عوامل متعدد و متنوعی در بروز مکرر کمپلکس های تنفسی و خسارات فراوان ناشی از آن در گله های گوشتی دخیل هستند که یکی از این عوامل شدت زیاد نور است.در این مقاله مشکلات به وجود آمده ناشی از شدت نور کم و زیاد در پرورش مرغ گوشتی را بررسی میکنیم.

مشکلات ناشی از شدت نور زیاد:

این شدت نور کم و زیاد در پرورش مرغ گوشتی موجود در سالن با فعالیت جوجه ها، ارتباط وجود دارد. به گونه ای که افزایش شدت نور از حد مشخصی، موجب افزایش فعالیت آنها می شود. افزایش شدت نور از 5/0 لوکس به ۱۲ – ۶ لوکس، افزایش فعالیت پرنده را بدنبال داشته است. این در حالی است که رابطه افزایش شدت نور با افزایش فعالیت پرنده در پرندگان مسن به اندازه جوان ها نیست. در شدت های بالای نور، پرندگان جنب و جوش بیشتری از خود نشان می دهند. در موارد شدیدتر جوجه ها به وضوح عصبی هستند. همه این اعمال در عین حالی که انرژی مصرف می کنند و بدین ترتیب، ضریب تبدیل را افزایش می­دهند، باعث افزایش گرد و غبار در سالن، به خصوص در شرایط خشک می شوند. این مسئله در کنار افزایش نیاز به مصرف اکسیژن به خصوص در شرایط گرم، منجر به تنفس دهانی و ورود بیشتر مواد خارجی به درون دستگاه تنفس میشود و شروع چرخه تشکیل کمپلکس­های تنفسی را موجب می گردد.

از سوی دیگر، افزایش شدت نور، بیش از حد موردنیاز پرنده مانند هر عامل تنش زای دیگری به پرنده استرس وارد می کند و از طریق مطالعات فارمی، عموما از این مسئله حکایت می کنند که میزان نور در نگهداری مرغ گوشتی بیش از ۵ لوکس، کاهش وزن بدن به دلیل افزایش فعالیت را در پی دارد. افزایش فعالیت جوجه­ها و عصبی شدن آنها در شرایط پرنور، ممکن است به بروز معضل دیگری به نام کانی­بالیسم نیز بیانجامد که کانی بالیسم در صورت عدم رسیدگی به موقع، ممکن است موجب تلفات قابل توجهی در سالن شود. در کنار خطرات ذکر شده، هزینه برق مصرفی را نیز می بایست به مشکلات ناشی از شدت زیاد نور افزود.

بیشترین مشکل در مورد تصحیح میزان روشنایی مربوط به سالن های باز است. روشنایی این سالن ها در طول روز، از نور طبیعی تأمین می شود و بعضاً تابش آفتاب به عنوان نامناسب ترین منبع روشنایی، شدت نور را در این سالن ها تا حد خطرناکی افزایش می دهد. در چنین شرایطی انجام ۲ کار زیر بسیار ضروری است:

1. کاستن از شدت نور در ساعات روز با ممانعت از تابش آفتاب
2. محاسبه تعداد لامپ­های لازم برای ایجاد روشنایی در ساعات شب و حذف لامپ های اضافه که مرحله دوم عملی تر و موفقیت آمیزتر است. چنانچه در سالن های بازی در هیچ وجه قادر به کاستن از شدت نور ورودی نباشیم، مجبور خواهیم شد که این کاهش را در مورد مدت روشنایی و در ساعات شب اعمال کنیم. باید این مسأله را جدی گرفت که یکی از دلایل موفقیت بیشتر پرورش در سالن های بسته و با شرایط مطلوب، کنترل مناسبی است که بر روی شدت نور در این سالن ها اعمال می شود.

مشکلات ناشی از شدت ناکافی نور:

فراوانی مواردی که گله های گوشتی به دلیل میزان ناکافی نور دچار مشکل می شوند، بسیار کمتر از مواردی است که شدت زیاد نور برای آنها مشکل ایجاد می کند. معمولاً بالاترین عملکرد در گله هایی دیده می­شود که صددرصد جوجه ها پس از گذشت ۷۲ ساعت، از آغاز دوره پرورش، از چینه دان کاملاً پر برخوردارند. یکی از عواملی که امکان چنین امری را فراهم می کند، مدت و شدت نور است.

در بیشتر برنامه های جدید نوری، پرورش جوجه های گوشتی با میزان نور در نگهداری مرغ گوشتی (حدود ۲۰ لوکس) آغاز می­گردد. سپس از شدت نور کاسته می شود تا در سنین ۱۴ تا ۲۱ روزگی به ۵ لوكس برسد. تعداد آن و برای مدت باقی مانده از دوره رشد یا شدت نور در همین حد نگاه داشته می شود و یا این که باز هم شدت آن کاهش می یابد. گزارشات حاکی از این مسأله است که شدت های بسیار کم نور (کمتر از ۵ لوكس)، ممکن است باعث تغییرات در شبکیه شود و ضایعاتی مانند بافتالموس، میوپا و گلوکوم را در پی داشته باشد و در نهایت با آسیب به عدسی به کوری بیانجامد.

انتخاب برنامه های نوری پیوسته با تعیین مرز ۵ لوکس به عنوان کمترین شدت روشنایی اعمال شده در سالن و یا انتخاب برنامه های نوری متناوب احتمال رخداد چنین مسأله ای را منتفی می کند.

در برنامه های نوری متناوب، میزان نور در نگهداری مرغ گوشتی به دلیل ساعات محدود روشنایی (کاهش مدت نور)، لازم است، شدت نور در این ساعات نسبت به برنامه های نوری پیوسته (افزایش مدت نور) بیشتر باشد. در غیر این صورت در فرصت محدود روشنایی، دریافت دان و آب توسط گلد بطور مطلوبی صورت نخواهد گرفت.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی