پرورش گوسفند برحسب شرایط گوناگون و نوع بهره برداری اقتصادی از آن، ممکن است به روش­های مختلف به مورد اجرا گذاشته شود . در ادامه با همه چیز در مورد پرورش گوسفند آشنا می شویم.

همه چیز در مورد پرورش گوسفند

اول- روش پرورش گوسفند نژاد خالص:

در این روش معمولاً فقط یک نوع نژاد خالص برای پرورش در نظر گرفته می­شود و تمام مساعی در جهت تثبیت و تقویت صفات نژاد مربوطه است. قوچ های حاصله از این نوع پرورش به کسانی که از روش پرورش گوسفند در مزرعه و با از روش پرورش گوسفند به روش آمیخته گری استفاده می نمایند فروخته می­شود. اجراکنندگان این روش همچنین می توانند تعدادی از قوچ و میش­های خود را به افرادی که می خواهند فعالیت مشابه ای را آغاز نمایند بفروشند. این روش با توجه به موقعیت مناسب اقلیمی بمنظور حفظ نژادهای خالص محلی مورد استفاده قرار می گیرد. در ایران بعضی از دامداران محلی با داشتن قریحه و ذوق گوسفندداری، اقدام به نگهداری و پرورش گله های اصطلاحاً یک دست می نمایند که خود یک نوع روش پرورش گوسفند نژاد خالص است. اینگونه افراد هرگز اجازه نمی دهند قوچ نژادهای دیگر وارد گله آنها شود و نهایت دقت و مراقبت را در این امر مبذول می دارند. عمده ترین مشکل اینگونه دامداران بروز بعضی نارسایی­های حاصل از هم خونی در گله است که باعث دلسردی دامدار می گردد. برخی از دامداران دراین شرایط با خرید قوچ از گله های هم نژاد محل خود این نقیصه را رفع می نمایند. برخی دیگر گله خود را با نژادهای غیر از نژاد خود تلاقی می دهند یعنی از قوچ یک نژاد دیگر استفاده می نمایند که در اینصورت گله از حالت خالص بودن خارج می گردد. نظر به اینکه پرورش نژادهای خالص یک امر تخصصی است اغلب ایستگاه­های تحقیقاتی دولتی به این امر اقدام می نمایند. در ایران ایستگاه پرورش گوسفند عباس آباد مشهد (۳۰ کیلومتری جاده سرخس) وابسته به سازمان دامپروری کل کشور از جمله مراکزیست که در آن از روش پرورش نژاد خالص گوسفندان بلوچی استفاده می­شود. بهرحال در پرورش گوسفند به روش فوق باید به نکاتی توجه داشت که مهمترین آنها عبارتند از:

1. برنامه ریزی صحیح علمی و اجرای طرح زمان بندی شده با اعمال مدیریت دقیق.
2. موقعیت مناسب اقلیمی.
3. تهیه ورقه پیشینه برای هر گوسفند.
4. مطالعه و نتیجه گیری رکوردهای حاصله و بکار گرفتن آنها درانتخاب دقیق بره های نر و ماده و میش های داشتی و قوچ گله.
5. استفاده از اصول علمی در جفتگیری چه به لحاظ توارث صفات مطلوب و جد به لحاظ باروری گله.
6. رعایت اول تغذيه صحيح .

دوم ـ روش پرورش گوسفند بطریقه آمیخته گری:

این روش در حال حاضر در اغلب نقاط دنيا بمنظور حداکثر بهره برداری از ظرفیت تولید نژاد گوسفند به مورد اجرا گذاشته می­شود. در این روش سعی می­شود با استفاده از نژادهای خالص مختلف که هریک به لحاظی مطلوب هستند استفاده شود. بعنوان مثال اگر یک نژاد خالص به لحاظ تولید گوشت (سرعت رشد) و نژاد خالص دیگری به لحاظ باروری عالی باشد، نتیجه تلاقی آنها هم به لحاظ تولید گوشت (سرعت رشد) و هم به لحاظ باروری بسیار خوب خواهد بود (در فصل یازدهم چگونگی اثر آمیخته گری توضیح داده خواهد شد).

اگر چه در این زمینه دامداران ایرانی گاه نمونه های کوچکی را تجربه کرده اند ولی چون نسبت گله های خالص اصلاح شده در ایران بسیار کم است اكثر دامداران به استفاده از روش آمیخته گری متأسفانه چندان رغبت نشان نداده اند. بهرحال در آینده دامداران ناگزیر به استفاده از این روش خواهند بود زیرا همچنانکه در دنیا به اثبات رسیده است با بهره گیری از حداکثر ظرفیت تولیدی گوسفند تنها این روش از نظر اقتصادی مقرون بصرفه خواهد بود.

سوم ـ روش پرورش گوسفند در مزرعه:

این روش نموداری از روش فشرده است که باستثنای مناطق عشایری ایران (که از روش گسترده و متحرک استفاده می کنند)، در بیشتر مناطق روستایی ایران معمول و متداول است. منظور اصلی از این نوع فعالیت در مرحله اول تولید و فروش بره و در مرحله دوم تولید و عرضه پشم است. اندازه گله در این روش کاملاً متغییر و ممکن است حداقل بين (۶ تا ۸) یا حداکثر بين (٤٠٠ تا 500) رأس گوسفند باشد. در این روش نگهداری و مراقبت از گله تحت نظر یک یا دو نفر مراقب است. در صورتیکه پرورش گوسفند به روش فوق در قالب یک مجتمع کشاورزی یا دامپروری انجام شود آنرا بنام «روش تجارتی پرورش گوسفند در مزرعه» نیز می خوانند و در این صورت معمولاً نگهداری و مراقبت تحت نظر مراقب حرفه ای نیست. بلکه این امر توسط یک یا دو نفر کارگر مزرعه ( که وظایف دیگری در سایر قسمت­های مجتمع نیز بعهده دارند) انجام می­شود.

چهارم ـ پرورش گوسفند به روش چرای آزاد:

از این روش که بنام روش گسترده و یا متحرک نیز خوانده می­شود در مناطقی استفاده می گردد که از آب و هوای معتدل برخوردار و در مجاور مراتع وسیع و پربار واقع شده باشند. گله همواره در هوای آزاد و در دامن طبیعت به سر می برد و هیچگونه آغل خاصی برای گوسفندان در نظر گرفته نمیشود. از این روش در بیشتر کشورهای خارج و نیز در مناطق عشایری ایران استفاده می گردد. شکل دیگری از روش فوق، بصورت پرورش گوسفند به روش نیمه آزاد (چرای انتقالی با استفاده از جایگاه) است که دامداران یا شخصاً فعالیت دامداری و دهقانی را بطور توأم انجام می دهند (تلفیق دامداری و زراعت) و یا با مزارع کشاورزی نزدیک و در تماس می­باشند. در این روش، از آغل برای نگهداری بره ها و گوسفندان در طول شب و یا فصول نامساعد سال و یا به منظور پرواربندی استفاده می گردد.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی