سنجاب ها می توانند بصورت تنها، جفتی و یا در یک حرمسرا (که شامل یک نر و دو یا سه ماده باشد) زندگی نمایند. چنانچه فضای کافی وجود داشته باشد، گروه های همجنس ممکن است با یکدیگر رقابت داشته باشند، اما معمولاً نرهای جوان با یکدیگر جنگ و نزاع دارند. جایگاه­های خارج از خانه باید از نور مستقیم خورشید و آب و هوای نامناسب در امان باشد. جایگاه های داخل خانه باید از نور مستقیم خورشید، صدای بلند افراد، رادیو و تلویزیون داخل خانه دور باشد. تهویه خوب و کیفیت هوا در طراحی جایگاه و محل آن در خانه از اهمیت زیادی برخوردار است. در ادامه این مقاله به بررسی ویژگی های قفس سنجاب می پردازیم و همچنین نکاتی در مورد بستر لانه سنجاب ، غذاخوری سنجاب و آبخوری سنجاب بیان می کنیم.

آشیانه، جایگاه و فضای مورد نیاز

جایگاه

سنجاب ها ممکن است در یک خانه، یا یک انباری یا بیرون از منزل در محل نگهداری پرندگان نگهداری شوند، و می توانند به صورت انفرادی یا جفتی (یک نر با یک ماده) یا سه تایی (یک نر با دو ماده) در قفس نگهداری شوند. معمولاً تجربیات نشان داده است که اگر حیوانات مختلف با هم در یک قفس جای داده شوند، پس از مدتی، تنها سنجاب ماده ای که غالب و قوی است، تولیدمثل می نماید. در داخل جایگاه از شاخه و کنده درختان به اندازه کافی بهره گیرید تا سنجاب از آنها بالا رود. مواد مورد استفاده در قفس باید از جنسی باشد که در مقابل جویده شدن مقاومت داشته باشد. نباید هیچ گونه جسم نوک تیزی مانند میخ، پیچ و نوک تیز درختان در قفس باقی بماند. اندازه منافذ توری نباید به گونه باشد که باعث گیر افتادن اندام های حرکتی در آن شود. لاروبی شن رودخانه بهترین گزینه برای کف جایگاه های داخل و خارج خانه است.

اگر مایلید که بیش از یک سنجاب را نگهداری نمایید باید تمام اندازه های ذکر شده را دو برابر در نظر بگیرید و نیاز به وجود آشیانه های بیشتری خواهد بود. این جانوران قادرند که مسایل اجتماعی خود را از قبیل سلسه مراتب اجتماعی را مدیریت نمایند. اما شما باید وقتی چند سنجاب را در کنار هم نگهداری می نمایید باید از دور نظاره گر رفتار آنها باشید تا از بروز مسایل غیرمنتظره پرهیز نمایید.

قفس سنجاب

قفس­ها باید از فلزی محکم ساخته شده باشد. قفس­ها بایستی تا آنجا که ممکن است بزرگ باشند تا بتوان حیوانات را به راحتی پرورش داد و اندازه آنها بسته به اینکه در داخل خانه و یا خارج از خانه بکار روند، فرق می­نماید. حداقل اندازه قفس برای سنجاب­ها بایستی 5/1 متر ارتفاع در ۵۰×۵۰ متر زیربنا داشته باشد. اگرچه محدودیتی در اندازه های بزرگتر وجود ندارد. درب خروجی این قفس ها باید دو دربی باشد و از قفل مناسبی برخوردار باشند. جایگاه های خارج از خانه نیز به همین اندازه می تواند باشد. از پلاستیک های محکم و چوب می توان برای تجهیز جایگاه بعنوان آشیانه و یا برای تحرک بیشتر بهره گرفت تعویض شود چون توسط سنجاب­ها جویده می شود. می توان از چوب­های غد یا سایر درختان میوه مانند بید و افرا بهره برد تا سنجاب­ها به راحتی بتوانند از آنها بالا روند. از لوله های PVC نیز می توان برای تجهیز جایگاه بهره گرفت. ستون یا میله های اسکلت قفس که فلزی یا چوبی هستند با شبکه سیمی پوشیده شده و از داخل به اسکلت بسته شوند تا از جویدن اسکلت قفس جلوگیری نماید. درون قفس ها می بایست دارای یک یا یا چند دیواره سفت با کف محکم و پوشیده با مواد بستر باشند. کف قفسی که از چوب باشد نظافت آن را سخت تر می سازد. همچنین ادرار و آب به آن نفوذ نموده و باعث بوی بد و نامطبوع محیط زندگی می­شود.

چنانچه کف قفس چوبی باشد باید با روغن کتان آن را پوشش داد. کف چوبی باید از چوب محکمی باشد که از جویده شدن آن توسط سنجاب جلوگیری نماید. به راحتی می­توان با ورق گالوانیزه و چوب برای کف قفس استفاده نمود. کف چوبی قفس را با پیچ به دیواره آن متصل نمائید تا مانع از جابجا شدن کف قفس شود. در طبیعت، سنجاب­ها زمین را حفر می نمایند تا علوفه های مدفون شده در زیر خاک را بیابند. بنابراین کف قفس را با خاک بپوشانید و در زیر آن یک سد غیرقابل نفوذی قرار دهید. یک لایه به ارتفاع ۱۰- ۵ سانتیمتر از خرده های کاغذ نیز می تواند رفتار غریضی آنها را میسر سازد. سعی شود از خاک اره استفاده نشود زیرا سبب عطسه می گردد. بسترهای خاکی پس از آلوده شدن به مدفوع و رطوبت باید تعویض شوند. این کار باید بعد از ظهر یعنی زمانی که سنجاب ها در لانه خود جای گرفته اند، صورت پذیرد تا حداقل استرس را داشته باشد. قفس باید نظافت شود، بستر تعویض گردد و مجدداً لوازم و تجهیزات بازگردد. یک انتهای قفس بایستی محکم بوده و برای جلوگیری از نفوذ باد پوشیده شود. برای جلوگیری از فرار سنجاب­ها، توصیه می شود که قفس ها دو در ورودی داشته باشند. شبکه های توری سیمی نبایستی بزرگتر از ۲ سانتیمتر باشند. درهای قفس بایستی در بالا و پایین محکم بسته شوند. به دلیل آن که سنجاب ها مرتبا از طوری بالا و پایین می­روند، نمی بایست درهای قفس توسط قلاب بسته شوند زیرا احتمال باز شدن آنها وجود دارد.

به منظور فراهم کردن محیط مورد علاقه و مخفیگاه برای سنجاب­ها بایستی شاخه های درخت، سنگ، جعبه خالی مقوایی، علوفه خشک و برگ درخت و جعبه های آشیانه اضافی به قفس سنجاب فراهم شود، چون سنجاب ها بیشتر وقت خود را برای تماشای آنچه را که در خارج از قفس است و از راه چنین پنجره ای صرف خواهند نمود، و از سویی بایستی برای جلوگیری از گرمای سوزان آفتاب سایبانی داشته باشند.

موقعیت قفس

حیواناتی که قفس آنها نزدیک دستگاه تلویزیون باشد از استرس و اضطراب شدید رنج می برند. مواجهه طولانی آن می تواند منجر به مرگ یا کاهش تعداد اولاد در سنجاب گردد. چنین فرض شده است که اشعه ناشی از اوسیلاتور 6/15 کیلوهرتز مسئول چنین امری است. در این فرکانس اشعه الكترومانیتیک و احتمالاً امواج صوتی وجود دارند که در ناحیه حساس از محدوده شنوایی سنجاب عمل خواهند نمود.

چنانچه سنجابی فرار کند، در صورتی که مسیرش برای او مشخص باشد به سمت لانه خود در محل دلخواهش باز خواهد گشت. اما این امر اغلب با خطر حمله سگ و گربه همراه می باشد.

آشیانه

برای هر سنجاب بالغ، یک جعبه آشیانه در هر قفس نیازمند است تا به راحتی بتواند از آن استفاده نموده و استراحت نماید. اندازه آن می بایست برای قفس­های سیستم بسته یا داخل منزل تقریباً به ابعاد طول، عرض و ارتفاع به ترتیب ۱۵، ۲۰ و ۱۵ سانتیمتر و برای قفس­های خارج از منزل بزرگتر از آن باشد تا بتوان در زمستان عایق بندی بیشتری نمود. در غیر این صورت خطر سرما می تواند سنجاب­ها را تهدید نماید. این لانه می تواند روی زمین یا کمی بالاتر یک سوراخ ورودی ۵ سانتیمتری انحنادار که داخل آن را دور از روشنایی نگه می دارد قرار گیرد. جعبه های آشیانه بایستی با علف خشک، خرده های کاغذ یا برگ درخت پر شود. این لانه ها، پس از اینکه بچه سنجاب ها از شیر گرفته شدند بایستی تمیز گردند. علاوه بر آن، لانه ها بایستی حداقل یک بار و حداکثر سه بار در سال تمیز شوند. تمیز کردن آنها در زمستان چندان ضرورتی ندارد. پس از تمیز کردن لانه یا آشیانه سنجاب، مقداری دانه های خوراکی بایستی اضافه شود تا جایگزین غذای اندوخته­ای گردد که در حین تمیز کردن آشیانه برداشته شده است. مواد اضافی لازم برای لانه گزینی، بایستی در اوایل فصل پائیز به منظور استفاده سنجاب ها برای زمستان آماده شود. گرم کردن مصنوعی محل ضرورتی ندارد، اما تهویه خوب مهم است. آشیانه باید یک در آویزان داشته باشد بطوری که در زمان خوابیدن درب آن بسته باشد و امنیت حیوان را حفظ نماید. آشیانه باید از کاه و کلش و خرده کاغذ پوشیده باشد تا از انباشتگی در کیسه های گونه ای و گیر کردن به ناخن ها در امان باشد، بجز فصل زمستان که حیوان نیاز به آرامش بیشتری دارد، آشیانه باید هر ماه یکبار تمیز شود.

بستر لانه سنجاب

راه های زیادی برای پوشاندن کف قفس وجود دارد. بدین منظور بایستی از یک بستر مناسب استفاده شود که دارای شرایط زیر باشد: ۱) نرم باشد. ۲) تمیز و پاک باشد. ۳) رطوبت را به خوبی جذب نماید. ۴) لغزنده و صیقلی نباشد. ۵) تهیه و دسترسی به آن آسان باشد. ۶) باعث مسمومیت یا جراحت نشود. انواع مختلفی از جنس های مورد استفاده برای پوشاندن سطح کف بستر لانه سنجاب وجود دارد که هر کدام معایب و مزایای خود را دارد، از جمله آنها خاک اره، خرده کاغذ، خرده چوب، کاه و کلش، پوشال، ماسه و خاک مخصوص گربه که همگی مواد فوق جاذب رطوبت بوده و به خشک نگهداشتن قفس کمک می نمایند.

خاک اره

یکی از موادی که برای بستر لانه سنجاب خاک اره است.ادرار توسط خاک اره جذب می شود و حیوان خرده های آن را می بود که باعث می شود دندان او کوتاه تر شود. خاک اره باید فاقد هر گونه گرد و غبار، میخ، اجسام تیز و برنده، آلودگی به مواد شیمیایی و تکه چوب­های رنگ شده باشد. البته معایبی هم وجود دارد: این ماده باعث تخریش چشم­ها می­شود. همچنین می تواند به داخل بینی جانور نفوذ نماید و مسبب بسیاری از مشکلات شود. بهتر است همراه خاک اره مقداری پشم گوسفند، تکه های گونی یا کتان، رشته کاموای ضخیم یا تکه های دستمال کاغذی در اختیار حیوان قرار دهید تا سنجاب بتواند با استفاده از آنها برای خود لانه بسازد.

تراشه چوب

یکی از موادی که برای بستر لانه سنجاب تراشه چوب است. تعویض آن راحت است و ریخت و پاش آن بسیار کمتر از شن و ماسه است. رطوبت زیادی جذب می نماید و قیمت بسیار پایینی دارد و یک روز در میان و یا هر روز می توان قسمتی را که خیس شده برداشت و تعویض نمود. بهترین تراشه چوب برای استفاده به منظور بستر تراشه چوب سپیدار است. ذرات چوب زبرتر هم می­توانند مورد استفاده قرار گیرند ولی خاک اره نرم هم باید به آن اضافه شود. تخریش اندام­های حرکتی و راحتی کمتر از عیوب تراشه های چوب است.

کاغذ یا پارچه

یکی از موادی که برای بستر لانه سنجاب کاغذیا پارچه است.کاغذ یا لوازم پارچه ای بایستی برای آشیانه استفاده شود و نباید از الیاف مصنوعی استفاده شود زیرا این الیاف در گونه های حیوان جمع می شوند یا دور پاهای حیوان می پیچد و باعث بروز آسیب و جراحت می شود. چنانچه هفته ای دو بار کاغذ بستر قف تعویض گردد، بهداشتی تر خواهد بود. در ضمن استفاده از آن آسانتر خواهد بود. کاغذ روزنامه ارزانتر تمام می شود اما باید توجه داشت که بدون تعویض هفته ای یک تا دوبار، احتمال بروز عفونت های میکروبی برای سنجاب شما بیشتر خواهد شد. از طرفی، بخاطر وجود جوهر در روزنامه احتمال بروز مسمومیت های طولانی مدت بیشتر خواهد شد.

کاه و کلش

همچنین می توان از یونجه و کاه به همین منظور استفاده نمود. در شكل ائده آل، این مواد باید فاقد گرد و غبار باشند.

پوشال کولر

برخی از پوشال کولر استفاده می نمایید. اشکال این نوع بسترها این است که از طرفی بسیار خشن و ناصاف هستند و از طرفی امکان دارد تکه های کوچک و ریز چوب در پوست نازک کف پاهای سنجاب فرو رود و ایجاد آبسه نماید.

خاک گربه

از بسترهایی که در دسترس است، می توان به خاک گربه اشاره نمود که از هر جهت برای سنجاب مناسب است، در کشورهای دیگر بسترهای مخصوص وجود دارد که از تراشه های فرآوری شده چوب ذرت تولید می­شود.

غذاخوری و آبخوری سنجاب

ظرف غذاخوری و آبخوری سنجاب بیرون قفس آویزان میشود و لوله به داخل قفس کشیده می­شود. آویزان کردن ظرف آب در خارج قفس از جویده شدن آن توسط سنجاب جلوگیری می نماید. ظرف غذاخوری و آبخوری سنجاب آویزان در داخل قفس باید دارای محافظ نازک برای جلوگیری از جویده شدن آن شود. به عنوان مثال، برای غذاخوری و آبخوری سنجاب می توان از یک قوطی فلزی نوشابه می تواند برای این امر استفاده شود.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی