماده وارد نکرده و همانند شرایط طبیعی، سگ ماده وارد دوره های جنسی شده و در صورت وجود سگ نر، جفتگیری کرده، ولی باردار نمی شود. در ضمن، این عمل جراحی مزیت پیشگیری از بیماری­های دستگاه تناسلی را نداشته و تغییری در احتمال وقوع آنها نمی دهد. تنها مزیت این روش نسبت به روش های دیگر، برگشت پذیر بودن نسبی آن است و در صورتی که صاحب سگ در آینده بخواهد از حیوان خود توله داشته باشد، امکان برگشت نسبی به وضعیت طبیعی با یک عمل جراحی مهیا خواهد بود. البته برگشت پذیری این روش قطعی نبوده و با درصدی خطا همراه است. مناسب ترین روش برای عقیم کردن سگ ماده، برداشت کامل رحم به همراه تخمدانهاست. این عمل جراحی که اواريوهیسترکتومی نامیده می شود، دوره های جنسی را بطور کامل متوقف کرده، از ایجاد بیماری های رحمی و عوارض آنها برای همیشه پیشگیری می کند و از بوجود آمدن تومورهای پستانی با درصد بسیار بالایی جلوگیری بعمل می آورد. اگر این عمل قبل از اولین فحلی انجام شود، احتمال ایجاد تومورهای پستانی در آینده به درصد بسیار پایینی در حد کمی بالاتر از صفر میرسد. بعد از اولین فحلی، این میزان به ۸ درصد و بعد از چندمین فحلی به ۲۸ درصد می رسد. ولی برداشت کامل رحم و تخمدان قبل از بلوغ ممکن است عوارضی برای حیوان در بر داشته باشد و بهترین زمان برای انجام آن، بعد از اولین فحلی می­باشد. برای انجام این عمل، نیاز به بیهوشی عمومی و ایجاد برش در نیمه پائینی شکم است. از طریق این برش، ابتدا رحم و سپس تخمدان­ها در دسترس قرار گرفته و پس از بستن انتهای رحم و محل اتصال لیگامنت های نگهدارنده تخمدان ها و رحم و مسدود کردن عروق خونی ناحیه، آنها بطور کامل خارج می شوند. انجام این عمل جراحی علاوه بر اینکه دارای خطرات احتمالی که در همه اعمال جراحی وجود دارد از قبیل خونریزی، احتمال مرگ در اثر بیهوشی و یا عفونت ناحيه برش می باشد، ممکن است باعث ایجاد عفونت­های محوطه شکمی، چسبندگی اندام­های داخلی یا باز شدن بخیه ها پس از عمل نیز بشود. البته احتمال وقوع موارد ذکر شده در صورت مهارت جراح و رعایت اصول کامل جراحی بسیار کاهش پیدا خواهد کرد. عمده عوارض برداشت کامل رحم و تخمدان ها، در انجام زودرس و قبل از بلوغ حيوان پدیدار می شود و افزایش اشتها و چاقی، بی اختیاری در دفع ادرار و التهاب بافت واژن از پیامدهای آن محسوب می شود. به هر حال انجام این عمل قبل از بلوغ به صلاح نبوده و توصیه نمی شود.

عقیم کردن سگ های نر

عقیم کردن سگ های نر تحت عنوان اخته، ارکیدکتومی (Orchidectomy) و کستریشن (Castration) نیز خوانده شده و طی آن هر دو بیضه از محل آنها در کیسه بیضه خارج می شود. انجام این عمل جراحی از نظر کنترل تکثیر سگ­ها و جلوگیری از افزایش سگ­های ولگرد مؤثر خواهد بود. ولی درخواست برای این عمل بیشتر برای رهایی صاحب حیوان از رفتارهای ناهنجار مربوط به میل جنسی، خشونت رفتاری و ولگردی سگ­های نر در جستجوی سگ ماده صورت می گیرد. بعضی از سگ های نر، دارای میل جنسی زیادی بوده و بطور دائم آلت خود را می لیسند و یا برای اعضاء خانواده مزاحمت ایجاد می کنند. انجام رفتار جفتگیری روی پا یا بدن افراد خانه، علامتگذاری در جای جای محل زندگی، سرکشی و بروز رفتارهای خشن در زمان محرومیت از جفتگیری از جمله مشکلاتی است که صاحبان سگ­های نر را به فکر عقیم کردن آنها می اندازد. انجام عمل اخته بهتر است بعد از 6 ماهگی صورت گیرد و انجام آن قبل از این سن ممکن است حیوان را دچار چاقی کرده و علاوه بر آن ظاهر حیوان نیز شبیه به سگ های ماده خواهد شد. عمل اخته در سنین بالا به میزان کمتری از رفتارهای ناهنجار و خشونت آمیز می کاهد. زیرا در این سنین، اینگونه رفتارها جزء عادات رفتاری حیوان شده و وابستگی چندانی به ترشح هورمون تستسترون ندارد. در برخی از منابع عنوان شده است که عقیم کردن سگ نر، آموزش پذیری او را افزایش می دهد. این امر به دلیل تمرکز بیشتر حیوان در انجام برنامه های آموزشی بوده و از پرسه زدن او و آشفتگی برای یافتن جفت، جلوگیری بعمل می آورد. تنها عارضه عنوان شده برای این عمل، بالا رفتن استعداد چاقی است که آنهم با برنامه ریزی صحیح در رژیم غذایی قابل پیشگیری خواهد بود.

انجام این عمل نیاز به بیهوشی کامل داشته و حیوان باید کاملا مقید شود. پس از قرار دادن حیوان در وضعیت پشتی، برشی متناسب با جثه حیوان ایجاد می شود. محل این برش بر حسب شرایط و تصمیم گیری جراح، می تواند روی کیسه بیضه، قسمت جلویی آن و یا قسمت پشت آن باشد. در سگ­های کوچک، عمل برداشت بیضه ها می تواند بدون برش روی پرده های داخلی اطراف بیضه انجام شده و بصورت بسته باشد. در مورد سگ­های بالای ۲۰ کیلوگرم، برش این لایه ها و دسترسی مستقیم به عروق و لوله های اپی­دیدیم ضروری بوده و اصطلاحاً باید بصورت باز انجام شود. برخی از جراحان ترجیح می دهند هنگام این عمل، کیسه بیضه را برداشته و پوست دو طرف را بهم بخیه کنند. در سایر موارد پوست بیضه جمع شده و به تدریج تحلیل می­رود. عوارض جانبی این عمل نسبت به جراحی های دیگر کمتر بوده و با درصد بسیار بالایی از موفقیت همراه است. خونریزی بعد از عمل و جمع شدن ترشحات درون کیسه بیضه و تورم آن از عوارض احتمالی بعد از عمل می­باشد.

نوع دیگری از اعمال جراحی برای جلوگیری از باروری سگ نر، عمل وازکتومی است. طی این عمل، هر دو طناب اسپرم بر در داخل کیسه بیضه قطع و مسدود شده و طی عمل جفتگیری، دیگر اسپرم­ها قادر به خارج شدن از بیضه و ورود به مایع منی نخواهند بود. در این وضعیت، مایع منی بدون حضور اسپرم وارد مهبل سگ ماده می شود. انجام این عمل جراحی هیچ تأثیری روی میل جنسی، خلق و خوی حیوان و تلاش او برای جفتگیری نخواهد شد و اکثر مشکلات صاحب حیوان در رابطه با این رفتارها باقی خواهد ماند. بطور کلی برداشت کامل بیضه ها نسبت به وازکتومی از مزایای بیشتری برخوردار است و در موارد ذکر شده توصیه می­شود.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی