با وجودی که گوسفند و بز دارای شباهت های بسیاری هستند ولی رده بندی آنها (طبقه بندی علمی) متفاوت است. هر کدام از آنها دارای گونه و جنس متفاوتی هستند. گوسفند (Ovis Aries) دارای ۵۴ کروموزوم در حالی که بز (Capra Hircus) دارای ۶۰ کروموزوم هستند. دراین پست به تفاوت بز و گوسفند به طور کلی پرداخته می شود.

تفاوت های موجود بین بز و گوسفند

تفاوت های بین بز و گوسفند را می توان از جهات مختلف بررسی کرد:

خصوصیات بدنی

• غده دمی مترشحه مواد بودار، در جنس نر در بز موجود است ولی گوسفند این غده دمی را ندارد، برعکس غدد پا و صورت تنها در گوسفند دیده می­شود.
• گوسفند دارای غدد اشکی است ولی بز این غدد را ندارد.
• وجود ریش در بز معمول است ولی در گوسنفد نادر می باشد.
• آویز یا منگوله (برجستگی گوشتی نرم که در زیر گلوی بز و حیوانات دیگر آویزان است) در نژادهای شیری بز معمول است ولی در گوسفند معمول نمی باشد.
• اکثر بزها دارای پوشش مویی ولی اکثر بزها دارای پوشش پشم هستند.
• راحت ترین راه برای تشخیص تفاوت یک گوسفند و بز، نگاه کردن به دم آنها می باشد، دم بز به سمت بالا است مگر این که دچار بیماری، ترس و یا ضعیف شده باشد ولی دم گوسفند به سمت پائین است.
• سم­ها در بز حالت اسفنجی و تو خالی دارند ولی در گوسفند به صورت یک تکه ضخیم و توپر هستند.
• اکثر بزها شاخ دارند و شاخ در آنها نامنظم است. اکثر نژادهای گوسفندان، به طور طبیعی بدون شاخ هستند. شاخ بزها، باریک، ایستاده به سمت بالا و در مقایسه با شاخ گوسفندان دارای خمیدگی کمتری است.
• بز در مقایسه با گوسفند از ضریب هوشی بالاتری برخوردار است.
• مدفوع در بز بیشتر حبه­ای شکل و در گوسفند خمیری شکل می باشد.
• بز در مقابل کم آبی مقاومت خوبی دارد ولی مقاومت گوسفند در حد متوسط است.
• حساسیت بز به تنش بیش از گوسفند است.
• حساسیت بز به سرما بیشتر است و آن هم به دلیل پوشش خاص بدن بز می باشد از مو و یا کرک پوشیده شده است. ولی پوشش پشمی گوسفند سبب شده تا این حیوان دمای پائین را به راحتی تحمل کند.
• بزها در مقایسه با گوسفندان به سم چینی بیشتری نیاز دارند.

رفتار

• بز حیوانی کنجکاو، تندرو، ماجراجو، بی باک، تعلیم پذیر و گوش به فرمان چوپان است. لذا همیشه در جلوی گله حرکت کرده و به عنوان رهبر گله محسوب می شود. ولی گوسفند دامی آرام و ترسو بوده و عملاً به زندگی اجتماعی تمایل دارد.
• نگه داشتن یک گوسفند در داخل حصار، آسان تر از بزها می باشد.
• تجربه نشان می دهد بز همیشه تمایل دارد از کوه به طرف دشت حرکت کند (از بالا به پائین) ولی اگر گوسفند بدون چوپان باشد به طرف ارتفاعات (از پائین به بالا) حرکت می کند.

توزیع و محیط ترجیحی

• بزها عمدتاً در نواحی گرمسیری، مرتفع و حاشیه جنگل­ها یافت می شوند ولی گوسفندان عمدتاً در نواحی معتدل و پست و جلگه­ای توزیع شده اند.
• بزها محیط هایی را ترجیح می دهند که بارندگی در آن جا پائین است و خاک های آنها شنی و به سادگی زهکشی می شوند، ولی گوسفندان در مناطقی با بارندگی متوسط و دارای انواع خاک­ها زندگی می کنند.
• جمعیت بز در دنیا حدود ۵۰ درصد گوسفند است.

تغذیه

• بزها بوته خواری ولی گوسفندان چرا یا علف خواری می کنند و بزها در مقایسه با گوسفندان در هنگام خوردن انتخابی تر عمل می کنند.
• مواد معدنی مورد نیاز بز از گوسفند بیشتر است.
• بز نسبت به گوسفند انواع خوراک ها را بیشتر ترجیح می­دهد.
• بزها میل و رغبت زیادی به برگ درختان دارند ولی گوسفندان تمایلی به مصرف برگ درختان ندارند. چون بزها تحمل بیشتری نسبت به مزة تلخ دارند.
• اگر مواد فیبری در جیره باشد راندمان بزها از گوسفندان بیشتر است.

محصولات تولیدی

• گوشت در بز محصول اصلی است ولی در بیشتر نژادهای گوسفند محصول مهمی است. کل بخش های قابل فروش و قابل خوردن بز از گوسفند بیشتر می باشد. توزیع چربی در بز عمدتاً احشایی و در گوسفند زیر پوستی است. بوی گوشت بز از گوشت گوسفند بیشتر بوده و محبوبیت گوشت گوسفند بیشتر است.
• تولید شیر در بز رایج است و یک محصول ثانویه است اما در گوسفند رایج نیست البته به جزء نژادهای موجود در جنوب اروپا و خاور نزدیک که تولید شیر در آنها مهم است. درصد چربی شیر گوسفند بیشتر است و خصوصیات حساسیت زایی با شیر گوسفند دیده می شود. باسیل سل در شیر گوسفند نادر و در شیر بز خیلی نادر است.
• در بین نشخوار کنندگان، گوسفند دارای بیشترین و بز دارای کمترین غلظت اسید لینولئیک مزدوج در چربی شیر می باشند.
• حد استاندارد شمار سلول های سوماتیک برای بز۱.۵۰۰.۰۰۰ در هر میلی لیتر شیر است. و از یک نژاد به نژاد دیگر متفاوت است. در مورد شیر گوسفند استاندارد رایجی وجود ندارد.
• نقطه انجماد شیر بز ۵۵۳/ ۰ – درجه سانتی گراد است. در مورد شیر گوسفند استاندارد رایجی وجود ندارد.
• تولید الیاف در بز نسبتاً بی اهمیت است، البته به جزء موهیر و پشمینه که با ارزش هستند. ولی تولید الیاف در بیشتر نژادها مهم است.
• پوست در بیشتر نژادها یک محصول مهم است ولی در گوسفند یک محصول فرعی است.

تولیدمثل

• باروری و چندقلوزایی در گوسفند و بز خیلی متغیر است ولی در گوسفند بیشتر می باشد.
• چرخه فحلی در بز ۲۱-۱۹ روز و در گوسفند حدود ۱۷ روز طول می کشد.

بیماری­ها

• بزها نسبت به بیماری نمونیا حساس هستند ولی گوسنفدان حساسیت کمتری دارند.
• بیماری ورم معده ای- روده ای در بز رایج ولی در گوسفند کمتر رایج است.
• اکتیمای واگیردار در بز خیلی شدید است ولی شدت آن در گوسفند کمتر می باشد.
• بیماری تب نزله­ای بدخیم در بز رایج نیست ولی در گوسفند رایج است.
• احتمال پرخوری در گوسفند زیاد است.
• در گوسفند احتمال وجود کرم و به ویژه کرم روده ای است در حالی که در بز انگل های پروتوزوآی روده ای بیشتر می باشد.
• احتمال انگل های خارجی مانند شپش ها و قارچ­ها در بز بیشتر است. گوسفند حساسیت کمتری نسبت به انگل های خارجی دارد.
• بز نسبت به مگس تسه تسه مقاوم است ولی گوسفند مقاومتی در برابر این مگس ندارد.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی