علاوه بر بیماری های انگلی قناری اصول کلی تشخیص بیماریهای باکتریایی قناری ، درمان و کنترل در گنجشک سانان، مشابه اصول مدنظر برای سایر راسته های پرندگان است. بطور طبیعی هیچ نوع باکتری در محیط کشت های هوازی از نمونه های گنجشک سانان رشد نمی کند. اسمیر های رنگ شده مدفوع قناری ها و فنچ های سالم، یا هیچ نوع باکتری نشان نمی دهد یا سطوح پایینی از باکتری های میله ای و کروی گرم مثبت را نشان می دهد.

بیماری های باکتریایی

كلاميدوفيلاپسیناسی

کلامیدیوفیلا پسیتاسی عامل ایجاد کلامیدیوزیس است. به نظر می رسد گنجشک سانان چندان مستعد این بیماری نبوده و طوطی ها حساسیت بیشتری دارند. علائم بالینی، ویژه بیماری نبوده و شامل بی حالی، اسهال و ترشحات چشم و بینیاست. مرگ و میر معمولاً پایین است.

تشخیص بیماری معمولاً با کالبدشکافی است. شناسایی ارگانیسم در ماکروفاژ اسمیرهای تهیه شده از اندام­های داخلی یا دیواره کیسه های هوایی به شرط رنگ آمیزی استامپ یا رنگ آمیزی ماکیاولو، گیمنز از راه­های دیگر تشخیص است. آنتی ژن عامل بیماری را می توان با استفاده از سوآب سطح برش اندام های داخلی یا دیواره کیسه های هوایی از طریق ELISA یا PCR شناسایی نمود.

برای درمان بیماری از داکسی ساکلین محلول در آب با دز l/mg ۲۸۰ استفاده می شود که غلظت پلاسمانی آن را در طوطیان به بیش از می­رساند. دز l/mg ۲۸۰داکسی ساکلین در آب آشامیدنی و متعاقب آن دز kg/mg ۲۸۰ در غذای نرم برای درمان کلامیدوزیس در قناری­ها و فنچ­ها از نظر بالینی مؤثر بوده و عوارض جانبی ایجاد نمی کند. اغلب اوقات اسید سیتریک نیز به آب آشامیدنی می افزایند. یک شرکت داروسازی اروپایی ترکیب اسید سیتریک و داکسی ساکلین محلول در آب تولید می کند که قابلیت حل محصول را بیشتر کرده و حساسیت به نور آن را کم می­کند.

گونه های مایکوپلاسما spp

گونه های مایکوپلاسما اغلب اوقات با ورم ملتحمه و دیگر علائم بیماری های قسمت فوقانی تنفس در قناری­ها و فنج ها همراه است.

ورم همه گیر ملتحمه با مایکوپلاسما گالی سپتیکوم در فنچ­های خانگی (Carpodacus mexicanus ) شرق ایالات متحده گزارش شده است. تشخیص بیماری بر اساس PCR با کشت نمونه سوآب های ملتحمه می باشد، اما جداسازی این ارگانیسم اغلب دشوار است.

مشکل عفونت مایکوپلاسمانی فنج های خانگی با mg/ml ۱ از محلول آبی سیپروفلوکساسین و تایلوزین قابل حل است. موارد مشکوک به عفونت مایکوپلاسما را باید با تایلوزین، تتراسایکلین یا انروفلوکساسین درمان کرد.

                                                            علل علائم بالینی تنفسی جدول1

برای تشخیص افتراقی بیماری، باید عفونت های باکتریایی مسبب بیماری قسمت فوقانی تنفس، انترو کوکس فکالیس، مایکوپلاسما، آتوکسوپلاسما، ایزوسپورا، سموم، بیماری کبد، استرنوستوما و ماکرو هیروس را در نظر داشت. (جدول 1)

باکتری های گرم منفی

اشریشیا کلی

این باکتری مهمترین باکتری مسبب اسهال و مرگ و میر جوجه های قناری­ها و فنچ­ها می باشد. در این عمل می توان سایر اعضای خانواده آنتروباکتریاسه را نیز دخیل دانست. از قرار معلوم، پرندگان بالغ سالم نیز ناقل اشریشیاکلی بوده و می توانند مشکلات بالینی را در طول فصل تولید مثل سبب شوند. اشریشیای کلی یک پاتوژن ثانویه بوده و می تواند به عنوان پیامد یک مشکل اولیه مثل بهداشت ضعیف، جایگاه نامناسب، جیره نامتعادل یا سایر مشکلات مدیریتی در نظر گرفته شود. پاتوژن­های اولیه ممکن است ارگانیسم هایی چون اتوکسوپلاسما، سیرکوویروس یا پولیوما ویروس نیز باشند.

اسهال، کم آبی بدن و ضعف عمومی نشانه های بارز بالینی هستند که در گله حین تولید مثل دیده می شوند. لانه ها همانند پرندگان ماده درگیر، کثیف، خيس و زرد هستند (تعریق)

جوجه ها قبل از نشاندار شدن با نوار پا، در روزهای 6 یا 7 می میرند. تشخیص بیماری بر اساس کشت هوازی نمونه های مدفوع یا کشت اندام های داخلی در موارد سپتی سمیک انجام می شود.

درمان بیماری با استفاده از آنتی بیوتیک هایی است که بر مبنای نتایج آنتی بیو گرام (تست حساسیت به دارو در محیط کشت) انتخاب شده و همراه با آب آشامیدنی و غذای تخم، از یک روز قبل خروج از تخم تا 6 روز بعد خروج از تخم تجویز می شود و همزمان باید به حل سایر مشکلات مدیریتی پرداخته شود.

بیماری را باید از سایر عفونت های باکتریایی مسبب اسهال و مرگ و میر تشخیص افتراقی داد: اتوکسوپلاسما، ایزوسپورا، پولیوما ویروس، سیرکوویروس، کلاميدوفيلا، اسهال سمی وPMV-1

سالمونلا

سالمونلا تیفی موریوم متداول ترین گونه سالمونلا است که از گنجشک سانان جدا شده است. سالمونلوز از نظر بالینی (و کالبدگشائی)، بسیار شبیه عفونت شبه سلی یریسینیا می باشد. بسیاری از پرندگان، بدون بروز علائم اولیه می میرند، اما بیماری به شکل مزمن نیز رخ می دهد. وجود حامل های سالم از نظر بالینی، تاکنون در قناری ها و فنچ­ها مورد بررسی قرار نگرفته است. در کالبد شکافی، کلاف­های زرد، کوچک و ارزنی شکل باکتری­ها را، در کبد تیره رنگ و طحال متورم می توان مشاهده کرد. گاهی اوقات نکروزهای کانونی در قلب، ریه و عضلات سینه رخ می دهد. تأیید تشخیص بیماری براساس کشت باکتریایی است.

درمان بیماری با آنتی بیوتیک های انتخاب شده بر مبنای آنتی بیو گرام است. آنتی بیوتیک هایی که معمولاً مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از: سولفونامید-تری متوپریم، انروفلوکساسین و ماربوفلوکساسین.

ریشه کنی سالمونلوزیس دشوار است و درمان آنتی بیوتیکی باید با ضدعفونی و بهداشت مطلوب همراه باشد. در ۳ تا 6 هفته پس از درمان، باید موفقیت درمان گله­ای پرندگان را در یک سری از کشت های باکتریایی و با نمونه گیری از مدفوع در محیط کشت های غنی کننده مورد بررسی قرار داد.

تشخیص افتراقی جراحات کالبد شکافی از پرسینیای شبه سل و عفونت های مایکوباکتریال است. تعدادی از پاتوژن­های انگلی، باکتریایی و ویروسی باید در تشخیص افتراقی نشانه های بالینی منجر به مرگ و میر دسته­ای پرندگان با بیماری های نامشخص را مد نظر قرار داد .

پرسینیای شبه سل

پرسینیای شبه سل مجموعه ای از گونه های پرندگان، پستانداران و حتی انسان را آلوده می کند ولی در گونه­هایی از گنجشک سانان و جوندگان معمول است. این پاتوژن بومی اروپای مرکزی و شمالی بود ولی اکنون در سرتاسر دنیا تشخیص داده شده است.

بیماری در ماه های پاییز، زمستان و بهار بسیار شایع بوده و بوسیله جوندگان و پرندگان مهاجر منتقل شود.

علائم بالینی بیماری نامشخص بوده و بطور طبیعی مرگ و میر نسبتاً سریعی را در پرندگان بالغ نشان می­دهد. تشخیص بیماری براساس وجود گرانولوم های ارزنی زرد کوچک در کبد و طحال متورم و تیره رنگ و اسمیرهای بافتی و کشت باکتریایی حاوی باکتری های میله ای، کروی گرم منفی صورت می گیرد. پرندگانی که علائم بالینی نشان می دهند، معمولاً قبل از شروع درمان، می میرند، اما مابقی پرندگان گروه باید براساس نتایج کشت و تست حساسیت درمان گردند.

نشان داده شده است که آنروفلوکساسین قناری ها را از ابتلا به عفونت پرسینیای شبه سل باز می دارد، با این حال گروه قناری های درمان شده با داکسی ساکلین، کلرامفنیکل، آمپی سیلین و سولفامرازین – تری متوپریم متحمل ۳۰-44 درصد مرگ و میر می شوند.

تشخیص افتراقی آسیب های کالبد شکافی از عفونت های مایکوباکتریایی و سالمونلا تیفیموریوم ضرورت دارد.

کامپیلوباکتر

کامپیلوباکتر ژژونی تحت گونه کامپیلوباکتر فتوسدر فنچ­ها و قناری های استوایی رواج دارد. حتی جامعه فنچ­ها می توانند حامل های بدون علامت باشند. علائم بالینی بیماری شامل بی حالی در پرندگان بالغ و تلفات بالا در جوجه های آشیانه است.

در پرندگان بیمار اسهال زرد و مدفوع کمرنگ قطعه ای مشاهده می­شود. رنگ آمیزی گرم از نمونه مدفوع، باکتری های گرم منفی و میله ای و شکل یا ویرگول مانند را نشان می دهد. کشت باکتری نیازمند محیط ویژه و شرایط میکروآئروفیلی است. معمولاً کامپیلوباکتر به انواع متعدد آنتی بیوتیک ها مقاوم بوده و علیرغم درمان آنتی بیوتیکی، بیماری بطور مرتب عود می کند. داکسی ساکلین، اریترومایسین یا انروفلوکساسین گزینه­های خوبی برای درمان گروهی پرندگان می باشند. تمیز کردن و ضدعفونی کردن لانه می تواند به جلوگیری از عفونت مجدد کمک کند.

سودوموناس

سودوموناس آئروژنوزا مهمترین پاتوژن از جنس سودوموناس ها است. عفونت­ها عموماً از آلوده شدن آب آشامیدنی، بطری های مه گرفته یا جوانه هایی که به خوبی آماده نشده اند، منشأ می گیرد. علائم بالینی بیماری معمولاً شامل اسهال بودار است، اما التهاب کیسه های هوایی و عفونت حلق و حنجره نیز مشاهده می­شود. تشخیص براساس کشت و استفاده از یک محیط هوازی معمولی می باشد.

درمان بیماری اغلب اوقات مشکل است زیرا سودوموناس آئروژینوزا به بسیاری از آنتی بیوتیک ها مقاوم می­باشد اما کینولون­ها معمولاً نتایج درمانی مناسب دارند. برای درمان مؤثر علاوه بر استفاده صحیح از آنتی بیوتیک­های انتخاب شده با آنتی بیو گرام (تست حساسیت ارگانیسم به دارو) حذف منبع آلودگی هم اهمیت دارد.

سایر باکتری های گرم منفی

باکتری های گرم منفی دیگر همانند سیتروباکتر، کلبسیلا، سراسیا، پاستورلا، بوردتلا بورلیا، اکتینوباسیلوس و هموفیلوس از گنجشک سانان مريض جدا شده اند.

                                                        جدول عوامل حجیم شدن شکم

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی