قابلیت هچ بوسیله مداخله بسیاری از فاکتورهای محیطی و تغذیه ای تحت تأثیر قرار میگیرد. تشخیص کمبودهای تغذیه­ای ممکن است بوسیله معاینه جنین به تنهائی مشکل باشد. در حالیکه جنین پستانداران پا FOETUS از یک ذخیره مواد مغذی از مادر در طول تکامل استفاده می نماید چنین طیور بایستی تکثیر و رشد و تکامل خود را روی یک بسته بنا نهد و با احتیاط و بصیرت کافی از تمام مواد مغذی ذخیره شده در تخم استفاده کند. صرفنظر از فاکتورهایی نظیر باروری وضعیت هائی نظیر ذخیره سازی، اندازه تخم و ساختمان و وضع طبیعی جنین که روی قابلیت هچ تأثیر می نمایند فاکتورهای تغذیه ای دیگری وجود دارد که روی قابلیت هچ تأثیر می­نمایند. در ادامه به فاکنورهای مهم در بالا بردن هچ در جوجه کشی پرداخته می شود.

تغذیه و قابلیت هچ تخم 

کلیات

هنگامیکه جیره های غذائی مرغان مادر فرموله می شوند لازم است میدان عملی برای این جیره در نظر گرفته شود که بموجب آن جیره غذائی بتواند ترکیب تخم مرغ گذاشته شده را تحت تأثیر قرار داده و احتیاجات جنین جوجه را تأمین کند زیرا این مسئله مستقیماً روی قابلیت بالا بردن هچ در جوجه کشی و نتایج ثابت آن که زنده ماندن جنین های تولید شده است تأثیر می نماید و ذخیره کافی از مواد مغذی برای مرغان مادر فراهم می کند و تولید تخم مرغهائی می­کند که نسبت ترکیب خوبی از نظر احتیاجات جوجه تولیدی دارند و در وضعیت فیزیکی خوبی در یک محیط خنثی از نظر حرارتی عاری از بیماری تولید می نمایند. هرگاه این تخم مرغها بارور باشند و بطور صحیح انکوباسیون شوند غالباً بعد از ۲۱ روز هچ پیدا کرده و جوجه قابل زنده ماندن را تولید می کنند.

تخم مرغهای هچ

                                      ترکیب تخم مرغهای تازه ای که ۶۰ گرم وزن دارند در جدول زیر نوشته شده است.

ارتباطات متعددی بین وزن تخم مرغ، وزن جوجه و سایر پارامترها نشان داده شده است. قابلیت هچ تخم مرغ­های متوسط بهتر از تخم مرغ های بزرگ و کوچک است. قابلیت هچ کاهش یافت جوجه هچ شده، رشد جوجه و قابلیت زنده ماندن جوجه ها از تخم مرغ های اولیه تولید شده بوسیله بولت های جوان از مسائلی است که بایستی مورد نظر قرار گیرد. وزن جوجه بطور نرمال از یک طیف ۶۲ تا ۷۵٪ وزن تخم مرغ در نوسان است و ارتباط مثبت قوی بین وزن تخم مرغ و وزن جوجه هچ شده از آن وجود دارد. یک گرم تغییر در وزن تخم مرغ نشان داده شده است که به تغییری برابر ۲ تا ۱۳ گرم وزن نیمچه گوشتی در سن ۶ تا ۸ هفتگی میانجامد. این اثر تغییر یافتن وزن خیلی بیشتر در تخم مرغهای حاصله از مادران جوان بچشم می خورد. مرغهای مادر مسن بنابراین در رقم بندی مرغ مادرکه نیمچه پولات یکدست وکافی میخواهندازاین خاصیت بایستی استفاده نماینداثرتغذیه به مرغان مادر بوسیله بسیاری از محققان مشخص شده است. بنابراین مرغها بایستی از جیره غذا کافی از نظر همه عوامل مغذی مورد نیاز برای تکامل جنین تغذیه شوند.

پروتئین

بوجود آوردن اثرات مستقیم پروتئین خام اسید آمینه ها روی قابلیت بالا بردن هچ در جوجه کشی اگر چه مشکل است اما مطالعات متعددی که بعمل آمده نشان داده است که کمبودهای جیره غذائی همراه با کاهشهای اندازه تخم مرغ و تولید است. در موارد کمبودهای حاشیه ای فقط کاهشی در اندازه تخم مرغ مشاهده نمی شود اما در کمبود شدید تولید تخم ممکن است متوقف شود. اسید آمینه های اصلی نیاز به این مسئله دارند که در مقادیر کافی در تخم مرغ ظاهر شوند و اگر بخواهیم که جوجه زنده ماندنی از نظر هچ شدن اطمینان بخش باشد کمبود اسید آمینه های اصلی در تخم را بایستی همواره مد نظر داشته باشیم و مقادیر کافی اسید آمینه در اختیار مرغان مادر قرار دهیم بنابراین کمبود اسید آمینه های اصلی در تخم مرغ مشخص کننده تکامل جنینی و میزان رشد بعد از هچ شدن است.

کربوهیدراتها

شواهد کمی در مورد اثرات مصرف انرژی مرغشای مادر در تکامل جنینی یا قابلیت هچ وجود دارد مگر اینکه بطور کلی تأثیر تغذیه را در سیستم خوراک دادن منظم مرغان مادر گوشتی که مطالعه شده مورد بررسی قرار دهیم تعادل بین پروتئین و انرژی میتواند یک اثر مشخص روی قابلیت بالا بردن هچ در جوجه کشی داشته باشد وقتی مصرف انرژی و پروتئین بالا است قابلیت هچ کم می شود. این مسئله بخصوص وقتی تولید تخم بالا است و مصرف انرژی پائین است قابل توجه می باشد.

لیپیدها

لیپیدها در زرده تخم مرغ منبع اصلی انرژی برای تکامل جنین است با محاسبه مشخص که ۸۴ تا ٪۵۶ مواد اکسید شده بعضی از اسیدهای چرب غیر اشباع نظیر اسید لینولئیک و اسید آراشیدونیک برای مرغهای مادر اساسی می باشند و اگر بخواهیم جوجه های قابل زنده ماندن تولید نمائیم کمبود اسید لینولئیک موجود در جیره غذایی را بایستی مدنظر قرار دهیم زیرا کمبود اسید لینولئیک از جیره غذائی همراه با کاهش تولید تخم و محتویات لیپید زرده است که با افزایش در مرگ و جنین همراه است.

در کمبود شدید اسید لینولئیک و اسید آراشیدونیک تشخیص کمبودها مشکل است و قابلیت هچ ممکن است به صفر برسد.

این حالت پروتئین و کربوهیدرات و چربی تخم مرغ تغییراتشان به گونه ای است که نمیتوان دقیقاًمشخص نمود و تغییرات مواد معدنی و ویتامینها نیز در این رابطه بایستی مد نظر قرار گیرند و احتیاجات مرغان مادر از این نظر بایستی مورد توجه واقع شود. بطور کلی علاوه بر وارد کردن مواد معدنی و ویتامین در جیره غذائی تجویز ویتامین ها و مواد معدنی محلول در آب نیز بایستی برای مرغان مادر در نظر گرفته شود تا کمبودی از این نظر بوجود نیاید.

ویتامین ها

پیکهای مرگ و میر جنینی وابسته به نقصهای تغذیه مشخص گردیده است مهمترین پیکهای مرگ جنینی معمولاً در هچهای نرمال مشاهده می شود که در ۲ تا ۴ روز گذشتن از زمان شروع انکوباسیون و سپس در ۱۸ تا ۲۱ روزکی انکوباسیون درست قبل از زمان هچ توجه دامپزشک کارخانه جوجه کشی را بخود معطوف می سازد. بطور نرمال تنها درصد کوچکی از مرگ و میر جنین در طول هفته دوم (۸ تا ۱۴ روزگی انکوباسیون) مشاهده می­شود. این مسئله معرف حساس ترین اثر کمبودهای تغذیه ای جیره مرغان مادر است تا رشد جوجه. کمبود ویتامین A برای جلوگیری از بد شدن تخم تولیدی عدم باروری و کاهش قابلیت هچ لازم است. کمبود ویتامین D به افت در قابلیت هچ و حتی میزان پائین و غیر اقتصادی میانجامد و اگر ویتامین D در جیره غذائی وجود نداشته باشد و یا کمبود داشته باشد. در اینصورت عوارض آن روی مسئله قابلیت هچ تأثیر پیدا میکند. ویتامین E که فاکتور ضد عقیمیت خوانده می شود رل مشخصی را در تولید مثل داشته و برای بالابردن قابلیت هچ لازم است. در میان ویتامین های B ارتباط قطعی بین مصرف جیره غذایی با ریبوفلاوین و تولید نتاج زنده ماندنی وجود دارد. ارتباط مشابهی بین مصرف جیره غذائی ویتامین B و قابلیت هچ منتج از آن و با قابلیت زنده ماندن نتاج وجود دارد.

اکنون مشخص شده است که اسید پانتوتنیک و اسید نیکوتینیک و پیرودوکسین و اسید فولیک و متیونین نیز اثرات مشابهی دارند. بسیاری از این ویتامینها را میتوان در بدن ذخیره سازی نمود. در نتیجه مقدار موجود برای ترکیب در تخم مرغ بستگی به مصرف جیره غذایی دارد. وقتی مرغها منحصراً از جیره غذایی گیاهی استفاده می نمایند و ویتامین و مواد معدنی مناسب نیز به آنها داده می شود هچ تخم مرغها قابلیتی ضعیف پیدا میکند و جوجه های هچ شده از این تخم مرغها کوچک ضعیف و مرگ و میر آنها بالا است اما وقتی یک منبع حیوانی پروتئین به آنها اضافه شده است و جیره غذائی حاوی پروتئین حیوانی نظیر پودر ماهی بوده است قابلیت هچ بخوبی بهبودی پیدا کرده وجوجه ها قوی شده و مرگ و میر پائین آمده است.

مواد معدنی

این مسئله مشکل است که اثرات اقتصادی مواد معدنی را در قابلیت هچ بسنجیم چون بسیاری از ارتباطات در بین عناصر آلی و ویتامینها اسید آمینه ها و چربی ذخیره غذائی بوجود می آید که بررسی این ارتباطات کار ساده­ای نیست. کمبود مواد معدنی در جیره غذائی مرغ مادر ممکن است اثر مستقیم یا غیر مستقیم در جایی دیگر داشته باشد و یا تداخلی روی عنصر خاص داشته باشد. مواد معدنی محققاً برای تکامل جنینی صحیح موردنیاز است. کمبودهای متعددی از مواد معدنی در جیره های غذائی مرغهای مادراز یکی از مواد اصلی مانند Sc , Mo , Cu , Fe , Zn , Mn , Mg , P , Caبه نقص قابلیت هچ کلی و ناهنجاریهای جنینی میانجامد.

زیادی مواد معدنی مثل Na , Mo , Mg , Seمشخص کننده و تعیین کننده هستند بدین معنی که وقتی غلات غنی از نظر مثلاًSe به مرغان مادر داده شده تکامل جنین تحت تأثير واقع شده و تخم مرغها معمولاً از هچ بازمانده اند. کمبود مادری Fe, Seاثر مشخصی روی قابلیت هچ و زنده ماندن نتاج داشته است.

سایر فاکتورهای تغذیه ای

قابليت هي و قابلیت زنده ماندن جوجه مشاهده شده وقتی مقداری پودر ماهی و فراورده های مخمر و خوراک علوفه ای به جیرههای غذائی مرغان مادر اضافه شده افزایش پیدا کرده است در حالیکه بعضی از اجزاء غذائی اثرات مفیدی روی قابلیت هچ داشته اند جیره هائی غذائی محتوی کنجاله تخم ترب اثرات مغایری از خود روی نتاج برجای گذاشته اند مثل بزرگ شدن غده تیروئید و کاهش وزن بدن. این اثرات مضر را به تیوسیاناتها و یا گلوکز نیولاتاتهای موجود در کنجاله تخم ترب (RAPESEED)نسبت داده اند.

نیازهای بالا بردن قابلیت هچ

توان جنین برای تکامل و هچ مستقیماً بستگی به مواد مغذی موجود در تخم مرغ دارد که بنوبه خود بستگی به مواد مغذی جیره غذائی مرغ مادر دارد اگر چه اثرات کمبود جیره غذائی و ویتامین ها و مواد معدنی روی قابلیت هچ بخوبی نشان داده شده است. توصیه ها دقیقاً مشخص نیستند حتی بین پرندگان مادر در نژادهای سبک و سنگین واساساً مبتنی بر نتایج تجربیات انجام شده در مورد پرندگان تخمگذار مادر است.

احتياجات ویتامین و مواد معدنی برای قابلیت هچ بالا فرقی بین نژاد سبک و سنگین ندارد این مسئله صرفاً یک نظریه است بنابراین نیاز به سنجش مجدد ویتامین و مواد معدنی برای قابلیت هچ وجود دارد که بر اساس همین سنجشها و تجارب میزان مورد احتیاج مشخص می شود تجربیات نشان داده است که نژادهای سنگین احتیاج به مقادیر بیشتر ویتامین E دارند و اسید بانتوتنیک اسید نیکوتنیک و اسید فولیک و ویتامین B12 و ریبوفلاوین برای قابلیت هچ اپتیمم مورد بیان پرندگان مادر است. حضور حدوث بالا و غیر معمول ناهنجاریهای جنینی بهنگام هر مرحله از انکوباسیون میتواند نتیجه عدم تعادل غذائی باشد. در اولین علامت مرگ و میر افزایش یافته طبیعی کفایت تغذیه ای جیره غذائی مرغان مادر بایستی چک شود و در همین موقع فاکتورهای غیر تغذیه ای که روی تخم مرغهای انکوباسیون اثر می گذارند نیز بایستی مورد مطالعه دقیق قرار گیرد و نواقص بر طرف گردد.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی