فنچ نرگسی، جاوا یا مصری نام یک پرنده است. نام علمی آن Padda oryzivora می­باشد. این نژاد دارای جثه­ای بزرگ بوده و منقارهای قوی و محکمی دارد و می تواند ضررهای زیادی وارد کند، اما به طور کلی پرندگان بی آزار و صلح ­جویی هستند. در مورد پرورش قنچ گلدین و فنچ راه راه به طور کامل بررسی شد. در ادامه تمامی نکات مربوط به پرورش فنچ نرگسی، جاوا یا مصری بررسی می گردد.

آشنایی با فنچ نرگسی، جاوا یا مصری و پرورش آن

فنچ جاوه

طبقه بندی علمی

فرمانرو:        جانوران

شاخه:       طنابداران

رده:          پرندگان

راسته:      گنجشک سانان

تیره:        سهره بافنده

سرده:      Padda

گونه:       P. oryzivora

نام علمی:   Padlala oryzivora (لينه، ۱۷۵۸)

فنچ­های نر و ماده شبیه هم هستند و همانند بسیاری از اعضای این خانواده تفريق بين نر و ماده از طریق آواز­خوانی صورت می گیرد.

البته افراد خبره با دقت فراوان به جفت های بسیاری از این نژاد می توانند نر وماده را از هم تشخیص دهند، چرا که نرها بروی قاعده منقار یک برآمدگی سرخ رنگ دارند که در ماده ها دیده نمی شود. و برخی دیگر معتقدند که رنگ حلقه دور چشم ها در نرها پر رنگ تر از ماده هاست، اما به نظر می رسد که تشخیص جنسیت از برآمدگی روی منقار راحت تر است.

بر خلاف حجم جثه و منقار بزرگ شان، پرندگان بسیار صلح جویی هستند و به راحتی می توان آنها را با فنچ­های کوچک جثه در یک قفس نگهداری کرد.

این پرنده ممکن است که با هم نژادهای خود درگیر شود، اما دیده نشده که با پرندگان نژادهای دیگر درگیر شده باشد.

فنچ نرگسی، جاوا یا مصری پرنده ای بسیار زیبا است. پرورش فنچ نرگسی و تهیه غذای فنچ نرگسی ساده است و شما می توانید فنچ نرگسی را نگهداری کنید.

نام پارسی: فنچ جاوا یا گنجشک جاوا

نام علمی Padda oryzivora (می تواند به Lonchura oryzivora تغییر کند).

نام انگلیسی: Java rice Finch یا Java Sparrow

فنچ­های نرگسی، فنچ­های بزرگ و تنومندی هستند. آنها بین ۱۵ تا ۱۸ سانتیمتر طول دارند. نوک آنها قدرتمند بوده و ظاهراً می توانند با آن آسیب های جدی وارد کنند. اما در کل فنچ نرگسی بی آزار است.

نرها و ماده ها در ظاهر شبیه به هم هستند. چند راه برای تشخیص جنسیت آنها وجود دارد. مانند همه ی اعضای خانواده ی لانچورا (Lonchura: خانواده ای از پرندگان شامل مونیاها و مانیکين­ها و بعضی فنچ ها)، نرهای آنها آواز می خوانند و کمی حالت رقص از خود نشان می دهند. البته این رقص آنقدر نیست که به چشم بیاید و عده ی زیادی حتی به آواز آنها هم توجهی نمی کنند. برخلاف بسیاری از مانیکین ها (mannikin) شما آواز این پرنده را از فاصله ی دور هم می توانید بشنوید.

به هر حال صبر کردن برای شنیدن آواز آنها به عنوان نشانه ی تعیین جنسیت، می تواند راهی برای آزمایش صبر شما باشد. نگاه کردن به یک جفت از نشانه های ظاهری، راه بهتری برای تشخیص جنسیت این پرنده است (منظور مقایسه بین تعدادی پرنده ی نر و ماده است). در یک جاوای نر در شرایط و زمان جفتگیری، در ناحیه ی کولمن (قسمت بالایی نوک مخصوصاً جایی که نوک به سر متصل می شود) یک تورم مشخص وجود دارد.

در فنچ نرگسی نر، رنگ نوک قرمز تیره می شود و یک برجستگی مشخص نیز پیدا می کند. عده ای می گویند که حلقه­ی دور چشم ها در نرها قرمز تیره تر است؛ ولی دیدن نوک آسان تر است.

با وجود اینکه فنچ­های نرگسی بزرگ هستند و نوک قدرتمندی دارند ولی پرندگان آرامی هستند آنها می­توانند به خوبی با فنچ های کوچکتر در یک محل بزرگ مخلوط (محل پرندگان؛ مانند یک اتاق پر از پرنده یا یک قفس خیلی بزرگ) کنار بیایند. آنها تنها با هم نوعان خودشان پرخاشگرانه رفتار می کنند. اگر گروهی از آنها را با هم در یک جا قرار دهید جنجال زیادی برپا می کنند و با نوکشان با هم دعوا کنند. اما فنچ های نرگسی این رفتارها را با فنچ های دیگر به ندرت انجام می دهند.

غذای فنچ نرگسی

برنامه ی غذایی گنجشک های جاوا (فنچ نرگسی) با یک میکس غذایی ساده تهیه می­شود. میکسی که برای فنچ نرگسی درست می کنید مانند میکس برای طوطی است. میکس طوطی شامل مغز آفتابگردان و دانه های فشرده شده و بذر است. شما می توانید از میکس فنچ (شامل انواع ارزن و بذور دیگر) هم استفاده کنید. اما جاواها انواعی از ارزن های کوچک را تا زمانی که ارزن سفید بزرگ در اختیار دارند نمی خورند. شما همچنین می توانید ارزن سفید پروسو (White proso millet) و دانه های دیگر را در ظرف­های جدا از هم برایشان قرار دهید.

فنچ نرگسی معمولاً در میکس طوطی به دنبال جو دو سر می گردد و برای پیدا کردنشان همه ی میکس را جست وجو می کند. اگر در یک ظرف دان خوری استوانه ای یا اتوماتیک برای آنها دانه بریزید آنها همه­ی دانه­ها و محتویات ظرف را خالی می کنند تا جوها را پیدا کنند. بسیار خوب است اگر به آن ها غذای تخم­مرغی ( تخم مرغ آب پز شده بدون زرده که سرد شده و له شده یا خرد شده باشد) بدهید و آنها نیز مشتاقانه آن را خواهند خورد و همینطور غذاهای سبز (مانند میوه جات تازه و سبزی جاتی که برای پرنده مضر نباشد) نیز باید در این برنامه ی غذایی بگنجد.

کلسیم در موادی مانند پوست تخم مرغ خرد شده یا کف دریا وجود دارد. ولی فنچ نرگسی عمدتاً به خوردن کف دریا علاقه ای ندارد (ولی باید در برنامه غذایی باشد). با وجود این که یکی از اسم های آنها فنچ یا گنجشک برنج است ولی آنها چندان به برنج علاقه ای ندارند. در واقع آنها شکل جوانه زده­ی برنج را بیشتر ترجیح می­دهند.

لانه فنچ نرگسی

فنچ­های نرگسی (جاواها) می توانند بسیار زیاد شوند. آنها دارای کلاچی بزرگ (تخم های پرنده که در یک دوره گذاشته می شود) با تعداد ۶-۸ تخم هستند و از کلاچ خود به شرطی که بیش از ۵ تخم نداشته باشد بسیار خوب نگه داری می کنند. بهتر است سایز لانه آنها 21 × 21 باشد، این در حقیقت یک سایز از لانه های استاندارد بزرگتر است.

این اندازه ممکن است در نگاه اول وقتی ماده به گوشه ای از لانه می رود بزرگ به نظر برسد. ولی وقتی جوجه­ها رشد کردند متوجه می شوید که چرا فضای بیشتر بهتر خواهد بود. لانه سازی این پرنده ها وحشتناک است زیرا در بیشتر قسمت ها از وسایل خشن و زمخت و کاغذ خرد شده استفاده می کنند. استفاده از پرهای نرم و پارچه را برای لانه سازی آنها فراموش کنید. تنها پرهایی که آنها استفاده می کنند، پرهای پروازی بزرگ و پرهای دمی بلدرچین های کوهستانی است.

علف خشک شده، روزنامه ی خرد شده و فییر دور نارگیل (قسمتی که شبیه مو است)، انتخاب های فنچ نرگسی برای لانه سازی هستند. بعضی از آنها با بافتن فیبر نارگیل لانه­ای پیچیده درست می کنند.

جوجه فنچ نرگسی

تعداد تخم ها معمولاً بین ۴-۸ تاست و خوابیدن روی تخم ها از زمانی که تخم سوم یا چهارم گذاشته شد شروع و به مدت ۱۳-۱۵ روز طول می کشد. جوجه ها به شکل بقیه­ی لانچوراها به دنیا می آیند؛ یعنی صورتی و بدون کرک. جوجه فنچ نرگسی در مقایسه با سایر فنچ­ها مدتی طولانی در لانه می ماند. تا زمان پر و بال در آوردن نزدیک به ۱ ماه و از زمان پر و بال در اوردن تا زمانی که مستقل شوند ۲ تا ۳ هفته طول می کشد. جوان­ها نمونه ی خاکستری تیره ی بالغین هستند. نوک آنها نیز تیره است. چند ماه طول می کشد تا آنها پر­ریزی کنند و پرهای بلوغ را در آورند.

جفت گیری فنچ نرگسی

آنها هر زمان که هوا مناسب باشد تولید مثل می کنند. اگر آنها در بیرون از خانه نگهداری شوند از سرمای زمستان و گرمای تابستان دوری خواهند کرد (آزارشان می­دهد). در درون خانه و در شرایط کنترل شده، آنها هر زمان از سال می توانند تولید مثل کنند. مانند همه ی پرنده های دیگر اگر عمل تولید مثل را به تعداد کمی دوره در هر فصل کاهش دهید، آسوده تر خواهید بود. وگرنه پرنده به تولید مثل دائماً ادامه می­دهد(سلامت پرنده به خطر می افتد).

خطر انقراض فنچ نرگسی

شگفت انگیز است که گنجشک جاوا در لیست CITES (قرار داد تجارت بین المللی گونه های در انقراض جانوران و گیاهان) قرار دارد. ظاهرا با توجه به این که این پرنده ها در بیشتر مناطق به دلیل صدماتی که به محصول برنج وارد می کنند، به عنوان آفت مطرح گردیده اند، کمیاب شده اند. در هر حال آنها به آسانی به صورت خانگی و اهلی موجودند.

رنگ­های فنچ نرگسی

علاوه بر رنگ خاکستری (که رنگ وحشی نیز هست)، در آمریکا جهش های رنگی حنایی، ابلغ (دورنگ یا چند رنگ) و سفید نیز موجود است و در اروپا رنگ­های کمرنگ و نقره ای هم دیده می­شود. یک جهش رنگی به نام اگیت ( Agate) هم وجود دارد که به دلیل مسائل قانونی ذکر شده نمی توان آن را در آمریکا خرید؛ اما با این حال به دست پرورش دهنده های آمریکایی هم رسیده است.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی