مصرف صحیح و به موقع واکسن ها باعث افزایش سطح آنتی بادی ها و مصونیت پرنده از ابتلا به بیماری می گردد. در عین حال عواملی وجود دارند که باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و ممکن است با وجود مصرف واکسن، در صورت شیوع بیماری در منطقه گله به بیماری دچار شود.  در ادامه به اثر استرس بر واکسیناسیون مرغ بومی (محلی) و مقدار مورد نیاز برای تجویز دارو می پردازیم.

اثر استرس بر واکسیناسیون  

یکی از عوامل تضعیف سیستم ایمنی و کاهش اثر واکسیناسیون وجود استرس در گله می باشد. هر گونه تغییر در آسایش و راحتی پرنده به عنوان عامل استرس زا محسوب می گردد. بطوری که تغییر ناگهانی جیره، درجه حرارت سالن، تهویه، مدت و شدت روشنایی، تراکم گله و کیفیت آب مصرفی می توانند عملکرد واکسیناسیون را تحت تأثیر قرار دهند.

استرس فعالیت اندام هایی نظیر مغز، قلب، عضلات و ریه ها را افزایش می دهد و بالطبع نیاز این اندام ها به مواد مغذی بیشتر می شود. لذا باعث کاهش ذخایر مواد مغذی بدن و در نتیجه تضعیف بدن و سیستم ایمنی خواهد شد. جهت بهبود عملکرد واکسیناسیون باید در درجه اول عوامل استرس زا را شناسایی و رفع نمود و برای جبران اثرات منفی ناشی از استرس و تقویت سیستم ایمنی اقدام به مصرف مکمل های ویتامینی (که بیشتر شامل ویتامین های E ,A و گروههای B باشند) و الكترولیت نمود. ویتامین A روی سلامت غشای سلولی مؤثر بوده و قدرت دفاعی سلول ها را در برابر عوامل بیماری زا افزایش می دهد. ویتامین های E و گروه Bباعث افزایش تولید پادتن ها و در مقاومت پرنده در برابر بیماری ها می گردد.

لذا تجویز مکمل ویتامینی والکترولیت به صورت آشامیدنی سه روز قبل از واکسیناسیون می تواند باعث تقویت سیستم ایمنی و در نتیجه عملکرد واکسیناسیون بهتر می گردد. کیفیت مواد اوليه جيره هم در عملکرد مناسب بهتر عمل واکسیناسیون مؤثر است. کیفیت پایین مواد تشکیل دهنده جیره بخصوص مواقعی که این مواد به مدت طولانی و در یک شرایط نامناسب انبار شده باشند، احتمال آلودگی این مواد (بخصوص ذرت) با سموم آفلاتوکسین فراوان است. سموم آفلاتوکسین به علت کاهش تولید پادتن، سیستم ایمنی بدن را ضعیف می نمایند. لذا در صورت احتمال آلودگی مواد جیره می توان چند روز قبل از واکسیناسیون از محصولات خنثی کننده سموم در جيره استفاده نمود. میزان پروتئین جیره هم بر روی سطح ایمنی مرغها تأثیر گذار است. بطوریکه کمبود پروتئین و یا اسیدهای آمینه جيره باعث محدودیت در ساخت آنتی بادی ها گردد.

برای اطمینان از عمل واکسیناسیون و ایمنیت گله باید تیتر آنتی بادی (میزان پادتن حاصل از مصرف واکسن) گله توسط آزمایشگاه اندازه گیری شود. بطور معمول جهت تعیین تیتر آنتی بادی مرغها از دو تست HI و یا تست ELISA استفاده می شود. برای تعیین تیتر آنتی بادی در برابر بیماری نیوکاسل برونشیت عفونی و آنفلونزا می توان از تست HI استفاده نمود. عملاً در شرایط معمول از تست الایزا در پرورش نیمچه برای سنجش تیتر آنتی بادی مادری گامبورو در جوجه ها جهت تعیین زمان مناسب واکسیناسیون علیه این بیماری مورد استفاده قرار می گیرد.

برای تعیین میزان تیتر آنتی بادی نیاز است که چند نمونه خون بطور تصادفی از گله گرفته و به آزمایشگاه سرم شناسی ارسال شود. تعیین تیتر آنتی بادی بسته به فصل سال و مال شیوع بیماری را می توان چند بار در سال انجام داد. برای گله مولد و بالغ تعیینتیتر آنتی بادی برای بیماری های آنفلوآنزا، نیوکاسل و برونشیت و برای پرورش نیمچه ها علاوه بر بیماری های آنفلوآنزا، نیوکاسل و برونشیت بهتر است که برای بیماری گامبرو تا قبل از دو ماهگی انجام شود. با توجه به اپیدمی شدن بیماری نیوکاسل در اکثر نقاط کشور بهتر است تعیین تیتر آنتی بادی برای گله های جوان بخصوص با نزدیک شدن به فصل پاییز صورت گیرد. برداشت نمونه خون با استفاده از سرنگهای پلاستیکی یک بار مصرف از ورید زیر بال پرنده حدود ۳ سی سی خون برداشت و درون لوله های پلاستیکی و یا ویال های شیشه ای درب دار منتقل و به آزمایشگاه فرستاده می شود. نمونه های جهت آزمایشات سرمی باید در دمای یخچال (۲تا۸ درجه) و در مدت کمتر از ۴۸ ساعت به آزمایشگاه رساند.

برای نشان دادن دقت در انجام نمونه گیری و اینکه تیتر آنتی بادی نمونه ها تا چه حد می تواند به عنوان عيار پادتن در کل گله مورد قبول گیرد از اصطلاحی به نام ضریب تغییرات (CV)استفاده می شود. ضریب تغییرات از تقسیم انحراف معیار به میانگین به دست می آید. هر چه مقدار CV تیتر آنتی بادی کوچک تر باشد، نشان دهنده دقت نمونه برداری و اینکه عیار پادتن در نمونه بیانگر عیار پادتن در گله می باشد و برعکس بالا بودن ضریب تغییرات عیار پادتن (تیتر) بیانگر عدم یکنواختی نمونه هاست و باید تعداد نمونه بیشتری جهت تعیین عیار پادتن گله مورد استفاده قرار گیرد. اگر CV مربوط به تیتر نمونه ها کمتر از ۳۰ باشد بیانگر این است که عیار پادتن نمونه با عیار پادتن گله همخوانی دارد. و اگر میزان CV بیشتر از ۵۰ باشد بیانگر عدم همخوانی عیار پادتن نمونه­ها با عیار پادتن گله می باشد.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی