امروز نگهداری از حیوان خانگی به امری عادی تبدیل شده است، گرچه میزان نگهداری حیوانات خانگی در قاره ها و کشورهای مختلف، متفاوت از هم هستند. با وجود این بسیاری از پژوهش ها نشان از آن دارد که اکثر خانواده ها حداقل یک حیوان خانگی را نگهداری می کنند. بیشتر حیواناتی که در خانواده ها نگهداری می شوند یا گربه اند یا سگ. البته در مقیاس کمتری گونه های حیوانی دیگری نیز نگهداری می شوند. بیماری مشترک حیوانات با افراد دچار نقص ایمنی را در این بخش بیان کرده ایم.

حیوانات خانگی و افراد دچار نقص سیتم ایمنی

مقدمه

 نیاز به گفته نیست که نگهداری از حیوانات خانگی عاری از خطر نیست. اما بسیاری از خطرات هنوز به درستی شناخته نشده است. احتمالاً این واقعیت مشخص شده است که این خطرات در میان گروه های خاص به ویژه کودکان، سالمندان، زنان باردار و افراد دچار نقص سیستم ایمنی بسیار زیاد است. با وجود احتمال بالای درگیری در این گروه ها، نگهداری حیوانات خانگی امری عادی است. در واقع، خانواده های صاحب فرزند احتمالاً بیشتر از خانواده های بدون فرزند حیوان خانگی دارند. همچنین به نظر می رسد تعداد حیوانات نگهداری شده توسط افراد دچار نقص سیستم ایمنی، مشابه تعداد آنها توسط عموم مردم است.

علیرغم پیشرفت علم پزشکی و فناوری، شمار زیادی از افراد با میزانی از ضعف عملکرد سیستم ایمنی بدن زندگی می کنند، این امر باعث افزایش حساسیت یا آمادگی ابتلا به عفونت می شود. آدم ها ممکن است به دلایل مختلفی دچار نقص سیستم ایمنی باشند؛

از جمله: بیماری به عنوان مثال: ويروس نقص ایمنی انسانی HIV]] سندرم نقص ایمنی اکتسابی [AIDS])، درمان (به عنوان مثال: شیمی درمانی سیتوتوکسیک، عمل جراحی، درمان با داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی پس از پیوند عضو)، یا عوامل دیگر (به عنوان مثال: بیماری های ثانویه، سن بالا). مطالعات نشان می­دهد که عده ای زیادی از مردم دچار نقص سیستم ایمنی هستند (به میزان ۲۰ درصد در ایالات متحده) و این میزان در حال افزایش است. به این ترتیب، حیوانات غالباً در خانواده هایی نگهداری می شوند که حداقل یک یا چند نفر از آنها دچار نقص ایمنی هستند. در حالی که افراد دچار نقص ایمنی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های مشترک و مرتبط با حیوانات خانگی هستند، اما این افراد تا حد زیادی از مصاحبت و همراهی با حیوانات نفع می برند. درک خطر ابتلا به بیماری­های عفونی از طریق تماس با حیوانات خانگی و همچنین فواید بهداشتی-درمانی همراهی با حیوانات، هر دو در ارزیابی کامل تأثیر حیوانات خانگی بر بهبود سطح سلامت افراد دچار نقص ایمنی، بسیار مهم هستند و توصیه های قابل توجهی برای کاهش خطرات بیماری مشترک حیوانات با افراد دچار نقص ایمنی  ارائه می کنند.

رابطه انسان و حیوان

ناراحتی و گوشه گیری اجتماعی موجب تغییرات روحی و روانی می شود و می تواند سلامت افراد را کاهش دهد. به عنوان مثال افسردگی و اضطراب می تواند باعث افزایش فعالیت سیستم سمپاتو-آدرنال-مدولا و محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال شود که سبب افزایش انتشار کاتکول آمین، انتشار کورتیکواستروئید و کاهش خون رسانی به عضله قلب می­شود. این امر می تواند سبب اثرات سیستمیک متعددی از قبیل اختلال در عملکرد سیستم ایمنی و بی ثباتی قلبی عروقی شود؛ بنابراین فعالیت ها و روابطی که منجر به بهبود وضعیت روحی روانی می شود و واکنش های پریشانی و استرس را کاهش می دهند، می توانند باعث بهبود سلامت روانی و جسمانی انسان شوند.

اصطلاح «رابطه انسان با حیوان» رابطه بین افراد و حیوانات خانگی آنها را توصیف می کند و این رابطه می­تواند حالات روان شناختی و فیزیولوژیکی نسبی آنها را تحت تأثیر قرار دهد. فواید روحی و جسمی رابطه انسان با حیوان (یعنی نگهداری و مصاحبت با حیوان خانگی) از طریق پژوهش هایی در گروه­های مختلف سنی و در میان گروه­هایی با سیستم ایمنی متفاوت، به خوبی مورد بررسی قرار گرفته است. پیوند عاطفی بین صاحبان و حیوانات خانگی می تواند برای صاحبان حیوانات، همانند روابط انسانی مهم باشد و فواید روحی روانی مشابهی را داشته باشد. علاوه بر این، با برقرای ارتباط با حیوانات، نتایج بهداشتی-درمانی مثبت و متعددی از جمله کاهش پریشانی، اضطراب، احساس تنهایی و افسردگی را در پی خواهد داشت. نگهداری برخی از گونه های حیوانی (به عنوان مثال سگ­ها)، فعالیت جسمی را افزایش میدهد و در نتیجه به صورت مستقیم، سلامت صاحب حیوان را بهبود می بخشد.

کودکانی که با حیوانات خانگی بزرگ شده اند، مهارت­های اجتماعی، اعتماد به نفس و همدلی بهتری نسبت به سایر کودکان دارند. بررسی در میان کودکان دارای حیوانات خانگی نشان داد، همان طور که کودکان با خواهر و برادر خود حرف می زنند، به احتمال زیاد درباره احساسات و تجارب پنهانی خود با حیوانات خانگی­شان حرف می زنند. در پژوهش های انجام شده درباره ی بزرگسالان و افراد مسن، رابطه ای بین حیوانات خانگی و بهبود سلامت به اثبات رسیده است، از جمله: کاهش خطر ابتلا به بیماری­های قلبی عروقی، احتمال بیشتر نجات از سکته قلبی و بهبود سلامت روانی و جسمانی (در میان افراد سالمند).

تعجب آور نیست که اهمیت رابطه انسان با حیوان و فواید آن، در افرادی که دچار نقص ایمنی هستند نیز، مورد ارزیابی قرار گرفته است. این افراد ممکن است زمان قابل توجهی را تنها بوده و در نتیجه به ویژه در برابر بیماری های روانی آسیب پذیر باشند. در افراد مبتلا به HIV حیوانات خانگی اغلب به عنوان اعضای خانواده تصور می شوند و نقش حمایتی و محبتی برای صاحبان خود دارند و آنها را از تنهایی دور می کنند. سیگل و همکاران گزارش کردند که در میان افراد آلوده به HIV، آنهایی که از حیوانات خانگی نگهداری می کنند، افسردگی کمتری نسبت به دیگر مبتلایانی که از حیوانات خانگی نگهداری نمی کنند، دارند.

بیماری های قابل انتقال مرتبط با حیوانات خانگی

با وجود مزایای تأیید شده ­ی نگهداری و برقراری ارتباط با حیوانات خانگی، حیوانات خانگی منبع بالقوه ای از بیماری های انسانی هستند. عوامل متفاوتی جهت انتقال بیماری­های مشترک در حیوانات خانگی شناسایی شده است، از جمله گونه ی حیوانی، رژیم غذایی، سن، ایمنی (هم طبیعی و هم تحریک شده توسط واکسن)، استفاده زیاد از آنتی بیوتیک ها، مواجه تصادفی (به عنوان مثال، مسافرت، زایمان، بستری شدن در بیمارستان)، نقص سیستم ایمنی. عواملی که باعث دریافت عوامل بیماری زای مشترک و ایجاد عفونت بالینی در انسان می شوند شامل رژیم غذایی، سن، ایمنی، استفاده زیاد از آنتی بیوتیک ها، مواجه تصادفی (به عنوان مثال: بستری شدن در بیمارستان، اشتغال، فعالیت های تفریحی)، بهداشت شخصی و سرکوب سیستم ایمنی هستند. در سایر فصول این کتاب، اطلاعات بیشتری در مورد بیماری زایی حیوان خانگی و عوامل مؤثر انسانی وجود دارد. در ای نفصل توجه خود را به نقش سرکوب سیستم ایمنی انسان در بیماری مشترک انسان و حیوان خانگی متمرکز می کنیم. سیستم ایمنی بدن، نقش مهمی در پیشگیری از بیماری­های عفونی دارد، نقص در یک یا چند عضو منجر به افزایش آسیب پذیری نسبت به تعدادی از عفونت ها می شود. به این ترتیب، معمولاً در افراد دچار نقص ایمنی، خطر ابتلا به بیماری های مشترک انسان و دام زیاد است و ممکن است نسبت به افرادی با سیستم ایمنی سالم، عوارض بسیار شدیدتر، دور از انتظار و طولانی تر مشاهده شوند.

نقش سیستم ایمنی میزبان در پیشگیری از بیماری های قابل انتقال بین انسان و دام

برای دفاع مؤثر در برابر ارگانیسم های عفونی زا، یک سیستم ایمنی با عملکرد صحیح ضروری است. ایمنی ذاتی (به عنوان مثال: فاگوسیت­ها، کمپلمان، یاخته های کشنده­ی طبیعی، سیتوکین ها) و ایمنی اکتسابی (به عنوان مثال: لنفوسیت B با ساخت پادتن­ها، لنفوسیت­های T کمکی، لنفوسیت­های T کشنده)، هر دو برای مقابله با ارگانیسم های مهاجم مهم هستند. به طور کلی، ایمنی سولی (سلول T) در درجه اول مسئول مقابله با عفونت های ویروسی، مایکوباکتریال غیر معمول، قارچی و باکتری های درون سلولی هستند. ایمنی همورال (سلول B وابسته به پادتن) نیز مسئول مقابله با باکتری های خارج سلولی، باکتری­ها و ویروس های روده ای و برخی از انگل ها است. نقص در یک یا چند مورد از این اجزاء سیستم ایمنی می تواند باعث اختلالات جدی شود و آن نقص سیستم ایمنی نامیده می شود، نقص سیستم ایمنی سبب افزایش بروز بیماری یا تلفات ناشی از عوامل بیماری زا می گردد. به دلیل متفاوت بودن نقص در سیستم ایمنی، افراد دچار این نقص در درجات مختلفی از خطر هستند. به یاد داشته باشیم، در حالی که افراد دچار نقص سیستم ایمنی اغلب به عنوان یک گروه واحد مورد بحث قرار می گیرند، در حقیقت یک جامعه ناهمگن با حساسیت های متفاوت هستند. میزان خطر ابتلا به عفونت ها و بیماری زاهایی با بیشترین خطر، تابعی از درجهی سرکوب سیستم ایمنی و اجزاء ایمنی متأثر شده است.

به طور کلی نقص سیستم ایمنی به دو دسته ذاتی و اکتسابی طبقه بندی می شود. نقص ایمنی ذاتی (اولیه)، نقص وابسته به کرومزوم X یا اتوزومی اولیه است که شامل نقص در ایمنی ذاتی (برای مثال: فاگوسیت­ها یا کملپان ها)، نقص در رشد و فعال سازی یاخته B، نقص در فعال سازی و عملکرد یاخته T و نقص ایمنی ترکیبی شدید (SCIDs؛ نقص در هر دو یاخته B و T)  است. تحقیقات مختلف نشان می دهد که در ایالات متحده، تقريباً از هر ۵۰۰ نفر، ۱ نفر با نقص در یک یا چند جزء از سیستم ایمنی متولد می شود؛ با این حال، تنها تعداد کمی از این افراد به شدت درگیر هستند و در آنها عوارض تهدید کننده ی حیات بروز می کند.

در اختلال عملکرد سیستم ایمنی، نقص در ایمنی اکتسابی بسیار شایع تر است. نقص ایمنی اکتسابی (ثانویه) در نتیجه ی عوامل غیر ژنتیکی ایجاد می شود. بسیاری از ناهنجاری های زیستی، شرایط فیزیولوژیکی طبیعی (برای مثال: بارداری) و داروها باعث درجات مختلف سرکوب سیستم ایمنی می شوند. نقص ایمنی اکتسابی شامل: (۱) سرگوں سیستم ایمنی توسط داروها و تابش اشعه (از طریق کاهش پیش ماده ها و فعال سازی لنفوسیت)، (۲) بیماری­های عفونی (به عنوان مثال: HIV)، (۳) بیماری های متابولیکی (به عنوان مثال: بیماری قند؛ اختلالات سوخت و سازی که مانع از بلوغ و عملکرد لنفوسیت می شوند)، (۴) برداشت طحال (برداشتن طحال – از طریق کاهش بیگانه خواری میکروب ها) (۵) سرطان دستگاه خون ساز و توپر و (۶) عوامل فیزیولوژیکی (برای مثال: تغذیه بد، بالا رفتن سن و بارداری) است.

بر اساس تعداد افراد دریافت کننده پیوند عضو و افراد آلوده به HIV تخمین زده می شود که 6/3 درصد از جمعیت انسانی در ایالات متحده نقص ایمنی اکتسابی دارند. وقتی که گروه های دیگر مانند زنان مسن و باردار اضافه می شوند، حدود ۲۰ درصد از جمعیت ایالات متحده درجاتی از سرکوب سیستم ایمنی را نشان می دهند. آمارهای مشابهی نیز برای بسیاری از کشورهای توسعه یافته وجود دارد و به احتمال زیاد با توجه به پیشرفت هایی در زمینه درمان های طولانی کننده عمر در آینده، مانند شیمی درمانی و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، این نسبت افزایش خواهد یافت.

عوامل مرتبط با وقوع و شدت سرکوب سیستم ایمنی

اکثر نقص های ایمنی، نقص­های اکتسابی هستند که بسیاری از آنها در نتیجه ی ابتلا به HIV یا به علت سرطان های دستگاه خون ساز و اندام های توپر یا درمان آنها رخ می دهند. عواملی متعددی منجر به سرطان­های دستگاه خون ساز و اندام­های توپر می­شوند که در پیش بینی سرکوب سیستم ایمنی و عوامل ایجاد کننده عفونت های فرصت طلب بعدی نقش مهمی را ایفا می کنند، از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

سن تشخیص بیماری، تعداد یا درصد +CD4، مدت زمان و مرحله بیماری، دوز، مدت زمان، نوع درمان و تکرار مورد استفاده، تعداد رژیم های درمانی قبلی، زمان پس از پیوند عضو یا سلول های بنیادی، بریچ در یک پارچگی سطوح پوستی-مخاطی (به عنوان مثال: سوندهای عروقی و ادراری)، استفاده از عوامل پیشگیرانه (به عنوان مثال: آنتی بیوتیک ها و ایمونوگلوبین) و استفاده از تنظیم کننده های سیستم ایمنی (به عنوان مثال: فاکتورهای رشد).

در افرادی با پیوند عضو، بیشترین خطر ابتلا به بیماری در ۶ ماه نخست پس از پیوند است (قبل از کاهش تدریجی درمان سرکوب کننده ی سیستم ایمنی) یا زمانی که سرکوب سیستم ایمنی برای جلوگیری از دفع پیوند، تقویت می شود. در این مدت، برای عوامل بیماری زای ویژه از برخی منابع، روزنه های معینی وجود دارد (به عنوان مثال: در ماه نخست پیوند: ارگانیسم های موجود در بدن، گونه های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک­ها و عوامل بیماری زای مرتبط با بیمارستان­ها؛ ۱ تا ۶ ماه پس از پیوند: عوامل بیماری زای ویروسی و عفونت های دوباره فعال شده؛ بیش از ۶ ماه پس از پیوند: پنومونی اکتسابی و خارج بیمارستانی و عفونت های دستگاه ادراری). به همین ترتیب، گیرندگان پیوند سلول­های بنیادی خون ساز، موارد قابل پیش بینی در سرکوب سیستم ایمنی را دارند از جمله آن (۱) موانع موجود در سطوح مخاطی آسیب دیده و کاهش نوتروفیل خون طی ۳۰ روز پس از پیوند، (۲) اختلال در سیستم ایمنی سلولی بین ۳۱ و ۱۰۰ روز پس از پیوند و (3) اختلال در سیستم ایمنی سلولی و هورمونی بعد از ۱۰۰ روز پس از پیوند است. حداقل به مدت ۱ سال پس از پیوند، افراد در معرض ابتلا به عفونت­های فرصت طلب هستند. تصور بر این است که در مدت ۲۴ ماه پس از پیوند، دستگاه ایمنی سالم خواهد شد، البته با فرض این که آنها از داروهای سرکوب کننده­ی سیستم ایمنی استفاده نشود و بیماری پیوند برضد میزبان را نداشته باشد. پژوهش­ها تا به امروز نشان می دهند که شمار +CD4، بهترین شاخص برای بررسی توانایی سیستم ایمنی پس از پیوند را ارائه می دهد، هرچند در کودکان، درصد +CD4 ترجیح داده می شود زیرا تعداد سلول ها به شدت تحت تأثیر سن است.

از زمان شناسایی HIV در اوایل دهه ۱۹۸۰، این عفونت منجر به نقص ایمنی اکتسابی در بسیاری از افراد بوده است. عفونت HIV با کاهش سلول های T کمکی (+CD4) و اختلال در عملکرد ماکروفاژها منجر به افزایش حساسیت به برخی عفونت های فرصت طلب از جمله کریپتوسپوریدیوزیس، سپتی سمی سالمونلایی و فعال شدن مجدد توکسوپلاسموز نهفته، می شود. استفاده از درمان های ضد رترو ویروسی بسیار فعال (HAART)، تأثیر بسیار زیادی بر کاهش سرکوب سیستم ایمنی در افراد آلوده به HIV دارد. کاهش سرکوب سیستم ایمنی و استفاده از پیشگیری ضدمیکروب ها سبب کاهش قابل توجه بروز عفونت های فرصت طلب شده است (به عنوان مثال: وجود باکتری در خون از 8/11 مورد به ازای هر ۱۰۰ نفر در سال، به 3/6 مورد به ازای هر ۱۰۰ نفر در سال کاهش یافته است [p=0.0001] و وجود باکتری سالمونلای غیر تیفوئیدی و عود کننده در خون، از ۷۰ مورد به ازای هر ۱۰۰ نفر در سال، به ۳ مورد به ازای هر ۱۰۰ نفر در سال کاهش یافت [p<0.001]) به نظر می رسد که ترکیبی از درصد یا تعداد +CD4 و بار ویروسی 1-HIV بهترین راه پیش بینی از پیشرفت و کشندگی بیماری در بزرگسالان و کودکان آلوده به HIV است.

عوامل بیماری زای مشترک انسان و حیوانات خانگی اثرگذار بر افرادی با سرکوب سیستم ایمنی

هرچند بسیاری از عوامل بیماری زا از حیوانات به انسان­ها منتقل می شوند، ولی عواملی که اهمیت ویژه ای برای آلودگی از حیوانات خانگی دارند، چندان زیاد نیستند. عوامل بیماری زای کلیدی حیوان خانگی که امکان انتقال آنها در افراد دچار نقص ایمنی زیاد است. بیماری زاها از نظر عوامل متعددی همچون پایداری زیست محیطی، نحوه انتقال، شیوع حیوانی و همچنین ویژگی هایی متفاوت در افرادی با دستگاه ایمنی سالم و افراد در معرض خطر (از جمله در زمان شیوع انسانی، دوز عفونی لازم برای افزاینده سازی یا آلودگی افراد، شدت عوارض و مدت زمان عوارض) متفاوت هستند. برخی از بیماری زاهای مرتبط با حیوان خانگی بیشتر در افرادی با نقص ایمنی رخ می دهند (به عنوان مثال: Capnocytophaga canimorsus)، در حالی که سایر عوامل هم در افرادی با دستگاه ایمنی سالم و هم در افراد دچار نقص سیستم ایمنی رخ می دهند، شدت بروز بیماری یا خطر ابتلا به عفونت در افرادی با نقص سیستم ایمنی، بیشتر است (به عنوان مثال گونه های سالمونلا).

از آن جایی که اکثر این عوامل از مسیرها و منابع مختلفی منتقل می شوند، تعیین میزان شیوع بیماری در افرادی که با حیوانات خانگی در تماس هستند، دشوار است.

در پژوهش هایی که به بررسی میزان شیوع این بیماری های پرداخته اند، اغلب تعیین شیوع بیماری مرتبط با حیوانات خانگی در افرادی با نقص ایمنی دشوار بوده است؛ زیرا آنها (۱) بدون قرار گیری در کنار گروه شاهد بررسی می شوند (به عنوان مثال: مجموعه های موردی) (۲) مواجهه با حیوانات خانگی را برای افراد بیمار و غیر بیمار ارزیابی نمی کنند، یا این که (۳) افرادی با نقص ایمنی را مورد ارزیابی قرار نمی دهند. در دو مطالعه شیوع بیماری های مرتبط با حیوان خانگی از راه “بررسی­های مشاهده ای” در افراد دچار نقص ایمنی بررسی شده است. این دو مطالعه به بررسی نقش مواجهه حیوانات خانگی با افراد آلوده به HIV، در عفونت کریپتوسپوریدیومی و آلودگی با انگل های روده ای (کوکسیدیا، پروتوزوآ و کرم روده­ای) پرداخته اند. مواجهه با حیوانات، یک عامل خطرساز معنی دار برای تشخیص انگل های روده ای بود ]نسبت احتمالات[  ]95 درصد بازه اطمینان {CI} : 7/21 – 8/3؛     و نگهداری سگ در عفونت کریپتوسپوریدیومی تقریباً معنی دار بود (OR= 19/2 ، p=0.15). متأسفانه چند مشکل اجرایی از جمله اندازه ی کوچک نمونه، طبقه بندی نادرست به علت ترکیب گونه های مشترک و غیر مشترک انسان و دام در یک متغیر و ارزیابی یک نتیجه واحد و ترکیب گونه های مختلف حیوانی (به عنوان مثال: سگ، گاو، خوک) و نوع تماس در یک متغیر واحد آشکار، تفسير مناسب این پژوهش ها و کلیت بخشی یافته ها به جمعیت های دیگر را دشوار می کند. محدوده بیماری های مرتبط با حیوانات خانگی در افرادی با نقص ایمنی، کمتر شناخته شده است.

آگاهی از بیماری قابل انتقال از حیوانات به انسان، نگرش و اقدامات در افراد با نقص ایمنی

یک نکته ی کلیدی در برنامه های پیشگیری موفق، اطمینان از دریافت مشاوره های به موقع و دقیق در رابطه با روش های از بین بردن یا کاهش خطر، توسط افراد در معرض خطر است. پژوهش های متعددی بیماری­های مشترک انسان و دام، نگرش های نگهداری از حیوانات خانگی و روش­های پیشگیری از بیماری را برای عموم جامعه یا متخصصان پزشکی (به عنوان مثال: پزشکان و دامپزشکان) بررسی کرده اند. این پژوهش­ها نشان دادند که بسیاری از افراد جامعه حتی از دانش اولیه درباره­ی بیماری های مشترک انسان و دام اطلاعی ندارند (به عنوان مثال: تنها ۶۳درصد از سرپرستان خانواده معتقدند که بیماری های حیوانات خانگی می تواند به انسانها سرایت کند)؛ در یک بررسی در تگزاس در ایالات متحده، تنها ۵۶ درصد از مالکان سگ­ها می­دانستند که کرم روده می تواند از سگ­ها به انسان ها سرایت کند) و بسیاری از دامپزشکان و پزشکان به طور منظم درباره خطرات بیماری­های مشترک انسان و دام به صاحبان حیوان و بیماران خود مشاوره نمی دهند.

پژوهش های کمی در مورد اساس و شیوه های اطلاع رسانی به افرادی با نقص ایمنی (که به طور خاص آنها را هدف قرار داده) وجود دارد؛ اما داده های موجود نشان می­دهند که شیوه های نگهداری حیوانات در افراد دچار نقص ایمنی مشابه با شیوه های نگهداری در عموم جامعه است. مطالعه قبلی نشان داد که ۴۶ درصد از بزرگسالان آلوده به HIV در ۵ سال گذشته، با یک حیوان خانگی زندگی کرده اند یا در حال حاضر زندگی می کنند (سگ ۳۸درصد، گربه ۱۵ درصد، ماهی ۸درصد، پرنده ۸درصد، خزنده ۳درصد، جونده ۲ درصد؛ گروه­ها دو به دو ناسازگار نیستند).

۲۵ درصد از صاحبان حیوانات خانگی، بیش از یک حیوان نگهداری می کنند. علاوه بر این، گزارش شده که فقط ۱۰ درصد از آنها توسط کارکنان بهداشت و درمان، در زمینه ی امراض مشترک حیوان و انسان آگاهی یافته اند. یکی از علت های نبود آموزش های پزشکی کافی به افراد با نقص ایمنی، عدم اطلاع پزشکان از نگهداری حیوانات خانگی توسط بیماران یا عادت های آنها است. پزشکان معمولاً از وضعیت ایمنی بیماران خود با خبر هستند و اگر در مورد نگهداری و برخورد با حیوان خانگی نیز مطلع باشند، قادرند تا بیماران را درباره ی پیشگیری از بیماری­های مشترک انسان و دام آموزش داده و آنها را آگاه کنند. این مساله در حرفه دامپزشکی رعایت می شود. گرانت و اولسن در مطالعه ای گزارش کردند که ۶۶درصد دامپزشکان از وضعیت سیستم ایمنی بدن بیمار خود آگاه هستند. بدون آگاهی از وضعیت سیستم ایمنی بدن بیمار، آموزش هدفمند در مورد پیشگیری از بیماری های مشترک انسان و دام دشوار است. این پژوهش ها نیاز به آموزش هدفمند برای افرادی با نقص ایمنی دارد و اهمیت ارزیابی انتقادی و بهبود تلاش های آموزش پزشکی و دامپزشکی را برای این گروه مورد تأکید قرار می دهند.

توصیه های کلی برای کاهش انتقال بیماری­های مشترک از حیوانات خانگی به افراد دچار نقص ایمنی

توصیه های متعددی در زمینه ی کاهش انتقال بیماری های مشترک از حیوانات خانگی به افرادی با نقص ایمنی ارائه شده است. این دستورالعمل ها بر اساس معاینات بالینی و آگاهی از شیوه ها و عوامل انتقال، راهبردهایی برای درمان و پیشگیری از بیماری­های خاص در مقالات نشریه ای ارائه می­شوند. باتوجه به مزایای بهداشتی-درمانی مثبت نگهداری حیوانات و بی میلی بیشتر افراد برای خارج کردن حیوانات خانگی خود، لازم است بر اهمیت اقدامات ساده در تماس با حیوانات تأکید کرد. ممانعت از نگهداری و تماس با حیوانات خانگی را تنها در شرایط خاص و پرخطر باید توصیه کرد (به عنوان مثال: حیواناتی که اغلب ناقل بیماری­زاهای روده­ای مشترک هستند و به سرعت آلوده می شوند مثل حیوانات جوان، حیوانات مبتلا به اسهال و گونه های خاصی از حیوانات مثل خزندگان و دوزیستان). دستورالعمل تماس با حیوانات خانگی را می توان به (۱) شیوه های پرورشی و بهداشتی حیوانات خانگی، (۲) بهداشت فردی و (۳) نوع و سن حیوانات تقسيم بندی کرد. با وجود دسترسی دستورالعمل های موجود، مشخص نیست که آیا این توصیه ها به بیماران ارائه می شوند یا خیر. در بررسی های اخیر مراکز سرطان شناسی اطفال در انگلستان (22=n) مشخص شد که فقط چهار مورد از این مراکز در هنگام ارائه مشاوره برای افرادی با حیوان خانگی، از دستور العمل های منتشر شده استفاده کردند.

راهکارهای عمومی کاهش انتقال انتقال بیماری از حیوانات خانگی

بهداشت فردی

برای کاهش امراض مشترک حیوان و انسان

• پس از دست زدن به حیوانات یا بستر آنها دست های خود را بشویید؛ بر شستشوی دست کودکان زیر ۵ سال نظارت داشته باشید.
• از تماس با مدفوع حیوانات خودداری کنید.
• از تماس با غذاهای حیوانات خانگی با منشا حیوانی خودداری کنید.
• به سرعت گزیدگی­ها و خراشیدگی های ناشی از حیوانات را بشویید.
• به حیوانات خانگی اجازه ندهید که زخم ها یا بریدگی های باز شما را لیس بزنند.
• به هنگام کشاورزی یا کار در باغ، کفش، جوراب، شلوار بلند و پیراهن آستین بلند بپوشید.
• برای تمیز کردن آکواریوم دستکش بپوشید، آب آکواریوم را در سینک حمام يا آشپزخانه نریزید.
• اطمینان حاصل کنید که در زمین بازی، جعبه شن بازی کودکان (زمانی که استفاده نمی شود) پوشیده باشند.

نوع و سن حیوانات

• از تماس با سگ­ها و گربه های کمتر از ۶ ماه، یا ولگرد خودداری کنید (از نگهداری گربه ای کمتر از ۱ سال سن خودداری کنید) تا از امراض مشترک حیوان و انسان جلوگیری شود.
• از تماس با حیوانات مبتلا به اسهال خودداری کنید.
• از تماس با حیوانات جوان مزرعه خودداری کنید (به عنوان مثال: باغ وحش حیوانات خانگی)
• از تماس با خزندگان، دوزیستان، جوندگان، موش خرماها، جوجه های طیور (جوجه مرغ ها و جوجه اردک­ها) و هرچیزی که در تماس با این حیوانات می باشد، خودداری کنید؛ بهتر است این حیوانات در خانواده هایی با افراد دچار نقص ایمنی نگهداری نشوند.
• نباید به خزندگان، دوزیستان، جوندگان و جوجه های طیور اجازه داد که در خانه یا محل زندگی آزادانه پرسه بزنند و باید خارج از آشپزخانه و محل آماده سازی مواد غذایی نگهداری شوند.
• به منظور جلوگیری از خراشیدگی در هنگام بازی با گربه ها احتیاط کنید؛ ناخن گربه را کوتاه نگه دارید (حذف پنجه ها توصیه نمی شود).
• هنگام خرید حیوان خانگی جدید، حیوانات بالغ و بزرگتری از فروشنده بخواهید زیرا این نوع حیوانات خطر کمتری نسبت به سایر انواع حیوانات دارند.
• از تماس با حیوانات خانگی بیگانه و پريمات های غیر انسانی خودداری کنید.
• هنگام بازدید از خانواده هایی که حیوان خانگی دارند، اقدامات احتیاطی گفته شده را انجام دهید.
• تا زمانی که در منزل فردی با سرکوب سیستم ایمنی وجود دارد (گیرندگان پیوند عضو: حداقل ۱ سال پس از پیوند؛ گیرندگان پیوند سلول­های بنیادی: حداقل ۶ ماه پس از پیوند)، باید برای خرید حیوان خانگی جدید منتظر ماند؛ افرادی که با حیوانات سر و کار دارند (دامپزشکان، کارکنان آزمایشگاه، کارکنان فروشگاه حیوانات خانگی، کشاورزان، یا کارکنان کشتارگاه)، باید در دورانی که سرکوب سیستم ایمنی حداکثر است، کار با حیوانات را به حداقل برسانند.
• تماس خود را با حیوانات در محیط پزشکی محدود کنید (به عنوان مثال: درمان و معاینه حیوانات)

بهداشت و پرورش حیوان خانگی

• اخته کردن برای کاهش احتمال انتقال بیماری زاهای عفونی از طریق ترشحات دستگاه تناسلی
• گربه ها را داخل خانه نگهداری کنید؛ ظروف زباله را هر روز تعویض کنید (بهتر است توسط افرادی با سیستم ایمنی سالم انجام شود) و گربه ها را دور از آشپزخانه یا سایر اماکنی که در آن جا غذا آماده و خورده می شود، نگه دارید.
• در صورت امکان سگ­ها را بسته نگه دارید؛ در زمان پیاده روی، برای جلوگیری از شکار، مدفوع خواری و خوردن زباله، افسار سگ را ببندید.
• تنها از غذاهای کنسرو شده، مواد غذایی خشک تجاری یا غذاهای کاملاً پخته و آماده شده در خانه استفاده شود؛ هرگونه فرآورده لبنی مورد استفاده باید پاستوریزه باشد.
• از دسترسی حیوان به آب غیر قابل شرب مانند آب­های سطحی یا کاسه توالت فرنگی ممانعت کنید.
• مراقبت های پیشگیرانه معمول، مانند اقداماتی جهت مهار و جلوگیری از انگل های درونی و بیرونی (متناسب با هر منطقه) انجام شود.
• روزانه پوشش داخلی قفس پرندگان را تمیز کنید و در هنگام دست زدن، دستکش های یکبار مصرف بپوشید (+/- ماسک جراحی)
• قفس جوندگان کوچک را همیشه تمیز کنید.
• به طور منظم (به عنوان مثال در هفته) لایه زیرین (ملافه) حیوانات خانگی را بشویید.
• به هنگام مشاهده ی اولین علائم بیماری در حیوان، مراقبت های دامپزشکی را انجام دهید.

نتیجه گیری

حیوانات خانگی نقش مهمی در سلامت و بیماری افراد دچار نقص ایمنی دارند. اگرچه تعدادی از بیماری زاها از طریق حیوانات خانگی به افرادی با نقص ایمنی منتقل می شوند و بیماری مشترک حیوانات با افراد دچار نقص ایمنی وجود دارد ، اما فواید نگهداری از حیوان خانگی نیز باید توسط صاحبان در نظر گرفته شوند. دستورالعمل­های پیش رو خطر انتقال بیماری های مشترک بین حیوان و انسان را کاهش می دهند. با افزایش تعداد افراد دچار نقص ایمنی در جامعه (که بسیاری از آنها دارای حیوان خانگی هستند)، پزشکان و دامپزشکان باید اطلاعات دقیق و کافی درباره ی عوامل خطرساز و مرتبط با حیوان خانگی و انسانی از نظر انتقال بیماری­های مشترک را داشته باشند و بیماران و صاحب حیوان را آموزش دهند. بحث­های اولیه و مکرر دربارهی بیماری های مشترک انسان و دام با مالکان حیوانات خانگی، می تواند به آنها در تصمیم گیری آگاهانه و انجام اقدامات پیشگیرانه مناسب، کمک کند. همکاری دامپزشکان و پزشکان به عنوان بخشی از تیم بهداشتی و درمانی باعث افزایش سطح سلامت و رفاه مردم و حيوانات خانگی می شوند.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت

گروه تولیدی پژوهشی نیازی