بدون شک آنتی بیوتیک های محرک رشد در بهبود عملکرد حیوانات و افزایش سلامت طیور دخیل بوده اند.در ادامه همین بخش شما را با مکانیسم عمل آنتی بیوتیک های محرک رشد در پرورش مرغ ارگانیک بیشتر آشنا میکنیم .
مکانیسم عمل آنتی بیوتیک های محرک رشد در پرورش مرغ ارگانیک
مکانیسم عمل آنتی بیوتیک های محرک رشد به روش های ذیل صورت می پذیرد:
- مهار سنتز جداره سلولی باکتری ها
- مهار سنتز اسید نوکلئیک یا اختلال در فونکسیون آن
- مهار رقابتی یا مهار سنتز پروتئین
از سویی باکتریها نیز در مقابل آنتی بیوتیک ها با یکی از روشهای زیر مقابله می نمایند :
- غیر فعال نمودن باکتری ها
- تغییر یا تعدیل آنزیم های هدف و مکان تماس
- کاهش جذب
- ترشح فعال سلولی باکتری
نکته: مصرف آنتی بیوتیک های محرک رشد در حیوانات عاری از جرم فاقد هرگونه ارزشی می باشد.
طیور به دلیل شرایط ویژه دارای انتقال سریع مواد غذایی از لوله گوارش می باشند. به واسطه اسیدیته بسیار پایین در سنگدان، پیش معده، غذای ورودی به دوازده به شکل معنا داری جمعیت میکروبی کمتری دارد.
طريقه عمل و روش های جایگزین مکانیسم عمل آنتی بیوتیک های محرک رشد در پرورش مرغ ارگانیک عبارت است از:
آنزیم های اگزوژن (آنزیم هایی که بطور دستی به جیره اضافه می شوند)
پلی ساکاریدهای غیر نشاسته ای: ترکیباتی که از نظر ساختمان شیمیایی و خواص فیزیکی و فعالیت فیزیولوژیکی واحد، تفاوت بسیار دارند و مشتمل بر: همی سلولز، پکتین، الیگوساکاریدها، آربینوکسیلان ها، بتاگلوکان ها می باشند.
مکانیسم های مطلوب در NSP را می توان به شرح ذیل بیان نمود:
- با کاهش ویسکوزیته مواد گوارشی در روده باریک، انتقال سریع تر مواد هضم شده و افزایش سرعت هضم مواد غذایی حاصل می شوند.
روش های مقابله با این بیماری ها شامل بهبود سیستم ایمنی مرغ ها:
- استفاده از دانه های کامل در جیره جهت تقویت توسعه سنگدان و افزودن مواد خوراکی الیاف دار به جیره جهت تشویق تخمیرات روده بزرگ است.
- جایگزین کردن ارگانیسم های بیماری زای روده توسط ارگانیسم های مفیدی است که از طريق انحصار رقابتی جای آنها را گرفته و اثرات مفید خود را به ظهور رسانده و اثرات نامطلوب باکتریهای مضر را کاهش می دهند. این باکتریهای مفید باعث می شوند که دیواره روده و فلور آن به عنوان سدهای طبیعی در برابر خسارات ناشی از باکتریهای بیماری زا، آنتی ژن ها و مواد سمی داخل روده عمل کنند.
- پری بیوتیک ها : که در واقع مواد خوراکی غیر قابل هضم یا کم هضمی هستند که از طریق تحریک انتخابی رشد و فعالیت باکتری های مفید از قبیل بیفیدو باکتری ها گرم مثبت انتهای دستگاه گوارش، برای ارگانیسم میزبان اثرات مفیدی ببار می آورند (بارل و والات ۲۰۰۷) کاسنی و کنگر فرنگی از جمله این مواد هستند زیرا دارای مقادیر قابل ملاحظه ای از فروکتان های شبه اینولین هستند که به رشد باکتریها کمک می کند. لاکتولوز، گالاكتوالیگوساکاریدها، فروکتوالیگوساکاریدها، مالتوالیگوساکاریدها و نشاسته های مقام به هضم دارای اثرات پری بیوتیکی هستند.
- پروبیوتیک ها : پروبیوتیک های خاصی را می توان در تولیدات ارگانیک بکار برد مشروط بر اینکه از طریق فن آوری تغییر ژنتیکی تولید نشده باشند. پروبیوتیک در واقع نمونه ای از یک فرآورده حاوی میکروارگانیسم های زنده و تعریف شده با تعداد مشخص است که میکروفلور بخش خاصی از دستگاه گوارش حيوان میزبان را تغییر داده و از این طریق اثرات مفیدی بر حيوان میزبان به جا می گذارند ( روسلی و همکاران ۲۰۰۵). برجسته ترین خصوصیات پروبیوتیک ها به شرح ذیل است:
- مقاومت در برابر شیرابه دستگاه گوارش و توانایی ادامه حیات
- ظرفیت چسبیدن به مخاط روده
- توان جلوگیری از برخی بیماری های روده ای از قبیل اسهال
- توان دستکاری کردن سیستم ایمنی بدن
- توانایی حفظ میکروفلور طبیعی روده
مکانیسم های عمل پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها :
- عوامل ضد باکتری که توسط ارگانیسم های پروبیوتیکی تولید شده دارای اثرات مهار کنندگی بر روی میکروب های بیماری زا هستند.
- ارگانیسم های پروبیوتیکی باعث توسعه سیستم ایمنی شده، که نتیجتاً میکروب های پاتوژنیک بالقوه را کاهش می دهند و در نتیجه این تحریک کننده های رشد مرغ سالم و ارگانیک را در پی دارد.
- رقابت بر روی دیواره روده به، باکتری های اسید لاکتیک و بیفیدوباکتريا اجازه داده تا باکتری های بیماری زا را ریشه کن کنند.
نانو سیلور
امروزه نانو تکنولوژی بصورت شتابان و وسیع در بسیاری از میادین علمی و تحقیقی و حتی تجاری وارد شده است، یکی از نانو مواد دارای خاصیت ضد عفونی کنندگی قوی و با پایداری بالا نانو سیلور ها هستند این نانو مواد شامل ذرات نانو نقره پوشش دهی شده روی Tio 2 به رطوبت و هوا یونهای فعال OH- و O2- تولید می نماید.
مطالعه حاضر به کار آزمایی بالینی استفاده از نانو سیلور در یک مرغداری گوشتی با ظرفیت 20000 قطعه اشاره دارد، که در نهایت با استفاده از این تکنیک در سن ۵۴ روزگی با ۷ درصد تلفات و بدون استفاده از آنتی بیوتیک و واکسن های مورد استفاده در طیور، با کیفیت مناسبی (چربی کمتر) مرغ به کشتار گاه ارسال شد، این روزها آنجه در خصوص گوشت مرغ در جامعه مطرح و به عنوان شبه ای در این خصوص ذکر میگردد وجود باقی مانده های آنتی بیوتیکی و … در گوشت مرغ می باشد و کاهش یا حذف آنتی بیوتیک از برنامه پرورش طیور گوشتی گامی رو به جلو در تولید محصولات غذایی ارگانیک می باشد. نکته قابل ذکر آنکه این مرغداری در منطقه مهریز استان یزد در ناحیه نسبتا متراکم از نظر مرغداری و نیز در فصل اردیبهشت و تیر ماه که توام با شروع گرما بوده است و در چنین شرایطی، پرورش مرغ گوشتی با برخی بیماریهای تنفسی ویروسی و بیماری های قارچی مرغ گوشتی و عفونتهای چرکین باکتریایی توام خواهد بود که با استفاده از نانوسیلور در بدو جوجه ریزی به عنوان ضد عفونی کننده سال نو نیز در طی دوران پرورش با کمترین تلفات (حد معمول تلفات در مرغداریها تا 8% قابل قبول و طبیعی بوده. و در شرایط بیماری و فصل گرم و اپیدمی ها تا ٪ ۴۰ می رسد) به سن کشتار یعنی ۵۴ روزگی رسید.
بر این اساس با توجه سلامت نانوسیلورها در انسان و وجود مقدار بسیار کم سیلور در گوشت مرغ تولیدی (در حد کمتر از یک، PPM) استفاده از این تکنیک کمک شایانی در تولید گوشت مرغ عاری از آنتی بیوتیک و بقایای واکسنهای روغنی خواهد بود.
اسیدها
اسیدهای ارگانیک به صورت گسترده در طبیعت موجود بوده و به عنوان یکی از اجزای اصلی طبیعی گیاهان و یا بافت های حیوانی مطرح می باشند این اسیدها از طریق تخمیر میکروبی کربوهیدراتها در بخش های زیادی از روده بزرگ طیور تولید می کردند. همچنین بسیاری از آنها به صورت نمک های سدیم و پتاسیم و کلسیم نیز در دسترس می باشند. مزیت استفاده از املاح اسیدی به تنها به جای اسید تنها به صورت عام، بدون بو بودن و استفاده آسان تر این ترکیبات در مراحل مختلف فرآوری خوراک به علت جامد بودن و عدم شکل فرار آنها می باشد و علاوه بر این نمک ها کمتر خاصیت خوردگی داشته و بهتر در آب حل می شوند.
اسیدهای ارگانیک علاوه بر خاسیت اسیدزایی غذایی، یکی از بهترین مواد نگهدارنده نیز محسوب می شوند. خاصیت اولیه ضد میکروبی اسیدها (در بعضی از گونه ها مهار کننده رشد باکتری و در بعضی به تأخیر انداختن رشد باکتری) مربوط به کاهش pH در جیره و آب مصرفی می باشد. اثرات اسید در مقایسه با نمک ها بیشتر است زیرا علاوه بر خاصیت اسیدیته آن اثرات آنیونی نیز مطرح است. مهمتر از همه توانایی اسید در تغییر حالت از شکل غیر یونیزه به شکل یونیزه، که بر پایه pH محیط می باشد، آنرا تبدیل به یک ماده ضد میکروبی مناسب یا غیر مناسب می نماید. وقتی اسید حالت غیر یونیزه دارد به راحتی از پرده نيمه تراوای غشای میکروارگانیسم عبور می کند و وارد سیتوپلاسم سلول می شود. در درون سلول pH تقریباً برابر با ۷ می باشد و اسید به شکل یونیزه در می آید.
از نظر فعالیت ضد میکروبی اسیدهایی مانند :
- اسید فرمیک (بر روی مخمرها و بعضی از باکتریها مانند اشرشیاکولی و سالمونلا)
- اسید استیک: به عنوان ماده پیشگیرانه رشد بعضی از گونه های باکتریایی بوده و در عین حال به میزان کمتری رشد مخمرها و قارچ ها مهار می کند
- اسید پروپیونیک: بر ور ی قارچ ها
- اسید لاکتیک بر روی باکتری ها
- اسید مالیک: بر ضد بعضی از باکتری ها و مخمرها
- اسید سوربیک: مخمرها و قارچ ها و بعضی از باکتری ها
- اسید های آلی: به عنوان منبع انرژی با سرعت جذب سریع از دستگاه گوارش طیور
نکته : آلودگی هایی از قبیل سالمونلاها و کمپیلوباکتری ها ممکن است اثر خاصی بر سلامت پرندگان نداشته باشند ولی وقتی در تخم و گوشت مرغ وجود داشته باشد ، خطر سلامت انسان های مصرف کننده این محصولات را فراهم می سازند. البته تخم مرغ در مقایسه با گوشت مرغ خطر کمتری در رابطه با ریسک توسعه کامپیلوباکتریا دارد.
مهم ترین آلودگی با منشاء غذایی که در رابطه با مصرف فرآورده های طیور در جوامع انسانی تمام کره زمین دیده می شود، آلودگی سالمونلایی است ( وان ایمر سیل و همکاران 2002). محصولات طيور ممکن است در نتیجه تماس با منابعی از قبیل : بستر ، فضولات ، خاک ، حشرات و آلودگی جوندگان به میکروب های سالمونلائی آلوده شوند. جلوگیری از آلودگی از طریق پروتکل مدیریت مناسب از جمله : بهداشت صحیح مقدور و مهم ترین روش کنترل این آلودگی است. اقدامات کنترل مواد خوراکی که برای کمک به کنترل سالمونلاها مفید است شامل : پلت بخار مواد خوراکی و بکار بردن مواد افزودنی مجاز از قبیل : پری بیوتیکها، پروبیوتیک ها و اسیدهای چرب کو تاد زنجیر در جیره غذایی مرغ ها است.
نظرات کاربران
2:27:55 AM