برای جفت گیری کبک یک روش تلقیح مصنوعی کبک است که یک روش موثر می باشد که کلا در طیور از دهه ۶۰ میلادی آغاز شد. جفت گیری کبک به این صورت را در پرندگانی اجراء می کنند که خصوصیات پرنده نر و ماده مانند: وزن، ارتفاع و … امکان جفت گیری طبیعی را مشکل کند. برای این کار منی حیوان نر را جمع آوری کرده و به پرندگان ماده تلقیح می کنند.
روش گرفتن اسپرم از کبک نر:
بهترین روش جمع آوری منی برای جفت گیری کبک استفاده از ماساژ می باشد.
در این روش ابتدا فرد مسؤل جمع آوری و اسپرم با ملایمت کبک نر را در زیر بقل خود می گیرد با یک دست پاهای حیوان و با یک دست زیر شکم و بین ۲ ران را با ملایمت و به سرعت یکنواخت و با نرمی ماساژ می دهد.
پس از چند دقیقه ماساژ با فشار ملایم به کلواک حيوان منی را دفع می کند.
بهتر این می باشد که این عمل تکرار شود و در هر دفعه دو نوبت اسپرم گرفته شود. در هفته تا پنج بار می توان اسپرم گرفت.
مشخصات منی پرندگان مختلف در جدول زیر آمده است:
گونه | محدوده حجم منی (میلی متر) | محدوده تراکم (میلیارد اسپرم در میلی لیتر) | تعداد تلقیح با هر بار انزال |
خروس گوشتی | 9/0 – 1/0 | 8 – 3 | 20 |
خروس تخم گذار | 3/0 – 15/0 | 5/7 – 3 | 5/7 |
بوقلمون | 4/0 – 1/0 | 15 – 8 | 5/13 |
کبک | 1- 1/0 | 7 – 05/0 | 9 |
غاز | 8/0 – 5/0 | 3 – 02/0 | 6 |
کیفیت اسپرم ها به تراکم اسپرم ها، تحرک اسپرماتوزوئیدها و درصد اسپرماتوزوئیدهای زنده بستگی دارد.
حجم و تعداد اسپرماتوزئیدها در هر تلقیح:
تعداد اسپرماتوزوئیدهایی که برای باروری لازم است بستگی به سن پرنده نر و ماده، روش جمع آوری، فاصله بین جمع آوری و تلقیح و تجربه و مهارت فرد تلقیح کننده دارد. تعداد ۱۵۰-۱۰۰ میلیون اسپرم در هر دوز تلقیح مورد نیاز می باشد. تعداد تلقیح با هر انزال منی از طریق فرمول محاسبه می شود که در این فرمول N تعداد تلقیح در هر انزال، Vحجم بر اساس میلی لیتر، R غلظت بر اساس تعداد اسپرم در هر میلی لیتر و n تعداد اسپرم در هر تلقيح (۱۰۰ میلیون در تلقیح) می باشد. با استفاده از حجم تلقيح استاندارد یعنی 05/0 میلی لیتر می توان حجم کلی منی (منی + مایع رقیق کننده) را محاسبه کرد.
V=حجم كل
R= غلظت
حجم رقیق نشده منی
حجم هر دو تلقیح
و حجم مایع رقیق کننده نیز از فرمول زیر محاسبه می شود:
V=حجم كل منی و مایع رقیق کننده ( محاسبه شده)
حجم منی
حجم مایع رقیق کننده مورد نیاز
رقیق کردن منی: منی پرندگان را بین ۳۰-۲۰ دقیقه بدون کاهش درصد باروری می توان نگه داشت. بهترین درجه حرارت برای نگهداری ۲۱-۱۵ درجه سانتی گراد می باشد. مهمترین ویژگی برای محیط ذخیره سازی منی فشار اسمزی می بان اسمزی مطلوب بین ۳۶۰ تا ۲۷۰ میلی اسمول بر کیلوگرم آب است. منی می تواند PH 5/7 – 1/6 را بخوبی تحمل کند. برای کاهش تغییرات PH می توان از مخلوطی از یک اسید و باز کنژو که آن (بافر) یا مولکولهای دو قطبی آلی مانند BES یا TES یا Hepes استفاده کرد.
اگر منی کمتر از ۴ ساعت نگهداری شود باید درجه حرارت حدود ۱۸-۱۷ درجه سانتی گراد باشد. با کاهش درجه حرارت به ۶-۴ درجه سانتی گراد می توان منی را حداکثر تا ۲ روز نگهداری نمود که در این شرایط لازم است از گلوکز برای تامین انرژی استفاده نمود. ضمنا لازم است یا از پمپ اکسیژن استفاده شود یا منی در ظرفی با سطوح زیاد ریخته و مرتب تکان داده شود.
منجمد کردن منی کبک:
در جفت گیری کبک اگر منجمد کردن بخصوص اگر طولانی باشد منجر به از بین رفتن تعداد قابل توجهی از اسپرماتوزوئیدها می شود.
اما مزیت منجمد کردن نگهداری طولانی مدت و امکان حمل و نقل منی به مسافتهای طولانی است. با اضافه کردن موادی چون دی متیل سولفاکساید DMSO در سرما یا گلیسرول به مواد رقیق کننده می توان اقدام به انجماد کرد. منی را پس از جمع آوری به میزان 5 – 5/2 برابر رقیق می کنند و بمدت ۲ ساعت در حرارت ۱۵-۵ درجه نگه می دارند، سپس منی را داخل ویال هایی ذخیره و با کاهش حرارت به میزان 1 درجه در دقیقه تا ۴۰ درجه منجمد و در نیتروژن مایع ذخیره می کنند. اگر از گلیسرول استفاده شود، قبل از تلقیح باید مخلوط و یال ها را به میزان 8/0 – 6/0 درصد حجمی رقیق کرد تا اختلال در باروری ایجاد نشود. بنابراین استفاده از DMSO راحتتر اما سمی تر از گلیسرول می باشد.
فضای لازم برای نگهداری کبک نر مولد:
باید فضای آرام و مناسب در نظر گرفت.
تلقیح منی به پرنده ماده:
باید برای تلقیح کلوآک ماده را با فشار اندکی به اطراف برگرداند و با قرار دادن پیپت تلقیح به عمق 3- 5 سانتی متر در داخل اویدوکت منی در اویدوکت تلقیح مصنوعی کبک شود.
بهترین زمان تلقیح مصنوعی کبک 8 – 11 صبح است. اسپرماتوزوئیدها در کمتر از 15 دقیقه به شیپور فالوپ می رسند و تا 10 روز در این قسمت می توانند زنده باقی بمانند.
نظرات کاربران
2:27:55 AM