اگر قصد آن را داشته باشیم که پرورش بلدرچین را از بدو تولد تا پایان زندگی بررسی نمائیم یا باید سیکل زندگی آن را به طور کلی به قسمت های متفاوت تقسیم نماییم و آنها را از نظر دما ، نور ، تغذیه و تاسیسات و هوای مورد نیاز پرورش جداگانه مورد بررسی قرار دهیم و یا باید هر کدام از فاکتورهای پرورشی مثل نور، دما و… را جداگانه مرور کنیم و سنین مختلف را میان آن ها تقسیم کنیم به عبارتی عکس عمل فوق را انجام دهیم و یا اینکه پرورش هر نوع گله را جداگانه بررسی کنیم که ما برای سهولت قسمت اول و دوم را توأماً باهم و به طور جداگانه و مختصر­تر بررسی می کنیم.در سالن ها تهویه پرورش بلدرچین یا هوا در پرورش بلدرچین یک فاکتور مهم است که باید آن را در سالن پرورش بلدرچین لحاظ کرد در ادامه مطالبی در این رابطه در اختیار شما قرار داده ایم.

مديريت پرورش بلدرچین (هوا، گازها، سیستم ها و روش های تهویه )

باید توجه داشت که هوا سالن پرورش بلدرچین و تهویه امری بسیار مهم در پرورش بلدرچین تلقی می شود زیرا به همان دلیل که بلدرچین پرنده ای بسیار پر جنب و جوش است لذا به همان نسبت نیز به اکسیژن فراوان تر و هوای تازه تر نیاز دارد تا جوابگوی سوخت و ساز سلولی اش باشد.

در بلدرچین نیز همانند سایر طیور حرارت تولید شده از روی اکسیژن مصرفی آن محاسبه می شود یعنی هر چه اکسیژن مصرف شده در پرنده بیشتر باشد مسلماً حرارت تولیدی توسط پرنده نیز بیشتر است . در کل طيور به اکسیژن بیشتری نسبت به سایر جانداران نیازمند هستند و باز در میان آن ها بلدرچین در میان پرنده ها یی جای می گیرد که به اکسیژن بیشتری نیاز دارد یعنی برای هر بلدرچین به 5. 0 فوت مکعب در دقیقه هوا نیازمندیم پس این مبحث برای شناخت و ایجاد یک سالن ، سیستم تهویه ، سیستم های حرارتی و برودتی مناسب بسیار حائز اهمیت است البته این میزان مصرف اکسیژن و هوا در بلدرچین در سنین مختلف متفاوت است و رقم ذکر شده برای بلدرچین بالغ ۲۵۰ گرمی ژاپنی می باشد که حداکثر هوای مصرفی توسط بلدرچین است.

البته مسائل مهم دیگری نیز در این مقوله مطرح می باشد که مهمترین آنها وجود سایر گازهای استحصالی از تخمیر فضولات پرنده است و اگر این گازهای سنگین که اغلب در کف سالن جمع می شوند را به طریقی از سالن خارج نکنیم باعث بیماری ، مسمومیت و گاها مرگ و میرهای سنگین در دامداری می شود.

به طور کل هرگز و هرگز نباید هوای تازه را از بلدرچین ها دریغ نماییم این موضوع در مورد تمام طیور دارای اهمیت است ولی در مورد بلدرچین که حیوانی از دامان طبیعت است می تواند دارای تاثیر بسیار مطلوب تری باشد و آن به لحاظ خصوصیات خاصه اوست.

برای محاسبه میزان هوایی که باید از سالن خارج شود باید یکسری از فاکتورها را مد نظر داشته باشیم که در زیر به آنها اشاره می کنیم :

1. نوع پرنده ( که در اینجا بلدرچین است )
2.  وزن پرنده ۲۰۰-۹ گرم
3.  سن پرنده که بستگی دارد برای کدام امر تولیدی نگهداری شود ۳۶۰-45 روز
4. دمای هوای بیرون سالن : بسته به فصل و اقلیم محل فارم تغییر می کند
5. نوع عایق بندی سالن
6. دمای استاندارد داخل سالن ۳۷-۲۱ درجه سانتی گراد
7.  رطوبت استاندارد ۷۰-6۰ درصد رطوبت نسبی هوای سالن .

سه گاز انتهایی جدول فوق حاصل تخمير و استحصال از کود می باشند که عدم حضور آن ها در یک واحد پرورشی بسیار بهتر از حضور آن هاست که از جمله خواص آنها به جز متان بقیه آن ها دارای بو هستند.

تهویه :

همانطور که گفته شد بلدرچین به عنوان جانوری بسیار پر جنب و جوش نیاز مبرم به هوای پاکیزه و پراکسیژن دارد و به همین جهت واحد پرورش ما باید دارای یک تهویه خوب، کارآمد و متناسب با شرایط ما اعم از حداکثر وزن پرنده ، حداکثر دما و اکسیژن لازم برای بلدرچین در هر سالن بسته به سن مورد پرورش باشد چرا که رعایت این نکات از نظر اقتصادی به صرفه تر است و برای تمام گله ها مهم محسوب می شوند ولی می توان آن را برای جوجه ها و گله های مادر قدری مهم تر تلقی کرد ، لذا ما در اینجا به معرفی برخی از سیستم ها و روش های متناسب با پرورش این پرنده زیبا و در واقع اکثر آن ها می پردازیم.

تهویه در یک سالن نقش تأمین کننده ی یک هوای سالم را برای استفاده طیور در سالن ایفا می کند که این هوای سالم عبارتست از هوایی که از نظر رطوبت ، دما و میزان گازهای موجود همچنین آمونیاک و اکسیژن در سطح مطلوب و استاندارد برای استنشاق و استعمال بلدرچین قرار داشته باشد. لذا برای داشتن یک هوای استاندارد و مطلوب پرنده ؛

باید یک سیستم تهویه ای استاندارد و مطلوب داشته باشیم بدین جهت شرایط لازم را برای داشتن چنین سیستم تهویه ای به شرح ذیل اعلام می نمائیم .

1. تهویه باید در تمام سالن یکنواخت عمل کرده و در هیچ کجا باعث کم یا زیاد شدن جریان هوا نشود و نقطه کور ندهد.
2.  باید حرکت هوای تمام سالن در یک جهت بوده ( مثلاً شمال به جنوب و یا شرق به غرب) در غیر اینصورت در طیور ایجاد استرس می کند.
3.  یک سیستم سالم تهویه به دو بخش تهویه هوا و هواکش تقسیم می شود، حال اگر این دو بخش مکمل یکدیگر نباشند و اثر هم را خنثی نمایند باعث بروز مشکل در سالن می شوند.
4. باید در انتخاب تهویه نوع منبع حرارتی را در نظر گرفت تا هم در میزان اکسیژن سالن خللی وارد نیاید وهم مصرف سوخت به میزان کافی تنظیم شود و حداکثر صرفه جویی بشود و با تهویه هماهنگ شود.

برای مشخص کردن تهویه ها باید آنها را به قسمت های مختلف دسته بندی کنیم و دیگر آنکه سیستم های تهویه را نباید هرگز با روش های تهویه ای اشتباه بگیریم .

سیستم های تهویه در پرورش بلدرچین عبارتند از :

تهویه طبیعی:

تهویه طبیعی برای گردش هوا در پرورش بلدرچین عبارتست از تهویه ای که توسط نیروهای طبیعی انجام می شود و نیازی به مصرف انرژی و صرف هزینه ندارد.

این نوع تهویه در یک واحد پرورشی از طریق دریچه ها انجام می شود که در پرورش بلدرچین به ازی هر 4۰۰۰ بلدرچین یک متر مربع مساحت دریچه را در نظر می گیریم و با به ازای ۱۰-۵ درصد مساحت کل سالن را با توجه به اقلیم و خود سالن پنجره در نظر می گیریم ؛ که البته این یک رقم دقیق نمی باشد زیرا عوامل دیگری نظیر جهت وزش باد، جهت دریچه ها و سالن در تعیین تعداد پرنده نسبت به مساحت در بچه ها دخیل هستند.

نکاتی پیرامون چگونگی تهویه طبیعی :

1. دریچه ها را هرگز در مقابل یکدیگر قرار ندهیم .
2.  هوای ورودی و خروجی سالن باید نسبتی کوچکتر از نسبت ۲ به ۱ را داشته باشد .
3.  در نحوه قرار دادن دریچه ها باید دریچه های شمالی را در حدود 5/1 متری سقف قرار دهیم و دریچه های جنوبی را در حدود ۱ متری سطح زمین قرار دهیم ، در مورد این سیستم باید بگوئیم این سیستم در سالن های نسبتا بزرگ به تنهایی کارآیی نداشته و حتماً باید با سایر سیستم های تهویه ای مکمل شود.

تهویه مکنده :

تهویه پرورش بلدرچین می تواند مکنده باشد  در این سیستم هوا در سالن پرورش بلدرچین  توسط هواکشی مکیده شده و از سالن خارج می شود و به ازای آن با مدد جستن از قانون انتشار از طریق دریچه ها هوای تازه به درون سالن وارد می شود در این سیستم باید توجه داشت که بسته به نوع اقلیم منطقه محل هواکش ها تغییر می کند یعنی در مناطقی با اقلیم سرد باید هواکش را در نزدیکی کف سالن قرار داد و دریچه ها را در نزدیکی سقف و در مناطق گرمسیر برعکس ؛ کلاً در انتخاب محل دریچه ها و هواکش ها باید به اصل سبکی وزن هوای گرم و سنگینی هوای سرد توجه داشت زیرا این قانون به میزان قابل توجهی در صرفه جویی انرژی کمک می کند.

نکات قابل توجه در سیستم مکنده :

1. باید نسبت به عدم وجود هر گونه منفذ غیر قانونی در سالن توجه داشت.
2.  از عدم وجود هر گونه مانعی در مسیر جریان هوای ورودی و خروجی سالن اطمینان کامل حاصل کنیم.

مزیت سیستم مکنده :

هوای سالن به سرعت و به راحتی از سالن خارج می شود و محلی برای فرار ندارد.

عیب سیستم مکنده :

به دلیل استفاده مداوم هواکش ها و تماس مستقیم آنها با هوای آلوده سالن طول عمر بهره وری آنها به میزان قابل توجهی کاهش می یابد .

تهویه دمنده :

از دیگر تهویه پرورش بلدرچین دمنده می باشد برای هوا در پرورش بلدرچین  است .در این سیستم هوای تمیز و سالم بیرون سالن توسط فن ها به درون سالن دمیده می شود و در این سیستم نیز از همان قانون انتشار استفاده می شود یعنی با فشاری که از دمیده شدن هوای سالم بیرون به هوای درون سالن وارد می شود ، باعث اخراج هوای الوده سالن  از طریق دریچه ها می شود ، در این سیستم هم باید به اصل هوای سرد و گرم توجه نمود که در این صورت به این موضوع پی می بریم که باید در مناطق سردسیر فن ها را در نزدیک سقف نصب کرده و دریچه های آن را در نزدیکی کف قرار دهیم و توجه کنیم که فاصله دریچه های خروج هوا بیش از 5 متر نباشد .

مزایای سیستم دمنده :

1.  در اثر وجود منافذ غير قانونی در سالن ها از ایجاد کوران جلوگیری می شود .
2. هوا در سالن راکد نمی ماند و دائماً در حرکت است .
3.  علیرغم سیستم های قبلی به جای تماس هوای آلوده با هوای تمیز بیرون تماس داشته و این امر بر طول عمر هواده ها تأثير سوء ندارد.
4. در این سیستم می توانیم هوای ورودی به سالن را از نظر دما ، رطوبت و مسائل بهداشتی تحت اختیار خود در آوریم.

عیب سیستم دمنده :

1. در اثر فشار هوای ورودی ، این هوا به منافذ موجود درون سالن نفوذ کرده و ایجاد رطوبت کرده و در نتیجه باعث تخریب می شود که البته با به کار بردن برخی مصالح خاص و مرغوب می توان از بروز این عارضه جلوگیری نمود .
2.  اگر فن های استاندارد سالن را انتخاب نکنیم ممکن است که در بلدرچین ها ایجاد استرس کند.

 تهویه با فشار خنثی :

برای این سیستم می توان گفت که ترکیبی از دو سیستم قبلی می باشد ، یعنی ورود و خروج هوا فقط توسط فن­ها انجام می شود و معایب و محاسن دو سیستم قبلی را توأماً داراست.

تفاوت این سیستم تهویه با سیستم های قبلی در این است که در هر سیستم تهویه یک سبک و مدل تهویه وجود داشت ولی در این سیستم به اینگونه نیست.

روش های تهویه :

تهویه طولی:

در این روش فن ها در تهویه پرورش بلدرچین  را روی یکی از دیوارهای عرضی نصب می کنیم و دیوار مقابل را دست نخورده باقی می گذاریم این روش تهویه را فقط در سالن هایی با طول کمتر یا مساوی 60 متر می توان اجرا نمود و در غیر این صورت باید از انتهای سالن با فاصله های هر 60 متر ؛ یک فن قرار دهیم تا به سمت دیگر سالن برسیم یا بر روی یکی از دیوارهای عرضی دریچه تعبیه کنیم و فن ها را در میان سالن مستقر کنیم تا تهویه انجام شود یا برعکس روش ذکر شده عمل کنیم .

تهویه عرضی :

در این روش فن ها را روی یکی از دیواره های طولی نصب می کنیم و نکات ذیل را در نظر می گیریم :

1.  هرگز نباید دریچه ها و هواکش ها را روبروی یکدیگر قرار دهیم تا باعث ایجاد کوران شود و نقطه کوری را باقی گذارند.
2. عرض سالن باید در حدود ۱۲- ۸ متر باشد زیرا كمتر از این محدوده باعث کوران شده و بیشتر از این محدوده تهویه سالن را با اختلال روبرو می کند.
3. فاصله هر فن با فن بعدی هرگز نباید بیش از ۱۲ متر باشد.

تهویه سقفی :

این روش برای سالن هایی با طول بیش از 60 متر وعرض بیش از ۱۲ متر کاربرد دارد لیکن باید به شرایط و نکات زیر توجه داشت:

1. در یک منطقه گرمسیری باید هواکش ها را در قسمت سقف نصب نمود تا هوای گرم و سبک به راحتی از سالن خارج شود و دریچه ها را در نزدیکی کف و بر روی دیواره ها نصب کنیم تا هوای سنگین و سردتر به راحتی وارد سالن شود .
2.  در یک منطقه سردسیری باید هواکش ها را روی دیوارها نصب کنیم تا هوای سنگین راحت تر از پایین خارج شوند و دریچه ها را در ناحیه ی سقف قرار داد تا هوای گرم با حرکت به سمت بالا در تمام سالن پخش شود و بر روی طیور جریان پیدا کند .
3.  از مهمترین خواص این هواکش این است که در محیط های گرم و کم جریان به خوبی عمل می کنند ولی در محیط های سرد زیاد جالب نیستند زیرا گرما را راحت تر از دست می دهند و این به علت سبکی هوای گرم است.

تهویه از کف

اگر به دنبال انجام این چنین تهویه ای برای هوا در پرورش بلدرچین هستید بهتر است از انجام آن خودداری نمایید چون اینجانب شخصاً برای اینگونه تهویه کنجکاو بودم و سعی در اجرای آن داشتم زیرا می شد به کمک آن یک تهویه یکنواخت ، عاری از استرس به همراه تازه ترین و خشک ترین هوا در تابستان و گرمترین هوا در زمستان را در ابتدا به سراغ پرنده فرستاد تا سراسر بدن آن را فرا گیرد که البته مشکلات بعدی آن فراوان است آنقدر که این روش را با شکست مواجه می کند زیرا برای داشتن چنین تهویه ای باید کف سالن را یکسره از نرده بپوشانیم که به هیچ وجه مقرون به صرفه نیست و بیشتر بدرد سیستم پرورش بر روی بستر می خورد و نهایتاً برای جمع آوری فضولات با مشکل مواجه می شویم . تنها راه انجام این روش انت که تنها در برخی قسمت های کن شیارهایی بدین جهت فراهم آوریم که این امر ما را از داشتن هدفهای فوق برای این سبتم دور می کند و در کنار سایر روش ها غير عاقلانه به نظر می رسد.

تهویه فن جت:

این روش تهویه که از سیستم دمنده تبعیت می کند مشکل است از یک لوله استوانه ای شکل به قطر ۱۰۰-۵۰ سانتی متر که با توجه به اندازه سالن قطر آن در محدوده ذکر شده تغییر می کند و در ارتفاع ۳۰ سانتی متری از سقف قرار می گیرد و با کمک یک فن قدرتمند شعاعی که در ابتدای این استوانه گالوانیزه با پلاستیکی قرار گرفته هوا را با قدرت به درون استوانه هدایت می کند و هوای دیده شده نیز از سوراخ هایی با قطر ۲۰-۵ سانتی متر که بر روی سطح استوانه تعیه شده اند با شدت خارج می شوند.

مزایای بتم تهویه فن جن :

• از اتلاف انرژی جلوگیری به عمل آمده و هوا ی گرمی را که به واسطه سبکی در بالای سال جمع می شود و کاربردی ندارد را به سمت پائين هدایت می کند.
• می توان هوای ورودی را از لحاظ دما ، رطوبت و بهداشت کنترل نمود.
•  تهویه به صورت یکنواخت انجام شده و نقطه کور ندارد.
• در دراز مدت مقرون به صرفه تر از سایر روش هاست.
• طول عمر فن ها کاهش نمی یابد زیرا از سبتم دمنده بهره می برد.
• ین روش چون دارای فن های متعددی نیست کنترل آن توسط رئوستا و ترموستات راحت تر از سایر روش­هاست.
•  فاصله ی فن این سیستم از بلدرچین ها در دورترین نقطه بوده و استرس کمتری را از لحاظ صوت در زمان عمل یا هنگام روشن شدن فن به آنها وارد می کند.
•  این سیستم می تواند گازهای مضر مثل متان را از زیر سقف به پایین سالن و به طرف دریچه ها و گازهایی مثل آمونیاک وسولفید هیدروژن را از کف سالن به بالا و سمت دریچه ها هدایت کند.

در قسمت بعدی جدولی را بررسی می کنیم که میزان استاندارد تمام گازهای موجود در یک سالن پرورش بلدرچین را نشان می دهد.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی