برای واکسیناسیون مرغ تخمگذار می توان از انواعی از واکسن ها استعاده کرد. واکسن، میکروب تخفيف حدت یافته یا کشته شده است که پس از تزریق در بدن منجر به برانگیختگی و تحریک سیستم ایمنی می شود. میکروب زنده جدت یافته میکروبی است که قدرت بیماریزایی آن کاهش یافته است. این میکروب زنده ممکن است به صورت طبیعی وجود داشته باشد و یا از طریق مصنوعی از میکروب های بیماریزا تولید شد باشد. میکروب های کشته شده که واکسن های غیرفعال را تشکیل می دهند، از طریق اعمال روش های فیزیکی (حرارت، اشعه UV و… ) و شیمیایی (فرمالدئید، فنل و …) بوجود می آیند. با توجه به آن که میکروب­های کشته شده قدرت تکثیر و انتشار ندارند، واکسن های غیر فعال صرفاً از طریق تزریق زیرجلدی و عضلانی تجویز می شوند، ولی واکسن های زنده تخفیف همچنین از طریق اسپری، آب آشامیدنی، قطره چشمی، تلقیح در پوست گردن و بال، یا تزریق درون تخم مرغ تجویز می گردند. در ادامه هرآنچه که در مورد واکسیناسیون مرغ تخمگذار باید بدانید بیان می گردد.

انواع واکسن

 واکسن های زنده تخفيف حدت یافته

ویروس زنده تخفیف حدت یافته با ورود به بدن ابتدا در محلی تکثیر نموده و سپس در سراسر بدن منتشر می­شود و به اندام های هدف (بورس در مورد ویروس گامبورو، مخاط نای در مورد برونشیت عفونی و …) می رسد و در آنجا باعث تحریک سیستم ایمنی گردیده و پرنده را در هنگام ابتلا به عفونت ناشی از ویروس حاد محافظت می­کند. تحریک سیستم ایمنی در اثر ویروس زنده تخفيف حدت یافته خیلی سریع اتفاق می افتد. در شرایط مزرعه ای، بسته به نوع بیماری، این ایمنی بین ۲ تا ۸ روز ایجاد میشود و به مدت ۴ تا ۱۰ هفته به طول می انجامد.

در واکسیناسیون مرغ تخمگذار استفاده از واکسن زنده تخفيف حدت یافته ممکن است با مشکلاتی همراه باشد. یکی از این مشکلات احتمال برگشت خاصیت بیماریزایی میکروارگانیسم است. همچنین، استفاده گسترده از واکسن های زنده تخفیف حدت یافته در مناطقی که تراکم بالایی از پرندگان وجود دارد، ممکن است منجر به ظهور سویه های جدید و متفاوتی از میکروارگانیسم شود. باید توجه داشت که بین ایمنی زایی و بیماری زایی میکروارگانیسم یک رابطه منفی وجود دارد، به طوری که واکسن هایی که بیماریزایی کمتری دارند، سیستم ایمنی را بیشتر تحریک می کنند. این مطلب را می توان در مورد سویه های واکسن بیماری نیوکاسل مشاهده کرد. سویه لنتوژنیک هیچنر B1 در مقایسه با لاسوتا واکنش تنفسی کمتری ایجا می کند، ولی ایمنی زایی بالاتری بوجود می آورد.

از دیگر مشکلاتی که در مورد استفاده از واکسن های زنده تخفيف حدت یافته مطرح است، آن که این واکسن ها ممکن است در بدن پرندگان باقی مانده و منجر به بیماری های بالینی در گله های حساس شوند. برای مثال، سویه CU واکسن پاستورلا بارها و بارها از گله های مرغ با نشانه های بالینی این بیماری جداسازی شده است. همچنین، باید توجه داشت که امکان تکثیر واکسن های زنده تخفيف حدت یافته و عفونت مربوطه در صورتی که نظارت و کنترل دقیق بر نحوه تولید و عقیم سازی آنها انجام نگیرد، وجود دارد. برای مثال، در دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی، ویروس عامل کم خونی در مرغ از طریق تخم مرغ های SPF آلوده به این ویروس به کل صنعت پرورش طیور در جهان گسترش یافت.

واکسن های غیرفعال

از این واکسن ها در مواردی که تولید واکسن های زنده تخفيف حدت یافته امکانپذیر نیست (مثلاً در مورد عارضه افت تولید تخم توسط آدنووایرال ) و یا مواردی که استفاده از واکسن های زنده تخفيف حدت یافته نامناسب می­باشد (مثلاً در مورد آنفولانزای مرغی)، استفاده می شود.

واکسن های غیرفعال معمولاً از یک فاز ابی حاوی آنتی ژن در ترکیب با ماده همراه در امولسیون روغنی تشکیل یافته اند. امولسیون روغنی باعث پایداری واکسن در هنگام تزریق از راه زیر جلدی یا داخل ماهیچه ای می گردد. از معایبی که در مورد واکسن های غیرفعال می توان برشمرد، آن است که طول مدت ایمن واکسن ها کوتاه است. در برنامه واکسیناسیون می توان ابتدا ایمنی را توسط واکسن زنده تخفيف حدت یافته تحریک نمود و از واکسن­های غیرفعال برای افزایش سطح ایمنی (بالا بردن معیار آنتی بادی) به عنوان یاداور استفاده نمود. عیب دیگری که واکسن های غیرفعال دارند آن است که این واکسن ها را باید به صورت وریدی به پرندگان تزریق نمود که مستلزم گرفتن پرندگان بوده و ضمن افزایش هزینه کارگری، تنش زیادی به آنها وارد می کند.

مزیتی که در مورد واکسن های غیرفعال وجود دارد آن است که در هنگام شیوع یک بیماری نظیر آنفولانزای مرغی، تهیه و تولید آنها در مدت زمان نسبتاً کوتاه امکان پذیر است.

باکترین ها

باکترین ها گروه خاصی از واکسن های غیرفعال هستند که شامل کشت باکتریایی در محیط رشدهایی است که توسط یک ترکیب ضدباکتریایی از فعالیت باکتری ممانعت می شود. ایمنی که به این صورت در بدن پرنده بوجود می آید، دوام زیادی ندارد و لازم است به منظور حفاظت موثر دوزهای واکسن در فواصل مختلف (معمولاً ۴هفته) تجویز شوند. از باکترین ها در مقابل عفونت های ناشی از مایکوپلاسما و پاستورلا استفاده می شود.

واکسن های نوترکیب

امروزه از زیست فناوری در جهت تولید واکسن ها استفاده شده است. تجویز واکسن های نوترکیب ضمن آنکه ایمنی را در بدن تحریک می کند، احتمال خطرهای واکسن های زنده تخفيف حدت یافته را به همراه ندارد.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی